2000-2012: ΛΑΘΡΟΜΕΤΑΝΑΣΤΕΣ! Τα μυστικά περάσματα των δουλεμπόρων και ο δρόμος του ονείρου

H παρακάτω έρευνα διενεργήθηκε από τον Γ. Αδαλή και συνεργάτες των Aegean Times από τις αρχές του 2000 και ολοκληρώθηκε το καλοκαίρι του 2001.

Ο δρόμος του ονείρου - Από το Αφγανιστάν στα ελληνικά παράλια

Η ανασκόπηση των ιστορικών γεγονότων που οδήγησαν στον εμφύλιο σπαραγμό του Αφγανιστάν είναι απαραίτητη για να κατανοήσει κανείς τους λόγους που οι Αφγανοί φεύγουν από την πατρίδα τους για την «αναζήτηση του ονείρου». Οι ίδιοι λόγοι δεν τους επιτρέπουν να γυρίσουν πίσω. Από όλες τις «φυλές» του Αφγανιστάν δύο είναι αυτές οι οποίες ακόμη μάχονται στο Βόρειο Αφγανιστάν. Οι Ταλιμπάν και οι Χαζαρά. Οι πρώτοι είναι Άραβες Περσογενείς και κατά κύριο λόγο είναι μουσουλμάνοι. Οι Χαζαρά προέρχονται από τους «Παστού». Σήμερα οι Ταλιμπάν ελέγχουν το 90% της χώρας και έχουν προβεί σε Εθνικές εκκαθαρίσεις προσπαθώντας να καταλάβουν όλη την χώρα. Ένα ελάχιστο τμήμα της χώρας ελέγχεται από το Ενωμένο Μέτωπο (Χαζαρά) και τον αρχηγό της Αχμέντ Σαχ Μασούντ (φωτό πάνω αριστερά). Οι Εθνικές διώξεις οδηγούν κατά κύριο λόγο τους Χαζαρά να εγκαταλείπουν ομαδικά την χώρα.  Tο διεθνές κύκλωμα δουλεμπορίας.  Η απόφαση τους αυτή, τους παραδίδει αυτομάτως στο διεθνές κύκλωμα δουλεμπορίας. Το κύκλωμα αυτό είναι πολύ καλύτερα οργανωμένο από αυτό των ναρκωτικών. Με κάθετη οργάνωση και συνδέσμους σε όλο τον κόσμο, έχει καταφέρει να απλωθεί από το Μπαγλαντές μέχρι την Ευρώπη αλλά και στην Αμερική και στον Καναδά. Προσφάτως συνάντησε την σκληρή στάση της Αυστραλίας με την γνωστή υπόθεση του πλοίου «Ταμπα». Η Ελλάδα παρά τις προσπάθειες που καταβάλλονται για την αντιμετώπιση του φαινομένου είναι η πύλη εισόδου των Ασιατών και Αφρικανών λαθρομεταναστώνπρος της Ευρώπη. Και ενώ χιλιάδες συνοριοφύλακες στον Έβρο έχουν μειώσει αισθητά την είσοδο των λαθρομεταναστών το διεθνές κύκλωμα των λαθρεμπόρων βρήκε τρόπο και άνοιξε μια άλλη «πύλη» που μέχρι πριν 4 χρόνια δεν συνέφερε στους εμπόρους της ελπίδας. Τα νησιά του Αιγαίου.  Ανεξαρτήτου Εθνικότητας οι λαθρομετανάστες, εμπλέκονται στην καλά οργανωμένη μαφία των δουλεμπόρων και ακολουθούν τις πάγιες και «ασφαλείς» διαδρομές που έχουν χαράξει. Τα δύο τελευταία χρόνια οι δουλέμποροι έχουν συμπεριλάβει στις λίστες τους το δράμα των Αφγανών οδηγώντας τους στην Ελλάδα και από εκεί στην υπόλοιπη Ευρώπη.  Ο ΔΡΟΜΟΣ ΤΟΥ ΟΝΕΙΡΟΥ   «Ο δρόμος του Ονείρου» ξεκινά κυρίως από την επαρχία Χίντου Κούς Β.Α του Αφγανιστάν όπου διάφοροι οδηγοί αναλαμβάνουν να «περάσουν» τους Χαζαρά στην επαρχία Βακχάρ, μια στενή λωρίδα γης του Αφγανιστάν που βρίσκεται ανάμεσα στο Τατζικιστάν και στο Πακιστάν. Μαζί με τις οικογένειές τους περνάνε στο εχθρικό για τους Χαζαρά Πακιστάν όπου τους παραλαμβάνουν οι «οδηγοί». Χωρίς μεταφορικό μέσο, με τα πόδια οδηγούνται σε μια από τις πιο δύσβατες περιοχές της γής, Ν.