Levy Institute: Αναγκαία η 5ετής αναστολή εξυπηρέτησης του κρατικού χρέους

Την 5ετή αναστολή της εξυπηρέτησης του κρατικού χρέους συστήνει το Levy Institute για τις χώρες της Ευρωζώνης, ώστε να σταματήσει η καταστροφική πολιτική της λιτότητας και οι μη αποτελεσματικές λύσεις που συστήνονται για τη διαχείριση του κρατικού χρέους. 

Στην 34σέλιδη ανάλυση με τίτλο "An Outline of a Progressive Resolution to the Euro-area Sovereign Debt Overhang: How a Five-year Suspension of the Debt Burden Could Overthrow Austerity* (Πρόταση για προοδευτική επίλυση της αύξησης του δημόσιου χρέους της Ευρωζώνης: Πώς μια πενταετής αναστολή εξυπηρέτησης του χρέους μπορούσε να ανατρέψει την πολιτική της λιτότητας), την οποία και υπογράφουν οι Δ. Σωτηρόπουλος (Ανοιχτό Οικονομικό Πανεπιστήμιο, Μ. Βρετανία), Γ. Μηλιός (ΕΜΠ) και Σ. Λαπατσιώρας (Παν. Κρήτης), τονίζεται ότι η περίπτωση της Ελλάδας είναι ένα καλό παράδειγμα του γιατί ένα κούρεμα του χρέους δεν μπορεί να αποτελέσει λύση για τη βιωσιμότητα του όταν λαμβάνει χώρα σε ένα περιβάλλον αποπληθωρισμού (χωρίς να προστατεύει τα συνταξιοδοτικά ταμεία και τους ιδιώτες καταθέτες). 

Το τρέχον επίπεδο του ελληνικού χρέους δεν είναι βιώσιμο, ακόμη και μετά από το σημαντικό κούρεμα. 

Δεν υπήρξε καμία στιγμή, στον απόηχο της κρίσης, που το ελληνικό δημόσιο χρέος μπόρεσε να αναπτύξει ακόμη μια τάση προς την κατεύθυνση της αειφορίας.

Η ελληνική χρεοκοπία διατάραξε την παγκόσμια οικονομική πορεία με διπλό τρόπο.
Από τη μία πλευρά, ξεσκέπασε τις θανατηφόρες αδυναμίες στην αρχιτεκτονική της Ευρωζώνης, μετά από μια πρώτη φάση υπέρογκης και παράλογης αισιοδοξίας. 

Από την άλλη πλευρά, ήταν ουσιαστικά η πρώτη χρεοκοπία μιας ανεπτυγμένης καπιταλιστικής οικονομίας, αρκετές δεκαετίες μετά τις χρεοκοπίες της Γερμανίας το 1948 και το 1953 στον απόηχο του Β 'Παγκοσμίου Πολέμου.

Επίσης, έσπασε την πεποίθηση που είχε αποκτηθεί σταδιακά για την κατάσταση της παγκόσμιας οικονομίας. 

Κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί, ακόμη και ως υπόθεση εργασίας, τη χρεοκοπία μιας ανεπτυγμένης καπιταλιστικής οικονομίας και, ειδικότερα ενός μέλους της Ευρωζώνης.
Έτσι σύμφωνα με το Levy Institute, η κατάλληλη πρόταση πολιτικής για την Ελλάδα θα πρέπει να ακολουθήσει τις αρχές της συμφωνίας του 1953 στο Λονδίνο για το γερμανικό εξωτερικό χρέος: διαγραφή του μεγαλύτερου μεγέθους του ανεξόφλητου χρέους και ρήτρα ανάπτυξης για την εξυπηρέτηση του υπόλοιπου.

Το ελληνικό παράδειγμα είναι το πιο εντυπωσιακό. 

Καθιστά σαφές ότι, σε αντίθεση με την πλειοψηφία των σχετικών επιχειρημάτων, οι πολιτικές λιτότητας δεν είναι παράλογες. 

Στόχος τους δεν ήταν ποτέ η αντιμετώπιση του χρέους. 

Ήταν όμως το μέσο για την προώθηση και την αξιοποίηση των νεοφιλελεύθερων μεταρρυθμίσεων σε όλα τα επίπεδα της οικονομίας και της κοινωνίας, που έχει ως απώτερο στόχο τη ριζική επανασχεδίαση της κοινωνικής αναπαραγωγής της εργασίας (μισθών, κοινωνικών παροχών, υγειονομικής περίθαλψης, συντάξεων, κλπ). 

Με άλλα λόγια, η ατζέντα λιτότητας είναι μια στρατηγική επιλογή και κρίσιμη πολιτική προϋπόθεση για την ενσωμάτωση της νεοφιλελεύθερης κοινωνικής ρύθμισης και τη διάλυση των εργατικών προσδοκιών για ένα λιγότερο άνισο κοινωνικό καθεστώς.

