Η ουτοπία της απόλυτης ελευθερίας.

Γράφει ο Γιώργος Σ. Πολίτης

Η θεώρηση ότι κάποιος βιώνει την ελευθερία με την απόλυτη έννοια του όρου εδρεύει μόνο σε νόες αδαείς, καθώς η εκούσια περιφορά της 'σάρκας' μονάχα σε κάποια χονδροειδή μορφή –του νοήματος της ελευθερίας - μπορεί να εκληφθεί ως τέτοια.

Πριν περάσουμε στο κυρίως θέμα καλό θα ήτανε να αναλογιστούμε την κάθε μας εξάρτηση ως ένα ιδιότυπο δεσμό ο οποίος μας καθηλώνει-εξαναγκάζει να περιφερόμεθα -σε μία καλή περίπτωση-, σε χώρο με έκταση πεπερασμένη και άρα μη, επί της ουσίας, ελεύθεροι.

Αυτή η οριοθέτηση, άλλως περιχάραξη, όπως είναι εύκολα κατανοητό είναι η γραμμή μίας άγριας σκλαβιάς θεατής από μίλια μακριά. Ασφαλώς λοιπόν και δεν πρόκειται να αναφερθούμε στον ήλιο όταν αναζητούμε ψήγματα φωτός.

Οι εξαρτήσεις είναι ορισμοί-αποδείξεις μιας ανελεύθερης ζωής καθώς αποτελούν, ογκόλιθους υπό το βάρος των οποίων, δεν μπορούμε παρά να υλοποιούμε την εναπομείνασα υποτιθέμενη βούλησή μας, νομίζοντας ότι εκλεκτά βιώνουμε, τη χειραφετημένη μας επιθυμία. 

Στο σημείο αυτό κρίνεται αναγκαίο το ερώτημα προς διευκρίνηση, ότι πώς μπορεί να είναι κανείς ελεύθερος ακόμα και μέσα στην ευτυχία την οποία (θαρρεί) πως βιώνει όταν υφαίνει σκέψεις περί αυτής(!). Όταν επεξεργάζεται τρόπους π.χ. διεύρυνσης της διάρκειας, πίσω από τους οποίους δεσμεύεται -καθώς απαιτούνται- σε συμπεριφορές οι οποίες θα απουσίαζαν (άρα εξαναγκάζουν, υποχρεώνουν) σε περίπτωση της απόλυτης ύπαρξή της. (ελευθερίας) Η ύπαρξη ακόμα και οποιαδήποτε συναισθήματος δεσμεύει στην άκρη της φιλοσοφίας του, καθώς προϋποθέτει 'κινήσεις' και πράξεις από πριν επεξεργασμένες και άρα υπό οποιαδήποτε εύρος, υποχρεωτικές!

• Η υποχρέωση, απόσχει της απόλυτης κυριαρχίας και άρα ελευθερίας, σώματος και νου από κάθε υποκείμενο, αυτό είναι πασιφανές και δεδομένο.

Πέραν αυτών των εξόφθαλμων δεσμεύσεων προχωρούμε βαθύτερα, απαλλαγμένοι από κάθε είδους προσκόλληση, φιλοσοφώντας την ελάχιστη πιθανότητα της απόλυτης ελευθερίας.

Η γνώση ασφαλώς και προσφέρει πόνο, πόνο διάφορο (με την έννοια της ποικιλότητας) σε κάθε έναν από εμάς –λόγω ιδιοσυγκρασίας και άρα μοναδικότητας- αλλά και λόγω του τρόπου αφομοίωσης της άριστης γνώσης. (Σε επίπεδα 'κορυφής' δεν μπορούμε να μιλάμε με έννοιες που απόσχουν του άριστου. Του υποτιθέμενου άριστου μια και κάτι τέτοιο, ασφαλώς πρακτικά δεν υφίσταται)

Στην προσπάθεια απεμπλοκής λοιπόν του καθενός, των όποιων δεσμών, θα πρέπει να κρατηθούν όλες οι ανησυχίες που προσφέρουν τα ‘’πάντα γνωρίσματα’’ σε μία απόσταση ασφαλείας, θα ονόμαζα. Σε μία τέτοια απόσταση όπου θα είναι άπασες –οι γνώσεις- προσβάσιμες, θεατές αλλά ασφαλώς όχι ενοχλούσες. Τη σκιά τους θα χαρακτήριζα ευεργετική.

Μα μπορεί η γνώση να ενοχλεί; Ασφαλώς για πολλούς λόγους, ένας εκ των οποίων είναι, ότι ποτέ δεν είναι αρκετή ακόμα και εάν επικαλεσθούμε το ανθρώπινο άριστο. Η αποδοχή πλέον αυτού του επιπέδου καταντά ουτοπική. 

