Στη συνέντευξη που παραχώρησε στο Capital.gr:
- Χαρακτηρίζει χωρίς περιστροφές "στρεψοδικία" τη διαδικασία της εσαεί διατήρησης σε ισχύ προσωρινών διαταγών με τις οποίες χιλιάδες συμβασιούχοι (σ.σ υπολογίζονται στους 6.000) παρέμεναν επί χρόνια στο δημόσιο, και θεωρεί πώς η νομοθετική πρωτοβουλία που μεταθέτει εντός του 2013 την δικαστική τους εκκαθάριση, ουσιαστικά σπάει ένα «ιδιότυπο κύκλωμα που εκμεταλλευόταν την προβληματική κατάσταση».
- Θεωρεί πώς οι μεταρρυθμίσεις στη Δικαιοσύνη ξεπερνούν «τα μνημόνια», εκτιμά πως τα αποτελέσματα της ψηφιακής μετάβασης φαίνονται ήδη και θα φανούν καλύτερα με την είσοδο στα δικαστήρια -μέσω της κινητικότητας- 200 υπαλλήλων εξιδανικευμένων στην πληροφορική.
- Αφηνει ανοιχτό το ενδεχόμενο αυστηροποίησης ποινών για τους φοροφυγάδες ιδιοκτήτες καταστημάτων που «ξεσφραγίζουν» με τσαμπουκά τα καταστήματά τους και αναφέρει πώς «κανιβαλίζουν» πάνω στον νομοταγή φορολογούμενο.
-Εκφράζει -τέλος- τον προβληματισμό του για την αύξηση των προσωρινών κρατήσεων καθώς, οι προφυλακισμένοι έφτασαν στους 4.500 δηλαδή το 40% των κρατουμένων στις ελληνικές φυλακές, και θεωρεί πώς μέτρα όπως τα περίφημα "βραχιολάκια" σε υπόδικους θα αλλάξουν το κλίμα.
Ολόκληρη η συνέντευξη του κ. Κανελλόπουλου έχει ως εξής:
- Η εφαρμογή του μέτρου της άμεσης εκκαθάρισης (μέσω προσδιορισμού τους από το 2014-15 τον Οκτώβριο του 2013) των εκκρεμών υποθέσεων συμβασιούχων που παραμένουν στις θέσεις τους με προσωρινές διαταγές που κρατούν χρόνια, οδηγεί ουσιαστικά σε λήξη του θέματος «συμβασιούχος εργαζόμενος» στην Ελλάδα;
Η πρόσφατη νομοθετική πρωτοβουλία στην οποία αναφέρεστε, έρχεται ουσιαστικά να διορθώσει μια χρόνια δυσλειτουργία του συστήματος και μια ευθεία παραβίαση των συνταγματικών επιταγών για τη Δικαιοσύνη. Με ευθύνη πολλών παραγόντων, η προσωρινή διαταγή, τα τελευταία ιδίως χρόνια, είχε εκφυλισθεί και από αποτελεσματικό μέτρο προσωρινής δικαστικής προστασίας είχε καταστεί «όργανο στρεψοδικίας». Δεν θα ήταν υπερβολικό να υποστηριχθεί ότι είχε αναπτυχθεί ένα ιδιότυπο «κύκλωμα» που εκμεταλλευόταν στο έπακρο την προβληματική λειτουργία των διαδικασιών, προκειμένου να επιτύχει την παγίωση μίας στρεβλής κατάστασης, με μεθοδευμένες αναβολές και άλλες αντιδικονομικές ενέργειες.
Πλέον, με τις ισχύουσες ρυθμίσεις, τα Δικαστήρια καλούνται να εκδικάζουν τις σχετικές αιτήσεις ασφαλιστικών μέτρων εντός σύντομου χρόνου, χωρίς περιθώρια καθυστερήσεων. Με αυτό τον τρόπο, αφ’ ενός εξασφαλίζεται το δικαίωμα του αιτούντος για άμεση δικαστική προστασία, αφ’ ετέρου περιφρουρείται το κοινό περί δικαίου αίσθημα.
