Το "θαύμα" του στούντιο όπερας στο ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας και η αδικαιολόγητη απόλυση του καλλιτεχνικού διευθυντή Θ. Αμπατζή

Ο συνθέτης και αρχιμουσικός Χαράλαμπος Γωγιός με τους σπουδαστές του Εργαστηρίου Μουσικού Θεάτρου του ΔΗΠΕΘΕ Πάτας κατά τη διάρκεια πρόβας για την οπερέτα Σατανερί (1930) του Θεόφραστου Σακελλαρίδη, που παρουσιάστηκε για πρώτη φορά μετά το 1930 το περσυνό καλοκαίρι στο Ρωμαϊκό Ωδείο στα πλαίσια του Διεθνούς Φεστιβάλ Πάτρας 2014.

Αν και η "κοινή γνώμη" της χώρας δεν το γνωρίζει, από το 2013 έως σήμερα συντελείται ένα "θαύμα" λυρικού θεάτρου στην πόλη της Πάτρας, με οργανικούς συμμετέχοντες το ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας και το Δημοτικό Θέατρο Πατρών και τα στελέχη τους. Από το 2012, όταν τοποθετήθηκε στη θέση του Καλλιτεχνικού Διευθυντή του ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας ο σκηνοθέτης Θόδωρος Αμπατζής, ξεκίνησε ένα πολιτισμικό θαύμα στην Πάτρα στον χώρο του λυρικού θεάτρου, έναν πολιτισμικό χώρο τόσο σφοδρά χτυπημένο στην Ελλάδα από την αρχή της σύστασης του ελεύθερου Ελληνικού Κράτους (1830). Όπως δείχνουν τα γεγονότα, τα χτυπήματα συνεχίζονται. "Κάποιοι" δεν θέλουν να ανθίσει ολοκληρωμένα και σε διεθνή εμβέλεια το μουσικό θέατρο στην Ελλάδα, ένα είδος θεάτρου που μπορεί να ενσωματώσει στα πλαίσιά του στοιχεία του αρχαίου και νέου ελληνικού πολιτισμού καθώς και του νεότερου και σύγχρονου ευρωπαίκού.

Το στούντιο όπερας που δημιουργήθηκε και λειτούργησε στα πλαίσια του ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας από το 2013 έως σήμερα αποτελεί την απόλυτη απόδειξη πως μπορεί να πραγματοποιηθεί πλήρως η άνθιση αυτή και μάλιστα με ΜΗΔΕΝΙΚΟ στο κράτος κόστος. Χωρίς να δοθούν ούτε κρατικά κονδύλια ούτε επιδοτήσεις ΕΣΠΑ, χωρίς το κράτος να "κουνήσει" ούτε "το δαχτυλάκι του". Όποιος όμως το πετυχαίνει και εργάζεται ακούραστα γι' αυτό... απολύεται. Ο Θόδωρος Αμπατζής απομακρύνθηκε από τη θέση του Καλλιτεχνικού Διευθυντή του Δημοτικού Θεάτρου Πάτρας στις 16 Μαρτίου 2015, μετά από ανακοίνωση του Δημάρχου, Κώστα Πελετίδη, προς εκείνον. Η θητεία θα έληγε τον ερχόμενο Ιούνιο. Όχι μόνο δεν ανανεώθηκε, αλλά διεκόπη ξαφνικά, χωρίς καμία προφανή ή αφανή αιτία.

Ακολουθεί η επιστολή του υπευθύνου σπουδών του Εργαστηρίου Μουσικού Θεάτρου του ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας, Χαράλαμπου Γωγιού, την οποία συνυπογράφουν οι διδάσκοντες του Εργαστηρίου, ταλαντούχοι και με διεθνή σταδιοδρομία καλλιτέχνες του λυρικού θεάτρου στην Ελλάδα:

Δυο λόγια για το Εργαστήριο Μουσικού Θεάτρου ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Πάτρας.
Ξεκινώντας στις αρχές του 2013 και με πρωτοβουλία του καλλιτεχνικού διευθυντή του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Πάτρας, Θοδωρή Αμπαζή, επιχειρήσαμε, με μηδενικούς πόρους, να στήσουμε κάτι εξαιρετικά σπάνιο για τα δεδομένα της χώρας μας, ιδίως μακριά από την πρωτεύουσα και το μοναδικό της λυρικό θέατρο: ένα στούντιο όπερας, αφιερωμένο στην καλλιέργεια των νέων καλλιτεχνών που ενδιαφέρονται γι’ αυτήν την πιο πολυσύνθετη, ίσως, έκφανση των παραστατικών τεχνών. Η απόπειρά μας στηρίχθηκε στο δεδομένο της παλαιάς παράδοσης της πόλης της Πάτρας στην όπερα και τα συγγενή της είδη, καθώς και την καταλληλότητα του Δημοτικού Θεάτρου Απόλλων, ενός από τα λίγα εναπομείναντα στη χώρα μας θέατρα με αρχιτεκτονική και ακουστική προσφυή στο είδος, το οποίο μάλιστα εγκαινιάστηκε στα τέλη του 19ου αιώνα με μια παράσταση όπερας, του Χορού μεταμφιεσμένων του Τζουζέπε Βέρντι.

