Η επιστημονική κληρονομιά του διάσημου εφευρέτη της μπαταρίας Αλεσάντρο Βόλτα.

Ο Αλεσάντρο Βόλτα ήταν Ιταλός φυσικός, ο οποίος έγινε κυρίως γνωστός για την εφεύρεση της ηλεκτρικής μπαταρίας το 1800, εφευρέτης και καθηγητής στο πανεπιστήμιο της Παβίας. Γεννήθηκε 18 Φεβρουαρίου του 1745 και σπούδασε στο Κόμο της Λομβαρδίας.

Δε μίλησε μέχρι την ηλικία των τεσσάρων ετών, ενώ παρουσίαζε διανοητικά προβλήματα. Από την ηλικία των επτά ετών όμως, ήταν στο επίπεδο των άλλων παιδιών και άρχισε σύντομα να τα προσπερνά. Οι γονείς του, ο Φίλιππο Βόλτα (Filippo Volta) και η Maria Maddalena Inzaghi, τον έστειλαν σε χριστιανικό σχολείο με σκοπό να γίνει δικηγόρος. Ο Βόλτα, παρόλο που προοριζόταν από τους γονείς του για δικηγόρος, ασχολήθηκε από νωρίς με τη φυσική και ιδιαίτερα τον ηλεκτρισμό.

Σε ηλικία 29 ετών γίνεται καθηγητής φυσικής στη Βασιλική Σχολή του Κόμο ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι στη διετία 1776-78, οπότε ασχολήθηκε πειραματικά με τη χημεία των αερίων, ήταν εκείνος που ανακάλυψε το μεθάνιο (CH4). Το πάθος του ήταν πάντα η μελέτη της ηλεκτρικής ενέργειας και ενώ ακόμα όταν ήταν νέος σπουδαστής έγραψε και ένα ποίημα στα λατινικά σε αυτήν την συναρπαστική νέα ανακάλυψη. Το πρώτο επιστημονικό έγγραφό του, είχε τον τίτλο "De vi attractiva ignis electrici ac phaenomenis inde pendentibus". Το 1779 παίρνει την έδρα φυσικής του Πανεπιστήμιου της Παβια, την οποία και διατηρεί για 25 χρόνια.

Παρόλο που μελέτες πάνω στο αντικείμενο είχαν προϋπάρξει, ενώ ο Βενιαμίν Φρανκλίνος ήδη είχε χρησιμοποιήσει τον όρο “μπαταρία” από το 1749 για να περιγράψει μία πυκνωτική συσκευή των πειραμάτων του, πολύ νέος δημοσίευσε την πρώτη του πραγματεία πάνω στη «λουγδουνική λάγηνο», έναν νέο βελτιωμένο τύπο ηλεκτροσκοπίου. Το επίτευγμα αυτό του χάρισε τον τίτλο του καθηγητή φυσικής στη γενέτειρά του, το Κόμο, αλλά και τον τίτλο του επίτιμου μέλους της Βασιλικής Εταιρείας του Λονδίνου. Η επόμενη επινόησή του ήταν το «ηλεκτροφόρο», δηλαδή δύο μεταλλικές πλάκες, η μία από εβονίτη και η άλλη με μονωτική λαβή που αλληλοφορτίζονταν θετικά και αρνητικά. Κατ´ουσίαν αυτή ήταν η πρώτη μπαταρία. Ακολούθησαν οι ανακαλύψεις του ευδιόμετρου, του «ηλεκτρικού πιστολιού», της άσβηστης «λυχνίας υδρογόνου» και ως επακόλουθο η έδρα φυσικής στο πανεπιστήμιο της Παβίας.

Αργότερα, μαζί με τους γάλλους επιστήμονες Αντουάν Λαβουαζιέ (1743-1794) και Πιερ Λαπλάς (1749-1827), συμμετείχε σε πειράματα για τον ατμοσφαιρικό ηλεκτρισμό, ενώ με τον συμπατριώτη του γιατρό και φυσικό Λουίτζι Γκαλβάνι (1737-1798) πειραματίστηκε πάνω στον ζωικό ηλεκτρισμό. Ο Βόλτα εισήγαγε τις έννοιες του δυναμικού (τάσης) και της ηλεκτρικής χωρητικότητας. Εφηύρε τη βολταïκή στήλη (ηλεκτρική μπαταρία), το ηλεκτρόμετρο και το ευδιόμετρο.

Το έτος 1771, ένας Ιταλός ανατόμος, ο Luigi Galvani (Λουίτζι Γκαλβάνι) παρατήρησε τα εξής: Εκτελώντας ένα πείραμα με νεκρούς βατράχους, είδε ότι αν έφερνε σε επαφή τα νεύρα των μηρών με δύο διαφορετικά μέταλλα (π.χ. σίδηρο και χαλκό) ο μυς έκανε μία σύσπαση.Αυτή όμως είναι μία ιδιότητα μόνο των ζωντανών μυών. Ο Γκαλβάνι απέδωσε το φαινόμενο σε κάποιο είδος ηλεκτρισμού στο μυϊκό σύστημα, τον οποίο ονόμασε "ζωικό ηλεκτρισμό". Μάλιστα δεν ήταν λίγοι αυτοί που πίστεψαν πως είχε βρεθεί η λύση στο μεγάλο αίνιγμα της ζωής.

Ο Αλεσάντρο Βόλτα, γνωρίζοντας τα πειράματα του Γκαλβάνι σκέφτηκε ότι οι συσπάσεις του βατράχου ίσως οφείλονταν περισσότερο στα «υγρά» στο σώμα του βατράχου και στα διαφορετικά μέταλλα που εισχωρούσαν στο μηρό του . Ύστερα από μια σειρά πειραμάτων κατασκεύασε την πρώτη μπαταρία, από εναλλασσόμενες πλάκες ψευδαργύρου και χαλκού που είχαν ανάμεσά τους ύφασμα εμποτισμένο σε αλατόνερο.

