Να συγχωρεί κανείς;

Πρόκειται για ένα ερώτημα που συχνά έρχεται στο μυαλό μας μετά από λογομαχία με κάποιον , προδοσία από μέρους του ή οποιαδήποτε διαψευσμένη προσδοκία μας για αυτόν . Ολοένα και περισσότερες θεωρίες τάσσονται υπέρ της συγχώρεσης .

Πέρα από τη θεολογική θεώρηση των πραγμάτων και την όποια αλτρουιστική , υπάρχει κι η ωφελιμιστική που μας ενθαρρύνει να συγχωρούμε για να είμαστε εμείς οι ίδιοι καλά και ψυχικά και σωματικά . Γιατί όταν κρατάμε σαν φυλαχτό στη μνήμη μας τα λόγια που μας πλήγωσαν και επαναφέρουμε στο μυαλό μας τις εικόνες που έχουν να κάνουν με αρνητικά συμβάντα και συναισθήματα , από τη μια δημιουργούμε θα έλεγα μια « τράπεζα λόγων και πράξεων » , που καταστρατηγούμε σε περίπτωση ενδεχόμενης επίθεσης ώστε διαθέτοντας ένα συγκεκριμένο βίωμα να είμαστε σε θέση την επόμενη φορά ν’ ανιχνεύσουμε όλα τα σημάδια της ρήξης από πριν , από την άλλη όμως ανατρέχοντας καρέ - καρέ σ’ όλα τα στιγμιότυπα που μας πίκραναν , κάνουμε κακό στον οργανισμό μας . 

Γιατί όλες οι σχετικές αναδρομές μας βάζουν στη διαδικασία της επανειλημμένης κι άκρως αγχώδους βίωσης των όσων έχουν προηγηθεί με αποτέλεσμα να καταπονείται ο οργανισμός μας με την αύξηση της κορτιζόλης και της αδρεναλίνης που οδηγούν σε υπέρταση , αϋπνίες , καρδιολογικά προβλήματα κ.α. Είναι μεγάλο το κόστος της μνήμης ελέφαντα σε τέτοιες περιπτώσεις , γι’ αυτό θεωρώ πως ώρες ώρες καλό είναι να γινόμαστε χρυσόψαρα και να μη δίνουμε διάρκεια στις κακίες των άλλων που εντείνει την ισχύ τους .

Αυτό που πρέπει να ξεκαθαρίσουμε πάντως είναι ότι το να συγχωρούμε δε σημαίνει να αποδεχόμαστε την πράξη του άλλου και να τη δικαιολογούμε , αλλά ν’ αφήνουμε πίσω μας ό,τι μας πλήγωσε . Κι όταν αφήνουμε κάτι πίσω μας σημαίνει ότι του γυρνάμε την πλάτη σαν να μην υπήρξε και δεν του επιτρέπουμε να εισβάλλει στη ζωή μας και να τη δηλητηριάζει . 

Η μόνη περίπτωση που μπορούμε να ανεχτούμε την παρουσία στη ζωή μας εκείνου που μας πλήγωσε , είναι αυτή της απερισκεψίας όταν κάτι συμβαίνει από παρόρμηση , της παρεξήγησης όταν κάτι εκλαμβάνεται διαφορετικά απ’ ό,τι είναι στην πραγματικότητα και της αληθινής μετάνοιας από τον εν λόγω άνθρωπο όταν αυτή δεν είναι βαρύγδουπη και συνοδεύεται από μικρές θυσίες απ’ αυτόν , με πράξεις κοινώς μετανιώνουμε πραγματικά κι όχι με λόγια . 

Όταν όμως η συγνώμη γίνεται καραμέλα στο στόμα του καταπατητή της ηρεμίας μας χωρίς κανένα πρακτικό αντίκρυσμα με την επιμονή μάλιστα στα ίδια μοτίβα συμπεριφοράς και με την απαίτηση του άλλου να δείξουμε ανωτερότητα εμείς οι πιο αγαθοί , πιο κόσμιοι και πιο σοφοί , τότε δεν πρόκειται για συγχώρεση αλλά για έκδηλο μαζοχισμό κι έλλειψη αξιοπρέπειας από μέρους μας . Όχι , δε θα κάνουμε τη χάρη σ’ όλους τους κουτοπόνηρους που προσπαθούν να πατήσουν τα κουμπιά μας . Το ότι δεν εκδικούμαι για ένα κακό που μου έχουν κάνει και δεν ασχολούμαι με κάποιον που με πρόδωσε , είναι από μόνο του καλό αυτό κι αρκεί και με το παραπάνω . Δεν είμαστε θεοί ούτε άγιοι να δίνουμε στους άλλους τη χάρη της συγχώρεσης , αλλά συνεχίζουμε να είμαστε απλώς άνθρωποι κι όσο πιο δίκαιοι γίνεται . Κι επειδή δίνω τόπο στην οργή , αλλά και πόδι παράλληλα σ΄ ό,τι έπεσε τόσο χαμηλά , συνεχίζω να είμαι ευπρεπής και κόσμιος , γιατί το κάνω με τρόπο εξευγενισμένο χωρίς να ξεκατινιάζομαι . Και θεωρώ πως είμαι σοφός άνθρωπος μετά απ’ όλα αυτά , γιατί είχα τη νοητική ή και τη διαισθητική ικανότητα να διακρίνω το ψέμα από την αλήθεια και την ωριμότητα ν’ απομακρυνθώ εγκαίρως από κάθε παρασιτική βδέλλα που μου έπινε το αίμα . Και συν τοις άλλοις , διακρίνομαι κι από τιμιότητα , καθώς δεν κάνω για τους τύπους πως συγχωρώ ενώ μέσα μου βράζω και κοχλάζω και δεν υποκρίνομαι , απλώς έχω το θάρρος να κοιτάζω κατάματα τα πράγματα και να παίρνω θέση αναλόγως .