Είναι δε σαφές ότι η νέα ρύθμιση το μόνο που μεταβάλλει είναι ο χρόνος εκδίκασης των υποθέσεων. Σε καμία περίπτωση δεν επηρεάζεται με οποιοδήποτε τρόπο το περιεχόμενο των αποφάσεων που θα εκδοθούν. Οι ανεξάρτητοι Έλληνες δικαστές είναι οι μόνοι αρμόδιοι να κρίνουν κάθε υπόθεση ξεχωριστά και να οδηγηθούν σε μία οριστική και δίκαιη κρίση.
- Το στοίχημα της επιτάχυνσης της Δικαιοσύνης, το έχουν βάλει όλες διαχρονικά οι ηγεσίες της Δικαιοσύνης και το έχουν χάσει. Τι σας κάνει να πιστεύετε πως θα το πετύχετε εσείς;
Θέλω να πιστεύω ότι η διετής παρουσία μου στην θέση του Γενικού Γραμματέα του Υπουργείου Δικαιοσύνης με έχει εξοπλίσει, αν μη τι άλλο, με την αναγκαία και πολύτιμη εμπειρία που απαιτείται, ώστε να συνδράμω ουσιαστικά στη συνέχιση ή και στην ολοκλήρωση του σπουδαίου έργου που συντελείται τα τελευταία χρόνια στον τομέα της Δικαιοσύνης. Εξάλλου, η συνεργασία μου μέχρι σήμερα με τέσσερις Υπουργούς Δικαιοσύνης (Μ. Παπαϊωάννου, Χ. Γεραρή, Α.Ρουπακιώτη, Χ. Αθανασίου) αποτέλεσε πολύτιμη δεξαμενή σκέψης και διαρκή βάσανο των επιλογών μας, η οποία λειτούργησε, σε ό,τι με αφορά, εν τέλει ως σημαντική εγγύηση συνέχισης της ίδιας μεταρρυθμιστικής πολιτικής του Υπουργείου, στο πλαίσιο μιας ευρείας και συντεταγμένης στρατηγικής αναδιοργάνωσης της Δικαιοσύνης, που, σας διαβεβαιώ, ξεπερνά συνειδητά τα «μνημόνια».
Για τον εκσυγχρονισμό της ελληνικής Δικαιοσύνης χρειάζονται βαθιές τομές και γενναίες αλλαγές που δεν περιορίζονται σε απλά πολιτικά οράματα, αλλά συνιστούν πιεστικά κοινωνικά αιτήματα. Οι αιτίες της οιονεί αρνησιδικίας είναι πολύμορφες και οι μέχρι σήμερα αποσπασματικές λύσεις έχουν αποδειχθεί πράγματι ανεπαρκείς. Γι’ αυτό το λόγο Υιοθετήσαμε ένα μεγαλόπνοο στρατηγικό σχεδιασμό, δομημένο πάνω σε τρεις πυλώνες: α) Αναμόρφωση του νομοθετικού σκηνικού, με επαναχάραξη βασικών κωδίκων (ποινικό, πολιτικής και ποινικής δικονομίας) και εξοροθολογισμότων διαδικασιών, β) Ηλεκτρονική Δικαιοσύνη με σύγχρονες ψηφιακές εφαρμογές και γ) Προώθηση των εναλλακτικών μεθόδων επίλυσης των διαφορών (διαμεσολάβηση κ.α.), ως αποτελεσματικού μηχανισμού αποφυγής των δικαστηρίων. Πάνω στους τρεις αυτούς άξονες αναπτύσσεται η πολιτική του Υπουργείου και εντάσσονται όλες οι δράσεις του.
Αντιλαμβάνομαι ότι μπορεί τα οφέλη να μην είναι ακόμη μετρήσιμα στον απλό πολίτη. Όλοι θα θέλαμε το αντίθετο. Όλοι θα θέλαμε «δια μαγείας», από σήμερα κιόλας, να βλέπαμε τα προβλήματα να λύνονται δια παντός. Ωστόσο, πρέπει να αντιληφθούμε ότι για τα πάντα -πόσω μάλλον για μια τόσο μεγάλη μεταρρύθμιση- απαιτείται χρόνος, καλή πίστη και συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων φορέων.
