Η Ιστορία δεν νικά, ούτε ηττάται. Απλώς μας διδάσκει...

Όταν μιλάνε οι σοφοί, εμείς, οι απλοί άνθρωποι πρέπει να τους ακούμε με προσοχή. Και να βουτάμε στα βαθειά με την σκέψη μας, σε κάθε τους κουβέντα. Γιατί αυτοί είναι οι οδηγοί της ζωής. Αλλά, ποιάς ζωής; της δικής μας, ή της δικής τους;

Αυτοί την ζωή τους την έζησαν όπως σκέφτηκαν, προβληματίστηκαν, προσπάθησαν, επιδίωξαν, αξιώθηκαν, κατόρθωσαν. Για το καλό μας λοιπόν, πρέπει να σκεφτούμε καλά, όσα μας λένε. Αλλά χωρίς παρωπίδες, κι όχι αβασάνιστα.  Ακόμη κι αν πρόκειται για προσωπικότητες μεγάλου κύρους, όπως η παγκοσμίου φήμης βυζαντινολόγος, κ. Αρβελέρ. Γιατί το κύρος, έρχεται από τον λόγο και  από το έργο του προσώπου, μαζί. Κι όχι από το χειροκρότημα των οπαδών.

Διαβάζω σ' ένα άρθρο, της κ. Σόνιας Ζαχαράτου, στο Βήμα πως οι τίτλοι της, οι βραβεύσεις και τα παράσημα της κ. Αρβελέρ, είναι τόσα, που θα χρειαζόταν μια σελίδα για να παρατεθούν, αλλά ξεχωρίζουν αυτοί της επιτίμου πρυτάνεως της Ακαδημίας του Παρισιού και της καγκελαρίου των Πανεπιστημίων του Παρισιού, καθώς και το μεγαλύτερο παράσημο του γαλλικού κράτους, το Grand-Croix, το οποίο της ενεχείρισε ο πρόεδρος Ολάντ.

Η κυρία Αρβελέρ, που μιλά με πάθος για την Ελλάδα όπου κι αν βρίσκεται, έχει συνδιαλεχθεί με τις μεγαλύτερες μορφές της σύγχρονης πολιτικής και της τέχνης, έχει γράψει έναν ικανό αριθμό βιβλίων για το Βυζάντιο, ετοιμάζει τα ποιήματά της για την Πόλη, που είναι «πρωτεύουσα στην οικουμένη όλη», καθώς λέει, και μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Gutenberg και το «Πόσο ελληνικό είναι το Βυζάντιο; Πόσο Βυζαντινοί οι Νεοέλληνες;».

Η κ. Αρβελέρ, σ' ετούτη την συνέντευξη προς την κ. Σόνια Ζαχαράτου, δήλωσε πως η "Ιστορία δεν με νίκησε", κι αμέσως σκέφτηκα, εκείνο το Σολωνικό "Μηδένα προ του τέλους μακάριζε". Αυτό μου έδωσε την αφορμή να σταθώ διεξοδικώτερα στην σπουδαία αυτή συνέντευξη και να την σκεφτώ, βήμα-βήμα. Και κατέληξα, σημειώνοντας αντιστοίχως [σε αρκετές από τις δημοσιογραφικές ερωτήσεις ή παρατηρήσεις] το δικό μου σχόλιο μετά από (κάθε μία από) τις -ούτως ή άλλως- σπουδαίες απαντήσεις που δόθηκαν. Όλα αυτά αποτυπώνονται εν συνεχεία:

1. Στην παρατήρηση της κ. Ζαχαράτου πως "Με τις γυναίκες της Συρίας σκέφτομαι τις Τρωάδες", η κ. Αρβελέρ απαντά: «Βεβαίως σκέφτεστε τις Τρωάδες, άλλωστε ο ευρωπαϊκός πολιτισμός έχει τις ίδιες αναφορές. Αλλά δεν θέλουμε να ξέρουμε αυτό που ο Ευριπίδης γράφει στον Ορέστη: "Βεβαρβάρομαι επεί χώριος εκτός Ελλάδος γέγονα". Πώς να το πεις αυτό σήμερα; Οτι ο Ορέστης είναι εκτός Ελλάδος, ευρισκόμενος στη Μακεδονία;».

Σχόλιο δικό μου:
Είναι κάτι σαν ηθελημένος αστεϊσμός ή λογοπαίγνιο, να ισχυριζόμαστε πως "ο ευρωπαϊκός πολιτισμός έχει τις ίδιες αναφορές". Γιατί μας είναι καλά γνωστές οι διαφορές των επί μέρους ευρωπαϊκών λαών. Η αποικιοκρατία, ο επεκτατισμός, η πειρατεία, οι σφαγές λαών προς οικειοποίηση των εδαφών τους, καθώς και η εκτεταμένη κλοπή πολιτιστικών έργων που εκτίθενται στα μουσεία χωρών που δεν τα παρήγαγαν! Τί άραγε να υπολανθάνει στην τελευταία (άσχετη) αποστροφή της ανωτέρω απάντησης της κ. Αρβελέρ, περί της μη ελληνικότητας της Μακεδονίας;

2. Στην παρατήρηση της κ. Ζαχαράτου "Φέρνετε την κουβέντα στο θέμα του «ξένου» όπου είμαστε ρατσιστές;", η κ. Αρβελέρ απαντά: «Πολύ. Εχετε δει κανέναν μορφωμένο να συναναστρέφεται κάποιον αγράμματο ή έναν πολύ πλούσιο τον απένταρο; Οχι. Οι συμπαγείς κοινωνικές ομάδες με τα σύνορά τους, λοιπόν, είναι ο πρώτος ρατσισμός. Επειτα, έχουμε την ετερότητα. Αν είναι θρησκευτική, η δυσκολία είναι μεγάλη. Αν είναι και εθιμική, γίνεται μεγαλύτερη, για να γιγαντωθεί με τη διαφορά της γλώσσας. Δεν μπορεί, επομένως, η συμπαγής ταυτότητα των γηγενών να δεχτεί εύκολα την επιμιξία και να βρει κοινό σημείο με τον πολιτισμό του άλλου, αν και είναι το μόνο μοίρασμα που σε κάνει πλουσιότερο. Παγκόσμιο αγαθό που το καταναλώνεις, χωρίς να το στερείς από κανέναν».

Σχόλιο δικό μου: 
Ρατσισμός δεν είναι όταν κάνεις παρέα με τους ομοίους σου, αφού με αυτούς μπορείς καλύτερα, αμεσώτερα κι ευκολώτερα, να συνεργαστείς, να συμπράξεις, να συμβιώσεις, να συμφωνήσεις, να αλληλεπιδράσεις. Ρατσισμός είναι όταν θεωρείς τους άλλους κατώτερους, ή επιδεκτικούς σε εκμετάλλευση ή περιφρόνηση, ή άξιους να πάσχουν εφ' όρου ζωής αυτών και των επιγόνων τους. Κι αυτό υπάρχει παντού, σε κάθε εθνότητας κοινωνία, αλλά ιδιαίτερα στις κοινωνικές τάξεις με τα μεγάλα εισοδήματα και στους αμαθείς. Στους συμφεροντολόγους και στους ακοινώνητους.