Δ του Κασμίρ όπου και διαμένουν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης.Μέχρι εκεί η όλη μεταφορά είναι σχετικά φτηνή και κοστίζει 40-60 δολλάρια το «κεφάλι».  Αναρωτηθήκαμε γιατι το 95% των Αφγανών λαθρομεταναστών είναι άνδρες και την απάντηση μας την έδωσε ο Μαμούρ. Ένας Αφγανός που ξέφυγε και ζει σήμερα στην Ιταλία. «Όποιος Αφγανός δεν καταφέρει να συγκεντρώσει χρήματα μέχρι τον επόμενομεγάλο σταθμό (Κωνσταντινούπολη) μπορεί να πουλήσει την γυναίκα του και το παιδί του στους σύγχρονους δουλεμπόρουςέναντι του ποσού των 3.000 δολαρίων ΗΠΑ.»   Στο άκουσμα αυτής της μαρτυρίας ρωτήσαμε τον Μαμούρ, πόσο συχνό είναι αυτό το φαινόμενο, για να πάρουμε την απάντηση «ρωτήστε καλύτερα πόσο συχνό ΔΕΝ είναι» .  Οσοι δεν πουλούν τις οικογένειές τους τι γίνονται μετά, ρωτήσαμε τον Αφγανό. «Τίποτα! Οι άνδρες ξεκινούν το ταξίδι και κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει τι απέγεινε η οικογένεια του. Αλλοστε είναι πολύ καλύτερο να ξέρεις ότι απλά δεν βρίσκονται στο Αφγανιστάν. Εκεί θα είναι ζωντανοί νεκροί.» απάντησε ο Μαμούρ.  Πακιστάν Τον τελευταίο μήνα μιλήσαμε με πολλούς Αφγανούς. Το συμπέρασμα που αποκομίζει κανείς είναι ότι τα πάντα έχουν ένα κόστος. Η μεταφορά πληρώνεται στην αρχή του ταξιδιού αλλά το κάθε τοπικό δίκτυο δουλεμπόρων "απαιτεί" και αυτό το "μπαξίσι" του. Στην πόλη Μαρντάν του Πακιστάν τελειώνει η πεζοπορία για τους Αφγανούς. Εκεί τους παραλαμβάνει μια άλλη ομάδα που αποτελείται από Πακιστανούς και Αφγανούς και τους οδηγεί στο «Πέρασμα του Κχιμπέρ» κοντά στα Αφγανοπακισταικά σύνορα αλλά εντός των ορίων του Πακιστάν. Από εκεί με καμιόνια, τζιπ, παλιά οχήματα και γενικά με οτιδήποτε μηχανοκίνητο, τους οδηγούν στο Μπανού και κατόπιν στην πόλη Σγόμπ. Οδηγώντας σε δύσβατα μονοπάτια και αφύλακτες περιοχές οι δουλέμποροι πληρώνουν στο Σγόμπ το απαιτούμενο «μπαξίσι» στους Πακιστανούς συνοριοφύλακες και μια Τρίτη ομάδα αναλαμβάνει να τους μεταφέρει στο «πέρασμα του Μπολάν» κοντά στην πόλη Νούσκι. Εκεί είναι και το πιο επικίνδυνο μέρος αφού αναγκάζονται να εισέρχονται και να εξέρχονται τακτικά στα Αφγανοπακιστανικά σύνορα.  Ιράν  Τελικά όλοι εισέρχονται στο Ιράν σε διάφορα μέρη που διατηρούν οι δουλέμποροι μεγάλα στρατόπεδα συγκέντρωσης λαθρομεταναστών. Η περιοχή Ντάστ ε Λούτ του Ιράν αποτελεί τον τόπο όπου συγκεντρώνονται όχι μόνο οι Αφγανοί αλλά γενικώς όλοι οι λαθρομετανάστες της Απω Ανατολής.   