- Η μετάβαση της Δικαιοσύνης από την εποχή του... λίθου στην ψηφιακή εποχή μπορεί να γίνει ομαλά; Και το ρωτώ αυτό διότι πολλοί δικαστές και υπάλληλοι δεν έχουν καμία εξοικείωση με τους υπολογιστές.
Με την ιδέα της ψηφιακής Δικαιοσύνης με συνδέουν σχεδόν... «δεσμοί αίματος». Η μέγιστη δυνατή αξιοποίηση της τεχνολογίας στη Δικαιοσύνη αποτελεί προσωπικό μου όραμα αλλά και έναν από τους βασικούς λόγους που βρέθηκα στη σημερινή μου θέση τον Ιούνιο του 2011. Πράγματι, το πέρασμα της ελληνικής Δικαιοσύνης στην ψηφιακή εποχή δεν είναι μια πολιτική «ουτοπία», αλλά ένα πάγιο αίτημα της νομικής κοινότητας και της ίδιας της Κοινωνίας.
Όπως σημείωσα ήδη, η Ηλεκτρονική Δικαιοσύνη συνιστά για εμάς βασικό πυλώνα αναδιοργάνωσης της Δικαιοσύνης. Το Υπουργείο έχει καταρτίσει ένα ολοκληρωμένο Σχέδιο Δράσης με βραχυπρόθεσμες και μεσοπρόθεσμες δράσεις. Ρεαλιστικός στόχος είναι, τα αμέσως επόμενα χρόνια, η κατάσταση στα ελληνικά Δικαστήρια να είναι εντελώς αγνώριστη σε σχέση με σήμερα. Επιτρέψτε μου να αναφέρω, ενδεικτικά, το σπουδαίο έργο του Ολοκληρωμένου Συστήματος Διαχείρισης Δικαστικών Υποθέσεων (ΟΣΔΔΥ) που θα εφαρμοστεί σε όλα τα δικαστήρια όλων των κλάδων και θα φέρει μια «επανάσταση», με ένα σύνολο ψηφιακών υπογραφών που θα εκσυγχρονίσουν τη λειτουργία της Δικαιοσύνης. Παράλληλα, προχωρεί το έργο ΣΔΙΤ για την μαγνητοφώνηση των πρακτικών όλων των δικαστηρίων (και των ποινικών), ενώ ήδη η ηλεκτρονική κατάθεση των αγωγών είναι «απτή» πραγματικότητα στο Πρωτοδικείο Αθηνών. Με τη νέα δικαστική περίοδο, η ηλεκτρονική κατάθεση θα επεκταθεί στα Δικαστήρια της Θεσσαλονίκης και του Πειραιά, ενώ θα εφαρμόζεται και για την κατάθεση προτάσεων και σχετικών και σε λίγο καιρό για την υποβολή μηνύσεων.
Θεωρώ υπερβολικές τις φοβίες για έλλειψη εξοικείωσης με την τεχνολογία. Μιλάμε για τη νέα γενιά δικαστών που έχουν γνώσεις χειρισμού υπολογιστών, τόσο για τη σύνταξη εγγράφων, όσο και για την αναζήτηση νομολογίας και κρίσιμων πληροφοριών. Απόδειξη είναι το γεγονός ότι οι δικαστές, στη μεγάλη πλειοψηφία τους, εφαρμόζοντας τον ν. 4055/2012, εκδίδουν ήδη τις αποφάσεις τους ηλεκτρονικά και όχι χειρόγραφα, αποφεύγοντας την «παλαιολιθική» διαδικασίακαθαρογραφής και θεώρησης. Οι δε δικαστικοί υπάλληλοι «διψούν» για τον εκσυγχρονισμό και την απλοποίηση της ίδιας της εργασίας τους. Ποιος δεν θα ήθελε να χειρίζεται ένα απλό πρόγραμμα από το να αναγκάζεται να γράφει επί ώρες σε πολυσέλιδα βιβλία; Οι υπάλληλοι διαθέτουν την απαιτούμενη εμπειρία χρήσης Η/Υ, ενώ η κατάσταση θα βελτιωθεί αισθητά μετά την αναμενόμενη μετακίνηση 200 εξειδικευμένων στην πληροφορική υπαλλήλων, με το πρόγραμμα της κινητικότητας.