Οι συμπαγείς κοινωνικές ομάδες, αποτελούν τους πυρήνες των επί μέρους κοινωνιών. Είναι άστοχο λοιπόν να ορίζουμε την αγνωσία, ή την διαθεσιμότητα και την ευπιστία, ως άνοιγμα στην ελευθερία. Η ελευθερία είναι προσωπική υπόθεση, στάση του προσώπου θα λέγαμε. Ενώ "οι ελευθερίες" είναι ατομικά προτάγματα. Πιο συχνά ο ελεύθερος άνθρωπος είναι ασυμπλεγμάτιστος, ευθύς και ανοικτός, ενώ ο διεκδικητής ελευθεριών επιδιώκει την ικανοποίηση των επιθυμιών του. Για ποιό πράγμα μιλάμε;

Αν η θρησκευτική συνείδηση αποτελεί εμπόδιο στην επαφή με κάποιον που θέλει να σου την αλλοιώσει δια της βίας, νομίζω, πως αξιοκατάκριτος, δεν είναι ο ανθιστάμενος, αλλά ο βιαστής. Ή μήπως όχι; Τί θα απολογηθούμε στο ερώτημα για την ελευθερία του προσώπου να διαλέξει την πίστη του; ΄Η θα έχουμε διαφορετική άποψη, κατά περίπτωση και ανάλογα με τον βιαστή;

Η γλώσσα πουθενά στον ελεύθερο κόσμο δεν αποτέλεσε εμπόδιο συνεργασίας. Εμπόδιο υπήρξε μόνο όπου και όταν επεδιώκετο η υποταγή, δηλαδή, στις περιπτώσεις όπου η χρήση συγκεκριμένης γλώσσας εσήμαινε διατήρηση παράδοσης και ανυπακοή στην απαίτηση υποταγής.  Αλλά εδώ, μιλάμε και πάλι για ελευθερία. 'Η μήπως σήμερα οι αγώνες για την ελευθερία τείνουν να θεωρούνται μειονεξίες (προσωπικές ή εθνικές) και επαίσχυντες εκδηλώσεις;

Η ετερότητα προσδιορίζει τα είδη των γενών και την έκφραση των ατόμων. Η φύση διακατέχεται από ετερότητα. Γι' αυτό και δεν υπάρχει μόνο ένα ζώο ή μόνο ένα φυτό, μια ανθρώπινη φυλή, ούτε ακόμη και μία χώρα. Δεν θα μπορούσε λοιπόν ο άνθρωπος να εκδηλώνεται και να εκφράζεται μονότροπα. Αυτό βολεύει/εξυπηρετεί μόνο την παγκοσμιοποίηση του εμπορίου και της διακυβέρνησης. Δεν εξυπηρετεί τον πολιτισμό, τα γράμματα και τις τέχνες, ούτε  το νόημα της ανθρώπινης ζωής.

Η άρνηση "της συμπαγούς ταυτότητας των γηγενών να δεχτούν εύκολα την επιμιξία και την συνάντηση σε κοινό σημείο με τον πολιτισμό του άλλου", δεν είναι τόσο ανόητη, ούτε τόσο επικριτέα, όσο εκ πρώτης όψεως φαίνεται ή διαφημίζεται! Ιστορικά οι κοινωνίες ήσαν επιφυλακτικές στους εισβολείς! Και οι εισβολείς δεν εφείδοντο αγριότητας και εγκληματικότητας προκειμένου να επιτύχουν την υποταγή και τον εξανδραποδισμό των ανθισταμένων. Είναι άλλο πράγμα, ασφαλώς, η προσφυγιά. Αλλά η προσφυγιά που δημιουργείται από μη ανθρώπινα έργα (θεομηνίες και φυσικές καταστροφές)  ενώνει τους ανθρώπους. Η προσφυγιά όμως που δημιουργείται από ανθρώπινα έργα (πολέμους, βομβαρδισμούς, εισβολή προς κατάκτηση εδαφών και φυσικών πόρων, χημικών πολέμων και μετάδοσης συναφών ασθενειών) είναι προφανές ότι αποτελεί έμμεσο τρόπο αποδιοργάνωσης των κοινωνιών. Ασφαλώς όχι απλώς για να αποδιοργανωθούν οι συγκεκριμένες κοινωνίες, αλλά για αλωθούν, εξαιτίας της ανάγκης που ενσκήπτει για λήψη (προφανώς σπασμωδικών) μέτρων προς αντιμετώπιση κοινωνικής ανταραχής, κινδύνων, συρράξεων, εγκληματικότητας κλπ. φαινομένων.

Όσο για το μοίρασμα του παγκόσμιου αγαθού χωρίς κόστος, δεν πιστεύω να μιλάμε για το πετρέλαιο που υπάρχει στο υπέδαφος της όποιας χώρας! Παγκόσμιο αγαθό είναι η γνώση και η ελευθερία, ο αέρας που αναπνέουμε και το νερό που πέφτει στα κεφάλια μας, καθώς βρέχει στον τόπο μας. Δεν είναι ούτε η Ιστορία ενός λαού, ούτε το μέλλον του, ούτε η χώρα του, ούτε ο πολιτισμός του, ούτε η πίστη του. Ούτε καθενός ανθρώπου! Αυτά είναι έργα αναλωθέντος μόχθου, και σαρκωθείσης συγκεκριμένης βούλησης και προθέσεως. Παγκόσμιο αγαθό δεν είναι η συμφωνία να είμαστε υποταγμένοι σε κάποιον, μόνο και μόνο επειδή αυτός έχει πολλούς μισθοφόρους για να μας πείσουν ή για να μας εξαναγκάσουν σ' αυτό!

3. Στην παρατήρηση της κ. Ζαχαράτου "Στην Ελλάδα, τα πράγματα είναι δύσκολα", η κ. Αρβελέρ απαντά:   «Επειδή οι ετερότητες φτάνουν σε τέτοιο ποσοτικό σημείο, που η χώρα δεν μπορεί να τις αφομοιώσει. Η μεγαλύτερη και καλύτερη αφομοίωση έγινε με τους Αρβανίτες που έκαναν και την Επανάσταση μαζί με τους Ελληνες. Αλλά με ποιους Ελληνες; Τους Ρωμιούς. Ολοι Ρωμιοί είχαν γίνει, είχαν όμως κοινή οπτική για το μέλλον. Το έθνος δεν είναι παρελθόν. Είναι μέλλον. Δεν είναι από πού έρχεσαι, αλλά πού πας. Αυτό λέγεται αφομοίωση. Τώρα, τα μεταναστευτικά ρεύματα θέλουν να κρατήσουν την οντότητά τους και, ει δυνατόν, να αφομοιώσουν εμάς. Οταν ήμουν πρόεδρος της Επιτροπής Ηθικής, απαιτούσαν να μην έχει σταυρό ο Ερυθρός Σταυρός».

Σχόλιο δικό μου:

Ευτυχώς που δεν αποσιωπάται πως μόνο τα κοινά οράματα μπορεί να πετύχουν. Κι όσο για το έθνος  είναι τόσο παρελθόν, όσο είναι και μέλλον. Γιατί δεν υπάρχει έθνος χωρίς παρελθόν, και δεν θα υπάρξει έθνος αν δεν φροντίσει για το μέλλον του.  Το έθνος που στοιχειοθετείται από το πού πάει, είναι "το έθνος" που δεν υπήρξε στο παρελθόν, ως τέτοιο. Είναι μια σύγχρονη συγκυρία. Όπως το "έθνος" των Αυστραλών και των Αμερικανών. Κανονικά θα έπρεπε να μιλάμε για χώρες, δηλαδή, για διοικητική οργάνωση Πολιτείας εντός συγκεκριμένης επικράτειας.

Το ότι τέτοιες Πολιτείες μπορεί να θέλουν να επεκταθούν σε όλόκληρο τον πλανήτη, είναι στη λογική της παγκοσμιοποίησης της εξουσίας και των συμφερόντων.

