Διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα, αγγελικά πλασμένο

Για κάθε δολάριο που μπήκε στην επικράτειά τους από το 2008 τούς έφευγαν πάνω από… δύο δολάρια στο εξωτερικό.

Ο λόγος για τις αναπτυσσόμενες χώρες του πλανήτη που συνεχίζουν να αιμορραγούν οικονομικά εξαιτίας της δεινής τους θέσης σε ένα άνισο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα.

Ανάλυση του European Network on Debt and Development διαπιστώνει ότι από την έναρξη της διεθνούς χρηματοπιστωτικής κρίσης οι αναπτυσσόμενες χώρες κατέγραψαν υπερδιπλάσιες εκροές χρηματοοικονομικών πόρων από τις εισροές τους. Οι εκροές αυτές ούτε λίγο ούτε πολύ ισοδυναμούν με το 10% του ΑΕΠ τους και συνήθως καταλήγουν στα χέρια λίγων. Αν όμως επανεπενδύονταν στο εσωτερικό των αναπτυσσόμενων, τότε θα τόνωναν την ανάπτυξή τους και θα έβγαζαν τους λαούς τους από τη χρόνια μιζέρια που τους ταλανίζει.

Βασικούς αγωγούς μεταφοράς αυτών των πόρων στο εξωτερικό αποτελούν, σύμφωνα με την έκθεση, οι παράνομες χρηματοοικονομικές ροές, τα μεταφερόμενα κέρδη των ξένων επενδυτών, ο δανεισμός των αναπτυσσόμενων χωρών προς τις... πλούσιες χώρες και οι υπερβολικοί τόκοι για τον δανεισμό τους από το εξωτερικό.

1 Παράκαμψη εταιρικής φορολόγησης. Τη μεγαλύτερη απώλεια κεφαλαίων προκαλούν οι παράνομες χρηματοοικονομικές ροές με τη συνολική απώλεια να υπολογίζεται στα 634 δισ. δολαρίων (ή το 4,3% του ΑΕΠ) για τις αναπτυσσόμενες χώρες το 2011. Πρόκειται για χρήματα που παρανόμως κερδήθηκαν, μεταφέρθηκαν ή χρησιμοποιήθηκαν. Το μεγαλύτερο μέρος αυτής της διαρροής οφείλεται στην εκτεταμένη φοροδιαφυγή των επιχειρήσεων, εγχωρίων και πολυεθνικών, οι οποίες αξιοποιούν γι’ αυτό τον σκοπό - με τη βοήθεια των εταιρειών ορκωτών λογιστών - τις χώρες «φορολογικούς παράδεισους» του πλανήτη. Η έκθεση υπογραμμίζει ότι η διεθνής κοινότητα θα μπορούσε να αντιμετωπίσει το πρόβλημα αν προωθούσε τη διαφάνεια για το πώς λειτουργούν και δομούνται οι επιχειρήσεις, ποιος είναι ο ιδιοκτήτης τους, πού πραγματοποιούν τα κέρδη τους. Πληροφορίες, που έχουν δικαίωμα να γνωρίζουν οι φορολογικές αρχές των χωρών στις οποίες αυτές δραστηριοποιούνται. Μια άλλη λύση που προτείνεται είναι να μπει φραγμός, από τον ΟΗΕ, στις ανταγωνιστικές φοροαπαλλαγές και τα άλλα κίνητρα που οι διάφορες χώρες προσφέρουν στις επιχειρήσεις προκειμένου να προσελκύσουν τις επενδύσεις.

2 Η εξαγωγή κερδών από τους ξένους επενδυτές. Οι ξένοι εξήγαγαν από τις αναπτυσσόμενες χώρες κέρδη 483 δισ. δολαρίων το 2012 ή το 2,3% του ΑΕΠ τους. Συνολικά από το 2008 οι ξένοι επενδυτές έβγαλαν περισσότερα κεφάλαια -μέρος των κερδών τους- από τις αναπτυσσόμενες χώρες σε σχέση με τις νέες επενδύσεις που έγιναν εκεί. Η τάση αυτή δείχνει ότι το μεγαλύτερο μέρος των επενδύσεων που γίνονται σε αυτές τις χώρες από το εξωτερικό λειτουργεί με πολύ χαμηλά ποιοτικά κριτήρια σχεδόν ληστρικά.

3 Ο δανεισμός προς τις πλούσιες χώρες. Κι όμως οι πιο φτωχές αναπτυσσόμενες χώρες δανείζουν τις... πλούσιες -κυρίως στις ΗΠΑ- και μάλιστα με ποσά που στο σύνολό τους το 2012 ανήλθαν στα 276 δισ. δολάρια ή το 1,2% του ΑΕΠ τους. Αυτό οφείλεται στην πρακτική των αναπτυσσομένων να προστατεύσουν τις οικονομίες τους από εξωτερικά σοκ μέσω της δημιουργία μεγάλων συναλλαγματικών αποθεμάτων. Συνήθως αυτά τα αποθέματα «διατηρούνται» - επενδύονται σε ομόλογα των πλούσιων χωρών. Με αυτόν τον τρόπο κάθε στιγμή που μια αναπτυσσόμενη χώρα αγοράζει ένα αμερικανικό κρατικό ομόλογο δανείζει -χαμηλότοκα- χρήμα στις ΗΠΑ.

4 Τόκοι και δάνεια. Η τέταρτη μεγαλύτερη απώλεια προέρχεται από τους τόκους που οι αναπτυσσόμενες χώρες πληρώνουν για τα δάνειά τους από το εξωτερικό. Το 2012 αυτοί προσέγγιζαν τα 188 δισ. δολάρια ή το 0,8% του ΑΕΠ τους. Οι τόκοι αυτοί και τα μη διατηρήσιμα χρέη κρατούν δέσμιες τις χώρες από τους εξωτερικούς δανειστές για χρόνια, στερώντας τους πολύτιμους πόρους για την ανάπτυξή τους.

efsyn.gr