ΔΝΤ: Ομολογία αποτυχίας με νέο κορσέ!

Η φετινή Σύνοδος του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας που ξεκίνησε χθές Παρασκευή μέχρι την Κυριακή πραγματοποιείται σε κλίμα νέας αβεβαιότητας καθώς δεν υπάρχει καμιά προοπτική ότι η οικονομική κατάσταση βελτιώνεται σχεδόν 7 χρόνια... φαγούρας από το ξέσπασμα της τελευταίας κρίσης στο σύστημα. Παραδέχονται πλέον ανοιχτά ότι οι προηγούμενες προβλέψεις για “έξοδο από το τούνελ” διαψεύστηκαν και το μόνο που έχουν να προτείνουν είναι νέα “προγράμματα επιτήρησης”, σαν του Ντράγκι και της Λαγκάρντ στην Ελλάδα.

Τα καμουφλαρισμένα μνημόνια είναι η λύση που προτείνουν πλέον οι “επόπτες” ΕΚΤ και ΔΝΤ ως αντίπαλο δέος στην “σκληρή και αδίεξοδη λιτότητα” της Μέρκελ που δεν δουλεύει.

• Από τη μια ο επικεφαλής της ΕΚΤ Μ. Ντράγκι εκβιάζει ότι η παροχή «ρευστότητας» για τις τράπεζες στην Ελλάδα (και στην Κύπρο) είναι άμεσα εξαρτημένη από “κορσέ επιτήρησης”, επιχειρώντας έτσι να δέσει την επόμενη κυβέρνηση.

• Από την άλλη η επικεφαλής του ΔΝΤ Κ. Λαγκάρντ το λέει πιο κομψά αλλά με ίδιο νόημα. Το ΔΝΤ δεν φεύγει έτσι εύκολα. Απλά αλλάζει όνομα: η “στήριξη”... υπό εποπτεία, θα ονομάζεται “προληπτική στήριξη”... υπό επιτήρηση.

Δυο όψεις του ίδιου νομίσματος

Διαφορετικές απόψεις για τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν, εάν η οικονομία της Ευρωζώνης εξακολουθήσει να εξασθενεί, εξέφρασαν ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) Μάριο Ντράγκι και ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, καθώς η περιοχή δέχεται νέες πιέσεις από το εξωτερικό να ενισχύσει την ανάπτυξη.

Όπως αναφέρει δημοσίευμα του πρακτορείου Bloomberg, στο περιθώριο των εργασιών της ετήσιας συνόδου του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) στην Ουάσιγκτον, που ξεκίνησαν σήμερα, ο κ. Ντράγκι δεσμεύθηκε εκ νέου να προχωρήσει, εάν χρειαστεί, σε περαιτέρω χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής και κάλεσε τις κυβερνήσεις, που έχουν τα σχετικά περιθώρια, να χαλαρώσουν τις δημοσιονομικές πολιτικές τους.

Αντίθετα, ο κ. Σόιμπλε τάχθηκε κατά μίας αμερικανικού τύπου ποσοτικής χαλάρωσης (σ.σ.: η οποία περιλαμβάνει μαζικές αγορές κρατικών ομολόγων) και ζήτησε τη συνέχιση της δημοσιονομικής πειθαρχίας. Οι διαφορές αυτές, σημειώνει το δημοσίευμα του Bloomberg, δείχνουν την έλλειψη κοινού μετώπου στην άσκηση πολιτικής στην Ευρωζώνη, ενώ η οικονομία της συνεχίζει να επιδεινώνεται και το ΔΝΤ εκτιμά ότι υπάρχει πιθανότητα 40% να εισέλθει στην τρίτη ύφεσή της από το 2008.

Ανισορροπίες

Οι διεθνείς συνθήκες δεν φέρνουν κλίμα ευφορίας, όπως έλεγαν μονότονα πέρσι οι διεθνείς οργανισμοί σαν το ΔΝΤ και την Παγκόσμια Τράπεζα. Οι«ανισορροπίες», κυρίως στις μεγάλες οικονομίες και οι «ανεπαρκείς επενδύσεις» είναι ένα καθοριστικό στοιχείο που επισημαίνεται στις εκθέσεις του ΔΝΤ και στις αναφορές της κ. Λαγκάρντ.