Από εκεί τους παραλαμβάνουν ειδικευμένοι οδηγοί που ξέρουν να αποφεύγουν την Ιρανική Αστυνομία. Παρ ότι το Ιράν δεν στηρίζει τους Ταλιμπάν εν τούτοις έχει θεσπίσει πολύ σκληρούς νόμους για τους λαθρομετανάστες. Στην αχανή αυτή χώρα όμως είναι δύσκολο να εντοπιστούν τα στρατόπεδα συγκέντρωσης και υπολογίζεται ότι πάνω από 1.500.000 λαθρομετανάστες ζουν στο Ιράν. Πραγματικά περίεργος είναι και ο ρόλος των μυστικών υπηρεσιών του Ιράν αλλά και του Πακιστάν αφού συνεχώς δέχονται καταγγελίες από διεθνείς οργανισμούς για συγκεκριμένα κυκλώματα δουλεμπόρων αλλά ουδέποτε έχει εξαρθρωθεί κανένα από αυτά ούτε έχει συλληφθεί κάποιος μεγάλος δουλέμπορος. Ο τελευταίος σταθμός των Αφγανών είναι η πόλη Μαράντ κοντά στην Λίμνη Ούρμια η οποία βρίσκεται κοντά στα σύνορα με την Τουρκία και το Ιράκ. Τουρκία  Από εκεί μεταφέρονται και παραδίδονται στους Τούρκους δουλεμπόρους σε διάφορες περιοχές κοντά στην πόλη Χάκκαρι. Εκεί συγκεντρώνονται όχι μόνο οι Αφγανοί και Πακιστανοί λαθρομετανάστες αλλά και οι Ιρακινοί και οι Κούρδοι. Στην περιοχή θα καθίσουν μόνο μερικά εικοσιτετράωρα. Με λεωφορεία, φορτηγά και γενικά με μεγάλα οχήματα μεταφέρονται στο Ελαζίγ, περνάνε τον Ευφράτη και σε μια εβδομάδα φτάνουν σε μια ορεινή περιοχή που βρίσκεται νοτιοανατολικά της πόλης Ανταπαζαρί. Στην συνέχεια χωρίζονται σε μικρότερες ομάδες και κάθε δύο μέρες φορτώνονται σε, παλιά λεωφορεία με προορισμό την Κων/πολη, την έδρα του δουλεμπορικού κυκλώματος. Για να φτάσουν στην Πόλη θα ταξιδέψουν μια μέρα ακόμη αφού λίγο πριν την γέφυρα του Βοσπόρου, ένας ειδικός σύνδεσμος τους παραλαμβάνει και από διαφορετική πάντα διαδρομή τους μεταβιβάζει σε ξενοδοχείο «εμπιστοσύνης». Οι δουλέμποροι εδώ και δύο χρόνια χρησιμοποιούν ξενοδοχεία που βρίσκονται στην συνοικία Ακσαράι και αποφεύγουν οποιαδήποτε άλλη περιοχή Το πρώτο μέρος του ταξιδιού έχει τελειώσει. Οι Αφγανοί  έχουν πληρώσει ήδη 1.Τον οδηγό που τους έβγαλε στο Πακιστάν 40 δολ 2.Την διαδρομή στο Πακιστάν 400-500 δολάρια 3.Το πέρασμα του Ιράν 500-800 δολάρια και 4.Άλλα 1000 δολάρια για να φτάσουν στην Κων/πολη Εκεί θα περιμένουν μέχρι να έρθει η σειρά τους. Πάνω από 150.000 λαθρομετανάστες, ανάμεσα στους οποίους 12 με 16 χιλιάδες είναι Αφγανοί ζουν σήμερα στην Κων/πολη. Και καθώς οι θαλάσσιοι δρόμοι του Eύξεινου Πόντου, του Aιγαίου και της Aνατολικής Mεσογείου παραμένουν ανεξέλεγκτοι οι δουλέμποροι έχουν εκτός την Κων/πολη και πολλά άλλα ορμητήρια όπου και συγκεντρώνουν τους λαθρομετανάστες όπως η Kονστάντζα της Ρουμανίας, το Mπουργκάς και παλιά λιμάνια της Tουρκίας, της Συρίας και του Λιβάνου. Επιτέλους! Μετά από ταξίδι 5 με έξι μηνών το ..."Γιουνανιστάν" Σε ό,τι αφορά στην προώθηση μέσω του Aιγαίου,η κατάσταση είναι ανεξέλεγκτη.