Γυρίζω τις σκέψεις μου αρκετά χρόνια πίσω. Κάπου στα μέσα προς τέλη της δεκαετίας του 1990. Η τότε λοιπόν ηγεσία της χώρας προσδιόριζε το νέο μεγάλο Εθνικό στόχο της πατρίδας μας. Την είσοδo στη μελλοντική ζώνη του Ευρώ.
Τώρα το γιατί η αντικατάσταση μερικών χαρτιών με κάποια άλλα βαπτίσθηκε εθνικός στόχος, δεν είναι της παρούσης.
Εκείνη την εποχή υπήρχαν τέσσερις βασικοί πυλώνες της οικονομίας. Ο τουρισμός, η αγροτική παραγωγή, η οικοδομική δραστηριότητα και οι όποιες βιομηχανίες μας είχαν απομείνει, εν πολλοίς στον κλάδο της κλωστοϋφαντουργίας.
Ο τουρισμός, η αγροτική παραγωγή και η εγχώρια βιομηχανία παρά τα όποια εσωτερικά τους προβλήματα, κατόρθωναν να επιβιώνουν καθώς είχαν ένα σημαντικό όπλο στη διάθεσή τους. Το Εθνικό Νόμισμα. Τη Δραχμή.
Η φτηνή δραχμή καθιστούσε τη χώρα μας ως ένα ελκυστικό τόπο για διακοπές, ενώ παράλληλα βοηθούσε στις εξαγωγές αγροτικών και μη προϊόντων. Η μαλακή δραχμή μπορούσε να τα επιτρέψει αυτά καθιστώντας ταυτόχρονα ακριβές τις εισαγωγές και επομένως δύσκολη την προώθηση τους στο καταναλωτικό κοινό αρκετών εισαγόμενων προϊόντων.
Η επικείμενη τότε είσοδός μας σε ένα κοινό σκληρό νόμισμα, δομημένο πάνω στα πρότυπα του ευρωπαϊκού βορρά δε φάνηκε να προβληματίζει κανέναν.
Προσωπικά δε θυμάμαι ούτε πολιτικά πρόσωπα ούτε επαγγελματικούς φορείς / ομάδες να εκφράζουν δισταγμούς και δεύτερες γνώμες για την μετά από 3-4 χρόνια είσοδο στο κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα.
Δεν παρατήρησα σκεπτικισμό ως προς το ότι το σκληρό ευρώ θα καταστήσει ελκυστικότερα τα Αλάτσατα, το Κουσάντασι και το Πορτ-Σάιντ καθώς επίσης τις πατάτες Αιγύπτου και τα λεμόνια της Αργεντινής.
Το αποτέλεσμα το βιώσαμε.
> 50 ευρώ την ημέρα για ένα μέτριο δωμάτιο σε ένα ελληνικό νησί που θα στο νοικιάσει ένας κύριος με φανέλα και σανδάλια, 50 ευρώ την ημέρα το 4στερο ξενοδοχείο στα παράλια της Ιωνίας με όλες τις ανέσεις.
> τα λεμόνια της Λατινικής Αμερικής και οι πατάτες της Αιγύπτου να είναι φθηνότερες (έως και 50% κάτω) από τα αντίστοιχα ελληνικά προϊόντα τα οποία κατέστησαν ακατάλληλα τόσο προς εξαγωγή όσο και προς εγχώρια κατανάλωση εκτός αν επισκεπτόταν κανείς λαϊκές αγορές αργά το μεσημέρι.
Όσο για κάποιες βιομηχανικές μονάδες; Άλλες έκλεισαν γιατί δεν άντεξαν όντας πια μη ανταγωνιστικές, άλλες εκμεταλλεύτηκαν τα κεφάλαια που άντλησαν από το χρηματιστήριο το 1999 κήρυξαν πτώχευση, μετανάστευσαν προς Μαρόκο, Σκόπια και λοιπούς επίγειους παραδείσους αφήνοντας στο δρόμο και την πείνα ολόκληρες περιοχές της Ελλάδας.
Είχαμε μπροστά μας καθαρά 4-5 χρόνια να προετοιμαστούμε για τα ενδεχόμενα αυτά όπως και αφού εισήλθαμε στην ευρωζώνη υπήρχε ένα σχετικό διάστημα στην αρχή να αλλάξουμε ορισμένα πράγματα. Είχαμε άφθονο χρόνο να εξετάσουμε ενδελεχώς αν έπρεπε να διαβούμε τις πύλες του ευρώ. Υπήρχε η άνεση να αναζητηθούν οι λύσεις και οι προτάσεις που θα εφαρμόζονταν ως αντίδοτα απέναντι στο δηλητήριο ενός σκληρού νομίσματος. Αυτές πχ θα μπορούσαν να ήταν οι φοροελαφρύνσεις που θα έρχονταν ως αποτέλεσμα ενός εξυγιασμένου κράτους μέσα από μια σειρά ήπιων διαρθρωτικών αλλαγών (διότι τότε υπήρχαν περιθώρια για ήπιες αλλαγές) σε συνδυασμό με μια νέα καθαρή και όχι ρουσφετολογική βραχυπρόθεσμη πολιτική συμπεριφορά με σεβασμό στο δημόσιο χρήμα.