- Έχετε πλούσια συνδικαλιστική δράση ως δικηγόρος. Πως αντιμετωπίζετε -από άλλη θέση αυτή τη φορά- τις αντιδράσεις των συναδέλφων σας δικηγόρων για τις αλλαγές στις αμοιβές τους, στη μη ύπαρξη κατώτερης αμοιβής στους έμμισθους δικηγόρους του ιδιωτικού τομέα και άλλα θέματα που θέτει ο νέος κώδικας Δικηγόρων;
Τη θέση του Γενικού Γραμματέα την ανέλαβα με συναίσθηση του καθήκοντος και της ευθύνης που της αναλογεί. Σήμερα βρίσκομαι σε τυπική και ουσιαστική αναστολή άσκησης δικηγορίας, υπηρετώντας πλέον αποκλειστικά και μόνο τον πολίτη που απαιτεί άμεση, ποιοτική και αποτελεσματική δικαστική προστασία, άρα και την παροχή σύγχρονων και υπεύθυνων δικηγορικών υπηρεσιών. Από την άλλη πλευρά, έχοντας αναλάβει τη συνεργασία του Υπουργείου Δικαιοσύνης με την ΕΕ, το ΔΝΤ και την ΕΚΤ, προσπάθησα να προωθήσω -θέλω να πιστεύω με επιτυχία- όσα αιτήματα της δικηγορικής κοινότητας ήταν δίκαια, εφικτά και συνάδουν με τη δικηγορία του μέλλοντος, αλλά αυτή που υπηρετεί τον Έλληνα πολίτη και την κοινωνία. Ο νέος Κώδικας Δικηγόρων αποτυπώνει εν πολλοίς ένα νέο θεσμικόπλαίσιο λειτουργίας του δικηγορικού επαγγέλματος στο οποίον εξασφαλίστηκε το σύστημα των νόμιμων αμοιβών (των πάλαι ποτέ «γραμματίων προείσπραξης») ικανοποιώντας έτσι, ένα πάγιο αίτημα των δικηγορικών συλλόγων, προωθήθηκε η έγγραφη συμφωνία δικηγόρου - πελάτη και εισήχθησαν νέοι θεσμοί, όπως η χρονοχρέωση για κάθε δικαστική ή άλλη ενέργεια.
Εξάλλου, όλα τα θέματα και οι ρυθμίσεις του προτεινόμενου Κώδικα Δικηγόρων θα αποτελέσουν αντικείμενο λεπτομερούς συζήτησης και δημοκρατικού διαλόγου εντός της Βουλής τις αμέσως επόμενες ημέρες.
-Φαινόμενα όπως η -με τσαμπουκά- επαναλειτουργία ενός νυχτερινού κέντρου που σφραγίστηκε για φοροδιαφυγή , πως σκέφτεται να αντιμετωπίσει η δικαιοσύνη; Χρειάζεται κάποια προσθήκη το νομικό πλαίσιο;
Τα πρόσφατα περιστατικά στα οποία αναφέρεστε αποτελούν πραγματική «πληγή» για τη σύγχρονη Κοινωνία που προσπαθεί να συνέλθει από τη σοβαρότερη οικονομική κρίση των τελευταίων δεκαετιών. Το πλέον εξοργιστικό είναι ότι οι ίδιες ακριβώς νοοτροπίες της φοροδιαφυγής και του εύκολου, παράνομου πλούτου, ήταν οι βασικές αιτίες που ευθύς εξαρχής οδήγησαν την Ελλάδα στα δημοσιονομικά ελλείμματα και τις σημερινές σκληρές πολιτικές επιλογές - μονόδρομους για τη σωτηρία. Επομένως, οι άνθρωποι που κρύβονται πίσω από τέτοιες πρακτικές και χρησιμοποιούν αυτόν τον ιδιώνυμο «τσαμπουκά» εναντίον του Νόμου, ουσιαστικά «κανιβαλίζουν» πάνω στο νομοταγή φορολογούμενο, το μισθωτό και τις θυσίες κάθε πολίτη για την ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας.