Αν τα διάφορα σημερινά μεταναστευτικά ρεύματα επιθυμούν να κρατήσουν την οντότητά τους και επιδιώκουν να αφομοιώσουν τους πληθυσμούς που προσεγγίζουν, δεν πρέπει να μας παραξενεύει. Αυτό το είχε ήδη διδάξει ο "δυτικός πολιτισμός " στον νέο κόσμο, τον οποίο, προσέγγισαν οι κονκισταδόρες με τα γνωστά ληστρικά αποτελέσματα και τις γνωστές αποικιοκρατικές εξελίξεις.

4. Στην ερώτηση της κ. Ζαχαράτου"Αυτό το σκηνικό έρχεται σε αντίθεση με την παγκοσμιοποίηση;", η κ. Αρβελέρ απαντά: «Η μεγάλη έννοια σήμερα είναι ο ουνιβερσαλισμός, δηλαδή το άνοιγμα σε όλον τον κόσμο. Στον ουνιβερσαλισμό, ο οποίος ζητά μια αρμονία, οι θρησκείες δεν έχουν θέση, γιατί η καθεμία νομίζει ότι εκφράζει την απόλυτη αλήθεια, και ξεχνούν ότι το αντίθετο της αλήθειας είναι μια άλλη αλήθεια».

Σχόλιο δικό μου: 
Ο ουνιβερσαλισμός,  δηλαδή η παγκοσμιοποίηση της εξουσίας, η ενοποίηση των οικονομικών συμφερόντων και της ισχύος, η μαζοποίηση των ανθρώπινων αναγκών, των αιτημάτων και των ελευθεριών, δεν μπορεί να συνιστούν άνοιγμα σε όλον τον κόσμο, αλλά μάλλον "μάντρωμα όλου του κόσμου" υπό μια διατάσσουσα αρχή και εξουσία.

Ο "ουνιβερσαλισμός" δεν επιζητεί ακριβώς αρμονία, επιζητεί ελαχιστοποίηση κόστους παραγωγής των αγαθών, διαρκή επέκταση των αγορών και ολοσχερή κατάργηση των δυναμικά αξιούμενων απαιτήσεων των ανθρώπων.

Η απαίτηση κατάργησης (κι όχι η απόδειξη της αξίας της μη ύπαρξης) των θρησκειών, συνιστά -λογικά- πύρρειο όπλο των αγωνιστών υπέρ του "ουνιβερσαλισμού". Γιατί η ενοποίηση των ανθρώπινων αναγκών έναντι της εξουσίας, αφήνει απέξω τις ανάγκες των μελών και των ομάδων εξουσίας, ως εάν επρόκειτο περί εξουσίας, θεϊκών κι όχι ανθρώπινων όντων!

Πάντως, δεν πρέπει να μας διαφεύγει πως η κάθε εξουσία, μπορεί και δύναται οποτεδήποτε, να ορίζει, να θέτει, να αποκτά να ρυθμίζει και να επιτυγχάνει όσα χρειάζεται για την εξυπηρέτηση των δικών της αναγκών. Κι αυτό πράττει συστηματικά, με την βοήθεια των κηρύκων και των υποστηρικτών της. Απλώς καταργεί την δυνατότητα αυτή για τους υποταγμένους!

5. Στην ερώτηση της κ. Ζαχαράτου "Φοβάστε μήπως διαρραγεί η Ευρώπη; η κ. Αρβελέρ απαντά: «Οχι, γιατί έχει τη συνοχή της πολύ πριν από την Ενωση. Κάποτε, ο Ντελόρ μού είχε πει ότι στην Ευρώπη κάθε δυσκολία βοηθά για να γίνει κάτι καλύτερο. Ημουν υπέρ του Brexit εγώ, γιατί διατείνομαι ότι όλες οι δυσκολίες δημιουργήθηκαν από τις τρικλοποδιές των Αγγλων. Ο κίνδυνος είναι ένας· οι κύκλοι. Ο κύκλος των πλουσίων χωρών και των υπολοίπων».

Σχόλιο δικό μου: 
Η ενότητα της Ευρώπης φαίνεται ανεξήγητα δεδομένη. Οι έχοντες δική τους -αλλά μή συμπλέουσα- άποψη φαίνεται πως είναι οι κακοί! Οι κύκλοι των άλλων, ασφαλώς, κι όχι οι δικοί μας,  δημιουργούν τις δυσκολίες και τους κινδύνους! Φαίνεται πως ο Μπέρτραντ Ράσσελ είχε δίκιο που έλεγε πως "κάθε άνθρωπος, όπου πάει, κουβαλάει μαζί του ένα σύννεφο από βολικές πεποιθήσεις, που κινούνται μαζί του σαν μύγες σε μια μέρα του καλοκαιριού"!

6. Στην ερώτηση της κ. Ζαχαράτου "Τι μας συμβαίνει σήμερα στην Ελλάδα;" η κ. Αρβελέρ απαντά: «Είναι που όσα ζούμε έχουν πολύ παλιά ρίζα. Από την αρχαιότητα, μας χαρακτηρίζει το διχαστικό φρόνημα. Από τον Τρωικό Πόλεμο, αφού είχαμε ίδια γλώσσα και ίδια θρησκεία, από όσα λέει ο Ομηρος. Και ο Αριστοτέλης γράφει ότι "στασιαστικόν το μη ομόφυλον". Κι εγώ λέω: "Μόνον οι Ελληνες εις την υφήλιον διεξάγουν ηρωικώς πόλεμον εμφύλιον". Τον ορισμό για το έθνος τον έδωσε ο Δημάρατος μιλώντας για το ομόθρησκο, το όμαιμο, το ομόγλωσσο, το ομόηθες. Το όμαιμο, βεβαίως, δεν υπάρχει, γιατί έχουμε τέτοιες εισβολές, που έκαναν τον Ελύτη να γράψει: "Kι η πατρίδα μια τοιχογραφία μ' επιστρώσεις διαδοχικές φράγκικες ή σλαβικές που αν τύχει και βαλθείς για να την αποκαταστήσεις πας αμέσως φυλακή και δίνεις λόγο"». 

Σχόλιο δικό μου: 
Η άποψη πως μόνο οι Έλληνες διεξάγουν εμφύλιο πόλεμο, είναι ατελής. Στασιαστικόν το μη ομόφυλον, δεν σημαίνει αναγκαίως ότι οι Έλληνες ήσαν μη ομόφυλοι, επειδή είχαν μεταξύ τους  αντιπαλότητες και τοπικισμούς. Εμφύλιους πολέμους με πολιτικά και θρησκευτικά κίνητρα γνωρίζει πολλούς η Ιστορία, κι όχι μόνο Ελληνικούς. Στην Ελλάδα, πάντως,  οι λεκτικές και πολιτικές αντιπαραθέσεις εξακολουθούν αμείωτες, εντεινόμενες μάλιστα, και λόγω υποβολιμαίας εισαγωγής κινήτρων με αλλοδαπή προέλευση. Σαν να  επιδιώκεται η μεταστροφή της ελληνικότητάς μας!

Περαιτέρω, ως προς το όμαιμο, σημαντικό παράγοντα της έννοιας του έθνους, ακόμη κι αν δεχθούμε  την -σε κάποιο βαθμό- άμβλυνσή του, δεν μπορούμε να αποστούμε από την αδιόρατη εκείνη συνέχεια του Ελληνικού έθνους, μέσω όλων των άλλων παραγόντων που συνθέτουν αυτήν καθεαυτήν την έννοια του έθνους. Δηλαδή,  το ομόθρησκο,  το ομόγλωσσο, το ομόηθες. Που όσο και αν μεταλλάχθηκαν στην ιστορική πορεία του (συλλογικού υποσυνείδητου του) έθνους, διαρκώς συναποτελούν τους αναντίρρητους συνδετικούς του ιστούς.

