Η Τελική Λύση...

Ο άνθρωπος είναι όπως όλα τα ζωντανά πλάσματα της φύσης. Το γεγονός ότι ο πληθυσμός του αυξάνεται δείχνει στατιστικά τη βελτίωση των συνθηκών που ζει. Κανένας δε μπορεί να αμφισβητήσει την ραγδαία εξέλιξη που συμβαίνει στο χώρο των επιστημών, της ιατρικής, ή της τεχνολογίας, ειδικά τον τελευταίο αιώνα.

Από εκεί και έπειτα, ανεξάρτητα από τις υποκειμενικές κρίσεις, το να θέλουμε να ζούμε σε έναν τέλειο κόσμο, σε έναν κόσμο που αποτελεί όνειρο μεγάλων στοχαστών και αντικείμενο όλων των πολίτικων επιστημών, συνιστά ουσιαστικά και κυριολεκτικά στόχο άφταστο. Ο κόσμος αυτός, που θα σέβεται πλήρως ο ένας τον άλλο και δε θα υπάρχουν αντιδικίες ή αντιπαραθέσεις, είναι σαν να επιθυμούν τα ελάφια να πάψουν να κυνηγιούνται από τους κυνηγούς, ανθρώπους ή άλλα μεγαλύτερα ζώα, και να ζουν πλέον ειρηνικά και αρμονικά μέσα στα δάση.

Το αποτέλεσμα βέβαια σε μια τέτοια περίπτωση θα ήταν να διαταραχτεί η φυσική αλυσίδα και να αυξηθεί τόσο πολύ ο πληθυσμός τους που στο τέλος οι συνθήκες θα αντιστρεφόντουσαν, κυρίως επειδή θα μειωνόταν αναπόφευκτα και η αναλογική κατά άτομο ποσότητα βρώσιμης ύλης. Στο τέλος βέβαια θα επερχόταν η φυσική ισορροπία, με μείωση του συνολικού πληθυσμού μέσω φυσικών ασθενειών άλλα και με αναγκαστική μετανάστευση, που βέβαια θα δημιουργούσε ουσιαστικό πρόβλημα σε κάποια άλλη φυσική αλυσίδα.

Η περίπτωση αυτή μελετήθηκε εκτεταμένως από τον Ρόμπερτ Μάλθους, που υποστήριξε την αντίστοιχη περίπτωση για το ανθρώπινο γένος. Σημειωτέων τα συμπεράσματα του αμφισβητήθηκαν εκτεταμένως από άλλους μελετητές και χαρακτηρίστηκαν ως αβάσιμα και γενικώς απαισιόδοξα, ειδικά για την μετά του Διαφωτισμού εποχή που ο συγκεκριμένος λόγιος έγραφε.

Οι αρρώστιες, ο θάνατος, η αποτυχία, η μάθηση και η ερεύνα είναι όλα μέρος τη φύσης, μέρος του κόσμου που ζούμε. Τα αισθάνονται και τα ζουν όλα τα πλάσματα της φύσης, άλλα σε μεγαλύτερο και άλλα σε μικρότερο βαθμό. Τα συναισθήματα από την άλλη είναι ένα ειδικό φίλτρο που υπάρχει σε όλους τους ανθρώπους και μεταμορφώνει πλήρως την πραγματικότητα του κόσμου που ζει.

Σίγουρα ο κόσμος έτσι μπορεί να είναι πιο όμορφος και πιο ενδιαφέρον, χωρίς όμως να σημαίνει ότι η πραγματικότητα όντως μεταλλάσσεται από την υποκειμενικότητα μας. Έτσι, μπορούμε να αγαπάμε, να μισούμε, να χαιρόμαστε και να κλαίμε. Μπορούμε να βλέπουμε το ποτήρι μισογεμάτο, ή μισοάδειο. Μπορούμε να αντιλαμβανόμαστε τη δυνατότητα βελτίωσης του περιβάλλοντος μας, ή να αισθανόμαστε πλήρη αδιαφορία για αυτού του είδους τα ζητήματα και να ζούμε την πλήρη απλότητα, ή την πλήρη συναισθηματική πληρότητα. Ποιος είναι λάθος και ποιος είναι σωστός είναι ένα δύσκολο προς απάντηση ζήτημα. Μπορούμε όμως να υποστηρίξουμε πως πρέπει να υπάρχει μια συνεχόμενη μικρή ώθηση προς τα μπρος...

Η τελική λύση αυτού του τεράστιου διανοητικού προβλήματος δε μπορεί να δοθεί με εύκολο τρόπο. 

Το κύριο ζήτημα για άλλη μια φορά είναι ο τομέας που θα δώσουμε τη συνολική μας προτεραιότητα. 

Είναι μήπως η μεγιστοποίηση των αγαθών, χρηστικών και μη για τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης, ή μήπως η κοινωνική ισορροπία που σημαίνει και τον εξανθρωπισμό της πληθώρας των αμετάκλητων. Μήπως όμως μπορεί να βρεθεί και μια συμβιβαστική λύση μεταξύ των δυο; Η υπέρβαση της απλοϊκής μας συνείδησης και η ταύτιση με την ιδέα, γιατί μονό ως ιδέα μπορεί να στηριχτεί, ότι ο άνθρωπος μπορεί να ανέλθει στο πλαίσιο της φύσης ως ο εξισορροπητικός κρίκος, είναι η πιθανή έκβαση μιας όμορφης ανθρώπινης ιστορίας. 

Μια τέτοια υπέρβαση διανοητική και πρακτική μπορεί να φέρει και την τέλεια κοινωνία. Είναι εφικτό; Και όμως με μια τομή, με ένα καίριο στίγμα και κυρίως με την εμφάνιση ενός ιδιαίτερου ανθρώπου με εξαιρετικά χαρίσματα, η αλλαγή αυτή μπορεί να είναι όντως εφικτή... Τελικά το συναίσθημα σε συνδυασμό με το εξαιρετικό μπορεί να φέρει τεράστιες αλλαγές, αλλαγές που σύμφωνα με τους πρώτους νομούς της φύσης δεν μπορούν να υπάρξουν…

Ν.Νικολακόπουλος