Κράτος-πολίτης, μία αιώνια διαμάχη...

Από την αρχή της ύπαρξής του ο άνθρωπος ένοιωσε ην ανάγκη για την δημιουργία μίας ομάδας που θα μπορεί να του εξασφαλίσει όσα δεν μπορούσε ο ίδιος να προσφέρει στον εαυτό του, γεγονός που σταδιακά οδήγησε στην δημιουργία του θεσμού του κράτους. Σύντομα βέβαια δεν άργησαν να εκδηλωθούν αισθήματα δυσαρέσκειας ως προς το ίδιο το κράτος και τα όργανα εξουσίας που αφορούσαν όχι μόνο το κράτος καθαυτό αλλά και τον τρόπο δράσης και λειτουργίας του.

Η φαινομενική εσωτερική και εξωτερική οργάνωσή του δεν άργησε να τεθεί υπό αμφισβήτηση, αναζητώντας αν όντως το κράτος ήταν οργανωμένο με τέτοιο τρόπο που να καλύπτει τις ουσιώδεις ανάγκες κάθε πολίτη. Όσο αυτά τα ζητήματα τίθενται στο τραπέζι της εξέτασης τόσο περισσότερο κλυδωνίζονται τα “κρατικά θεμέλια” και οι πολίτες εναντιώνονται προς καθετί συναφές με αυτά.

Οι κατηγορίες που προσάπτονται πλέον στα κράτη είναι βαρύτατες και ως επί το πλείστον αφορούν περιπτώσεις ανηθικότητας, κατάχρησης δημοσίου χρήματος και γενικά της δράσης με κριτήριο το προσωπικό όφελος όσων εμπλέκονται στην πολιτική σκηνή και συνεπώς στο ίδιο το κράτος. Το κράτος άλλωστε και οι θεσμοί του τείνουν να λειτουργούν ανάλογα με την αρχή που τα κατευθύνει. Όταν ο γνώμονας των πολιτικών και του κράτους είναι το να δρουν με απώτερο σκοπό το προσωπικό συμφέρον και όχι το γενικό, τότε χάνεται σταδιακά ο σεβασμός και η εκτίμηση προς αυτούς.

Από την άλλη πλευρά οι ίδιοι οι πολίτες παρουσιάζονται ως τα εξιλαστήρια θύματα αυτής της υπόθεσης, θύματα ενός συστήματος που κινείται πάντοτε εχθρικά προς τους ίδιους. Αναζητούν θύτες και θύματα δίχως να αναζητούν διπλές ταυτότητες στους ίδιους τους εαυτούς τους.

Είναι γνωστό ότι όπου υπάρχει καπνός, υπάρχει και φωτιά. Στην συγκεκριμένη περίπτωση οι πολίτες είναι η φωτιά και το κράτος ο καπνός. Το κράτος δεν είναι παρά ένας θεσμός που παίρνει την μορφή που του δίνει ο λαός. Αποτελεί ένα δείγμα αυτού, μία μικρογραφία της ίδιας της κοινωνίας. Κυρίως από άποψη ηθικής, τόσο το κράτος όσο και οι πολίτες δεν διαφέρουν σε τίποτα. Οι πολίτες έχουν δυστυχώς την τάση να επιλέγουν άτομα στην πολιτική σκακιέρα που να είναι ίδιας φύσης με αυτούς, αδυνατώντας όμως να αντιληφθούν αυτήν την κοινή παράμετρο. Και όταν δεν ξέρεις τι είσαι το μόνο που είσαι ικανός να κάνεις είναι το να προσάπτεις κατηγορίες στους φαινομενικούς θύτες.

Ο λαός είναι το κράτος και το κράτος είναι ο λαός. Αν αυτό δεν γίνει αντιληπτό θα μένουμε μονίμως στα όνειρα και στους υποτιθέμενους μεσσίες, δίχως να μπορέσουμε ποτέ να λάβουμε το μέλλον στα χέρια μας.

Χριστίνα Παπαδουλάκη, 

Πτυχιούχος Φιλοσοφικών & Κοινωνικών Σπουδών