Δεν πρέπει όμως να παραβλέψουμε, πως γίνονται τεράστιες προσπάθειες για να μην έχουμε πια, "τον Θεό μας"! Να μην (ξέρουμε τί) πιστεύουμε, να μην (θέλουμε να) πιστεύουμε, να πιστεύουμε ότι δεν μας χρειάζεται καμμιά πίστη, αλλά να "πιστεύουμε στις... ελευθερίες"! Όχι στην Ελευθερία, γιατί αυτή έχει ευθύνη και κόπο(!), αλλά σε πολλές μικρές, μερικές (ασήμαντες και κατακομματιασμένες) ελευθερίες, όπως εκείνες  της ασυδοσίας, της αυθαιρεσίας, του εγωϊσμού, του ενστίκτου, της ιδιοκτησίας, της περιφρόνησης, της προσβολής του άλλου, της παραγραφής (παραβίασης) του νόμου, της ιδιοποίησης αλλοτρίων, της κατάχρησης δημοσίων πόρων και αγαθών, κλπ. 

Μας πολιορκούν για να μας καταργήσουν και το ομόγλωσσο! Ο καθένας παρακινείται να θέλει να γράφει όπως του κατεβαίνει, και να ονοματίζει ό,τι θέλει, όπως θέλει! π.χ. να ονοματίζει την ασυδοσία ελευθερία, ή το αρσενικό θηλυκό σήμερα, και αύριο ανάποδα! Να ονοματίζει σήμερα τον πατέρα γονέα α ή β, και αύριο ανάποδα! Να βαφτίζει κάποιον σύζυγο επειδή κοιμάται μαζί του, και να βαφτίζει ανίκανο για καταλογισμό -λόγω ανηλικότητας- τον ενήλικο βιαστή,  για μόνο τον λόγο ότι είναι ξένος! Να απαλείφει λέξεις με σημαντικά κι πολυσήμαντα νοήματα, καθώς συνέβη κάποτε (όπως λέει η ίδια η κ. Αρβελέρ) να της ζητούν "να μην έχει σταυρό ο Ερυθρός Σταυρός" (!). Ή  να δεσμεύεται έναντι ξένων, ο πρωθυπουργός της χώρας, σε περιορισμό των αποδοχών των ελλήνων, και απευθυνόμενος σ' εμάς, να βαφτίζει την μείωσή τους  "μή αύξηση"!

Όσο για το ομόηθες ημών, αυτό θα καταλάμψει αν όλοι συμφωνήσουμε στην πλήρη και ολοσχερή κατάργηση παντός ήθους! Γιατί η έξωθεν ενθάρρυνση που λαβαίνουμε είναι αυτή: Όποιος πολιτικός διατυπώσει τα χειρότερα και πλανερότερα ψεύδη, αντιστρέψει τα ήθη της κοινωνίας και θίξει περισσότερο την ελληνική κοινωνία και την προοπτική της, αυτός θα είναι ο αποδεκτός -από την διεθνή κοινότητα- εκπρόσωπος των Ελλήνων! Και πρέπει να το πούμε, στα τελευταία χρόνια έχουμε αποκτήσει πολλούς τέτοιους πολιτικούς, άνδρες και γυναίκες!

Αλοίμονό μας, των συφοριασμένων! που θα έλεγε και ο Καβάφης.

7. Στην ερώτηση της κ. Ζαχαράτου " Φταίει η δημαγωγία;" η κ. Αρβελέρ απαντά: «Πάντοτε. Να τα πούμε απλά: όταν λέμε "αρχαίος ελληνικός πολιτισμός", κυρίως είναι ο αθηναϊκός, που κράτησε το πολύ έναν αιώνα, και η πόλη είχε γύρω στους 40.000 ανθρώπους. Από εκεί και πέρα αρχίζει η δημαγωγία και έχουμε την εικόνα του διχαστικού γένους. Αν σταμάτησε κάπου, ήταν όταν δεν υπήρχε δημοκρατία. Και στο Βυζάντιο, όπου η αυτοκρατορία κάλυπτε τα πάντα και ο χριστιανισμός σού έδινε τον ουρανό, και υπάκουες στον νόμο και έδινες φόρους, ήσουν δηλαδή συντελεστής, έχουμε ένα είδος ειρήνης. Το μη διχαστικόν, λοιπόν, υπό την κυριαρχία ολοκληρωτικών καθεστώτων, δεν είναι πράγμα το οποίο πρέπει να συμβουλεύσουμε».

Σχόλιο δικό μου: 
Για τον αρχαίο Ελληνικό πολιτισμό, λένε οι Ιστορικοί, πως το  θέμα δεν είναι τόσο και μόνο  η χρονική του διάρκεια, όσο οι ιδέες, η νοηματοδότηση της ιδιωτικής και της πολιτικής ζωής. Οι πνευματικές συλλήψεις και τα κατορθώματα της σκέψης. Της γραφής και του λόγου, της γλυφίδος. Του ήθους. Της σάρκωσης όλων αυτών, τελικά, και, κυρίως,  η διατήρησή τους στο προσκήνιο του χρόνου, και του κόσμου,  σε χρονική διάρκεια και σε γεωγραφική έκταση, ασύλληπτα ασύγκριτο, με οποιουδήποτε άλλου πολιτισμού.

Η δημαγωγία είναι η υπέρβαση του μέτρου  στον πολιτικό λόγο. Η σοφιστεία είναι η υπέρβαση του μέτρου στον φιλοσοφικό λόγο. Κι όταν η δημαγωγία συνεργάζεται με την σοφιστεία, είναι προφανές και εύλογο το σημερινό μας κατάντημα.

Ποτέ η δημαγωγία του πολιτικού λόγου δεν είχε τέλος, φραγμό ή έστω, όρια.  Το μη διχαστικόν υπό την κυριαρχία ολοκληρωτικών καθεστώτων, ασφαλώς είναι αξιοκατάκριτο, ως επιδίωξη. Είναι όμως το ίδιο αξιοκατάκριτο και όταν προέρχεται από παιδεία χρηστή και ειρηνική; Η είναι αξιοκατάκριτο αν μας εναντιώνεται και μη αξιοκατάκριτο αν μας ευνοεί; (παλτωνικά ερωτήματα, θα μου πείτε!). 

Όχι, δεν φταίει η δημαγωγία! Φταίει η απληστία των ανθρώπων που θέλουν να προσεγγίσουν την εξουσία και των ανθρώπων που θέλουν να γλείφουν τα πόδια της εξουσίας. Φταίει ο ευτελισμός των προσώπων, φταίει η απληστία των αρχόντων και η ματαιοδοξία των παρακοιμωμένων τους. Φταίνε όσοι σιωπούν, όσοι ηθελημένα "κοιμούνται πνευματικά", όσοι προσδοκούν οφέλη και ευκαιρίες, και όλοι ανεξαιρέτως οι αργυρώνητοι υπηρέτες της εξουσίας.

8. Στην ερώτηση της κ. Ζαχαράτου "Μα το Βυζάντιο είναι βουτηγμένο στο αίμα. Εικονομαχίες, Στάση του Νίκα, ιερείς που, με τα αιρετικά, βάζουν τον στρατό να σκοτώσει αντ' αυτών...", η κ. Αρβελέρ απαντά: «Οι εικονομαχίες δεν είναι πολιτικό θέμα. Η Στάση του Νίκα δεν είναι επανάσταση, είναι σαν να καίνε την Αθήνα. Καίνε την Πόλη, σκοτώνουν τους πάντες, αλλά δεν υπάρχει το διχαστικόν του γένους. Και είναι βουτηγμένο στο αίμα, επειδή αυτοκρατορία και χριστιανισμός είναι δύο πόλοι που κάνουν την αρμονία του Βυζαντίου, και όσοι δεν συμφωνούν, εκεί δεν έχουμε αστεία».