Επανερχόμεθα. Πέραν λοιπόν πάντων αυτών –έχοντας κατακτήσει το επίπεδο- θα έχουμε τη δυνατότητα να μιλάμε για μία κατάσταση που μέσα από την υπερβατικότητα της θα απεμπολεί τον ‘’ανθρώπινο’’ ρεαλισμό της. Θα αναφερόμαστε σε μία κατάσταση όπου το σώμα –ασφαλώς- ακίνητο θα φιλοξενεί ένα μυαλό απλωμένο στα πέρατα της πλάσης, έχον απόλυτη συναίσθηση πάντων, μη μετερχόμενο όμως του οτιδήποτε.

• Η ελευθερία ξενικά από τον νου.

Νομίζω πως εδώ θα βρούμε έδαφος κοινό πάντες. Θα είναι η αφετηρία την οποία αγκαλιάζοντας, θα πω πάρα πολύ απλά, ότι κανείς δε μπορεί να θεωρηθεί ελεύθερος έχοντας μυαλό απασχολημένο. Κανείς. Μπορεί το υποκείμενο να νομίζει, να πιστεύει, να εξανίσταται υπέρ της όποιας απαλυντικής κατάστασης θεωρεί πως βιώνει, πλην όμως αυταπατάται. 

Κανείς ‘’μη γνώστης’’, δεν μπορεί να θεωρεί-γνωρίζει. Μπορεί μονάχα να ελπίζει ή σε κάποιο κατώτερο επίπεδο, να πιστεύει.

Η μη σε βάθος γνώση (εξαιρουμένης της απάλυνσης που προσφέρει, διότι όταν αγνοώ την ύπαρξη ενός ‘’προβλήματος’’ τότε με τρόπο αυτόματο το καταργώ) υπό πάσα θεώρηση, αναστατώνει το ιδεασμένο μυαλό καθώς ένα τέτοιο δεν θα μπορούσε ποτέ να αναπαυθεί στα κενά του. Δεσμεύεται ακόμα και από την επιθυμία του να καταφέρει την απεμπλοκή του τόσο από την ίδια του την προσπάθεια, όσο και από την επιθυμία του για γνώση, για πλήρωση των κενών του.

Βρισκόμαστε λοιπόν και πάλι σε ένα φαύλο κύκλο. Η γνώση δεν μπορεί να προσφέρει διότι ποτέ δεν θα γίνει απόλυτη, η δε άγνοια –ή η ελλιπής γνώση- δεν ξεκουράζει –διότι δεσμεύει από την επιθυμία της- και άρα ομοίως κατατρέχει.

Η κατάσταση ευδαιμονίας σε περιπτώσεις εκουσίας υπνώσεως μοιάζει περισσότερο εφικτή-αποτελεσματική, περισσότερο κοντά στην απόλυτη αίσθηση του ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ αλλά από την άλλη, η εμπέδωση του ευτυχούς συναισθήματος της ελευθερίας, δεν μπορεί παρά να υπάρχει ενσυναισθήτως, οπότε και πάλι γυρίζουμε στην αρχή, διότι η συναίσθηση χάνει μέγα μέρος της ουσίας της όταν ο νους αδρανεί (ύπνωση).

Η αίσθηση τώρα του βιώματος της πλήρους ελευθεριότητας μας είναι πια ορατή. Εύκολα λοιπόν μπορούμε να αναλογιστούμε την απόσταση-χάος, που μας χωρίζει από το ευκλεές αποτέλεσμα. 

• Θα τολμούσα να πω πως όλα τα άριστα με ένα τρόπο μαγικό συναντώνται. Η ΑΠΟΛΥΤΗ ευτυχία δεν μπορεί να απέχει της ΑΠΟΛΥΤΗΣ ελευθερίας και προς την επίτευξιν όλων αυτών, προϋποτίθεται ο άριστος βίος. Ο εν απολύτω δικαίω υφιστάμενος... (ή έστω στην πράξη, ο συνειδητά δίκαιος)

Μπορεί όλα ετούτα να είναι επί του πρακτέου ανέφικτα, μακρινά και για κάποιους αστεία, όμως όταν το άλγος (της ψυχής) δεν τιθασεύεται, τότε κύριος λόγος είναι το κατά συρροή λάθος. Η λάθος πορεία, οι λάθος επιλογές, αλλά προ πάντων η λαθεμένη βάση στην οποία στηρίζεται το όποιο άχθος.

Με λίγη σκέψη όλα μπορούν να μετατεθούν στο μέρος όπου είναι ταγμένα να υπάρχουν, στο χαμηλό κελάρι του νου.

politisg