Γνώμονας της σκέψης μας ήταν πως δεν υπάρχει τίποτε το ελιτίστικο στην όπερα, την οπερέτα και τα άλλα είδη μουσικού θεάτρου, πως, αντίθετα μάλιστα, οφείλουν να συνδεθούν επειγόντως με το τοπικό και επικαιρικό δυναμικό, τις ανησυχίες, τις εκφραστικές και παιδευτικές ανάγκες του κανονικού ανθρώπου της εποχής μας.

Μέσα στα δύο, μόλις, αυτά χρόνια, οι μαθητές μας, που επιλέχτηκαν διαμέσου μιας σειράς ακροάσεων, εμφανίστηκαν όχι μόνο στο θέατρο καθαυτό, αλλά και σε πληθώρα δημόσιων χώρων, από σχολεία μέχρι μπυραρίες. Εξασκήθηκαν στη συνεργασία, την αυτοοργάνωση, την αυτάρκεια και την ανταποδοτικότητα, μέσω του συστήματος αυτοχρηματοδότησης των μαθημάτων και των σεμιναρίων τους μέσω λυρικών εκδηλώσεων που επιμελήθηκαν οι ίδιοι. Εκτέθηκαν στη σκηνική πράξη συλλέγοντας «χιλιόμετρα» επί σκηνής που θα ήταν αδύνατον να κάνουν οπουδήποτε αλλού στην Ελλάδα. Και, φυσικά, διδάχτηκαν: υποκριτική, σολφέζ, γλώσσες, φωνητική, ρεπερτόριο, μπαρόκ, κλασικισμό, αισθητική, μορφολογία.

Η δουλειά του Εργαστηρίου υποστηρίχθηκε γενναιόδωρα από σειρά τοπικών φορέων που αντιλήφθηκαν τη σημασία της προσπάθειάς μας, όπως η Δραματική Σχολή του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ., η Χορωδία του Πανεπιστημίου Πατρών και το Δημοτικό Ωδείο Πατρών. Η ιδιαιτερότητα του φαινομένου προσέλκυσε καθηγητές, σε πολλές περιπτώσεις διακεκριμένους διεθνώς, που προσέφεραν τις υπηρεσίες τους αμισθί. Η φήμη του Εργαστηρίου προσέλκυσε μαθητές από άλλες πόλεις της Ελλάδας, ακόμη και την πρωτεύουσα, που επισκέπτονται με δικά τους έξοδα την Πάτρα για τα μαθήματα. Οι ακροάσεις ανέδειξαν νέα ταλέντα της τοπικής κοινωνίας, συχνά παιδιά που δεν είχαν ως τότε διανοηθεί ότι θα μπορούσαν ποτέ να ασχοληθούν με το λυρικό θέατρο. Άλλοι, πιο προχωρημένοι μαθητές βρήκαν την ευκαιρία για ουσιαστική και στοχευμένη μετεκπαίδευση — ήδη το Ε.Μ.Θ. μετρά μέλη που βρήκαν εργασία ως μονωδοί, καθώς και τις πρώτες του εισαγωγές σε σημαντικά μουσικοεκπαιδευτικά ιδρύματα της Ευρώπης.

Οι μαθητές του εργαστηρίου συμμετείχαν σε σειρά παραγωγών όπως: Οι γάμοι του Φίγκαρο του Μότσαρτ (Δημοτικό Θέατρο Απόλλων), Τρωάδες του Ευριπίδη (Κάστρο Πάτρας), O miο armor, άριες για τον έρωτα και τον πόλεμο (Δημοτικό Θέατρο Απόλλων), Ζωρζ Νταντέν του Μολιέρου (Δημοτικό Θέατρο Απόλλων), Σφίξε με / Σφίξε με ξανά, αφιέρωμα στην ελληνική οπερέτα (Δημοτικό Θέατρο Απόλλων), MozartMania (Beer Bar Q).