Σχόλιο δικό μου: 
Σε μια πολιτεία είναι φυσικό να υπάρχουν πολιτικές αντεγκλήσεις, και σε μια κοινωνία είναι φυσικό να υπάρχουν αναταραχές και αντιθέσεις, π.χ.  στην Ελλάδα η επανάσταση του 1909, το Κιλελέρ,  και 100 χρόνια αργότερα το 2008, οι φωτιές στην Αθήνα, και οι σκοτωμοί. 

Το Βυζάντιο είναι βουτηγμένο στο αίμα "επειδή αυτοκρατορία και χριστιανισμός είναι δύο πόλοι που κάνουν την αρμονία του Βυζαντίου, και όσοι δεν συμφωνούν, εκεί δεν έχουμε αστεία"(!) Με μια φράση ειπώθηκαν απροκάλυπτα όσα υπολανθάνουν! Δηλαδή, το Βυζάντιο είναι βουτηγμένο στο αίμα, επειδή η εκκλησία στηρίζει αυτήν την πολιτεία του αίματος! Τέτοια μοναδικότητα στην εγκληματικότητα, μονάχα οι ελληνικές πολιτείες μέχρι τώρα έχουν να επιδείξουν. Προφανώς! Αυτό μας πιέζουν να το δεχθούμε και να βδελυσσόμεθα εαυτούς, που ανήκουμε σε τέτοιο γένος!

Είναι παρατηρημένο, πως σαν πρόκειται να κρίνουμε τα πολιτικά συστήματα, απαραιτήτως θα αποδοθούν οι ευθύνες και η  εναντίωση στην ορθόδοξη Εκκλησία! Σαν να γίνεται κριτική σ' αυτήν! 

Λέγονται τέτοια πράγματα, σαν να μην έγινε ποτέ η μεταρρύθμιση στην Αγγλία, με τις τεράστιες καταστροφές, ή η  Λουθηρανική μεταρρύθμιση, ο εκατονταετής θρησκευτικός πόλεμος στην Γαλλία, ή η Ιερή Εξέταση στην Ισπανία και το κυνήγι μαγισσών! Μήπως, ξεπεράστηκαν ανώδυνα; Ή μήπως διατηρούν τα κεκτημένα τους μέχρι σήμερα; Ή μήπως όλα αυτά δεν προσέφεραν αισχρά κοσμικά πρότυπα, συμπεράσματα, πρακτικές και αποτελέσματα που ακόμη, μέχρι σήμερα, υφίστανται και αποτελούν ρυθμιστές της ζωής στις χώρες όπου συνέβησαν και πολιτικές πρακτικές στον κόσμο  ολόκληρο, κι ακόμη, αίτια πολλών θλιβερών, καλά κρυμμένων, κακών;

9. Στην ερώτηση της κ. Ζαχαράτου "Και η Ειρήνη η Αθηναία τύφλωσε το παιδί της. Τα γράφετε κι εσείς στα ποιήματά σας και βγάζετε μιαν άλλη Αρβελέρ", η κ. Αρβελέρ απαντά: «Δεν είναι άλλη Αρβελέρ, είναι άλλη ιστορία. Μου ζήτησε κάποτε το υπουργείο Παιδείας - ο Αρσένης νομίζω - να κοιτάξω το βυζαντινό εγχειρίδιο. Του απάντησα ότι δεν μπορώ ποτέ να γράψω ότι ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος ήταν στις επάλξεις της Πόλης κι έκανε όλον τον πόλεμο εναντίον των Τούρκων με δίπλα του καθολικούς, και ο Σχολάριος του έδωσε ανάθεμα, επειδή προηγουμένως είχε κάνει ενωτική Λειτουργία στην Αγια-Σοφιά. Δεν μπορούμε να ξανακάνουμε την Ιστορία, αλλά την κάνω ποιήματα. Οπότε, η πραγματική Ιστορία είναι τα ποιήματα»

Σχόλιο δικό μου: 
Η Ιστορία ούτε ξαναγράφεται, ούτε δημιουργείται εκ των υστέρων. Αν δεν έχουν γραφτεί όλα όσα συνέβησαν, χρέος των επιστημόνων -επί της Ιστορίας- είναι να τα γράψουν. Αν οι πληροφορίες από τις πηγές είναι αντιφατικές, τότε πρέπει να γραφτούν όλες οι πληροφορίες, από όλες τις πηγές. 

Ο  ποιητής, και όταν λάβει αφορμή από ένα ιστορικό γεγονός, θα γράψει μια "δική του ιστορία". Ο ποιητής δεν είναι ιστορικός, είναι λογοτέχνης. Μπορεί να είναι και φιλόσοφος, σοφιστής, σάτιρος, λογοπλόκος, δημαγωγός. Η πραγματική Ιστορία είναι στις πηγές, κι όχι στα λογοτεχνικά αφηγήματα.

Όποιος παρουσιάζει όσα αναφέρουν οι πηγές, μας δίνει την Ιστορία. Αλλιώς μας δίνει την άποψή του. Που μπορεί να είναι και ποιητική.

10. Στην ερώτηση της κ. Ζαχαράτου "Λέτε ότι έπρεπε να μας λένε Ρωμιούς. Γιατί; Ελληνίδα νιώθω", η κ. Αρβελέρ απαντά:  «Εχετε άδικο για την ονομασία. Οι Ελληνες ποιοι ήταν; Το "ίτε παίδες Ελλήνων" το γράφει μόνον ο Αισχύλος στους "Πέρσες". Οι Αθηναίοι ήταν Αθηναίοι, οι Θηβαίοι Θηβαίοι, οι Μακεδόνες Μακεδόνες. Το Βυζάντιο ήταν η ελληνική μονοπολιτιστική αυτοκρατορία, μετάλλαξη της ρωμαϊκής σε χριστιανική, ανατολική, με την Κωνσταντινούπολη ως πρωτεύουσα· και όλοι έγιναν Ρωμιοί. Από πού προέρχεται, λοιπόν, η ρωμιοσύνη; Οι Ρωμαίοι είναι οι Βυζαντινοί, αλλά η λέξη "Βυζαντινός" δεν υπάρχει στο Βυζάντιο».

Σχόλιο δικό μου: 
Αυτοί οι Έλληνες που καλούσε ο Αισχύλος, (οι Αθηναίοι, οι Θηβαίοι, οι Μακεδόνες κλπ.), ήταν αυτοί που γίνανε οι πολίτες της Ρωμαϊκής Αυτοκρτορίας. Όπως λέγεται παραπάνω, απερίφραστα μάλιστα, η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία "ήταν η ελληνική μονοπολιτιστική αυτοκρατορία, μετάλλαξη της ρωμαϊκής σε χριστιανική, ανατολική, με την Κωνσταντινούπολη ως πρωτεύουσα· και όλοι έγιναν Ρωμιοί. Από πού προέρχεται, λοιπόν, η ρωμιοσύνη; Οι Ρωμαίοι είναι οι Βυζαντινοί, αλλά η λέξη "Βυζαντινός" δεν υπάρχει στο Βυζάντιο".