Θα μπορούσαμε:
> να δούμε αν το επερχόμενο κοινό νόμισμα πέρα από μειονεκτήματα θα επέφερε και πλεονεκτήματα για τους στρατηγικούς τομείς της αγροτικής παραγωγής και του τουρισμού.
> να αναπτύξουμε ειδικές γραμμές υψηλής ποιότητας προϊόντων αγροτικής παραγωγής καθώς και στοχευμένες προτάσεις τουρισμού όπως αρχαιολογικός, αγροτικός, συνεδριακός κτλ.
> να εκμεταλλευθούμε πεδία όπου είχαμε τα φόντα να προοδεύσουμε όπως η αμυντική τεχνολογία (όπου πράγματι υπάρχουν ελληνικές εταιρείες που είναι πρωτοπόρες) ή να μετάσχουμε από κοινού σε μεγάλα βιομηχανικά προγράμματα που θα μας έλυναν πολλά προβλήματα. Ποιος μπορεί να ξεχάσει π.χ. το ότι τελικά δεν μπήκαμε στο πρόγραμμα της παραγωγής του Eurofighter;
> να ωφεληθούμε από τον φθηνό δανεισμό της χώρας ώστε με εξασφαλισμένη χρηματοδότηση να νοικοκυρεύσουμε το κράτος και να μειώσουμε αποτελεσματικά ελλείμματα και δημόσιο χρέος.
Δυστυχώς δεν μπορούμε να επεκταθούμε περισσότερο. Εκτιμώ όμως πως δώσαμε το περίγραμμα. Προτιμήσαμε λοιπόν να μην κάνουμε τίποτε. Ούτε να προβληματιστούμε, ούτε να κουβεντιάσουμε, ούτε να στίψουμε την ξεροκεφάλα μας να δούμε τι θα βάλουμε ως αντίβαρο στη ζυγαριά απέναντι στα μείον ενός σκληρού νομίσματος.
Εισήλθαμε στο κοινό νόμισμα με τον τότε πρωθυπουργό Κώστα Σημίτη, τον άνθρωπο της ισχυρής Ελλάδας να κουνά σαν μαντήλι το 20ευρώ του από το ΑΤΜ.
Μετά βαΐων και κλάδων λοιπόν εισήλθαμε εις την αγίαν πόλη του ευρώ. Λησμονήσαμε όμως πως τα βάγια απέχουν μόλις λίγα 24ωρα από τον εμπτυσμό, τα ραπίσματα, τη χλεύη και τη Σταύρωση.
Αλλά η οικονομία έτρεχε με 4% ρυθμό ανάπτυξης… μας έλεγαν. Κανείς όμως δεν παρατηρούσε πάνω σε τι είδους δρόμους έτρεχε. Η ανάπτυξη δεν είχε προέλθει από την προσέλκυση επενδύσεων και την ανάπτυξη νέων οικονομικών κλάδων όπως πχ οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Αντίθετα, οφειλόταν στην αυξημένη κατανάλωση και την οικοδομική δραστηριότητα γνωστή αλλιώς και με το παρατσούκλι “ατμομηχανή της ελληνικής οικονομίας”.
Ουδείς όμως αναρωτήθηκε ως πότε θα μπορεί να δανείζεται ένας άνθρωπος αφειδώς για να ξοδεύει; Ως πότε θα δύναται να λαμβάνει δάνεια έναντι ελάχιστων μηνιαίων δόσεων για να καταναλώνει;
Ουδείς σκέφτηκε πως ναι μεν η οικοδομή είναι ένας σημαντικός κλάδος που αναγκαστικά κάποια στιγμή θα περνούσε σε φάση ύφεσης (όχι βέβαια στα σημερινά της Τάρταρα) αφού όπως μου έλεγε τις προάλλες ένας εργολάβος “δε θα μπορούσαμε να χτίσουμε τα πάντα”.
Το κακό λοιπόν φαινόταν αλλά ποιος νοιαζόταν; Μπορεί να εκσυγχρονιστήκαμε ή να επανιδρυθήκαμε αλλά ο κίνδυνος παρέμεινε ο ίδιος. Όπως ο Τιτανικός, ο κάπτεν Σημίτης προτιμούσε τα βιολιά που χάιδευαν αυτιά παρά τις αγωνιώδεις επισημάνσεις του μαρκόνη ότι πρέπει να χαράξουμε ασφαλή πορεία γιατί υπάρχουν παγόβουνα μπροστά μας. Ο δε διάδοχός του, Κώστας Καραμανλής, πήδηξε από τη γέφυρα στη βάρκα και αφού απομακρύνθηκε με ασφάλεια φώναξε για την καταστροφή που παραμόνευε. Στο τέλος πήρε το τιμόνι ένας απίθανός τύπος που μπέρδεψε τα κανό με τα βαπόρια και τις ανθρώπινες ψυχές.
Πέσαμε λοιπόν πάνω στο παγόβουνο. Ήδη πνίγηκαν αρκετοί
Σχόλια
Στο logiosermis.net δημοσιεύεται κάθε σχόλιο. Θεωρούμε ότι ο καθένας έχει το δικαίωμα να εκφέρει ελεύθερα τις απόψεις του, οι οποίες εκφράζουν αποκλειστικά τον εκάστοτε σχολιαστή. Τα συκοφαντικά ή υβριστικά σχόλια θα διαγράφονται χωρίς προειδοποίηση. Περισσότερα στις οδηγίες χρήσης.