Του Ambrose Evans-Pritchard
Η νομισματική επέκταση της ευρωζώνης βυθίστηκε το μήνα Οκτώβριο και τα δάνεια στις επιχειρήσεις συρρικνώθηκαν με ρυθμούς ρεκόρ, αυξάνοντας τον κίνδυνο για μία βαλτωμένη ανάκαμψη και έναν ιαπωνικού τύπου αποπληθωρισμό (σ.σ. περίοδος 1998-2008).
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ανακοίνωσε ότι η νομισματική επέκταση του συνολικού χρήματος (σ.σ. Μ3 = μετρητά + καταθέσεις + βραχυπρόθεσμο χρέος, ειδικά για την ευρωζώνη) έπεσε στο +1,4% σε σχέση με το προηγούμενο έτος, δηλαδή πολύ χαμηλότερα από κάθε αναμενόμενο επίπεδο και πολύ μακριά από το στόχο των τραπεζών που είναι το +4,5%, δηλαδή το οριακό επίπεδο που θεωρείται γενικά ότι μπορεί να ισορροπήσει την οικονομία.
Οι μονεταριστές βλέπουν τα δεδομένα του Μ3 – που καλύπτει τα μετρητά και ένα ευρύ φάσμα τραπεζικών λογαριασμών – ως ένα πρώιμο προειδοποιητικό σημάδι για την οικονομία του επόμενου έτους. «Μοιάζει με ένα μεγάλο μαύρο σύννεφο που επικρέμεται πάνω από την ευρωζώνη για το 2014 – δηλαδή, το δημόσιο χρέος στη Νότια Ευρώπη είναι πολύ πιθανό να εκραγεί», δήλωσε ο Tim Congdon από τη Διεθνή Νομισματική Έρευνα (International Monetary Research).
Τα δάνεια προς τις μη χρηματοπιστωτικές εταιρείες βυθίστηκαν με επιταχυνόμενο ρυθμό που έφτασε το 3,7%, αλλά σημειώνοντας ουσιαστικές διαφορές μεταξύ Βορρά και Νότου. Ο Yacine Rouimi από τη Societe Generale δήλωσε ότι η συνολική πίστωση βυθίστηκε κατά 5,7% στην Ιταλία, 6,6% στην Πορτογαλία και έφτασε στο εξωφρενικά επικίνδυνο ποσοστό μείωσης κατά 19,3% στην Ισπανία.
Ο Jacques Cailloux από τη Nomura δήλωσε ότι η ΕΚΤ δεν έχει ακόμη προβεί σε ενέργειες που θα αποκαταστήσουν τη λειτουργικότητα της διατραπεζικής αγοράς στην Ευρώπη, ενώ παραμένει ασαφές αν η τρέχουσα ανάκαμψη θα είναι επαρκής για να σηκώσει την ευρωζώνη έξω από την περιοχή του «επικίνδυνα χαμηλού πληθωρισμού». Η Nomura δήλωσε ότι η ευρωζώνη διακινδυνεύει να παραμείνει παγιδευμένη σε «προσωρινή στασιμότητα» μέχρι τα μέσα της τρέχουσας δεκαετίας.
Τα φρικτά δεδομένα των πιστώσεων μπορεί να εξαναγκάσουν την ΕΚΤ να πάρει πιο θαρραλέα μέτρα. Η γερμανική εφημερίδα Süddeutsche Zeitung έγραψε ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα εξετάζει μία παραλλαγή της χρηματοδότησης του δανεισμού που εφαρμόζει η Τράπεζα της Αγγλίας, η οποία προσφέρει πιστωτικές γραμμές προς τις τράπεζες που χορηγούν δάνεια εφόσον αυτές περνούν απευθείας στις πεινασμένες για πίστωση επιχειρήσεις.