Και για να ολοκληρώσουμε την μισοειπωμένη φράση, η λέξη βυζαντινός δεν υπάρχει στο Βυζάντιο, αλλά εφευρέθηκε το 1562(!) από έναν βιβλιοθηκάριο, τον Ιερώνυμο Wolf (Λύκο!). Τότε, "βαφτίστηκε" Βυζάντιο η αλωμένη αυτοκρατορία, ίσως, για να απαξιωθεί το ελληνικό της στοιχείο, και ν' απομείνει ο τίτλος της Αγίας (δηλαδή Χριστιανικής) Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας χάρισμα στο "Γερμανικό Έθνος"! Ένα έθνος, που δεν είχε καταβάλει κανένα μόχθο,  και που δεν είχε να παρουσιάσει κανένα έργο, για την δημιουργία αυτής της χιλιόχρονης Αυτοκρατορίας.

Διαβάζω στο βιβλίο του Αναστασίου Φιλιππίδη «Ρωμηοσύνη ή βαρβαρότητα» (Εκδόσεις: Ιερά Μονή Γενεθλίου της Θεοτόκου):  Είναι γνωστό από τις πηγές ότι δεν υπήρξε ποτέ στην Ιστορία λαός που ονόμαζε τον εαυτό του βυζαντινό ή το κράτος του βυζαντινό. Ο όρος επινοήθηκε μετά την κατάλυση της «βυζαντινής» αυτοκρατορίας, το 1562, από τον Ιερώνυμο Wolf που άρχισε να συγκεντρώνει ιστορικές πηγές σ’ ένα έργο το οποίο τιτλοφόρησε «Corpus Historiae Byzantinae».

11. Στην ερώτηση της κ. Ζαχαράτου " Και η λέξη Ελληνας εξαφανίζεται", η κ. Αρβελέρ απαντά: «Επειδή στα βυζαντινά σήμαινε ειδωλολάτρης. Απαγορευμένη, μέχρι τον 12ο αιώνα περίπου. Οταν, όμως, οι Φράγκοι ήρθαν και τα έκαναν λίμπα εδώ, η λέξη επανήλθε. Γράφει ο Πλήθων στον Μανουήλ Παλαιολόγο: "Ελληνες γαρ το γένος εσμέν, ως η ημετέρα γλώσσα και παιδεία μαρτυρεί". Εμένα δεν με νοιάζει Ελλην ή Ρωμιός, αλλά με νοιάζει η ρωμιοσύνη που είναι σύγκαιρη, δηλαδή αιωνία. Και ο Παλαμάς και ο Ρίτσος και άλλοι τα ίδια, δεν μπορούμε να τα σβήσουμε. Και όταν θυμόμαστε τη ρωμιοσύνη, πρέπει να σκεπτόμαστε μόνον το Βυζάντιο, το οποίο ούτε διδάσκουμε».

Σχόλιο δικό μου: 
Η Ελληνική γλώσσα, ήδη από τον 4ο αιώνα είχε αρχίσει να εκτοπίζει την λατινική στην Ανατολή, κι επικράτησε στα χρόνια του Ηρακλείου ως η κατ' εξοχήν επίσημη γλώσσα του Βυζαντίου. Το γεγονός ότι η βυζαντινή αυτοκρατορία είναι μια χριστιανική Πολιτεία,  που ιδρύει σχολεία, νοσοκομεία, φιλανθρωπικά ιδρύματα και το πρώτο Πανεπιστήμιο -στην εκπαιδευτική Ιστορία του κόσμου-  δείχνει τον προσανατολισμό της Πολιτείας σε πρότυπα, που δεν είχε ακόμη προσεγγίσει καμμιά άλλη πολιτική οργάνωση των κοινωνιών.

Σχετικά με την "ρωμιοσύνη που είναι σύγκαιρη" (του κόσμου), δηλαδή αιωνία, διαβάζω στην Wikipedia πως ο Κύπριος ποιητής, Βασίλης Μιχαηλίδης, αναφερόμενος στον απαγχονισμό  του Αρχιεπισκόπου Κυπριανού (9 Ιουλίου 1821) έγραψε το ποίημα "Η 9η Ιουλίου του 1821 εν Λευκωσία Κύπρου".  Το ποίημα  γράφτηκε στην κυπριακή διάλεκτο, την περίοδο 1884-1895, εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1911, χωρίζεται σε 24 ραψωδίες κι έχει 560 δεκαπεντασύλλαβους στίχους. Ανάμεσά τους, διαβάζουμε: 

          Η Ρωμιοσύνη εν φυλή συνότζιαιρη του κόσμου,

κανένας δεν εβρέθηκεν για να την ι-ξηλείψη,

κανένας, γιατί σιέπει την που τα 'ψη ο Θεός μου.

Η Ρωμιοσύνη εν να χαθή, όντας ο κόσμος λείψει!

Σφάξε μας ούλους κι ας γενεί το γαίμαν μας αυλάκιν,

κάμε τον κόσμον μακελλειόν και τους Ρωμιούς τραούλλια,

αμμά ξερε πως ίλαντρον όντας κοπεί καβάκιν

τριγύρου του πετάσσουνται τρακόσια παραπούλια.

Το ’νιν αντάν να τρώ’ την γην, τρώει την γην θαρκέται,

μα πάντα κείνον τρώεται και κείνον καταλυέται.

Αν κάποιον τον ενδιαφέρει η ρωμιοσύνη [που είναι "συνότζιαιρη του κόσμου"],  θα έπρεπε να τον ενδιαφέρει να κηρύττει και να  αποκαλύπτει την αλήθεια. Γιατί αυτό που θα μείνει όταν όλα τα ψεύδη καταρριφθούν, είναι μόνο η αλήθεια, την οποία δεν μπορούμε να αποκρύψουμε "επειδή ενοχλεί κάποιους". Η αλήθεια θα είναι πάντα μπροστά μας και θα υπογραμμίζει τις ψευδείς και απατηλές μας προσπάθειες να την εξαφανίσουμε. Η αιωνιότητα δεν είναι έργο των ανθρώπων. Είναι έργο υπερφυσικό, και ως στόχος προσωπικός, είναι αλαζονικός. Ασφαλώς είναι ανθρώπινο να αγωνιζόμαστε για το απόλυτο ιδεώδες, αλλά πρέπει να αντιλαμβανόμαστε πως δεν είναι αποκλειστικά  στο χέρι μας να το καταφέρουμε

12. Στην παρατήρηση της κ. Ζαχαράτου " Με το θέμα της δημιουργίας του ελληνικού κράτους, υπάρχει μεγάλη σύγχυση", η κ. Αρβελέρ απαντά:  «Εχετε δίκιο. Διατείνομαι μαζί με πολλούς άλλους, Σβορώνο κ.λπ., ότι η Ελλάδα ως απτή πραγματικότητα, είναι μετά το 1261, όταν τέλειωσε η Φραγκοκρατία, δηλαδή όταν ξαναπήραν την Πόλη οι Βυζαντινοί, και το ελληνικό κράτος δεν έχει δημιουργηθεί ακόμη· είναι Βυζάντιο. Εγώ θα τοποθετούσα την ίδρυσή του το 1830, όταν η Αθήνα έγινε πρωτεύουσα».

Σχόλιο δικό μου: 
Το θέμα της ίδρυσης του ελληνικού κράτους διαφέρει από το θέμα της ύπαρξης της ελληνικής συνείδησης. Της Ελληνικότητας, δηλαδή,  των πολιτών της βυζαντινής Πολιτείας.