Όπως δήλωσε η επικεφαλής του ΔΝΤ, η ανεργία και η ανισότητα σε παγκόσμιο επίπεδο θα απασχολήσουν τη σύνοδο, καθώς και τρόποι για ενίσχυση της ανάπτυξης, η οποία εξακολουθεί να είναι «μέτρια» και υπάρχει ο «κίνδυνος» να παραμείνει έτσι για μακρά περίοδο.

Στη φετινή σύνοδο του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας θα συζητηθούν και θέματα που επηρεάζουν τις παγκόσμιες οικονομικές εξελίξεις, όπως η κατάσταση στη Μέση Ανατολή, η ουκρανική κρίση και ο ιός Έμπολα.

Σε τέτοιες συνόδους δεν λαμβάνονται αποφάσεις, αλλά συζητούνται αρκετά θέματα, ενώ αποτελεί μια «καλή ευκαιρία» για την πραγματοποίηση διμερών συναντήσεων μεταξύ των αντιπροσωπειών και του ΔΝΤ και μεταξύ των αντιπροσωπειών και του ιδιωτικού τομέα. Παράλληλα, γίνονται πολλές άλλες συναντήσεις, διαλέξεις και συνεντεύξεις Τύπου.

Όπως είπε την περασμένη Πέμπτη η επικεφαλής του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ, σε ομιλία της ενώπιον φοιτητών στο Πανεπιστήμιο Georgetown της Ουάσιγκτον:

«Έξι χρόνια μετά τη βαριά οικονομική κρίση, η παγκόσμια οικονομία εξακολουθεί να παρουσιάζει αδυναμίες. Πολλές χώρες συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν τις συνέπειες της κρίσης. Τι εννοώ; Το υψηλό επίπεδο του ιδιωτικού αλλά και δημοσίου χρέους και η ανεργία. Επιπλέον διαφαίνονται μαύρα σύννεφα στον ορίζοντα».

Βασικός λόγος του μάλλον υποτονικού κλίματος είναι ότι -με εξαίρεση τις ΗΠΑ που παρουσιάζει ανιμική ανάπτυξη- η παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη εξασθενεί. Παράλληλα, η επιδημία του Έμπολα αλλά και πολλές διεθνείς εστίες κρίσης έρχονται να επιβαρύνουν ακόμη περισσότερο το ήδη τεταμένο κλίμα.

Πιο "θαύμα";

Στην Ευρώπη το γερμανικό "θαύμα", η ατμομηχανή του ευρώ φθίνει,παρά την προσπάθεια να αποδείξει το αντίθετο ο υπ. Οικονομικών της Γερμανίας . Β. Σόιμπλε, όταν την ίδια ώρα η γερμανική κυβέρνηση αναμένεται να αναθεωρήσει την επόμενη εβδομάδα προς τα κάτω τις προβλέψεις της για τον ρυθμό ανάπτυξης το 2014 και το 2015, σε περίπου 1,25% και για τα δύο χρόνια.

Οι τραπεζικές τρύπες εξακολουθούν να προβληματίζουν. Αυτό που φαίνεται να προκαλεί ιδιαίτερη ανησυχία στο ΔΝΤ και ασφαλώς αναμένεται να συζητηθεί στην Σύνοδο στην Ουάσιγκτον, είναι ο ρόλος των λεγόμενων «σκιωδών τραπεζών». Πρόκειται για χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, όπως επενδυτικά ή συνταξιοδοτικά ταμεία που ασχολούνται με πολλές κοινές τραπεζικές δραστηριότητες, τα οποία ωστόσο δεν ελέγχονται τόσο αυστηρά όσο οι συμβατικές τράπεζες.

Από τότε που ξέσπασε η οικονομική κρίση πολλοί προειδοποιούν ότι λόγω της αυστηρής εποπτείας που ακολούθησε, πολλές ιδιωτικές τράπεζες μπορούν να στραφούν σε χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες που υπάγονται σε λιγότερο αυστηρούς ελέγχους.

