Select Menu


Ξεκίνησα να γράψω ένα σημείωμα -με αφορμή τις εκλογές στην Πολωνία και την Ελβετία- που θα είχε ως κύριο θέμα του την διεύρυνση και άνοδο της «δεξιάς» (νέας, ριζοσπαστικής, νεοσυντηρητικής, ακραίας ή άλλης). Επειδή, πρώτον, μετεξελίχθηκε σε «σεντόνι» και δεύτερον, αντιμετώπισα ένα αναλυτικό χάος, αποφάσισα τελικά να γράψω ένα μικρό -αλλά σχετικά διαυγές- σχόλιο για τα επερχόμενα αποτελέσματα των εκλογών στην Πολωνία.

Πέρα από την μετακίνηση ολόκληρου του πολιτικού φάσματος προς τα «δεξιά», αυτό που παρατηρούμε γενικότερα ως τάση στην Ευρώπη (και όχι μόνο), είναι η άνοδος εναλλακτικών πολιτικών ρευμάτων που εναντιώνονται στα παραδοσιακά πολιτικά κόμματα, στο κατεστημένο (anti-establishment parties) και στο κυρίαρχο ρεύμα (mainstream).

Σε αυτό το σημείο ξεκίνησα να γράφω για το Κίνημα των Πέντε Αστέρων, την νεολαιίστικη αισθητική των Nipster [neo-Nazis hipster] και της ισλαμογενούς ριζοσπαστικοποίησης [δες φώτο στο τέλος] η οποία μικρή σχέση έχει με τις παραδοσιακές «μαντίλες», παρά μάλλον με κάτι που θα μπορούσε να περιγραφεί ως «μεταμοντέρνος» αναρχοισλαμισμός (κάτι σαν ριζοσπαστικός νεοσυντηρητισμός δίχως παραδοσιοκρατικό λούκ – νομίζω πως δεν έχουμε ιδέα τι συμβαίνει στην «ισλαμιζουσα νεολαία»).

Είναι δυνατόν να υπάρξει ριζοσπαστικός αντιπαραδοσιοκρατικός -νεολαιίστικος- νεοσυντηρητισμός; (ακούγεται περίεργο, το ξέρω). Όπως γίνεται κατανοητό παράτησα αυτή την προσπάθεια. Θα επανέλθω μελλοντικά. Ας δούμε προς το παρόν πιο «πεζά» και «παραδοσιακά» ζητήματα.

«Νόμος και Δικαιοσύνη» και «Συμμαχία Ευρωπαίων Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών»

Τα επερχόμενα αποτελέσματα στην Πολωνία δεν σχετίζονται με την προηγούμενη αναλυτική κατηγορία. Δεν ανήκουν σε αυτήν. Το κόμμα «Νόμος και Δικαιοσύνη» δεν εκφράζει κάποια εναλλακτική προς το κατεστημένο, το mainstream και τις παραδοσιακές πολιτικές. Αποτελεί μια τυπική επανάκαμψη ενός παραδοσιακού δεξιού-συντηρητικού κόμματος εξουσίας το οποίο έχει μετακινηθεί περισσότερο «δεξιά», όπως και το πολιτικό φάσμα σε ολόκληρη την Ευρώπη.

Το «Νόμος και Δικαιοσύνη» θα μπορούσε να θεωρηθεί ως το πολωνικό αντίστοιχο του κόμματος «Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης» στην Τουρκία (το κόμμα του Ερτογάν και του Νταβούτογλού -προσπαθεί να- είναι το τουρκομουσουλμανικό αντίστοιχο της χριστιανοδημοκρατίας. Θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως «ισλαμοδημοκρατικό»).

Μάλιστα οι αναλογίες-αντιστοιχίες των δύο κομμάτων, του πολωνικού και του τουρκικού, δεν περιορίζονται στο ζήτημα της ιδεολογίας, αλλά σχετίζονται και με τον διεθνή προσανατολισμό τους (που για εμένα έχει σαφώς μεγάλη σημασία), καθώς είναι περισσότερο ατλαντικά και η συμμετοχή τους στα ευρωπαϊκά θεσμικά πλαίσια αυξάνει την επιρροή των Η.Π.Α.

Και τα δύο αυτά κόμματα εθνικής βάσης, τόσο το πολωνικό «Νόμος και Δικαιοσύνη» όσο και το τουρκικό «Δικαιοσύνη και Ανάπτυξη» είναι μέλη του ευρωπαϊκού κόμματος [χάρτης] «Συμμαχία Ευρωπαίων Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών» (Alliance of European Conservatives and Reformists) το οποίο σχετίζεται με την αγγλοσαξονική επιρροή στην ανατολική Ευρώπη και του οποίου ηγείται το (Βρετανικό) Συντηρητικό Κόμμα.

Κράτη κόμματα των οποίων συμμετέχουν στην «Συμμαχία Ευρωπαίων Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών»

Τα κόμματα εθνικής βάσης που συμμετέχουν σε αυτό το ευρωπαϊκό κόμμα -όπως και το Civic Democratic Party, συνιδρυτής του οποίου υπήρξε ο (χ)Ουσσίτης πρώην Πρόεδρος της Τσεχίας Václav Klaus-, μπορούν να θεωρηθούν ως ευρωσκεπτικιστικά, συντηρητικά ή υπερσυντηρητικά κοινωνικά και «νεοφιλελεύθερα» οικονομικά. 

Ως προς την ιδεολογία τους, μπορούμε κάποια από αυτά να τα χαρακτηρίσουμε «θρησκευτικοδημοκρατικά, συντηρητικοφιλελεύθερα ή νεοσυντηρητικά», ως προς τον διεθνή προσανατολισμό τους ατλαντικά και ως προς την ευρωπαϊκή τους διάσταση ευρωσκεπτικιστικά. 