«Η ΕΚΤ χρειάζεται να μειώσει τα επιτόκιά της στο μηδέν και να εγκαταστήσει πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης(quantitative easing (QE)) για να αντιμετωπίσει τον αποπληθωρισμό, αλλά δεν είναι ακόμα έτοιμοι για κάτι τέτοιο», δήλωσε ο Lars Christensen από την Danske Bank. «Το πρόβλημα του χρέους της Ιταλίας θα χειροτερέψει πολύ περισσότερο αν αφήσουν το ΑΕΠ της χώρας να πέσει, ενώ θα την οδηγήσουν σε ακόμα περισσότερα μέτρα λιτότητας».
Διάγραμμα: Χρηματοδότηση των μη χρηματοπιστωτικών εταιρειών της Ισπανίας
Τα φρικτά δεδομένα των πιστώσεων μπορεί να εξαναγκάσουν την ΕΚΤ να πάρει πιο θαρραλέα μέτρα. Η γερμανική εφημερίδα Süddeutsche Zeitung έγραψε ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα εξετάζει μία παραλλαγή της χρηματοδότησης του δανεισμού που εφαρμόζει η Τράπεζα της Αγγλίας, η οποία προσφέρει πιστωτικές γραμμές προς τις τράπεζες που χορηγούν δάνεια εφόσον αυτές περνούν απευθείας στις πεινασμένες για πίστωση επιχειρήσεις.
«Η ΕΚΤ χρειάζεται να μειώσει τα επιτόκιά της στο μηδέν και να εγκαταστήσει πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης(quantitative easing (QE)) για να αντιμετωπίσει τον αποπληθωρισμό, αλλά δεν είναι ακόμα έτοιμοι για κάτι τέτοιο», δήλωσε ο Lars Christensen από την Danske Bank. «Το πρόβλημα του χρέους της Ιταλίας θα χειροτερέψει πολύ περισσότερο αν αφήσουν το ΑΕΠ της χώρας να πέσει, ενώ θα την οδηγήσουν σε ακόμα περισσότερα μέτρα λιτότητας».
Διάγραμμα: Χρηματοδότηση των μη χρηματοπιστωτικών εταιρειών της Ισπανίας
Το διοικητικό συμβούλιο της ΕΚΤ εμφανίζεται να είναι βαθιά διαιρεμένο. Ενώ οι «ειρηνικές περιστέρες» της ομάδας άνοιξαν την πόρτα στο QE, ακόμα και στα αρνητικά επιτόκια καταθέσεων ώστε να εξαναγκάσουν κάποια υποτίμηση του ευρώ, ένα γερμανο-οδηγούμενο μπλοκ «γερακιών» ορθώνει γρανιτένια αντίσταση σε οποιοδήποτε από αυτά τα βήματα. Άλλωστε, ήταν οι δύο Γερμανοί, μέλη του ΔΣ, που μειοψήφησαν στην απόφαση που ελήφθη για μείωση του επιτοκίου την περασμένη εβδομάδα.
Ο κ. Congdon δήλωσε ότι οι νομοθέτες έχουν κάνει τα πράγματα χειρότερα στην Ευρώπη, εξαναγκάζοντας τις τράπεζες να αυξήσουν πολύ γρήγορα τα αποθεματικά τους κεφάλαια. «Αυτό τις εξαναγκάζει να απορρίπτουν κάποια από τα περιουσιακά τους στοιχεία και να καταστρέφουν χρήμα. Οι νομοθέτες νομίζουν ότι έτσι θεραπεύουν τον ασθενή, όμως αντίθετα τον σκοτώνουν».
Μία έκθεση της PricewaterhouseCoopers (PwC) λέει ότι οι ευρωπαϊκές τράπεζες αντιμετωπίζουν έλλειμμα κεφαλαίων που θα φτάσει τα 280 δισ. ευρώ το 2014 για να καταφέρουν να ικανοποιήσουν τους όρους της συμφωνίας «Βασιλεία ΙΙΙ» και τους όρους αξιολόγησης των περιουσιακών τους στοιχείων που καθιέρωσε η ΕΚΤ, με τα 180 δισ. ευρώ από αυτά να πρέπει να βρεθούν από νέα κεφάλαια. «Οι ευρωπαϊκές τράπεζες θα αντιμετωπίσουν άλλα δύο ταραχώδη χρόνια».