Διαβάζω στο βιβλίο του Αναστασίου Φιλιππίδη «Ρωμηοσύνη ή βαρβαρότητα» (Εκδόσεις: Ιερά Μονή Γενεθλίου της Θεοτόκου):

"Τον 8^ο αιώνα οι Φράγκοι αισθάνονται πλέον αρκετά δυνατοί για να διεκδικήσουν για αυτούς την αρχηγία της «Χριστιανικής Οικουμένης». Η αντίληψη όμως του απλού λαού ότι στην κορυφή της Οικουμένης βρίσκεται μόνο ο Ρωμαίος αυτοκράτορας είναι τόσο ισχυρή,  ώστε θα οδηγήσει τον πιο φιλόδοξο και ικανό Φράγκο βασιλιά, τον Καρλομάγνο σε ανοικτή σύγκρουση με τη Ρωμανία και σε σειρά πρωτοφανών ενεργειών εναντίον της Ρωμηοσύνης με επιπτώσεις που φτάνουν μέχρι σήμερα. 

Θα πρέπει δε να σημειώσομε ότι τις πολιτικές επιδιώξεις τους οι Φράγκοι τις επένδυαν με θρησκευτικό μανδύα για να μπορέσουν να διαφοροποιηθούν από την Κωνσταντινούπολη και να δικαιολογήσουν κάπως τις πράξεις τους. Στη σύνοδο του Λατερανού το 769, όπου εκτός των 39 Ρωμηών Επισκόπων συμμετέχουν και 12 Φράγκοι Επίσκοποι αποφασίζεται μεταξύ των άλλων και η άνευ όρων υποστήριξη της προσκύνησης  των εικόνων. Είναι η εποχή που στην Κωνσταντινούπολη επικρατεί η εικονομαχική άποψη και άρα οι Φράγκοι θα πρέπει να διαφοροποιηθούν. 

Λίγα χρόνια όμως αργότερα στη Νίκαια το 787 υπό την εικονόφιλη αυτοκράτειρα  Ειρήνη γίνεται η Ζ΄ Οικουμενική Σύνοδος (στην οποία συμμετέχει και αντιπροσωπεία του Πάπα Ρώμης), η οποία και αποφασίζει πανηγυρικά την αναστήλωση των εικόνων. Οι Φράγκοι αντί να χαρούν όπως κάνομε ακόμα και εμείς σήμερα μετά από τόσα χρόνια, διαφοροποιούνται και πάλι τασσόμενοι εναντίον των εικόνων. Ο Καρλομάγνος συγκαλεί μεγάλη Φραγκική σύνοδο στην Φρανκφούρτη το 794, όπου αποδοκιμάζεται ή προσκύνηση των εικόνων, απορρίπτεται ο τίτλος «Οικουμενική» για τη Σύνοδο της Νίκαιας και εισάγεται αυθαίρετα το περίφημο filioque στο Σύμβολο της Πίστεως. 

Αντιθέτως με τα νομιζόμενα, το Πατριαρχείο Ρώμης αρνείται μετ΄ επιτάσεως τα της Συνόδου της Φρανκφούρτης και μάλιστα ο Πάπας Λέων ο Γ΄ (796-816 μ.Χ.) θα γράψει το ορθό σύμβολο της Πίστεως (χωρίς το filioque) σε δύο ασημένιες πλάκες (Λατινικά και Ελληνικά) και θα τις αναρτήσει μέσα στο ναό του Αγίου Πέτρου για να τις βλέπουν όλοι. 

Όλοι οι Πάπες Ρώμης έκτοτε θα συνεχίσουν να αρνιούνται το filioque, έως ότου δύο αιώνες αργότερα το 1009 οι Φράγκοι με τη βία ενθρονίζουν Φράγκο Πάπα και τα πράγματα πλέον θα αλλάξουν ριζικά.

Για να ελαχιστοποιήσουν τα εμπόδια στην ιμπεριαλιστική τους πολιτική και να αποκόψουν τους Ρωμηούς της Ιταλίας από την πρωτεύουσά τους Κωνσταντινούπολη και από τους λοιπούς ελεύθερους ομοεθνείς τους Ρωμηούς εισάγουν σταδιακά τη χρήση του ονόματος  “Graeci” διαφοροποιώντας έτσι τους Ελληνόφωνους Ρωμηούς από τους λατινόφωνους Ρωμηούς. 

Ένα όνομα ξεχασμένο παντελώς από την αρχαιότητα και για πολλούς αιώνες, επαναχρησιμοποιείται για να εξυπηρετήσει ιμπεριαλιστικές σκοπιμότητες.  Και όχι μόνο θα μάς αλλάξει το όνομα, αλλά θα φροντίσουν αυτός και οι επίγονοί του -έκτοτε συστηματικά- να ταυτίσουν την έννοια του Ρωμηού με κάθε αρνητικό χαρακτηρισμό και ιδιότητα".

13. Στην παρατήρηση της κ. Ζαχαράτου σχετικά με το πώς "τέλειωσε" η κ.Αρβελέρ τις αυθαιρεσίες στα γαλλικά πανεπιστήμια ("Βυζαντινή μέθοδος, κυρία Αρβελέρ;"), η κ. Αρβελέρ απαντά:  «Το σωστό... ».

Σχόλιο δικό μου: 
Το θέμα είναι κομβικής σημασίας. Κι η απάντηση αυτή είναι συγκλονιστική. Πράγματι. Για όποιον κατάφερε κάτι στην ζωή του, αυτό είναι καλώς γνωστό. Ότι δηλαδή, τα πράγματα γίνονται μόνο με έναν τρόπο: Τον σωστό! Και αυτό δεν είναι υποκειμενικό. Είναι αντικειμενικό. Και ο σωστός τρόπος είναι εκείνος που ενδείκνυται κάθε φορά, και ταυτόχρονα εκείνος που θα επιφέρει το ακλόνητο αποτέλεσμα. Δεν είναι πάντα ο ίδιος, Δεν είναι ένας. Δεν είναι συνταγή, είναι έμπνευση και δημιουργικότητα του υπευθύνου. Δεν εξοβελίζουμε τους αντιρρησίες, αλλά επιβάλλουμε την αναντίρρητα αποτελεσματική και ικανοποιητική λύση. Παίρνουμε τα αναγκαία και κατάλληλα μέτρα. Και, ασφαλώς, καταβάλλουμε το αντίστοιχο τίμημα. 

Συχνά όμως, δεν μας είναι εύκολο να δεχθούμε ότι αυτό έχει συμβεί, και ότι δεν είναι έργο δικό μας! Κι αυτό είναι ζήτημα εγωϊσμού, αλαζονείας, ισχύος, εξουσίας! Η κ. Αρβελέρ το διατύπωσε ξεκάθαρα. Μόνο ο σωστός τρόπος έχει αποτέλεσμα.

14. Στην ερώτηση της κ. Ζαχαράτου "Ποιο είναι το απόσταγμα της ζωής σας;" η κ. Αρβελέρ απαντά:  «Τα πόδια στη γη και τα μάτια στον ουρανό».

Σχόλιο δικό μου: 
Η απάντηση είναι αντάξια του ονόματος. Είναι διδαχή μεγάλου Δασκάλου.

15. Στην ερώτηση της κ. Ζαχαράτου "Το '68, λοιπόν!" η κ. Αρβελέρ απαντά:  «Είδα την Ιστορία να δημιουργείται. Να διαδηλώνουν χιλιάδες παιδιά, κι ούτε ένα θύμα. Τον Σαρτρ, να του λένε: "Προδότη, έξω!". Τις κόκκινες σημαίες, χωρίς πλέον σφυροδρέπανο. Πήγαιναν οι καθηγητές στη Σορβόννη για να μην μπει η αστυνομία και αρχίσει να κτυπά. Εκεί τέθηκαν οι βάσεις για τα καινούργια μαθήματα και τον τρόπο διδασκαλίας, εκεί η όλη εργασία για το "μετά". Εζησα το πέρασμα: τα παιδιά, αντί να δέχονται τα πράγματα, να τα δημιουργούν. Ηταν η μεγάλη στιγμή της Ευρώπης».

