Αποτελεί η πολιτική ανυπακοή λύση στις μέρες του Μνημονίου;

Του Δημήτρη Γ. Καραθανάση *

«Μια ειρηνική επανάσταση κόντρα σε άδικα μέτρα του κράτους είναι η πολιτική ανυπακοή αλλά απαιτεί συμμετοχή πολλών

Οι πολίτες δεν έχουν συνειδητοποιήσει τη δύναμη που διαθέτουν

Καθημερινά ακούμε γύρω μας ανθρώπους να διαμαρτύρονται για τα νέα μέτρα, για το χαράτσι και για ό,τι άλλο έχουμε γνωρίσει και δεχθεί τα τελευταία χρόνια. Εχει όμως αποτέλεσμα αυτή η απλή διαμαρτυρία; Η απάντηση μοιάζει απλή: Οχι. Μήπως, λοιπόν, πρέπει να εξετάσουμε τη μέθοδο της πολιτικής ανυπακοής; Η πολιτική ανυπακοή σημαίνει μια πραγματική άρνηση και μια πραγματική αντίσταση σε ό,τι μας επιβάλλουν να κάνουμε. Υπάρχουν εκατομμύρια άνθρωποι που είναι αντίθετοι με τα σκληρά αυτά μέτρα, που όμως στην πράξη δεν κάνουνε τίποτα για να τα σταματήσουνε και οι οποίοι κάθονται με τα χέρια στις τσέπες. Η πολιτική ανυπακοή είναι ακριβώς το αντίθετο από αυτό που μόλις ανέφερα. Η πολιτική ανυπακοή απαιτεί να κάνουμε πράξη τα λόγια μας. Και δεν είναι μια απλή πράξη αλλά μια αναγκαία πράξη, όταν δεν έχεις και δεν σου έχει μείνει άλλη επιλογή.

Οταν οι άνθρωποι νιώθουν ότι έχει χαθεί ο σεβασμός στο πρόσωπό τους, πρέπει να αντιδράσουν ώστε να ξανακερδίσουν την ηθική και τον σεβασμό τόσο του εαυτού τους όσο και της υπόλοιπης κοινωνίας. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να είμαστε ενάντια στο κράτος, αλλά πρέπει να είμαστε ενάντια στο άδικο κράτος. Ο καθένας από εμάς πρέπει να πληρώνει τους φόρους που του αναλογούν αλλά σε καμία περίπτωση τους άδικους φόρους που δεν του ανήκουν. Σε μια καλά οργανωμένη πολιτεία πρέπει να υπάρχουν νόμοι και κανόνες και οι άνθρωποι να τους δέχονται και να λειτουργούν σύμφωνα με αυτούς, γιατί, σε διαφορετική περίπτωση, θα υπήρχαν συνθήκες ζούγκλας. Δυστυχώς, όμως, υπάρχουν και οι άδικοι νόμοι και κανόνες που αποσκοπούν στα συμφέροντα της άρχουσας τάξης, σε αυτή τη μερίδα των νόμων πρέπει οι πολίτες να αντισταθούν.

Εδώ όμως θέτω το εξής ερώτημα: Γιατί οι άνθρωποι δεν αντιδρούν απέναντι σε ό,τι νιώθουν πως τους αδικεί; Σε αυτό το ερώτημα σαφώς και είναι δύσκολο να απαντήσει κανείς με ακρίβεια. Υπάρχουν, όμως, κάποιοι βασικοί λόγοι που οι άνθρωποι αρνούνται να αντιδράσουν. Αρχικά, είναι ο φόβος. Ο φόβος της τιμωρίας. Οι πολίτες δεν δέχονται να πάνε κόντρα σε ό,τι τους αδικεί, φοβούμενοι ότι θα έχουν βαριές κυρώσεις, έτσι, για παράδειγμα αν κάποιος δεν πληρώσει τους φόρους -για τους άδικους φόρους πάντα μιλώ- τότε αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα να κατηγορηθεί και ακόμη να οδηγηθεί στη φυλακή. Για να δανειστώ και μια φράση του Θορό, «Σε ένα καθεστώς που φυλακίζει αδίκως, η θέση του δίκαιου ανθρώπου θα είναι στη φυλακή».

Και πράγματι έτσι είναι, γιατί το να μην πληρώσει κάποιος τους άδικους φόρους τον καθιστά αυτομάτως άδικο πολίτη, ενώ στην πραγματικότητα κάθε άλλο παρά άδικος μπορεί να θεωρηθεί. Ποια είναι η λύση, ώστε οι άνθρωποι να πάψουν να φοβούνται την τιμωρία; H λύση δεν είναι τίποτα άλλο από μια Ειρηνική Επανάσταση. Και θα εξηγήσω αμέσως τι είναι αυτό που εννοώ. Ας σκεφτούμε για παράδειγμα τι θα γινόταν αν φέτος ένα εκατομμύριο άνθρωποι δεν δέχονταν να πληρώσουν τους άδικους φόρους του κράτους. Θα βάζανε φυλακή και θα τιμωρούσαν ένα τόσο μεγάλο πλήθος ανθρώπων; Η απάντηση είναι ξεκάθαρη: Οχι.

Και τώρα ας σκεφτούμε τι θα γινόταν αν πέντε εκατομμύρια πολίτες αρνούνταν να πληρώσουν. Σε αυτή την περίπτωση, η πολιτεία, μη έχοντας άλλη επιλογή, θα αναγκαζόταν να σταματήσει ένα μέρος από τους άδικους νόμους. Αυτό, λοιπόν, που μπορεί να κάνει τους πολίτες να σταματήσουν να φοβούνται και να μεταφέρει τον φόβο στην «αντίπαλη» περιοχή είναι η μάζα. Δηλαδή ένα πολύ μεγάλο μέρος πολιτών που θα συσπειρωθούν για να ξεκινήσουν μια ειρηνική επανάσταση και η οποία δεν θα περιέχει ούτε στο ελάχιστο βία. Και αυτού του είδους η επανάσταση θα πρέπει να έχει διάρκεια, και μάλιστα μεγάλη διάρκεια για να έχει επιτυχία.

Ακόμη ένας λόγος που οι πολίτες αρνούνται να αντιδράσουν σε ό,τι τους αδικεί και που συνδέεται με τον φόβο που ανέφερα παραπάνω είναι ότι οι άνθρωποι δεν έχουν συνειδητοποιήσει την δύναμη που έχουν στα χέρια τους. Αν όλοι μας καταλάβουμε ότι η κάθε πολιτεία και όλοι οι κυβερνήτες εξαρτώνται από εμάς τότε σίγουρα θα καταφέρουμε να αλλάξουμε τα πράγματα. Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι έχουμε την ικανότητα και μπορούμε να αντισταθούμε. Με αυτό τον τρόπο θα σταματήσουν να λειτουργούν οι μηχανισμοί εκμετάλλευσης μας. Αλλωστε, αυτό που παίρνεις όταν επιτυγχάνεις τον στόχο σου δεν είναι τόσο σημαντικό όσο αυτό που γίνεσαι όταν επιτυγχάνεις τον στόχο σου. Και τι γίνεσαι; Ελεύθερος πολίτης χωρίς να σε εκμεταλλεύονται.

* Ο Δημήτρης Γ. Καραθανάσης είναι φοιτητής της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων

Πηγή : εφ. των Συντακτών

eleutheriellada