Υπήρξε ευρεία συμφωνία ανάμεσα σε όλους τους ειδικούς της νομισματικής, στο φόρουμ που διοργάνωσε αυτή την εβδομάδα το Ινστιτούτου Οικονομικών Υποθέσεων (Institute of Economic Affairs), ότι οι «προ-κυκλικές» νομοθεσίες είναι η βασική αιτία που εξηγεί γιατί η ανάκαμψη είναι τόσο πολύ ασθενής.
Ο Λόρδος Skidelsky, ο βιογράφος του John Maynard Keynes, είπε ότι ο Keynes θα έβλεπε τη σημερινή μέγγενη που έχει σφίξει τις τράπεζες ως ανοησία. Ανέφερε μάλιστα ένα γράμμα που είχε συντάξει ο Keynes προς τον Αμερικανό Πρόεδρο Franklin Roosevelt το 1933, όπου τον προειδοποιούσε ότι οι πολιτικές που χρησιμοποιούσαν οι ΗΠΑ για να πετύχουν ταυτόχρονα «ανάκαμψη και μεταρρύθμιση» βρισκόντουσαν σε σύγκρουση η μία με την άλλη. Ο Keynes ήταν σαφής: η ανάκαμψη προηγείται.
Οι ίδιες οι πολιτικές της ΕΚΤ εμφανίζονται να είναι μεταξύ τους σε αντίφαση. Η τελευταία Αναφορά Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας της ΕΚΤ προειδοποιούσε ότι το σταμάτημα αγοράς ομολόγων από την αμερικανική κεντρική τράπεζα (US Federal Reserve (Fed)) θα μπορούσε να οδηγήσει σε έκρηξη των επιτοκίων με άμεσες επιπτώσεις στις αποδόσεις των ομολόγων. Από την άλλη, φαίνεται απρόθυμη να μετριάσει τους κινδύνους που αναφέρει με ένα δικό της πρόγραμμα διέγερσης της οικονομίας.
Ο Mario Draghi, ο Πρόεδρος της ΕΚΤ, δήλωσε σε ακροατήριο στο Βερολίνο την περασμένη εβδομάδα ότι η κεντρική τράπεζαχρειάζεται ένα «περιθώριο ασφαλείας ενάντια στους κινδύνους του αποπληθωρισμού» από τη στιγμή που ο πληθωρισμός της ευρωζώνης έπεσε στο 0,7%.
Προειδοποίησε ότι ο χαμηλός πληθωρισμός θα κάνει πολύ δυσκολότερο για τις χώρες της Νότιας Ευρώπης που βρίσκονται σε κρίση να ελέγξουν τις τροχιές του χρέους τους, αλλά την ίδια στιγμή θα επιτευχθούν έτσι εσωτερικές υποτιμήσεις μέσα στην ΟΝΕ που θα οδηγήσουν σε ανάκτηση της ανταγωνιστικότητας, ενώ αρνήθηκε ότι αυτοί οι δύο στόχοι είναι εγγενώς αντιφατικοί.
«Αν ο μέσος πληθωρισμός αφεθεί να διολισθήσει πολύ χαμηλά, τότε θα πρέπει να επιβληθούν κεντρικά διορθωτικές κινήσεις δεδομένου ότι η ζήτηση θα υποφέρει και τα πραγματικά φορτία χρέους θα αυξηθούν», δήλωσε.