Θα πρέπει, κατά συνέπεια, να ενισχυθούν και να γίνουν ακόμη πιο αυστηροί οι ελεγκτικοί μηχανισμοί. Απαιτείται να ξεσκεπαστούν όλα τα υπολείμματα ενός ξεπερασμένου, αποτυχημένου κοινωνικού προτύπου. Ο ρόλος των Δικαστηρίων σε αυτή τη διαδικασία εφαρμογής του Νόμου είναι αυξημένος και δεν χωρά αστερίσκους και επιφυλάξεις. Η Δικαιοσύνη οφείλει να εξαντλήσει την αυστηρότητά της στη δίωξη και την τιμωρία τέτοιου είδους πρακτικών. Εξάλλου, και σε νομοθετικό επίπεδο, η Πολιτεία οφείλει να διερευνήσει τις δυνατότητές της για περαιτέρω αυστηροποίηση του νομοθετικού καθεστώτος, τόσο σε ποινικό όσο και σε διοικητικό επίπεδο (πρόστιμα, σφράγιση επιχείρησης κ.α.).
- Σας προβληματίζουν οι αθρόες προφυλακίσεις για οικονομικά εγκλήματα ή θεωρείται πως η αυστηροποίησημπορεί να οδηγήσει σε εμπέδωση της νομιμότητας;
Είναι αλήθεια ότι το ισχύον πλαίσιο για τις προφυλακίσεις είναι ήδη πολύ αυστηρό και ορισμένο σε ό,τι αφορά τις προϋποθέσεις εφαρμογής του. Φυσικά, είναι προφανές ότι η προσωρινή κράτηση δεν μπορεί να εκλαμβάνεται ως «προκαταβολή ποινής», ούτε βεβαίως να συνιστά υποκατάστατο ικανοποίησης του περί δικαίου κοινωνικού αισθήματος, πριν την δικαστική κρίση. Είμαι βέβαιος ότι οι δικαστές και οι εισαγγελείς κρίνουν κάθε υπόθεση με τη δέουσα σοβαρότητα σύμφωνα με τις διατάξεις του Νόμου. Αναμφίβολα όμως, έχουμε πολύ σημαντική αύξηση του αριθμού των προσωρινώς κρατουμένων που αγγίζει σήμερα τους 4.500, δηλαδή στο 40% περίπου του συνόλου των κρατουμένων στις ελληνικές φυλακές! Το φαινόμενο αυτό, αποτυπώνει ηθική κοινωνική μεταβολή, πρωτοφανή και για τα ευρωπαϊκά συγκριτικά δεδομένα, και εκτιμώ ότι θα πρέπει να προβληματίσει, όχι μόνο όλους τους φορείς της Δικαιοσύνης ατομικά και συλλογικά, αλλά και ως Κοινωνία εν γένει.
Αναγνωρίζοντας τις δυσκολίες και τις συνέπειες αυτής της κατάστασης, έχουμε καταθέσει προς ψήφιση το σχέδιο νόμου για τις συσκευές «γεωεντοπισμού» των κρατουμένων (κυρίως των υποδίκων), με τα περίφημα «βραχιολάκια». Ο νέος θεσμός θα δώσει ένα σημαντικό εργαλείο στα χέρια των δικαστικών Αρχών προς αποφυγή του έσχατου μέτρου της προσωρινής κράτησης. Με αυτό τον τρόπο θα προστατευθεί η Κοινωνία από φαινόμενα ακραίας αυστηρότητας, ενώ παράλληλα κάθε υπόδικος θα βρίσκεται υπό ασφαλή και διακριτικό έλεγχο.
Του Παναγιώτη Στάθη
Σχόλια
Στο logiosermis.net δημοσιεύεται κάθε σχόλιο. Θεωρούμε ότι ο καθένας έχει το δικαίωμα να εκφέρει ελεύθερα τις απόψεις του, οι οποίες εκφράζουν αποκλειστικά τον εκάστοτε σχολιαστή. Τα συκοφαντικά ή υβριστικά σχόλια θα διαγράφονται χωρίς προειδοποίηση. Περισσότερα στις οδηγίες χρήσης.