Der Spiegel: Σύγκρουση μεταξύ των γενεών αποκαλύπτει η κρίση

Μήπως οι Ευρωπαίοι ηλικιωμένοι ευθύνονται εν μέρει για τη κρίση; διερωτάται το Der Spiegel

Το «Que se vayan todos» ή αλλιώς «να φύγουν όλοι τους» έχει γίνει ένα από τα σλόγκαν των χιλιάδων «Integnados» που διαδήλωναν πέρυσι στην Ισπανία. Οι διαμαρτυρίες τους αποκάλυψαν ένα κοινό στοιχείο μεταξύ τους: οι περισσότεροι ήταν νέοι που βλέπουν τους εαυτούς τους να πέφτουν θύματα της οικονομικής κρίσης. Η ευρωπαϊκή κρίση χρέους έχει φέρει στην επιφάνεια και μια διαμάχη μεταξύ των γενεών, γράφει το Der Spiegel, αφού οι γενιές του ‘50 και του ’60 ζουν σήμερα πλουσιοπάροχα, σε βάρος των νέων ανθρώπων. 

Η ισότητα μεταξύ των γενεών είναι ιδιαίτερα μικρή στις χώρες της νότιας Ευρώπης. Σε μια μελέτη, μάλιστα, του 2011, που διενήργησε το Bertelsmann Foundation ανάμεσα σε 31 χώρες, η Ελλάδα βρέθηκε στην τελευταία θέση ενώ η Ιταλία, η Πορτογαλία και η Ισπανία στην 28η, 24η και 22η θέση αντίστοιχα.

Οι ανισότητες μεταξύ των γενεών είναι πιο εμφανείς στις εξής περιπτώσεις:

- Στην αγορά εργασίας, η οποία χτυπήθηκε σοβαρά από την κρίση. Στην Ελλάδα και την Ισπανία, περισσότεροι από τους μισούς νέους κάτω των 25 ετών είναι άνεργοι. Πρόκειται για το διπλάσιο ποσοστό σε σχέση με τους μεγαλύτερους σε ηλικία εργαζόμενους. Το ίδιο συμβαίνει και στην νότια Ιταλία με τα ποσοστά ανεργίας των νέων να ξεπερνούν το 50%.

- Αυτό έχει να κάνει και με το καθεστώς της εργασίας. Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία εργαζόμενοι στην Ισπανία και την Ιταλία, για παράδειγμα, προστατεύονται από νόμους και δεν μπορούν να απολυθούν. Οι μισοί νέοι εργαζόμενοι στην Ιταλία και το 60% των νέων στην Ισπανία εργάζονται με συμβάσεις περιορισμένης διάρκειας και εύκολα χάνουν της δουλειές τους.

- Τα βάρη της κρίσης χρέους της ευρωζώνης κατά κύριο λόγο τα επωμίζονται οι νέοι άνθρωποι αφού τα χρέη που διαρκώς διογκώνονται δε θα αποπληρωθούν για αρκετά χρόνια.

Οι τραπεζίτες και οι πολιτικοί, βέβαια, δεν είναι οι μόνοι που φταίνε για την κρίση καθώς οι παλαιότερες γενιές επωφελήθηκαν από το σύστημα κακοδιαχείρισης που ίσχυε μέχρι τώρα. Για παράδειγμα, σχεδόν κάθε οικογένεια στην Ελλάδα, γράφει το Spiegel, είχε ένα μέλος που βρέθηκε μέσω αυτού του συστήματος διοίκησης σε κάποια θέση δημόσιου υπαλλήλου.

Οι Baby Boomers, η γενιά του ’50 και του ’60 δηλαδή, στην Ισπανία έπαιρναν στεγαστικά δάνεια σωρηδόν με αποτέλεσμα να οδηγήσουν την χώρα στην κρίση. Ακόμη και στην Ιταλία, πολιτικοί όπως ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι, επανεκλέγονταν καθώς τα «τεχνάσματά» τους ευνοούσαν την κοινωνία. Δεν είναι τυχαίο ότι ανάμεσα στα πρώτα ενδιαφέροντα του πρώην Ιταλού πρωθυπουργού ήταν οι συνταξιούχοι. Όμως, δεν είναι όλοι έτσι. Για τον λόγο αυτό πρέπει να τεθούν σοβαρά ερωτήματα για τις ευθύνες των παλαιότερων γενεών αναφορικά με την ύφεση.