Παρ' όλα αυτά, η Ελλάδα δεν είναι η μόνη οικονομία της Ευρωζώνης που προχώρησε σε αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους. 

Η απειλή του χρέους σε έναν αυξανόμενο αριθμό των οικονομιών της Ευρωζώνης είναι πρωτίστως ένα πολιτικό ζήτημα. 

Οι σχετικές τεχνικές λεπτομέρειες δεν είναι πολιτικά ουδέτερες.

Είναι αναπόσπαστα τμήματα των πολιτικών στρατηγικών που προσπαθούν να επηρεάσουν την έκβαση των συνεχιζόμενων κοινωνικών και πολιτικών αγώνων σε όλη την Ευρώπη. 

Η κρίσιμη παράμετρος είναι έτσι η κινητοποίηση του εργατικού δυναμικού και όχι η τεχνική πολυπλοκότητα μιας αφηρημένης λύσης.

Τα τρία σενάρια

Ως πρώτη εναλλακτική λύση για το παραπάνω σενάριο, παρουσιάζεται στο Σενάριο 1, σύμφωνα με το οποίο η ΕΚΤ αναλαμβάνει (και μετατρέπει σε ομόλογα μηδενικού τοκομεριδίου) για τα επόμενα πέντε χρόνια, 2016-2020, την εξαγορά χρεογράφων μαζί με τους αντίστοιχους τόκους.

Το Levy εκτιμά ότι αυτό ισοδυναμεί με το 55% του χρέους για όλες τις χώρες.
Η ΕΚΤ αποκτά το χρέος, στην ονομαστική του αξία. 

Για τις χώρες που έχουν ήδη λάβει δάνεια από την Τρόικα, οι εκτιμήσεις περιλαμβάνουν τόσο το διαπραγματεύσιμο όσο και το "θεσμικό" χρέος (χρέος προς άλλα κράτη, προς EFSF, ESM και ΔΝΤ).

Αυτή η απλή ελάφρυνση του χρέους θα επηρεάσει επίσης τα ποσοστά των μακροπρόθεσμων επιτοκίων μετά το 2021, μείωση κατά 0,3% -0,5%. 

Για τις υπερχρεωμένες οικονομίες που θα αντιμετωπίσουν επίσης αύξηση των αναγκών σε ρευστότητα, υποθέτει ότι το ίδιο αποτέλεσμα θα είναι κατά 0,3% από το 2016. 

Στο σενάριο 1 όλες οι οικονομίες της Ευρωζώνης μπορεί να είναι μέρος της συμφωνίας, ανεξάρτητα από το μέγεθος του χρέους. 

Στο σχέδιο θα δίνεται η δυνατότητα αποχώρησης από το μηχανισμό μετά το 2030.
Όπως μπορούμε να δούμε στο Σχήμα, η δυναμική του χρέους θα ακολουθήσει ένα εντυπωσιακά διαφορετικό πρότυπο από το σενάριο 0. 

Αυτό θα αυξήσει επίσης το δημοσιονομικό περιθώριο για εναλλακτικές οικονομικές πολιτικές.

Οι κυβερνήσεις θα επαναγοράσουν το χρέος από την ΕΚΤ όταν φτάσει στο 20%.

Μια άλλη ενδιαφέρουσα επέκταση του σεναρίου 1, είναι το Σενάριο 2 και θα μπορούσε να είναι ως εξής.

Για την ίδια περίοδο (2016-2020), η ΕΚΤ θα μπορούσε επίσης να αναλάβει τις πληρωμές που αντιστοιχούν στο υπόλοιπο του χρέους των οικονομιών (δηλαδή, το χρέος που παρέμεινε μετά την ανταλλαγή στο Σενάριο 1). 

Ως εκ τούτου, η ΕΚΤ θα αποκτήσει και θα τα αξιοποιήσει με τη μορφή ομολόγων μηδενικού τοκομεριδίου που λήγουν κατά τα έτη 2016-2020 και το σύνολο των τόκων της ίδιας περιόδου. 

Με άλλα λόγια, το βάρος του χρέους θα πρέπει να ανασταλεί για περίοδο πέντε ετών. 

Η δυναμική του χρέους θα βελτιωθεί περαιτέρω σε σχέση με το σενάριο 1. 

Σε αντίθεση με το Σενάριο 0 που ευνοείται από τις παρούσες ευρωπαϊκές πολιτικές, τα σενάρια 1 και 2 θα μειώσουν σημαντικά το δημόσιο χρέος και θα αυξήσουν το δημοσιονομικό περιθώριο για εναλλακτικές οικονομικές πολιτικές. 

Με άλλα λόγια θα παρέχουν τους απαραίτητους λόγους για την ήττα των πολιτικών λιτότητας.

www.bankingnews.gr