Το αποτύπωμα του 2014 σε αριθμούς

Η στατιστική, τα νούμερα και οι αναλύσεις που τα συνοδεύουν έχουν αποτελέσει κατά καιρούς αντικείμενο αμφισβήτησης (και όχι άδικα), χειραγώγησης του δημόσιου βίου, παραπλάνησης της κοινής γνώμης ή συγκάλυψης γεγονότων, αλλά και εφαλτήριο αποκαλύψεων, επιστημονικής προόδου και γενικότερα θα αποτελούν πάντοτε μια έλλογη μορφή νοητικής αποτύπωσης της πραγματικότητας.

Στην προσπάθειά μας να ακτινογραφήσουμε το 2014 σε οικονομικό και κοινωνικό πεδίο στην Ελλάδα, παραθέτουμε μια σειρά από στοιχεία – νούμερα που κέντρισαν το ενδιαφέρον μας αλλά δεν προβλήθηκαν ιδιαίτερα από τα κραταιά μέσα μαζικής ενημέρωσης και θεωρούμε ότι αποτυπώνουν ένα μέρος της πραγματικής εικόνας.

1. 2,5 εκατομμύρια άτομα βρίσκονται κάτω από το χρηματικό όριο της σχετικής φτώχειας, με βάση το εισόδημα του μεσαίου νοικοκυριού (το 60%).Επιπλέον, 3,8 εκατομμύρια άτομα βρίσκονται σε κίνδυνο φτώχειας λόγω υλικών στερήσεων και ανεργίας, με βάση την έρευνα εισοδημάτων και συνθηκών διαβίωσης. Η Ελλάδα σύμφωνα με την Eurostat βρίσκεται στην χειρότερη θέση στην ΕΕ-28 όσον αφορά τον κίνδυνο φτώχειας ενώ συγκαταλέγεται στην ομάδα των χωρών με τη μεγαλύτερη φτώχεια (23,1%) και προηγείται της Ισπανίας, Ρουμανίας και Βουλγαρίας.[i]

2. 11 υπερ - δισεκατομμυριούχοι καταγράφηκαν στην Ελλάδα το 2014[ii], από 9 που είχαν καταμετρηθεί το 2013. Η περιουσία τους αυξήθηκε από τα 16 δισ. δολάρια στα 18 δισ. δολάρια (14,2 δισ. ευρώ), κατέχουν δηλαδή πλούτο που αντιστοιχεί σχεδόν στο 10% του συνολικού ΑΕΠ και αντιστοιχούν στο 0,00011% του πληθυσμού της χώρας.

3. Στην Ελλάδα το πλουσιότερο 10% του πληθυσμού συγκεντρώνει το 56,1% του εγχώριου πλούτου από το 48,6% που συγκέντρωνε το 2007[iii].

4. 559 Πολυεκατομμυριούχοι έχουν καταμετρηθεί στην Ελλάδα με περιουσία 76 δισ. δολάρια ενώ τα κεφάλαια που είναι τοποθετημένα στο εξωτερικό ανέρχονται στα 140 δισ. ευρώ[iv]. Στην Ελλάδα των 10 εκατομμυρίων, 559 άνθρωποι κατέχουν χρηματικό κεφάλαιο που αντιστοιχεί στο 45% του συνολικού ΑΕΠ της χώρας, ενώ τα κεφάλαια που έχουν βγει εκτός χώρας από τους ίδιους πλησιάζουν σχεδόν το 80% του συνολικού ΑΕΠ της Ελλάδας.

5. Τα νοικοκυριά με μηνιαίο εισόδημα κάτω από 750 ευρώ αυξήθηκαν κατά 451,3% την τελευταία 5ετία[v].

6. 243% αυξήθηκαν οι άνεργοι από το 2010.

7. Τα εισοδήματα των νοικοκυριών συγκριτικά με το 2010 έχουν συρρικνωθεί κατά 50%,

8. Η φορολογική επιβάρυνση μισθωτών και συνταξιούχων έχει αυξηθεί έως και 8 φορές από την είσοδο της χώρας στο μνημόνιο το 2010 και των ελεύθερων επαγγελματιών έως και 10 φορές!

9. 15,9% είναι στην Ελλάδα ο αριθμός των παιδιών που ζουν κάτω από το εθνικό όριο φτώχειας, όταν οι τρεις πρώτες χώρες (Ισλανδία, Φινλανδία, Κύπρος) έχουν ποσοστά από 4,7 έως 6,1%[vi].

10. Η Ελλάδα βρίσκεται στην προτελευταία θέση (1,1% του ΑΕΠ) μεταξύ 35 κρατών ως προς τις δημόσιες δαπάνες για την οικογένεια -επιδόματα, φοροαπαλλαγές, υπηρεσίες- μετά τη Μάλτα (1%). Πρώτη σε αυτήν την κατηγορία κατατάσσεται η Γαλλία. Αποκαλυπτικό είναι, επίσης, το γεγονός ότι ενώ σε όλες τις χώρες τα ποσοστά παιδικής φτώχειας μειώνονται μετά τον υπολογισμό των επιπτώσεων φόρων και παροχών στο διαθέσιμο εισόδημα, στην Ελλάδα αυξάνονται από 13% στο 16%.

