Ο νέος νομαδισμός ως εφιάλτης

Ο πληθυσμός των πόλεων στον πλανήτη εξακολουθεί να αυξάνεται: από 34% του συνολικού πληθυσμού το 1960 έφτασε το 54% το 2014. Όμως οι σχέσεις αστικού περιβάλλοντος και πολιτικής αλλάζουν, και μάλιστα όχι στην κατεύθυνση της ενίσχυσης των στοιχείων και των επιρροών εκείνων που είχαμε συνηθίσει.

Ο ρόλος της πόλης στην πολιτική ζωή είναι καταλυτικός, σε σημείο που ο πολλαπλασιασμός των ειδικοτήτων που άξια εστιάζονται στον αστικό χώρο συμβάλλει ενίοτε στην απομάκρυνση της συνολικής εικόνας. Αλλά μια διάσταση είναι θεμελιώδης: η σημασία του αστικού χώρου στη διαμόρφωση των κοινωνικών σχέσεων, τη γνωριμία με διαφορετικές στάσεις ή και κουλτούρες, την έκδηλη ή λανθάνουσα διαπραγμάτευση μεταξύ διαφορετικών ταυτοτήτων, τη συγκρότηση μιας δημόσιας σφαίρας.

Είναι αυτή η διάσταση που σήμερα απειλείται από δύο διακριτές δέσμες παραγόντων. Η πρώτη εμφανίστηκε στις παρυφές της Δύσης και αναφέρεται στην ανάδυση ενός νέου εξω-αστικού πολιτικού πολιτισμού με απρόβλεπτο μέλλον. Οι σουνίτες τζιχαντιστές που αποτελούν τον κορμό του Ισλαμικού Κράτους (ΙΣ) αντιπροσωπεύουν τον κίνδυνο μετάβασης σε μια νεο-νομαδική εποχή στην Μέση Ανατολή και ίσως ευρύτερα.

Η συστηματική καταστροφή πόλεων στη Συρία, το Ιράκ και ευρύτερα, σε συνδυασμό με την πανσπερμία των σουνιτών τζιχαντιστών που αποτελούν ήδη μια κινητή ολοκληρωτική μηχανή τρόμου χωρίς πατρίδα, θέτουν ευρύτερα ζητήματα. 

Η Τουρκία, που αρχικά είδε στο φαινόμενο μια ευκαιρία (την εξαφάνιση των κουρδικών θυλάκων στη Συρία) σύντομα θα αναγκαστεί να το ξανασκεφτεί, ενώ στην περιοχή ευτυχώς διαφαίνεται μια επιλεκτική ενθάρρυνση δυνητικών συνεργασιών με τη Δύση. Το Ιράν έχει εισέλθει σε περίοδο εσωτερικού προβληματισμού ενώ ακόμη και η Σαουδική Αραβία και οι χώρες του Κόλπου που έχουν ενισχύσει τους τζιχαντιστές προβληματίζονται για τη διαχείριση του φαινομένου. 

Μια διεθνής συμμαχία για τη συντριβή του ΙΣ αποτελεί πρόκληση που δεν θα αποδόσει άμεσα τους καρπούς της αλλά σίγουρα θα επιχειρήσει να αναδιατάξει στάσεις και προσανατολισμούς στην περιοχή και μάλιστα με μεγάλη χρονική διάρκεια.

Η δεύτερη δέσμη παραγόντων αναφέρεται στο πολύπολοκο φαινόμενο της παρακμής των μεσαίων τάξεων στη Δύση. Πράγματι, στον πυρήνα της Δύσης ο πολιτικός πολιτισμός των πόλεων διαβρώνεται έμμεσα: οι μεσαίες τάξεις καταστρέφονται οικονομικά ή -σχεδόν εναλλακτικά- αποκεντρώνονται χωρικά. 

Οι σχέσεις με το πρώτο φαινόμενο που εκτυλίσσεται στη Μέση Ανατολή είναι κυρίως έμμεσες, αλλά η προθυμία νεαρών, κυρίως, εθελοντών από την Ευρώπη και την Αμερική να ενταχθούν στις τάξεις της κινητής μηχανής τρόμου χωρίς πατρίδα θα έπρεπε να έχει αρχίσει να προβληματίζει τους πάντες. Πέρα απο τα ελλείμματα, τα πλεονάσματα, και την θεοποιημένη λογιστική.

protagon.gr