Δημοκρατία. Το πολίτευμα που πάσχει.

Ο Πλάτωνας θεωρούσε ηθικότερη από την δημοκρατία, την αριστοκρατία* (Πολιτεία ΥΠ 545,κ.εξ). Ο Αριστοτέλης την ταύτιζε με την οχλοκρατία**

Εκπλησσόμεθα;

Γράφει ο Γιώργος Σ. Πολίτης

Κανονικά δεν θα έπρεπε και δεν αναφέρομαι στις προτιμήσεις των φιλοσόφων εκείνης της εποχής, αλλά στην έκπληξη η οποία ενδεχομένως να προκαταλαμβάνει τη σκέψη μας.

Αν αναλύσουμε τη δημοκρατία την οποία βιώνουν σήμερα τα έθνη (καθόσον η πράξη μας ενδιαφέρει και όχι η θεωρία) θα δούμε ότι όχι μόνο απέχει των προγραμματικών της δηλώσεων, αλλά και επί του πρακτέου αδικεί την όποια μειοψηφία καθώς απαιτεί-προϋποθέτει την υποταγή της, στην οποιαδήποτε πλειοψηφία. Ποτέ οι δοξασίες της όποιας πλειοψηφίας δεν ήταν εξ’ ορισμού ορθές. Υπάρχουν άπειρα παραδείγματα όπου οι πολλοί έκαναν λάθος. Εσκεμμένα ή μη. Ομοίως και της μειοψηφίας θα επισημάνω.

Και πώς αλλιώς θα μπορούσε να γίνει δηλαδή; Εννοώ εάν εξαιρούσαμε την πλειοψηφία…

Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Οφείλουμε να συμφωνήσουμε ότι για την άριστη συνεννόηση πάντων ημών, οφείλεται πρώτιστα όμοια παιδεία και κατ’ επέκτασιν ορισμός ή προϋπόθεση όμοιων αξιών.

Είναι κεφαλαιώδες το ζήτημα των όμοιων αξιών (το έχουμε αναφέρει και σε άλλα άρθρα για άλλους λόγους) καθόσον, ο κάθε προσωπικός στόχος του καθενός ή της ομάδας όπου ανήκουμε -το σύνολο των οποίων συνιστά το κράτος-έθνος -, τίθεται και προσπαθεί να υλοποιηθεί μέσω αυτών, των αξιών.

• Εάν για παράδειγμα η υπέρτατη –άρρητη ασφαλώς- αξία (και ωσαύτως στόχος) μιας ομάδας είναι το χρήμα, όταν θα έρθει στην εξουσία, προς υλοποίηση του σκοπού της θα εφευρίσκει τρόπους προς την απόκτησή-κατάκτησή του, θεμιτούς και αθέμιτους. Είναι απολύτως λογικό. Ενδεχομένως κομπάζοντας στους κύκλους της –ακόμη!- περί αυτών, καθώς καταφέρνει να υπηρετήσει άξια τον ύψιστο σκοπό της. Την ύλη. 
• Κάποια άλλη αξία, για παράδειγμα, μιας άλλης μερίδας πολιτών θα μπορούσε να είναι η ευζωία η οποία επίσης, όπως αντιλαμβανόμεθα, εξυπηρετείται δια μέσου του χρήματος… (Σημασία, όπως καταλαβαίνουμε, δεν έχουν τόσο οι δημόσιες προαιρέσεις αλλά οι βαθύτερες δοξασίες των κυβερνώντων).

Διακρίνουμε μήπως κάτι το οποίο μας είναι γνωστό;

Η απαίτηση βεβαίως για την ύπαρξη ενός έθνους με όμοιο βαθμό εκπαίδευσης, γνώσης, αντίληψης θα ήταν εκτός από ουτοπικό και καταστροφικό, καθώς οι ταξικές διαφορές (όσο και εάν κατακρίνονται) θεωρούνται απαραίτητες για ευνόητους λόγους. Φαντάζεστε ένα κράτος του οποίου οι πολίτες θα απολάμβαναν καθ’ ολοκληρίαν του ιδίου βαθμού ευγενείας…

Ας προχωρήσουμε μιλώντας για ηθική, ανεβάζοντας το επίπεδο στο σημείο όπου οφείλει να είναι σε μία ευνομούμενη κοινωνία-κράτος. (στο σημείο αυτό θα ήθελα να προσθέσω ότι πρώτα οι αξίες εμπεδώνονται στην οικογένεια, κατόπιν εφαρμόζονται γειτονιά, στην πόλη και στο τέλος στο κράτος, το οποίο και απαιτεί ήδη εκπαιδευμένους μυημένους στα άριστα πολίτες ώστε να εφαρμόσει την ανθρωπιστική-δίκαιη πολιτική του).