11. Δεκαπέντε θέσεις κάτω από την περσινή κατάταξη βρίσκεται η Ελλάδα στη λίστα της οργάνωσης «Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα», στην ετήσια έρευνα για την ελευθερία του Τύπου. Συγκεκριμένα, σε σύνολο 180 χωρών, η Ελλάδα βρίσκεται στην 99η θέση το 2014 ενώ πέρυσι ήταν στην 84η. Στην ετήσια αξιολόγηση της Επιτροπής για την Προστασία των Δημοσιογράφων εξάλλου τονίζεται ότι η ελευθερία του Τύπου υπέστη σημαντικό πλήγμα το 2013, μετά τις αποκαλύψεις για παρακολουθήσεις πολιτών από κυβερνήσεις.

12.Ταχύτατη μείωση σημείωσαν οι δαπάνες για την υγεία στην Ελλάδα με κατά μέσο όρο ετήσια πτώση 9% από το 2009[vii], οι ανασφάλιστοι πολίτες έχουν ξεπεράσει τα 2,5 εκατομμύρια δηλαδή ένας στους τέσσερις, για τους οποίους δεν είναι εξασφαλισμένη η ιατροφαρμακευτική και νοσοκομειακή περίθαλψη.

13. Νέα μείωση των δαπανών για την παιδεία προβλέπει ο προϋπολογισμός του 2015 που κατατέθηκε στη Βουλή από τον Υπουργό Οικονομικών.Συγκεκριμένα, προβλέπεται μείωση κατά 265 εκ. € κατά 5,2 % για την εκπαίδευση (και στις τρεις βαθμίδες της) για το 2015 σε σχέση με το 2014. Πιο συγκεκριμένα, ενώ το 2009 ο προϋπολογισμός του Υπουργείου Παιδείας ήταν 7,48 δις, το 2015 προβλέπεται να κατέβει στα 4,817 δις, δηλ. μείωση κατά 2, 663 δις ή ποσοστό μείωσης 35,6%!

14. Η πώληση των δεκατεσσάρων μεγαλύτερων αεροδρομίων της χώρας για 50 χρόνια, πλην «Ελ. Βενιζέλου», λέγεται πως είναι ως η μεγαλύτερη ιδιωτικοποίηση του ΤΑΙΠΕΔ.Η πλειοδότρια κοινοπραξία πρόσφερε 1,234 δισ. ευρώ, για τα κερδοφόρα αυτά αεροδρόμια. Τον έλεγχο, της κοινοπραξίας έχει ο γερμανικός όμιλος Fraport, στον οποίο συμμετέχουν με πλειοψηφικά πακέτα το γερμανικό κρατίδιο της Εσσης (31,35%) και το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο της Εσσης (20,2%), και ακολουθούν η αεροπορική εταιρεία Lufthansa (8,45%). Αρα η Fraport, ειδικευμένη διεθνώς στη διαχείριση και εκμετάλλευση αεροδρομίων, είναι εταιρεία συμφερόντων του γερμανικού Δημοσίου.

Η επιλογή των συγκεκριμένων στατιστικών – αριθμητικών δεδομένων, δεν έχει ως στόχο να δημιουργήσει την όποια δυσαρέσκεια στον αναγνώστη, αλλά να τον προβληματίσει και να τον ενεργοποιήσει στον όποιο ελάχιστο βαθμό. Θα μπορούσαν να έχουν επιλεγεί πιο ευχάριστα, εύπεπτα και ευοίωνα (ίσως και άχρηστα) νούμερα, όπως για παράδειγμα «πόσες φορές καλύπτουν τον πλανήτη τα κουτάκια Coca – Cola που καταναλώθηκαν το 2014», όμως η ουσία μιας ανασκόπησης βρίσκεται σε αυτό που πραγματικά αφήνει ως παρακαταθήκη για το μέλλον η χρονιά που φεύγει ή ενέχυρο για σκέψη.

Παναγιώτης Σπυρόπουλος, Οικονομικός – Πολιτικός αναλυτής-GreekPress.gr

[i]Έκθεση του Γραφείου Προϋπολογισμού της Βουλής για τη φτώχεια στην Ελλάδα

[ii]Έρευνατης εταιρείας «Wealth-Χ» και της ελβετικής τράπεζας UBS

[iii]Έκθεση της ελβετικής τράπεζας «Credit Suisse»

[iv]Βήμα, 24/8/2014

[v]Έρευνες οικογενειακών προϋπολογισμών της ΕΛΣΤΑΤ ετών 2008 – 2014

[vi]Έκθεση UNICEF για το 2014

[vii]Έτου Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ)