Άδεια Ταμεία – Analyst.gr

Η μη εξόφληση των ληξιπρόθεσμων οφειλών της Ελλάδας, οι οποίες είναι περί τα 22,5 δις € το 2015, δεν αποτελεί επιλογή, αλλά αδυναμία - αφού μάλλον δεν υπάρχουν τα χρήματα, ενώ δεν είναι τόσο βέβαιη η πληρωμή των τρεχουσών υποχρεώσεων της χώρας

"Όλοι οι πολιτικοί έχουν αναμφίβολα τις καλύτερες των προθέσεων. Ο δρόμος όμως προς την κόλαση ήταν ανέκαθεν στρωμένος με τριαντάφυλλα, με καλές προθέσεις δηλαδή - ενώ οι πιο καυτές θέσεις είναι κρατημένες για αυτούς που, σε περιόδους κρίσεων, διατηρούν ουδέτερη, μη κριτική ή ανεύθυνη στάση".

Άρθρο

Όπως έχουμε αναλύσει πρόσφατα, ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα της Ελλάδας είναι η μειωμένη ανταγωνιστικότητα της - η οποία, παρά το ότι αυξήθηκε μέσω της εσωτερικής υποτίμησης, συνεχίζει να υπολείπεται κατά 13% περίπου έναντι της Γερμανίας (άρθρο), αλλά και πολλών άλλων χωρών.

Για να μπορέσει τώρα να καλύψει η Ελλάδα την απόσταση, θα πρέπει η εσωτερική υποτίμηση να διαρκέσει ακόμη τέσσερα χρόνια, με τον ίδιο ρυθμό - γεγονός που είναι προφανώς αδύνατο. Η αιτία είναι το ότι, η συνέχιση των ίδιων μέτρων, με κέντρο βάρους τις μειώσεις μισθών και συντάξεων, παράλληλα με τον περαιτέρω περιορισμό του κοινωνικού κράτους, δεν θα ήταν αποδεκτή από την κοινωνία - η οποία θα εξαθλιωνόταν εντελώς, οδηγούμενη επαναστατικά στους δρόμους.

Με δεδομένο δε το ότι, ο παραγωγικός ιστός της χώρας έχει καταστραφεί εντελώς, ενώ η έστω και μερική αναβίωση του θα απαιτούσε ένα χρονικό διάστημα τουλάχιστον πέντε ετών, εάν διενεργούταν μαζικές επενδύσεις, είναι αυτονόητο πως η εσωτερική υποτίμηση, ακόμη και αν συνεχιζόταν ως έχει, δεν θα βοηθούσε καθόλου.

Ένα επόμενο πρόβλημα είναι η κατανάλωση των Ελλήνων, η οποία έχει φτάσει στο 120% των ετησίων εισοδημάτων τους (ανάλυση), έχοντας εκτοξεύσει το δείκτη χρεοκοπίας της χώρας σε επίπεδα υψηλότερα από το 2010 - αυτή τη φορά λόγω του ιδιωτικού χρέους, το οποίο αυξήθηκε αφενός μεν επειδή χρεοκόπησαν οι τράπεζες στα πλαίσια του PSI (άρθρο), αφετέρου λόγω του ότι υπερχρεώθηκαν οι επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά, με αιτία τις διαρκείς μειώσεις των μισθών, καθώς επίσης τις αυξήσεις των φόρων.

Εάν θεωρήσουμε τώρα (υπόθεση εργασίας) ότι, η κατανάλωση είναι της τάξης των 130 δις € (λίγο υψηλότερη του 70% του ΑΕΠ), ενώ θα πρέπει να μειωθεί κάτω του 100% των εισοδημάτων, από 120% σήμερα, τότε θα έπρεπε να φτάσει τουλάχιστον στα 105 δις € - οπότε το ΑΕΠ θα περιοριζόταν αυτόματα κατά 25 δις € ετήσια. Επομένως στα 155 δις €, από την πλευρά της κατανάλωσης (ΑΕΠ = Κατανάλωση + Επενδύσεις + Δημόσιες Δαπάνες + {Εξαγωγές - Εισαγωγές}) - με οδυνηρά αποτελέσματα για τα δημόσια έσοδα, για την απασχόληση, για το έλλειμμα του προϋπολογισμού κοκ.

Το τρίτο μεγάλο πρόβλημα είναι εκείνα τα χρέη του ιδιωτικού τομέα, τα οποία ευρίσκονται σε καθυστέρηση - υπολογιζόμενα κατ' ελάχιστο στα 70 δις € απέναντι στο δημόσιο, καθώς επίσης στα 70 δις € στις τράπεζες. Υπάρχουν ακόμη χρέη σε άλλους οργανισμούς, όπως στη ΔΕΗ, καθώς επίσης στα ασφαλιστικά ταμεία - υπενθυμίζοντας πως το ασφαλιστικό είναι μία τεράστια, βραδυφλεγής βόμβα στα θεμέλια της ελληνικής οικονομίας.