Αρχικά ο Βόλτα χρησιμοποίησε λεκάνες με αλατούχο διάλυμα για να παραγάγει τη ροή ηλεκτρικού ρεύματος. Οι λεκάνες συνδέονταν με μεταλλικά τόξα που περνούσαν από τη μία λεκάνη στην άλλη. Το ένα άκρο του μεταλλικού τόξου ήταν από χαλκό και το άλλο από κασσίτερο ή ψευδάργυρο. Αφού κάθε ομάδα όμοιων αντικειμένων αποτελεί μια συστοιχία, η συσκευή του Βόλτα ήταν μια ηλεκτρική συστοιχία ή ηλεκτρική στήλη (κοινώς μπαταρία), η πρώτη που κατασκευάσθηκε ποτέ.

Ο Αλεσάντρο Βόλτα έκανε την συσκευή του πιο μικρή και περιόρισε τα υγρά που χρειάζονταν για τη λειτουργία της, χρησιμοποιώντας μικρές κυκλικές πλάκες από χαλκό και ψευδάργυρο και μικρούς δίσκους χαρτονιού που ήταν διαποτισμένοι με αλατούχο διάλυμα.

Τοποθέτησε διαδοχικά δίσκους χαλκού, ψευδαργύρου, χαρτονιού - χαλκού, ψευδαργύρου, χαρτονιού και ούτω καθεξής. Όταν το πάνω και το κάτω μέρος της συστοιχίας ενώνονταν με ένα σύρμα, παραγόταν ηλεκτρικό ρεύμα.

Στις 20 Μαρτίου 1800 με επιστολή του σε φίλο του ανακοίνωσε της ηλεκτρική στήλη που ονομάστηκε «βολταϊκή» (από το όνομά του) και τον επόμενο χρόνο έκανε πειράματα μπροστά στο Ναπολέοντα που, ενθουσιασμένος του χάρισε τον τίτλο του κόμη της Λομβαρδίας, ενώ πολύ αργότερα, το 1881, η παγκόσμια επιστημονική κοινότητα έδωσε προς τιμήν του το όνομα Volt (βολτ) στη μονάδα τάσης του ρεύματος.

Η ανακάλυψη χαρακτηρίστηκε σαν ένας σημαντικός σταθμός στη μελέτη του ηλεκτρισμού, γιατί με αυτήν πέτυχαν να παράγουν ηλεκτρισμό χωρίς τριβή. Αποτελείται από μικρούς δίσκους χαλκού και ψευδάργυρου τον ένα πάνω στον άλλο, ώστε να σχηματίζουν στήλη, που χωρίζονται μεταξύ τους από υφασμάτινους δίσκους ποτισμένους με θειικό οξύ. Τη στήλη αυτή την στερέωναν τρεις γυάλινες ράβδοι και στους δυο ακριανούς δίσκους προσαρμόζονταν μικροί αγωγοί που αποτελούσαν τους πόλους της.

Αν με σύρμα συνδεθούν τα δύο αυτά άκρα με μια μικρή λάμπα, η λάμπα αυτή θα ανάψει, γιατί από τα σύρματα περνά ηλεκτρικό ρεύμα. Η στήλη αυτή τελειοποιήθηκε με το πέρασμα των χρόνων και σήμερα «στήλες» ονομάζονται οι μπαταρίες που χρησιμοποιούνται πολύ στην καθημερινή ζωή.

Άλλη σημαντική ανακάλυψή του (το ευδιάμετρο) είναι μία συσκευή που χρησιμοποιείται για τον προσδιορισμό των αερίων, που παίρνουν μέρος σε μια χημική αντίδραση και για την ογκομετρική ανάλυση διάφορων αερίων μειγμάτων.

Αργότερα μαζί με τους Λαβουαζιέ καιΛαπλάς συμμετείχε σε πειράματα για τον ατμοσφαιρικό ηλεκτρισμό, ενώ με τον Γκαλβάνι πειραματίστηκε πάνω στον ζωικό ηλεκτρισμό. Διαμάχη, όμως, με τον τελευταίο οδήγησε τον Βόλτα σε πυρετώδεις προσωπικές μελέτες, που του έδωσαν το δικαίωμα το 1800 να ανακοινώσει τη σπουδαιότατη ανακάλυψη της πρώτης πηγής συνεχούς ρεύματος, της περίφημης «βολταϊκής στήλης» με ηλεκτρόδια από χαλκό (+) και ψευδάργυρο (-) και ηλεκτρολύτη θειικό οξύ.

Το 1815 ο αυτοκράτορας της Αυστρίας τον όρισε διευθυντή της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Πάντοβα. Ο Αλεσάντρο Βόλτα πέθανε στο Κόμο στις 7 Μαρτίου 1827, σε ηλικία 82 ετών. Πολύ αργότερα, το 1881, η παγκόσμια επιστημονική κοινότητα έδωσε προς τιμήν του το όνομα Volt (βολτ) στη μονάδα τάσης του ρεύματος.

Στον εφευρέτη της ηλεκτρικής μπαταρίας είναι αφιερωμένο το σημερινό Doodle της Google. O Ιταλός φυσικός και εφευρέτης Αλεσάντρο Βόλτα, είναι το τιμώμενο πρόσωπο στη Google, σήμερα 18 Φεβρουαρίου, με αφορμή την 270η επέτειο από τη γέννησή του.

Αναδημοσίευση από oantikrisths.blogspot.gr