Σχόλιο δικό μου: 
Η απάντηση είναι τραγική. Γιατί οι αντιδράσεις των νέων στο όποιο σύστημα τους επιβάλλεται, είναι φυσική. Δεν μπορεί να κυβερνούν τα παιδιά! Δεν έχουν την γνώση, την προνοητικότητα και την ικανότητα των ωριμοτέρων. Ούτε και την ευθύνη των ωριμοτέρων! Και οι συνέπειες θα είναι αντίστοιχες. Γι' αυτό σήμερα, ευλόγως καρπούμεθα την ανευθυνότητα των πολιτικών που ανδρώθηκαν, παίζοντας κλέφτες κι αστυνόμους! Πράγματι, το '68 ήταν η αφετηρία της ανικανότητας της πολιτικής. Τότε φάνηκε πως από εδώ και πέρα  η "μοίρα του κόσμου"  θα ορίζεται από ανίκανους πολιτικούς. Κι αυτό επιβεβαίωνεται από την επόμενη απάντηση της κ. Αρβελέρ.

16. Στην ερώτηση της κ. Ζαχαράτου "Και τι μας άφησε;" η κ. Αρβελέρ απαντά: «Τον ΣΥΡΙΖΑ. Θέλω να πω ότι το κατεστημένο έχει αποτύχει. Ακούστε: Ερχεται ο Μιτεράν στη Σορβόννη, το 1988, και του λέω να βάλουμε μια ταμπέλα ότι "εδώ έγιναν τα γεγονότα του '68". Απάντησε: "Ποτέ". Ηταν τελείως αντίθετος με το '68». 

Σχόλιο δικό μου: 
Η απάντηση τελεί σε πλήρη αρμονία με όσα συμβαίνουν στην πολιτική σκηνή του κόσμου, σήμερα, και σε όλες τις χώρες που ασπάστηκαν και μεγαλοποίησαν τις νεανικές αντιδράσεις της σπουδάζουσας νεολαίας του γαλλικού Μάη. Όλες αυτές οι επαναστάσεις των νέων, μας άφησαν ΣΥΡΙΖΕΣ που ταλανίζουν τον κόσμο από την απειρία, την άγνοια και τον μικρομεγαλισμό τους, όταν, όντας ανίκανοι να κυβερνήσουν δημιουργικά και πατριωτικά, συνεργούν (δεν έχει σημασία αν γίνεται συνειδητά ή ανυποψίαστα) αφού de facto αφήνουν ανεξέλεγκτους και ανεμπόδιστους κάποιους επιτήδειους που επιδιώκουν ακούραστα και ασταμάτητα την υποταγή όλων των λαών και την εξουσίαση όχι μόνο της πατρίδας των ανήμπορων και παλιμπαιδιζόντων ηγετών,  αλλά και ολόκληρης της οικουμένης!

Σημείωση: Γράφει στο βιβλίο του ο Αναστ. Φιλιππίδης «Ρωμηοσύνη ή βαρβαρότητα» (Εκδόσεις: Ιερά Μονή Γενεθλίου της Θεοτόκου):

"Είμαι σίγουρος ότι εάν ερωτηθούν εκατό νεοέλληνες για το τι είναι η Ρωμανία η συντριπτική τους πλειοψηφία είτε θα δηλώσει πλήρη άγνοια, είτε θα αναφερθεί λανθασμένα στο σύγχρονο κράτος της Ρουμανίας. 

 Όλοι έχομε ακούσει και θεωρούμε ότι είμαστε απόγονοι και συνεχιστές του «Βυζαντίου» ή όπως λέμε της «Βυζαντινής Αυτοκρατορίας», όμως λίγοι είναι αυτοί που γνωρίζουν ότι το πραγματικό όνομα του κράτους μας ήταν Ρωμανία και οι πρόγονοί μας αποκαλούνταν Ρωμηοί και ποτέ «Βυζαντινοί». 

Οι όροι «Βυζάντιο» και «Βυζαντινοί», όταν αναφέρονται στα μετά το 330 μ.Χ. πράγματα της αυτοκρατορίας είναι ψευδεπίγραφοι, παρελκυστικοί, παραπλανητικοί και καθιερώθηκαν δολίως για να εξυπηρετήσουν συγκεκριμένες σκοπιμότητες. Εφευρέθηκαν» τον 16^ο αιώνα και η χρήση τους γενικεύθηκε μόλις τα τελευταία 200 χρόνια. Δεν είναι όμως του παρόντος να ασχοληθούμε με την ονοματολογία.

Η Ρωμανία λοιπόν ήταν ένα ενιαίο κράτος με πρωτεύουσα αρχικά τη Ρώμη και στη συνέχεια τη Νέα Ρώμη/Κωνσταντινούπολη. Μετά το διάταγμα του Καρακάλα, αλλά κυρίως μετά το Μέγα Κωνσταντίνο και τη ζύμωση του λαού με το Χριστιανισμό διαμορφώθηκε μια νέα αυτοσυνειδησία, που είθισται να αποκαλούμε  «Ρωμαίικη συνείδηση».  Μια ρωμαίικη ταυτότητα, που θα ακολουθήσουν οι πρόγονοί μας πιστά και υπερήφανα μέχρι περίπου το 1830. 

Αυτή η ταυτότητα  υπαγόρευε μιαν υπερεθνική πρόσληψη και αντίληψη των πραγμάτων και μια βαθειά αγάπη στο πρόσωπο του Χριστού και της Εκκλησίας και δια αυτής της αγάπης, αγάπη και προς το πρόσωπο του συνανθρώπου. Με άλλα λόγια στα θεμέλια του κοινού ελληνορωμαϊκού πολιτισμού των λαών της αυτοκρατορίας, ο χριστιανισμός θα διαμορφώσει μια νέα πολιτισμική ταυτότητα, τη ρωμαίικη ταυτότητα. Η Ρωμανία αντιλαμβάνεται πλέον τον εαυτό της ως τη μόνη, ενιαία, αδιαίρετη, οικουμενική, συντεταγμένη χριστιανική πολιτεία επί της γης. Άξονας, ζητούμενο, λόγος ύπαρξης και πρόταγμά της καθίσταται η «σάρκωση του Λόγου», η βίωση της Βασιλείας του Θεού όχι σε μιαν αφηρημένη, ασαφή, ελπιζόμενη, μεταφυσική διάσταση, αλλά εν τοις πράγμασι και στην καθημερινή βιωτή. 

Ο Ρωμηός, ο πολίτης της αυτοκρατορίας έχει επίγνωση και συναίσθηση του μεγάλου πολιτισμικού φορτίου που κουβαλά στους ώμους του και είναι βαθύτατα πιστός. Πιστεύει στην Ορθοδοξία και θεωρεί ότι αν απομακρυνθεί από αυτήν, το κράτος γρήγορα θα χαθεί, όπως κάθε τι φθαρτό στον υλικό τούτο κόσμο. Είναι αδιανόητο στη σκέψη του ότι μπορεί να υπάρξει αντίθεση συμφερόντων Κράτους και Εκκλησίας. 

Θεωρεί ότι η πίστη του είναι αυτή που θα τον διατηρήσει ελεύθερο, ακόμα και στην περίπτωση απώλειας της κρατικής υπόστασης. Ο Ρωμηός ελεύθερα και υπερήφανα ζει, χαίρεται και προασπίζεται  αυτόν τον τρόπο ύπαρξης.