Πρόκειται λοιπόν για ένα ποσόν που πλησιάζει επικίνδυνα το 100% του ΑΕΠ το οποίο, εάν προστίθετο στο δημόσιο χρέος (318 δις € ή 175% του ΑΕΠ), θα το εκτόξευε στο 275% του ΑΕΠ. Προφανώς δε, εάν θα υποχρεωνόταν οι τράπεζες να διαγράψουν όλες τις επισφάλειες τους, στα πλαίσια της υιοθέτησης κάποιου είδους «σεισάχθειας», θα χρεοκοπούσαν ακαριαία - αν και κατά πολλούς είναι ήδη αφερέγγυες.

Περαιτέρω, όσον αφορά το πρωτογενές πλεόνασμα, ακόμη και αν δεν είναι πλασματικό, θεωρείται ως μη επαναλαμβανόμενο - αφού έχει αποκτηθεί, μεταξύ άλλων, με τον καταστροφικό μηδενισμό των δημοσίων επενδύσεων, καθώς επίσης με υπερβολικούς φόρους.

Σαν να μην έφταναν δε όλα αυτά, ανακοινώθηκε πως οι πρόωρες εκλογές δημιούργησαν ένα κενό στα έσοδα του δημοσίου, το οποίο πλησιάζει τα 7 δις €, εάν συμπεριληφθούν ορισμένα άλλα ποσά - οπότε «εξανέμισαν» εντελώς το υποθετικό πρωτογενές πλεόνασμα, μετατρέποντας το σε έλλειμμα.

Κάτι ανάλογο συμβαίνει και με το πλεόνασμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, το οποίο δεν στηρίζεται στην αύξηση των εξαγωγών, αλλά στη μείωση των εισαγωγών λόγω της περιορισμένης ρευστότητας της ελληνικής οικονομίας. Επίσης στον τουρισμό, ο οποίος όμως είναι ένας πολύ επισφαλής παράγοντας, ειδικά σε εποχές παγκόσμιας ύφεσης. Άλλωστε, το ελλειμματικό εμπορικό ισοζύγιο (γράφημα) αποτελεί έναν καλύτερο δείκτη - σύμφωνα με τον οποίο η χώρα είναι, στην καλύτερη των περιπτώσεων, στο σημείο μηδέν.

Συνεχίζοντας, ένα επίσης μεγάλο πρόβλημα είναι οι ιδιωτικοποιήσεις - τα έσοδα εκ των οποίων είτε οδηγούνται στη μείωση του χρέους, όπως επιβάλλουν τα μνημόνια, είτε στα ταμεία του κράτους, εάν δεν τηρηθούν τα μνημόνια. Εξαιρώντας τις κοινωφελείς, τις στρατηγικές, καθώς επίσης τις μονοπωλιακές κερδοφόρες επιχειρήσεις, οι οποίες είναι απαράδεκτο να πωλούνται (ανάλυση), η εποχή δεν είναι προφανώς κατάλληλη για να αποκρατικοποιηθούν οι υπόλοιπες - συμπεριλαμβανομένης της ακίνητης περιουσίας του δημοσίου.

Η αιτία είναι η κατακόρυφη μείωση των τιμών τους, λόγω της ύφεσης (αποπληθωρισμού), στην οποία έχει βυθιστεί η χώρα - γεγονός που φαίνεται καθαρά από την κεφαλαιοποίηση του χρηματιστηρίου, η οποία ευρίσκεται σήμερα στα 54,5 δις €, όταν στα τέλη του 2007 υπολογιζόταν στα 196,39 δις € (ενώ θα έπρεπε να πλησιάζει στα 300 δις € με κριτήριο τις πρόσφατες εξελίξεις - μεγάλα πακέτα ποσοτικής διευκόλυνσης των κεντρικών τραπεζών).

Το ίδιο συμπεραίνεται και για την ακίνητη περιουσία, οι τιμές της οποίας έχουν μειωθεί τουλάχιστον κατά 50% (υπολογίζουμε πως έχουν «χαθεί» πάνω από 500 δις €), όταν στις περισσότερες άλλες χώρες έχουν εκτοξευθεί στα ύψη - λόγω του αναμενομένου πληθωρισμού, από την αύξηση της ποσότητας χρήματος διεθνώς.

