Ασυνήθιστη; Όχι και τόσο, τουλάχιστον για τη μεγάλη Βρετανία, όπου το σκετς των Μόντι Πάιθον με τον ψόφιο παπαγάλο, που παίχθηκε από το BBC για πρώτη φορά πριν από 45 χρόνια, ψηφίσθηκε πρόσφατα σε κάποια δημοσκόπηση ως το καλύτερο τηλεοπτικό κομμάτι τους.
Σ’ αυτό το σκετς, μπαίνει ο Τζον Κλιζ σ' ένα pet shop, για να παραπονεθεί στον καταστηματάρχη (που παίζει ο Μάικλ Πάλιν) πως ο παπαγάλος που του πούλησαν ήταν ψόφιος. Στην εξέλιξη του σκετς, βλέπουμε, από το ένα μέρος τον ολοένα και πιο εκνευρισμένο Κλιζ, έναν άνθρωπο, που βλέπει καθαρά μια προφανή αλήθεια, κρατώντας στο χέρι τον ψόφιο παπαγάλο («μπορώ να αναγνωρίσω έναν ψόφιο παπαγάλο όταν τον δω και ακριβώς αυτή τη στιγμή βλέπω έναν», «αυτός ο παπαγάλος ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ πια!, έχει πάψει να υπάρχει!») και από το άλλο, τον Πάλιν που την αρνείται (ώστε να μην επιστρέψει στον Κλιζ τα χρήματά του), βρίσκοντας απίθανες δικαιολογίες, όπως (τη φημισμένη ατάκα) ότι ο παπαγάλος απλά αναπαύεται (it’s only resting).
Είναι εντυπωσιακό το πώς ένα σχεδόν σουρεαλιστικό σκετς πάνω σε μια προσωπική διαμάχη της καθημερινότητας, μπορεί να φωτίζει τόσο καλά συμπεριφορές που ξεφεύγουν από τον ιδιωτικό χώρο και απαντώνται στην οικονομία και την πολιτική και μάλιστα σε διεθνές επίπεδο, συμπεριφορές που, όπως ο Πάλιν, αρνούνται πεισματικά (και με ιδιοτέλεια) να αποδεχθούν μια προφανή αλήθεια, επιστρατεύοντας απίθανες δικαιολογίες.
Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του τρόπου με τον οποίο οι νεοκλασικοί οικονομολόγοι αντιμετώπισαν την κρίση του 1929. Προσκολλημένοι στο νόμο του Say, ότι είναι αδύνατο να υπάρξει μακροχρόνια ακούσια ανεργία, λόγω των εξισορροπητικών μηχανισμών της ελεύθερης αγοράς που ενεργοποιούνται αυτόματα, θεωρούσαν ως περίπου εγκληματική ενέργεια την κρατική παρέμβαση στην οικονομία. Ακόμα και η διόρθωση του Πιγκού (σημαντικού εκπροσώπου των νεοκλασικών οικονομολόγων, που διαδέχθηκαν τους κλασικούς), δεχόταν ότι, ναι μεν ήταν δυνατό να υπάρξει ακούσια ανεργία στη βραχυχρόνια περίοδο, λόγω ψυχολογικών ή χρηματοοικονομικών παραγόντων, όμως, αρκούσε η ευκαμψία των μισθών, για να λειτουργήσει ο μηχανισμός της ελεύθερης αγοράς στο σκέλος της προσφοράς και ζήτησης ώστε να επανέλθει η οικονομία στην κατάσταση της πλήρους απασχόλησης.
Αυτή τη στάση κράτησαν πεισματικά, ακόμα κι όταν η ανεργία διπλασιάσθηκε στη Βρετανία, φθάνοντας το 1931 στο 22% και στις ΗΠΑ το 1933 το 27% (προσέξτε ότι τους έχουμε περάσει!), κατάσταση που αντιμετώπιζαν ως διαδικασία εξυγίανσης της οικονομίας. Αρνούνταν έτσι κάθε κρατική παρέμβαση, περιμένοντας τη μείωση της ανεργίας μέσω των αυτόματων μηχανισμών της αγοράς. Με άλλα λόγια, ενώ η οικονομία ήταν ψόφια, αυτοί έλεγαν ότι απλά αναδιοργανώνεται.
Τότε εμφανίσθηκε στον χώρο της οικονομικής θεωρίας ο Κέινς, ανατρέποντας με τη Γενική Θεωρία του τη νεοκλασική ορθοδοξία, και στο χώρο της πολιτικής ο πρόεδρος Ρούζβελτ, παρεμβαίνοντας ενεργά στην οικονομία με το New Deal, με τη γνωστή επιτυχία στην αντιμετώπιση της κρίσης. Σήμερα, σε μία επίσης κρίσιμη κατάσταση, οι επιλογές οικονομικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης υπό την καθοδήγηση της Γερμανίας δέχονται όλο και πιο έντονη κριτική από πολλές πλευρές, λόγω της μη ενεργητικής παρέμβασης και της έλλειψης προοπτικής που διακρίνει την πολιτική αυτή. Η Μέρκελ στο ρόλο του Πάλιν, που αρνείται να δει την πραγματικότητα, περιμένοντας την ανάκαμψη μέσα από πολιτικές λιτότητας (που απ’ ό,τι φαίνεται την απομακρύνουν).
protagon.gr
Σχόλια
Στο logiosermis.net δημοσιεύεται κάθε σχόλιο. Θεωρούμε ότι ο καθένας έχει το δικαίωμα να εκφέρει ελεύθερα τις απόψεις του, οι οποίες εκφράζουν αποκλειστικά τον εκάστοτε σχολιαστή. Τα συκοφαντικά ή υβριστικά σχόλια θα διαγράφονται χωρίς προειδοποίηση. Περισσότερα στις οδηγίες χρήσης.