Είναι διαφορετικής υφής η χριστιανοδημοκρατία και ο νεοσυντηρητισμός της «Χριστιανοδημοκρατικής Ένωσης» (CDU) και των κομμάτων εθνικής βάσης που συμμετέχουν στο «Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα» από τη μια μεριά, και του «Νόμος και Δικαιοσύνη» και της «Συμμαχίας Ευρωπαίων Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών» από την άλλη. 

Οι κυβερνήσεις «μεγάλου συνασπισμού» -ή οι συμμαχίες του «κεντρισμού»- αποτελούνται από τους ευρωπαϊστές «χριστιανοδημοκράτες, δεξιούς ή/και συντηρητικούς» του «Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος» έχοντας ως συνιστώσα τους ευρωπαϊστές σοσιαλδημοκράτες του «Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος» (η «κεντροαριστερά», λοιπόν, νερώνει το ιδεολογικό κρασί της σε ότι αφορά μια συγκεκριμένη «δεξιά». 

Αυτό, από μόνο του, δημιουργεί μια πρώτη ανισορροπία και ένα επιπλέον κενό στο ιδεολογικό και πολιτικό φάσμα και μεταθέτει την αντιπαράθεση από το δίπολο «Αριστερά-Δεξιά» στο δίπολο «Ευρωσκεπτικισμός-Φιλοευρωπαϊσμός»).

Να τονίσω πως το υπερ-δεξιό νεοσυντηρητικό ουγγρικό κόμμα Fidesz υπό τον Viktor Orbán (το οποίο συχνά παραλληλίζεται με το πολωνικό «Νόμος και Δικαιοσύνη») είναι μέλος του «Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος» και όχι της «Συμμαχίας Ευρωπαίων Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών». Μια διαφορά που έχει τη σημασία της καθώς είναι αδιανόητο για ένα κόμμα που συμμετέχει στην ατλαντική και αγγλοσαξονίζουσα «Συμμαχία Ευρωπαίων Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών» να είναι θετικά προσκείμενο προς τη Ρωσία.

Επίλογος

Με βάση την προηγούμενη προσέγγιση, μια αδιαφόριστη σύγκριση ανάμεσα στο «Εθνικό Μέτωπο» της Γαλλίας (κράτος-μέλος της Ε.Ε και της Ευρωζώνης), στο «Νόμος και Δικαιοσύνη» της Πολωνίας (κράτος-μέλος της Ε.Ε όχι όμως της Ευρωζώνης) και στο Κόμμα του Ελβετικού Λαού (κράτος που δεν είναι μέλος ούτε της Ε.Ε ούτε της Ευρωζώνης) μπορεί να αποδειχθεί παραπλανητική. Ναι μεν φανερώνει γενικότερες τάσεις, αλλά θολώνει το τοπίο ως προς τα αίτια, τα συμφέροντα, την κοινωνική σύνθεση, τις διεργασίες, τα κίνητρα και τις επιδιώξεις.

Θεωρώ πως όταν εξετάζονται οι πολιτικές εξελίξεις στο σύνολο της Ευρώπης θα πρέπει να σταθμίζονται -τουλάχιστον- οι εξής παράγοντες:

Η μεταπολεμική διχοτόμηση-κατοχή της Ευρώπης υπό τις Η.Π.Α και τη Ρωσία.

Η ολοένα και μεγαλύτερη διαφοροποίηση ανάμεσα στα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης και στα υπόλοιπα κράτη-μέλη της Ε.Ε.

Η διαφοροποίηση ανάμεσα σε κράτη-δανειστές και κράτη-οφειλέτες.

Η απότομη αποσύνδεση -και υπερεθνικοποίηση- των παραδοσιακών εθνικών κομμάτων από τα εθνικά κοινωνικά σώματα κατά την περίοδο της «μονοπολικής στιγμής» κυριαρχίας των Η.Π.Α.

Η άνοδος εναλλακτικών πολιτικών τάσεων εναντίωσης στα παραδοσιακά πολιτικά κόμματα, στο κατεστημένο και στο κυρίαρχο ρεύμα (anti-establishment/mainstream parties).

Η αλλαγή της ισορροπίας δυνάμεων ανάμεσα σε υπερεθνικό και εθνικό επίπεδο εντός της Ε.Ε (και οι αλλοιώσεις που αυτή επιφέρει στα εθνικά πολιτικά συστήματα. Χαρακτηριστική τελευταία περίπτωση η άρνηση σχηματισμού κυβέρνησης από τον Πρόεδρο της Πορτογαλίας).

Το «γιατί» όλων των προηγούμενων έχει εξεταστεί κατά καιρούς και αποτελεί θέμα μελλοντικού σημειώματος. Δίχως τους προηγούμενους παράγοντες και δίχως αναλυτική εκλέπτυνση, η γενική αναφορά στη διεύρυνση της «δεξιάς» (νέας, ριζοσπαστικής, νεοσυντηρητικής, ακραίας ή άλλης) οδηγεί σε θολούρα και χονδροειδή συμπεράσματα δίχως ιδιαίτερη εσωτερική συνοχή.

Κοσμοϊδιογλωσσία

Σχόλια

Στο logiosermis.net δημοσιεύεται κάθε σχόλιο. Θεωρούμε ότι ο καθένας έχει το δικαίωμα να εκφέρει ελεύθερα τις απόψεις του, οι οποίες εκφράζουν αποκλειστικά τον εκάστοτε σχολιαστή. Τα συκοφαντικά ή υβριστικά σχόλια θα διαγράφονται χωρίς προειδοποίηση. Περισσότερα στις οδηγίες χρήσης.

 
Top