Ο κ. Draghi πρέπει να βαδίσει μέσα σε ένα πολιτικό ναρκοπέδιο. Το γερμανικό συνταγματικό δικαστήριο δεν έχει ακόμα αποφασίσει για τη νομιμότητα του σχεδίου του για το φρενάρισμα του ιταλικού και του ισπανικού χρέους (πρόγραμμα OMT), καθιστώντας πολύ επικίνδυνο για τον ίδιο να σπρώξει δυνατά προς αυτήν την κατεύθυνση. Ενώ η Γερμανία δε διαθέτει νομικά κάποιο βέτο στις αποφάσεις της ΕΚΤ, εντούτοις έχει τη δύναμη να επιβάλει ένα de facto πολιτικό βέτο.
Οι βετεράνοι αναλυτές των αποφάσεων της ΕΕ λένε ότι το ιερό συμβόλαιο της νομισματικής ένωσης είναι ότι η Γερμανία δε θα παραμεριστεί ποτέ κατά τη λήψη αποφάσεων σε κρίσιμα ζητήματα. Ο κ. Draghi είναι υποχρεωμένος να συνεργάζεται σαν ζευγάρι μαζί με τον εκπρόσωπο της Γερμανίας στο ΔΣ της ΕΚΤ Jörg Asmussen. Στην πραγματικότητα, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα είναι ένας φορέας με διαρχία στην προεδρεία της…
Μετάφραση RYaN
Ο κ. Congdon δήλωσε ότι οι νομοθέτες έχουν κάνει τα πράγματα χειρότερα στην Ευρώπη, εξαναγκάζοντας τις τράπεζες να αυξήσουν πολύ γρήγορα τα αποθεματικά τους κεφάλαια. «Αυτό τις εξαναγκάζει να απορρίπτουν κάποια από τα περιουσιακά τους στοιχεία και να καταστρέφουν χρήμα. Οι νομοθέτες νομίζουν ότι έτσι θεραπεύουν τον ασθενή, όμως αντίθετα τον σκοτώνουν».
Μία έκθεση της PricewaterhouseCoopers (PwC) λέει ότι οι ευρωπαϊκές τράπεζες αντιμετωπίζουν έλλειμμα κεφαλαίων που θα φτάσει τα 280 δισ. ευρώ το 2014 για να καταφέρουν να ικανοποιήσουν τους όρους της συμφωνίας «Βασιλεία ΙΙΙ» και τους όρους αξιολόγησης των περιουσιακών τους στοιχείων που καθιέρωσε η ΕΚΤ, με τα 180 δισ. ευρώ από αυτά να πρέπει να βρεθούν από νέα κεφάλαια. «Οι ευρωπαϊκές τράπεζες θα αντιμετωπίσουν άλλα δύο ταραχώδη χρόνια».
Υπήρξε ευρεία συμφωνία ανάμεσα σε όλους τους ειδικούς της νομισματικής, στο φόρουμ που διοργάνωσε αυτή την εβδομάδα το Ινστιτούτου Οικονομικών Υποθέσεων (Institute of Economic Affairs), ότι οι «προ-κυκλικές» νομοθεσίες είναι η βασική αιτία που εξηγεί γιατί η ανάκαμψη είναι τόσο πολύ ασθενής.
Ο Λόρδος Skidelsky, ο βιογράφος του John Maynard Keynes, είπε ότι ο Keynes θα έβλεπε τη σημερινή μέγγενη που έχει σφίξει τις τράπεζες ως ανοησία. Ανέφερε μάλιστα ένα γράμμα που είχε συντάξει ο Keynes προς τον Αμερικανό Πρόεδρο Franklin Roosevelt το 1933, όπου τον προειδοποιούσε ότι οι πολιτικές που χρησιμοποιούσαν οι ΗΠΑ για να πετύχουν ταυτόχρονα «ανάκαμψη και μεταρρύθμιση» βρισκόντουσαν σε σύγκρουση η μία με την άλλη. Ο Keynes ήταν σαφής: η ανάκαμψη προηγείται.