Δεν θα αναφερθούμε βέβαια στις νέες δαπάνες που έχουν εξαγγείλει τα μεγάλα κόμματα, οι οποίες θα απαιτούσαν επί πλέον χρήματα - αφού δεν νομίζουμε πως έχουν πραγματικά την πρόθεση να τηρήσουν τις δεσμεύσεις τους. Ακόμη όμως και αν το ήθελαν, θεωρούμε πως δεν θα έχουν τις οικονομικές δυνατότητες να το κάνουν - τουλάχιστον όχι βραχυπρόθεσμα, αφού οι πηγές που δηλώνουν ότι θα τις χρηματοδοτήσουν (φοροδιαφυγή, λαθρεμπόριο καυσίμων, λίστες φοροφυγάδων κλπ.), είναι σχεδόν οι ίδιες που ακούγονται τα τελευταία 40 χρόνια.

Με βάση όλα τα παραπάνω, η μη εξόφληση των ληξιπρόθεσμων εξωτερικών οφειλών της Ελλάδας, οι οποίες είναι της τάξης των 22,5 δις € (Πίνακας Ι), δεν αποτελεί επιλογή, αλλά αντικειμενική αδυναμία - αφού τα ταμεία είναι άδεια, ενώ δεν είναι καθόλου βέβαιη η πληρωμή των εσωτερικών υποχρεώσεων της χώρας, συμπεριλαμβανομένων των μισθών και των συντάξεων.

ΠΙΝΑΚΑΣ Ι: Εξωτερικές υποχρεώσεις της Ελλάδας σε δις € το 2015

Πόσο μάλλον εάν αρνηθεί η όποια κυβέρνηση να εισπράξει τις υπόλοιπες δόσεις του προγράμματος στήριξης της ελληνικής οικονομίας, τουλάχιστον για να «ανακυκλώσει» τα χρέη - μία ενέργεια που ασφαλώς είναι ηθική και έντιμη, με την έννοια πως αυτός που αδυνατεί να πληρώσει τα χρέη του είναι ανεύθυνο να συνεχίσει να δανείζεται, ενώ απαιτεί την υπογραφή ενός νέου εγκληματικού μνημονίου, καθώς επίσης το σεβασμό των προηγουμένων δεσμεύσεων.

Εάν όμως μία χώρα αδυνατεί να εξοφλήσει τις ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις της, ειδικά τις εξωτερικές, τότε χρεοκοπεί - με τη χρεοκοπία να αποτελεί ένα πιστωτικό γεγονός, το οποίο έχει σοβαρές συνέπειες για ολόκληρο τον πλανήτη, πολύ περισσότερο όμως για τους ίδιους τους Πολίτες της.

Το δίδαγμα της Βραζιλίας

Κατά την άποψη μας, καμία χώρα δεν μπορεί να αντισταθεί μόνη της (εκτός αλληλέγγυων διακρατικών ενώσεων, αποδεδειγμένης συνοχής και μεγέθους), στις κλιμακούμενες, συνεχείς επιθέσεις του αχόρταγου, διεθνούς κεφαλαίου – έτσι όπως αυτές «ενορχηστρώνονται», με τη βοήθεια των οικονομικών και λοιπών «εργαλείων μαζικής καταστροφής» που διαθέτει (εταιρείες αξιολόγησης, Hedge funds, ελεγκτικές επιχειρήσεις, μη κυβερνητικές οργανώσεις, μυστικές υπηρεσίες, ΔΝΤ, Παγκόσμια τράπεζα, πολυεθνικοί γίγαντες, χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, CDS, spreads, Wall Street κλπ).

Ενδεχομένως ούτε καν η Ευρωπαϊκή Ένωση, στη σημερινή της μη συνεκτική και μη αλληλέγγυα μορφή – πόσο μάλλον όταν σχεδόν όλα τα κράτη-μέλη της είναι ουσιαστικά υπερχρεωμένα, ενώ ταυτόχρονα οι Ευρωπαίοι Πολίτες είναι αντιμέτωποι με τον εφιάλτη μίας παγκόσμιας αναδιανομής εισοδημάτων, τεραστίων διαστάσεων.

Όπως φαίνεται λοιπόν, η μοναδική δυνατότητα επιβίωσης των κρατών που δεν μπορούν να χαρακτηρισθούν ως υπερδυνάμεις, στις συνθήκες της σημερινής παγκοσμιοποίησης, είναι η ειρηνική συμβίωση τους – στα πλαίσια διακρατικών ενώσεων ανεξάρτητων μεταξύ τους χωρών, οι οποίες βέβαια στοχεύουν στη μεσοπρόθεσμη, πολιτική ολοκλήρωση τους.