Η δημοκρατία στις μέρες μας πάσχει γενικώς σε όλους τους τομείς της. Από την κορυφή έως τη βάση της. Τίποτα δεν είναι τυχαίο. Βιαστήκαμε όντας ανεκπαίδευτοι να λατρέψουμε εκείνα των οποίων δεν ήμασταν άξιοι. (Δείτε την εκμετάλλευση-απαίτηση: Όλοι στο δημόσιο. Ακούστε την περιρρέουσα προπαγάνδα επί παντός θέματος η οποία αποσκοπεί εμμέσως σε ίδια οφέλη)

Εν πάση περιπτώσει…

Ας θυμηθούμε πόσες φορές τα τελευταία χρόνια αναζητήσαμε μετ' επιτάσεως έναν ηγέτη. Έναν που να πάρει επάνω του τα πράγματα και να προχωρήσει τη χώρα. Περί επιθυμίας και λόγων των δημοκρατών πολιτών ομιλώ. Όχι περί νοσταλγών απολυταρχικών καθεστώτων.

Όλος ο σημερινός περίγυρος του κάθε ηγέτη κατατρώγει. Όλος ο περίγυρος των αρχηγίσκων που βαυκαλίζονται δημοκρατικά ιδεώδη, κατατρώγει -επαναλαμβάνω- από ιδέες έως και χρήμα. Ομοίως και τα δύο σαν τέρας. Πρώτα καταβροχθίζει τις ιδέες, τις αξίες, τις κολόνες του ήθους του και κατόπιν το χρήμα, αφήνοντας βρυχηθμούς πνιγμένους στην αγένεια. Ακολούθως ψεύδεται. Το κάνει δίχως καμία συστολή εννοώντας ως απόταξη ή δικαιολογία, το απίθανο: ‘’Και τι θα μπορούσε να γίνει; Λέγονται αυτά;’’ Στο τέλος χαμογελάει… ''Όλοι τα ίδια κάνουνε...''

Όποιος δεν κατατρώγει –αναφέρομαι στην ισχυρή πλειοψηφία των ‘’νηστικών’’- δεν μπορεί να το κάνει ή φοβάται. Υπάρχουν βεβαίως και κάποιοι που στέκουν ορθοί μέσα στο παραπαίον σύστημα. Υπάρχουν αλλά είναι οι λίγοι. Είναι εκείνοι που επάνω τους θα πρέπει να στηριχθούμε, αλλά το ζήτημα είναι το πώς θα τους ανιχνεύσουμε εν μέσω γενικευμένης μασκαράτας.

• Άξιος λογίζεται εκείνος που μπορεί να πράξει την αδικία ασφαλώς, αλλά δεν την πράττει.

Εάν τη χώρα -όσο και εάν αυτό ακούγεται παράξενο, ανοίκειο, κακό ή αντιδημοκρατικό- την είχε αναλάβει ένας επιχειρηματίας σαν μαγαζί. –ας αναφέρουμε τον Ωνάση που πλέον δεν ζει και έτσι δεν κινδυνεύουμε να παρεξηγηθούμε- τότε το κράτος –ως επιχείρηση- θεωρώ, ότι θα τραβούσε εμπρός και θα παρουσίαζε και κέρδη. Πολλά κέρδη.

Σαν τι άλλο είναι το κράτος -υπό την παρούσα σκοπιά- όπου παρουσιάζει έσοδα-έξοδα και παροχές, εφ' όσον μπορεί, σε εκείνους που κρίνει ότι έχουν ανάγκη; Μεγάλος αδελφός; Δεν νομίζω... Οι πολιτικοί εμοίραζαν από άλλου την τσέπη. Τα αποτελέσματα τα βιώνουμε.

Η Ελλάδα -επανέρχομαι- θα ήταν από εμπορικής άποψης ‘’καλό μαγαζί’’ και όλοι εμείς ευχαριστημένοι υπάλληλοι.