Το φαινόμενο των «σκιωδών τραπεζών» παρατηρείται, σύμφωνα με το ΔΝΤ, περισσότερο στις ΗΠΑ, στη ζώνη του ευρώ και στη Μεγάλη Βρετανία. «Στις ΗΠΑ, για παράδειγμα ο τομέας τους είναι πλέον μεγαλύτερος από το παραδοσιακό τραπεζικό σύστημα», είπε η Κρ. Λαγκάρντ.

Η νομισματική πολιτική των κεντρικών τραπεζών

Ανησυχία προκαλεί στο ΔΝΤ και η νομισματική πολιτική των κεντρικών τραπεζών στις βιομηχανικές χώρες. Την ώρα που οι ΗΠΑ, για παράδειγμα, αρχίζουν να εγκαταλείπουν σταδιακά την χαλαρή νομισματική πολιτική των τελευταίων ετών, ο επικεφαλής της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι προετοιμάζει το έδαφος για την αγορά τιτλοποιημένων δανείων χαμηλής φερεγγυότητας από τις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου. Με την Κίνα να "φρενάρει" γεμάτη με ένα βάρος χρέους άνω του 200% του ΑΕΠ και τράπεζες στο κόκκινο.

«Όλες οι μεγάλες κεντρικές τράπεζες των βιομηχανικών χωρών έκαναν χρήση αυτού του εργαλείου. Αλλά η νομισματική πολιτική δεν βοηθά από μόνη της. Είναι σαν να έχεις εξαιρετικούς αμυντικούς, αλλά δεν σκοράρεις».

Γι΄ αυτό και η ίδια ζητά από τις κυβερνήσεις “να κινηθούν πλέον πιο αποφασιστικά, δίνοντας μεγαλύτερη έμφαση σε διαρθρωτικές αλλαγές στην παραγωγή και στην αγορά εργασίας, σε μια βιώσιμη δημοσιονομική πολιτική αλλά και σε μεγαλύτερες δημόσιες επενδύσεις στις υποδομές”.

Παρατεταμένη ύφεση με διαλείμματα

“Στην ετήσια σύνοδο κορυφής Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου - Παγκόσμιας Τράπεζας τον Οκτώβριο του 2013, ανακηρύχθηκε επισήμως η λήξη της κρίσης στην ευρωζώνη. Ένα χρόνο αργότερα, αντιλαμβανόμαστε ότι η αισιοδοξία ήταν ουτοπική: βρισκόμαστε στο 7ο έτος μιας βαθιάς ύφεσης που αρνείται να λήξει. Το στοιχείο που προκάλεσε τη λήξη του Μεγάλου Κραχ ήταν η δημοσιονομική επέκταση για τη χρηματοδότηση της προετοιμασίας του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου - που δεν είναι καλό μοντέλο για μίμηση”, αναφέρει σχόλιο του Β. Μινχάου στην εφημερίδα Financial Times.

“Ως νομισματική ένωση που είναι ευχαριστημένη πορευόμενη χωρίς κεντρικό προϋπολογισμό ή μηχανισμό μεταφοράς χρηματοδότησης, η ευρωζώνη δεν έχει δική της δημοσιονομική παραγωγική δυνατότητα. Η Γερμανία έχει λίγη, αλλά δεν θέλει να τη χρησιμοποιήσει. Η Γαλλία και η Ιταλία δεν έχουν καθόλου, αλλά θα ήθελαν να έχουν να τη χρησιμοποιήσουν. Το τελικό ποσό αυτού του παραλογισμού είναι ένα νούμερο σχεδόν μηδενικό, που προκαλεί τεράστιες διαμάχες” και προσθέτει.

“Στην πραγματικότητα, δεν επρόκειτο για δύο συνεχόμενες υφέσεις, όπως στα τελευταία χρόνια ούτε στην ευρωζώνη βιώνουμε μια διπλή ύφεση, ούτε στην Ιταλία μια τριπλή. Επρόκειτο σε όλες τις περιπτώσεις για ενιαίες, μεγάλες υφέσεις, με διαλείμματα. Η ύφεση της ευρωζώνης ξεκίνησε το 2008. Εκείνο που ανακηρύχθηκε τελικά πέρσι, δεν ήταν παρά ένα από αυτά τα διαλείμματα”, σχολιάζει ο Μινχάου.

ΚΩΣΤΑΣ ΣΑΡΡΗΣ