Ιδιαίτερα υπερήφανοι, ωστόσο, είμαστε για δύο ξεχωριστές πρωτοβουλίες: την ιστορικής σημασίας πρώτη μεταπολεμική αναβίωση της ξεχασμένης οπερέτας του Θεόφραστου Σακελλαρίδη Σατανερί (1930), για την οποία τα μέλη του Εργαστηρίου έφεραν εις πέρας όλη τη διαδικασία, από την αρχειακή έρευνα και την ψηφιοποίηση του χειρόγραφου υλικού ως την παράσταση στο Ρωμαϊκό Ωδείο, στο πλαίσιο του Διεθνούς Φεστιβάλ Πάτρας 2014 (μουσική διεύθυνση: Χαράλαμπος Γωγιός / σκηνοθεσία: Αλέξανδρος Ευκλείδης, Δημήτρης Δημόπουλος) και την πρώτη παγκόσμια παρουσίαση και δισκογράφηση ενός εντελώς καινούργιου λυρικού έργου, της παιδικής όπερας του Θοδωρή Αμπαζή Η βασίλισσα του χιονιού, την οποία έχουν παρακολουθήσει ως τώρα περί τους 10.000 μικροί και μεγάλοι θεατές.

Και τώρα στο προκείμενο.

Όλα όσα περιγράψαμε μπόρεσαν να συμβούν αποκλειστικά χάρη στην πρωτοβουλία του Θοδωρή Αμπαζή, ανθρώπου με σοβαρή ιστορία και προσωπική αφοσίωση στο μουσικό θέατρο, την άοκνη εργασία και στήριξή του, την προσωπική ακτινοβολία και τη δια του παραδείγματος πειθώ του ότι πολλά είναι δυνατά, ακόμη και υπό τις δεινότερες οικονομικές και πολιτιστικές συνθήκες, εφόσον υπάρχει επιμονή, όραμα και επινοητικότητα.

Τίποτε απ’ αυτά δεν θα είχε σημασία, αν η ιστορία του τόπου μας μάς δίδασκε πως η φυσική εναλλαγή των προσώπων (και των ιδεολογιών που τα συνοδεύουν) δεν χρειάζεται να μηδενίζει κάθε φορά τα κοντέρ των θεσμών, πως το έργο των ιδρυμάτων είναι δυνατόν να συνεχίζεται ανεξάρτητα από την παρουσία του ενός ή του άλλου συγκεκριμένου ανθρώπου. Δυστυχώς, όμως, δεν έχουμε μάθει έτσι.

Και η ανακοινωθείσα απομάκρυνση του Θοδωρή Αμπαζή από το τιμόνι του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Πάτρας, εκτός από καταφανώς αδικαιολόγητη, δεδομένων των πέραν κάθε προσδοκίας επιτευγμάτων του (για τα οποία άλλοι έχουν μιλήσει πιο εύγλωττα από εμάς), φοβόμαστε πως θα σημάνει επιπλέον και το τέλος του Εργαστηρίου Μουσικού Θεάτρου.

Μακάρι να βγούμε ψεύτες. Ή, ακόμη καλύτερα, να πρυτανεύσουν η αυτονόητη λογική και αξιοκρατία, ώστε να ανατραπεί εγκαίρως η απόφαση της δημοτικής αρχής.

Χαράλαμπος Γωγιός, συνθέτης, υπεύθυνος σπουδών Εργαστηρίου Μουσικού Θεάτρου ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Πάτρας.

Οι διδάσκοντες:
Αλέξανδρος Ευκλείδης, σκηνοθέτης, Εθνική Λυρική Σκηνή
Κωνσταντίνος Ζαμάνης, σκηνογράφος-ενδυματολόγος
Φωτεινή Κωστοπούλου, υψίφωνος
Μυρσίνη Μαργαρίτη, υψίφωνος
Ιάσων Μαρμαράς, τσεμπαλίστας, τραγουδιστής
Κωνσταντίνα Πιτσιάκου, διευθύντρια χορωδίας, υψίφωνος
Δημήτρης Τηλιακός, βαρύτονος
Ιωάννα Φόρτη, μεσόφωνος
Μάρκελλος Χρυσικόπουλος, τσεμπαλίστας, διευθυντής ορχήστρας


Πληροφορίες - Αναδημοσίευση επιστολής: Χρύσα Κουτρουμάνου, ειδική συνεργάτης του logiosermis.net

Χρύσα Κουτρουμάνου, ειδική συνεργάτης του logiosermis.net...

Διαβάστε όλο το άρθρο: http://www.logiosermis.net/2015/03/blog-post_813.html#.VQw4L-FIja8