Όμως, η απαιτούμενη «ειρηνική συμβίωση», πόσο μάλλον η Ευρωπαϊκή Ολοκλήρωση, δεν είναι δυνατόν να επιτευχθεί, όσο υπάρχουν κράτη που επιδιώκουν έναν ηγεμονικό ρόλο, όπως η Γερμανία, «εμβολίζοντας» κρυφά τα θεμέλια του κοινού οικοδομήματος – με τη βοήθεια ακόμη και του σκόπιμου «διασυρμού», όλων όσων δεν υποτάσσονται στις κυριαρχικές τους βλέψεις. Επίσης όχι, όσο κάποια άλλα κράτη δεν σέβονται τις υποχρεώσεις που, καλώς ή κακώς, έχουν αναλάβει, θέτοντας σε κίνδυνο το κοινό νόμισμα.

Από την άλλη πλευρά, δεν είναι δυνατόν να περιμένει κανείς να πληρώνουν οι Πολίτες τυχόν αδικαιολόγητα σφάλματα των ηγετών τους – πόσο μάλλον των δημόσιων ή ιδιωτικών επιχειρήσεων τους. Για παράδειγμα, είναι κατά την άποψη μας άδικο να υποχρεώνονται οι Ιρλανδοί να πληρώσουν τα λάθη των τραπεζών τους, αναλαμβάνοντας επισφάλειες της τάξης των 80 δις €.

Το ίδιο ισχύει για τους Ισλανδούς, όπως και για τους Γερμανούς, οι οποίοι ανέλαβαν εκατοντάδες δισεκατομμύρια χρέη – κυρίως μερικών τραπεζών των επί μέρους ομοσπονδιακών κρατιδίων, οι οποίες διοικούνταν «ασύδοτα» από δημόσιους λειτουργούς (ενδεχομένως, ο διασυρμός της Ελλάδας χρησιμοποιείται για αποπροσανατολισμό των Γερμανών Πολιτών, από τις «ατασθαλίες» των δικών τους πολιτικών).

Στο παράδειγμα της Ελλάδας, η οποία οδηγήθηκε από τους «πολιτικούς» της (δημόσιες υπηρεσίες, δήμοι, νομαρχίες κλπ), σε άριστη συνεργασία με «γηγενείς» και ξένους «διαφθορείς», στα πρόθυρα της χρεοκοπίας, δεν πρέπει να επιβάλλει κανείς την επιβάρυνση των Πολιτών της, μέσω της υπερβολικής φορολόγησης τους –πόσο μάλλον μέσω της «δήμευσης» ουσιαστικά της ιδιωτικής τους περιουσίας, «μακράν» από τους βασικούς κανόνες της Ελεύθερης Αγοράς (ο όρος «δήμευση» χρησιμοποιείται εδώ, επειδή μόνο έτσι μπορεί να χαρακτηρισθεί η φορολόγηση εκείνης της ακίνητης περιουσίας, η οποία δεν παρέχει έσοδα, καθώς επίσης η επιβάρυνση με τεκμήρια διαβίωσης, με εισφορές ή όποια άλλη ανάλογη).

Περαιτέρω, εάν οι Ευρωπαίοι δεν επιθυμούν τη διαμονή τους σε «οχυρά» που να μοιάζουν με χρηματοκιβώτια (οι πλούσιοι πολίτες – οι πλεονασματικές χώρες), ή την αναζήτηση τροφής στα σκουπίδια (οι φτωχοί – οι ελλειμματικές χώρες), επιτρέποντας στο διεθνές κεφάλαιο και στους «συνοδοιπόρους» του να αλώσουν τα κράτη τους, οφείλουν να αντισταθούν ενεργητικά – δείχνοντας αλληλεγγύη, αναλαμβάνοντας τις ευθύνες που τους αναλογούν, αντιδρώντας στις «ειρηνικές διεισδύσεις», μηδενίζοντας τη διαπλοκή/διαφθορά, παράγοντας πλούτο και αλληλοβοηθούμενοι, έτσι ώστε να ξεπεράσουν σταδιακά, αλλά όλοι μαζί, τα προβλήματα τους.

Οι εμπειρίες της Βραζιλίας από το ΔΝΤ, τις οποίες περιληπτικά αναφέραμε, έχουν σκοπό να αναδείξουν το είδος της «βοήθειας» που προσφέρεται από τον «κατά συρροή δολοφόνο», όπως συχνά αποκαλείται ο «οργανισμός». Επίσης, τα αποτελέσματα της βοήθειας για τον «άμαχο πληθυσμό» – έτσι ώστε να γίνουν περισσότερο κατανοητές οι ιδιαιτερότητες της.

www.analyst.gr – Βασίλης Βιλιάρδος

© Copyright 2014 — Analyst.gr. Απαγορεύεται η μερική ή ολική αναδημοσίευση / αναπαραγωγή περιεχομένων του παρόντος website με οποιοδήποτε τρόπο χωρίς προηγούμενη έγγραφη άδεια των εκδοτών.