Σαπιοκάραβα, ταχύπλοα, αλλά και μεγαλύτερα πλοία, που κάνουν σταδιακή εκφόρτωση σε μικρότερα, συνθέτουν ένα θαλάσσιο τοπίο στυγνής εκμετάλλευσης ελπίδας και απελπισίας. Οι δουλέμποροι συνηθίζουν να εκπαιδεύουν τους λαθρομετανάστες στην πλοήγηση των σκαφών, για να μη διακινδυνεύουν οι ίδιοι, σύλληψη ή πνιγμό. Οι λαθρομετανάστες πάντα πληρώνουν στη χώρα εκκίνησης όλα τα έξοδα του προορισμού. Όμως, σχεδόν πάντα αναγκάζονται, εκβιαζόμενοι, να πληρώνουν και στους ενδιάμεσους σταθμούς. Aπό Λίβανο και Συρία σταθμοί συγκέντρωσης υπάρχουν σε παραλιακές πόλεις του Λιβάνου και της Συρίας, απ` όπου με την ίδια μέθοδο οι λαθρομετανάστες προωθούνται στη Mεσόγειο, με συχνή κατάληξη την Kύπρο, την Kρήτη, ή ακτές της Iταλίας, που τους έχουν τάξει. Aπό λιμάνια της Mαύρης Θάλασσας (Pουμανία, Bουλγαρία): με τη μέθοδο της ναυτολόγησης σε εικονικές καταστάσεις πληρώματος, εκατοντάδες Aσιάτες περνούν με εμπορικά πλοία προς την Eλλάδα και την Iταλία. Οι λιμενικές και αστυνομικές αρχές εκτιμούν ότι τα κυκλώματα των δουλεμπόρων έχουν προσωποπαγή χαρακτήρα. Δηλαδή, υπάρχει αρχηγός-συντονιστής και έως δέκα στελέχη, που δραστηριοποιούνται σε διαφορετικές χώρες, συγκεντρώνοντας κατά τόπους μικρά κλιμάκια.  Πάντως οι Αφγανοί συνήθως μεταφέρονται στα απέναντι παράλια της Κω, Σάμου, Χίου και Λέσβου όπου αναλόγως με τα χρήματα που διαθέτουν έχουν τις εξής επιλογές. Οι δουλέμποροι με 100 - 150  δολάρια το «κεφάλι» τους μεταφέρουν μέχρι τα διεθνή ύδατα και κατόπιν τους δίνουν μια φουσκωτή βάρκα με την οποία κωπηλατούν μόνοι τους μέχρι τα ελληνικά παράλια. Εάν οι Αφγανοί διαθέσουν 300 με 400 δολάρια τότε η βάρκα θα έχει και μια μικρή μηχανή 2 ίππων με μπαταρία. Οι δουλέμποροι στις περιπτώσεις μαζικών μεταφορών χρησιμοποιούν πλοία για την μεταφορά των λαθρομεταναστών στα νησιά ή για απλή διέλευση προς τις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης. Στην περίπτωση αυτή, ένα τέτοιο πλοίο (συνήθως σαπιοκάραβο)κοστίζει γύρω στα 50.000 δολάρια. Το κόμιστρο που πληρώνουν οι λαθρομετανάστες είναι σίγουρα πάνω από 1500 δολάρια. Αν λάβουμε υπ όψιν ότι ο μ.ο. των λαθρομεταναστών είναι 100 με 120 άτομα τότε από ένα τέτοιο ταξίδι οι δουλέμποροι βγάζουν 150 με 180.000 δολάρια έχοντας τουλάχιστον 100.000 δολάρια «καθαρό κέρδος». Με δεδομένο ότι τα χρήματα αυτά τα έχουν εισπράξει πριν την αναχώρηση τότε μπορεί κανένας να καταλάβει γιατί δεν διστάζουν ακόμη και να βουλιάξουν το πλοίο ή να το προσαράξουν στην ακτή προκειμένου να σωθούν.   Σήμερα πάνω από 1000 λαθρομετανάστες βρίσκονται κρατούμενοι στα Ελληνικά νησιά με την κατάσταση να έχει φτάσει στο απροχώρητο στην Κω όπου ήδη έχουν φτάσει τους 300. Περίπου 60 κρατούνται στην Λέσβο, πάνω από 100 στην Κρήτη, 110 στην Εύβοια και 30 στην Σάμο και άλλοι τόσοι στην Χίο. φωτό (aegeantimes.gr) Aφγανοί λαθρομετανάστες στην Μυτιλήνη