Σήμερα είμαστε και υπάλληλοι και δυσαρεστημένοι. Και υπόδουλοι –καλό θα ήταν ετούτο να μην το ξεχνάμε-. Υπόδουλοι της ανικανότητας που μαστίζει την πλειοψηφία. Εκείνης της πλειοψηφίας ημών που αδυνατεί και να εκλέξει και να διοικήσει και να διαφυλάξει όχι μόνο τις προσωπικές της αξίες, αλλά και εκείνες τις πανανθρώπινες, των πανθομολογούμενων δικαιωμάτων περί ισοτιμίας των πολιτών απέναντι στους νόμους.

Ετούτη τη δημοκρατία υπερασπιζόμαστε. Όλοι μας. (ως αδυνατούντες να πράξουμε άλλως) Ας μη ξεχνάμε ότι έχουμε τους ηγέτες που μας αξίζουν. Ο Μάο το είχε πει ορθά.

Η δημοκρατία καταντάει στο τέλος της πράξης της να είναι μία υπέροχη φιλοσοφία που βρίσκει πράξη στα μυαλά των διανοητών. Ίσως σε κάποια άλλα κράτη να φαντάζει περισσότερο εφικτή, όχι όμως στο τόπο όπου την εφήυρε. Σήμερα.

Όχι στον τόπο όπου την ανακάλυψε...

Από αυτήν κρατήσαμε μονάχα όσα εξυπηρετούσαν, βόλευαν, συνέφεραν τις εκάστοτε συντεχνίες των κομμάτων που μας κυβερνούσαν και ο λαός ως ανώριμος που ήταν, (πρώτος ο υπογράφων) ακολουθούσε χειροκροτώντας αλλοιώνοντας τις αξίες του που –άλλωστε- χρειαζόταν κόπο να διατηρήσει ανέπαφες. Ποιος να παλέψει...

Τίποτα δεν παρέχεται δωρεάν, ούτε η ιδέα.

Η δημοκρατία είναι πρώτιστα ιδέα. Είναι μια θεωρία –στην πράξη- όπου και απαιτεί ίση προσπάθεια σε αναλογία με εκείνη που μπορεί να προσφέρει ο καθένας. Η δημοκρατία απαιτεί ''κυρίους '' απεχθανόμενη τη ‘’λούφα’’.

• Δεν υπάρχει σύστημα διοίκησης που να είναι κακό. Ακόμα και το χειρότερο όταν εξασκείται από ένα δίκαιο, από ένα άξιο ηγέτη, θα μπορούσε υπό προϋποθέσεις να είναι καλύτερο-προτιμότερο, του όποιου κακοποιημένου άριστου.

Στο σημείο αυτό ερωτώ: Πόσοι εξ’ ημών θα προτιμούσαν ένα άξιο ηγέτη έναντι του παρόντος συνοθυλεύματος σοφών; Πόσοι έναν τίμιο άνθρωπο πιστό υπηρέτη των αξιών και των νόμων του κράτους με επιλεγμένους επίσης -γύρω του- τίμιους ανθρώπους να ξεκαθαρίσει και να κυβερνήσει τη χώρα μακριά τις πληγές του παρελθόντος;

Θεωρώ πως όλοι, συμπεριλαμβανομένων και ημών που δηλώνουμε δημοκράτες.

Οι εκ των πλαγίων ελεύθερες φωνές -μην απατάσθε-, αποδεικνύουν δημοκρατία στο μακρύ της βάθος, σε εκείνο που απαιτεί η πολυφωνία, στην πράξη όμως περί των συμφερόντων τους αγωνίζονται και περί του δικαιώματος του λόγου που κάνει αισθητή την παρουσία τους. Για τίποτα άλλο.

Για το ίδιο συμφέρον. Το απορρέον εκ του πολιτεύματος της δημοκρατίας.

Το πολίτευμα με τον τρόπο αυτόν -της απαξιωμένης, διαχείρισης και της ατιμώρητης λόγω δυσλειτουργιών παραβίασης των νόμων της, ικανότητας- αναιρεί την αξία του. Δημιουργεί παραμέτρους αθέμιτους, κηλιδώσεις όπως κάποια άλλα -απορριπτέα- καθεστώτα.

Και τι να κάνουμε; Να καταλύσουμε το σύνταγμα, τη λεγόμενη δημοκρατία;

Προφανώς και όχι, απλά να παραμείνουμε κουμπωμένοι, επιφυλακτικοί σε κάθε λόγο και κάθε επιχείρημα αναζητώντας στη σκιά του το μέρος της αλήθειας που μας διαφεύγει.

Οι καιροί δυσκόλεψαν…

* (Πολιτεία ΥΠ 545,κ.εξ).
** (Λογική της ιστορίας. Δημήτρης Σ. Πατέλης)


politisg