Οι ίδιες οι πολιτικές της ΕΚΤ εμφανίζονται να είναι μεταξύ τους σε αντίφαση. Η τελευταία Αναφορά Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας της ΕΚΤ προειδοποιούσε ότι το σταμάτημα αγοράς ομολόγων από την αμερικανική κεντρική τράπεζα (US Federal Reserve (Fed)) θα μπορούσε να οδηγήσει σε έκρηξη των επιτοκίων με άμεσες επιπτώσεις στις αποδόσεις των ομολόγων. Από την άλλη, φαίνεται απρόθυμη να μετριάσει τους κινδύνους που αναφέρει με ένα δικό της πρόγραμμα διέγερσης της οικονομίας.
Ο Mario Draghi, ο Πρόεδρος της ΕΚΤ, δήλωσε σε ακροατήριο στο Βερολίνο την περασμένη εβδομάδα ότι η κεντρική τράπεζαχρειάζεται ένα «περιθώριο ασφαλείας ενάντια στους κινδύνους του αποπληθωρισμού» από τη στιγμή που ο πληθωρισμός της ευρωζώνης έπεσε στο 0,7%.
Προειδοποίησε ότι ο χαμηλός πληθωρισμός θα κάνει πολύ δυσκολότερο για τις χώρες της Νότιας Ευρώπης που βρίσκονται σε κρίση να ελέγξουν τις τροχιές του χρέους τους, αλλά την ίδια στιγμή θα επιτευχθούν έτσι εσωτερικές υποτιμήσεις μέσα στην ΟΝΕ που θα οδηγήσουν σε ανάκτηση της ανταγωνιστικότητας, ενώ αρνήθηκε ότι αυτοί οι δύο στόχοι είναι εγγενώς αντιφατικοί.
«Αν ο μέσος πληθωρισμός αφεθεί να διολισθήσει πολύ χαμηλά, τότε θα πρέπει να επιβληθούν κεντρικά διορθωτικές κινήσεις δεδομένου ότι η ζήτηση θα υποφέρει και τα πραγματικά φορτία χρέους θα αυξηθούν», δήλωσε.
Ο κ. Draghi πρέπει να βαδίσει μέσα σε ένα πολιτικό ναρκοπέδιο. Το γερμανικό συνταγματικό δικαστήριο δεν έχει ακόμα αποφασίσει για τη νομιμότητα του σχεδίου του για το φρενάρισμα του ιταλικού και του ισπανικού χρέους (πρόγραμμα OMT), καθιστώντας πολύ επικίνδυνο για τον ίδιο να σπρώξει δυνατά προς αυτήν την κατεύθυνση. Ενώ η Γερμανία δε διαθέτει νομικά κάποιο βέτο στις αποφάσεις της ΕΚΤ, εντούτοις έχει τη δύναμη να επιβάλει ένα de facto πολιτικό βέτο.
Οι βετεράνοι αναλυτές των αποφάσεων της ΕΕ λένε ότι το ιερό συμβόλαιο της νομισματικής ένωσης είναι ότι η Γερμανία δε θα παραμεριστεί ποτέ κατά τη λήψη αποφάσεων σε κρίσιμα ζητήματα. Ο κ. Draghi είναι υποχρεωμένος να συνεργάζεται σαν ζευγάρι μαζί με τον εκπρόσωπο της Γερμανίας στο ΔΣ της ΕΚΤ Jörg Asmussen. Στην πραγματικότητα, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα είναι ένας φορέας με διαρχία στην προεδρεία της…
Μετάφραση RYaN
Σχόλια
Στο logiosermis.net δημοσιεύεται κάθε σχόλιο. Θεωρούμε ότι ο καθένας έχει το δικαίωμα να εκφέρει ελεύθερα τις απόψεις του, οι οποίες εκφράζουν αποκλειστικά τον εκάστοτε σχολιαστή. Τα συκοφαντικά ή υβριστικά σχόλια θα διαγράφονται χωρίς προειδοποίηση. Περισσότερα στις οδηγίες χρήσης.