Στην νότια Ευρώπη έχουν πλέον την τάση να δημιουργούν θεωρίες συνωμοσίας μετά από μια αρχική αυτοκριτική. Είτε ο «μπαμπούλας» είναι η Wall Street είτε η Άγκελα Μέρκελ, πάντα βρίσκουν κάποιον άλλο να επιρρίψουν ευθύνες για την κατάστασή τους. Έτσι ο Μπερλουσκόνι ισχυροποιείται ξανά, λέγοντας ότι μπορεί να επιλύσει τα προβλήματα και σκέφτεται την επιστροφή του στην πολιτική σκηνή.

Γιατί δεν επαναστατούν οι νέοι;

Τίθεται, λοιπόν, ένα ερώτημα: Γιατί οι νέοι της Ευρώπης δεν διαμαρτύρονται πιο έντονα απέναντι σε αυτή την αλαζονεία; 

Η λυπηρή απάντηση είναι ότι διαμαρτυρόμενοι θα ήταν σαν να «δαγκώνουν το χέρι που τους τρέφει». Στην Ιταλία, την Ισπανία και την Ελλάδα οι νέοι, κυρίως οι άντρες, ζουν με τους γονείς τους μέχρι και τα 30 τους. Αυτό δυσχεραίνει την δυνατότητα αντίδρασης βέβαια.

Η Γερμανία διστάζει να αντιδράσει επί του θέματος καθώς βλέπει τι μπορεί να της συμβεί στο μέλλον. Δεν έχουν περάσει και πολλά χρόνια από όταν η συγκυβέρνηση της Άγκελα Μέρκελ, του συντηρητικού Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος μαζί με τους κεντροαριστερούς Σοσιαλδημοκράτες πέρασαν μέτρα που προστάτευαν τα προνόμια των ηλικιωμένων ακόμη και εάν οι μισθοί των νέων έπεφταν. Πίσω από τα μέτρα αυτά κρυβόταν ο φόβος της εκλογικής συμπεριφοράς των οργισμένων συνταξιούχων, το κόστος τους, όμως, θα κυμανθεί στα 18 δις ευρώ, σύμφωνα με μια μελέτη που έκανε το Kiel Institute for World Economy, ένα αξιόλογο γερμανικό think tank.

Το Ifo economic institute, που εδράζεται στο Μόναχο, τόνισε ότι το χάσμα μεταξύ των απολαβών νέων και μεγαλύτερων πρέπει να συρρικνωθεί διαφορετικά «μπορεί η διαμάχη να πάρει εκτάσεις».

Το φαινόμενο δεν είναι μόνο ευρωπαϊκό. Στις ΗΠΑ, μέχρι το 1984 οι τίτλοι ιδιοκτησίας αυξήθηκαν κατά 42% στους άνω των 65 ετών, σύμφωνα με το Pew Research Center. Αυτοί όμως που είναι νεότεροι των 35 διαθέτουν 68% λιγότερα περιουσιακά στοιχεία από ότι οι πρόγονοί τους την δεκαετία του 1980.

Στο Ηνωμένο Βασίλειο, όπου οι περσινές εξεγέρσεις σόκαραν τον κόσμο, ο συντηρητικός πολιτικός Ντέιβιντ Γούιλετς, ετών 56, έγραψε, το 2010, το βιβλίο «The Pinch: How the Baby Boomers Took Their Children’s future – And How the Can Give it Back». Το ότι έγραψε ένα βιβλίο υπέρ των νέων, βέβαια, δεν τον κάνει ταυτόχρονα και σύμμαχό τους αφού ο ίδιος ήταν που ενώ είχε χαρακτηρίσει τα πανεπιστημιακά δίδακτρα ως χαμένο πλούτο των νέων, όταν έγινε επί Ντέιβιντ Κάμερον, πρωθυπουργού της Αγγλίας, υπουργός Πανεπιστημίων και Επιστημών τριπλασίασε τα δίδακτρα.

Ίσως οι νέοι εν τέλει πρέπει να θυμηθούν το σύνθημα των ‘60’s: «Trust no one over 30!»

Πηγή: Der Spiegel

Επιμέλεια: Νίκος Μίχος