Η στάση , λοιπόν , που πρέπει να τηρούμε απέναντι σ’ όλους τους κακεντρεχείς είναι αυτή που ενστερνίζεται το « μακριά κι αγαπημένα » . Κρατάμε σε απόσταση όλους αυτούς , που υποκινημένοι από αισθήματα ζήλιας και φθόνου , μας μειώνουν , μας λασπολογούν πίσω από την πλάτη μας και μας εμπαίζουν . Όλα αυτά δε δείχνουν άλλωστε το δικό μας ποιόν , αλλά τη δική τους απεγνωσμένη κραυγή να επιβεβαιωθούν και να φανούν μέσα από μας . Μερικοί είναι τόσο κοντόθωροι που για να μπορέσουν να κοιτάξουν λίγο πιο πέρα δανείζονται κι αντιγράφουν οπτικές γωνίες άλλων παραμερίζοντάς τους ή και πατώντας πάνω τους για να έχουν συνάμα και μια « υπεράνω » θέα . 

Μακριά μας κρατάμε όμως και τους εγωιστές που κοιτάνε μόνο το δικό τους συμφέρον που πολλές φορές δεν είναι αυτόφωτο , αλλά αναδύεται κυρίως όταν παραγκωνίζεται το συμφέρον του άλλου , διότι σ’ αυτήν την κατηγορία δε γίνεται αντιληπτή η ύπαρξη του συν – στη λέξη συμφέρον που σημαίνει μαζί κι από κοινού , αλλά παντού επικολλάται ως πρώτο συνθετικό το « αυτο – », με αποτέλεσμα να προκύπτει το « αυτο – συμφέρον » .

Όσο για το συν – στη λέξη συγχωρώ , που σημαίνει χωράω στον ίδιο τόπο μ’ έναν άλλον , χωρίς να μας χωρίζει τίποτα και χωρίς να κρατάμε κακία στην καρδιά μας , έχω να πω το εξής . Διαγράφοντας από το μυαλό μου διαπαντός κάθε αρνητική σκέψη , διαγράφω αυτομάτως και κάθε αρνητική εικόνα που τη συνοδεύει κι επειδή ως γνωστόν εικονοποιούνται όχι μόνο συναισθήματα , πράγματα και καταστάσεις , αλλά και πρόσωπα , αναγκαστικά διαγράφονται κι αυτά . 

Από τη στιγμή που ακυρώνεται κάθε πρότερη σχέση και σύνδεσή μου με το εν λόγω άτομο , αυτό αρχίζει να εκλαμβάνεται ως μέρος του όλου , του οποίου είμαι μέρος επίσης , οπότε έτσι κι αλλιώς « συγχωρούμαι » και συνυπάρχω , δεν τον εξορίζω σ’ άλλον πλανήτη , συνεχίζουμε τον ίδιο αέρα ν’ αναπνέουμε με τη διαφορά ότι πλέον τον αναπνέουμε ως δύο ξένοι . Αλλά ποιος είπε ότι είναι κακό κάτι τέτοιο ? 

Τον ξένο , αυτόν που δε γνωρίζεις , επειδή ακριβώς δεν έχεις μαζί του καμία σχέση οικειότητας , δεν τον κατηγορείς για τίποτα , δε σου χρωστάει και δεν του χρωστάς , δεν έχεις κάτι να του προσάψεις , αλλά ίσα ίσα είσαι ευγενικός μαζί του και μάλιστα μπορεί και να τον εξιδανικεύεις κι αυτό είναι το μεγαλύτερο πλεονέκτημα αυτού του είδους της συγχώρεσης .

Το ιδιόμελο