Η πρώτη νύφη που έρχεται προς διαπραγμάτευση μετά την ΑΤΕ είναι η Εμπορική, για την οποία υπολογίζεται πως οι τελικές και δεσμευτικές προσφορές των τριών μνηστήρων (Εθνική, Alpha και Eurobank) θα υποβληθούν κατά το τέλος της εβδομάδας προς την Credit Agricole.
Τις ημέρες αυτές τόσο ο όμιλος της Alpha, ο μόνος από τους τρεις που έχει καταθέσει τελική πρόταση για εξαγορά της Εμπορικής, όσοι και αυτοί της Εθνικής και της Eurobank, οριστικοποιούν τις προσφορές τους με βάση τις τελευταίες οδηγίες του ΤΧΣ και της Τράπεζας της Ελλάδος. Τι λένε αυτές; Ότι απλώς η Credit Agricole δεν θα είναι «σοφό» να φύγει... άρον - άρον από την Ελλάδα. Ούτε για τους Έλληνες ούτε για τους Γάλλους.
Αυτό εξηγεί εν μέρει και τη σπουδή των Ελλήνων τραπεζιτών να σπεύσουν για την Εμπορική, της οποίας ούτε οι καταθέσεις ούτε τα δάνεια δείχνουν να αποτελούν κάποιο ισχυρό κίνητρο. Αντιθέτως, κίνητρο δείχνει να είναι η εξ αγχιστείας συγγένεια με την Credit Agricole, η οποία πιέζεται να μείνει στην Ελλάδα με κάθε τρόπο.
Στο σημείο αυτό να αναφέρουμε πως δεν είναι τυχαίο ότι, μετά την παρέμβαση της ΤτΕ, η πρόταση των Γάλλων για την «επόμενη ημέρα» της Εμπορικής ήταν πολύ διαφορετική της αρχικής... Οι τρεις όροι που έβαλε η ελληνική κεντρική τράπεζα σε μνηστήρες και πωλητή ήταν:
♦ Να προχωρήσει πριν από την πώληση η ανακεφαλαιοποίηση της Εμπορικής από τους Γάλλους με 2,5 δισ. ευρώ.
♦ Να καλυφθεί από την Credit Agricole το κενό της διαφοράς δανείων προς καταθέσεις, ύψους 4,55 δισ. ευρώ.
♦ Να παραμείνουν οι Γάλλοι μέτοχοι στο νέο σχήμα που θα προκύψει από τη συγχώνευση μιας εκ των τριών ελληνικών τραπεζών με την Εμπορική.
Με αυτά τα δεδομένα, η συμφωνία που θα προκύψει θα προβλέπει ότι με την ανταλλαγή μετοχών η Credit Agricole θα πουλήσει την Εμπορική και θα πάρει μετοχές της τράπεζας η οποία θα την εξαγοράσει. Γι’ αυτό οι Έλληνες δείχνουν τόσο μεγάλο ενδιαφέρον...
Κάπως έτσι οι Γάλλοι ενίσχυσαν τη θυγατρική τους με κεφάλαια 2,5 δισ. ευρώ λύνοντας το κεφαλαιακό πρόβλημα της Εμπορικής, ώστε να είναι έτοιμη προς πώληση, ενώ στο νέο σχήμα ο γαλλικός όμιλος θα παραμείνει αποκτώντας μετοχές της νέας τράπεζας μέσω της κάλυψης του 10% της ίδιας συμμετοχής που απαιτεί ο νόμος για την ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών.
Σημειώνεται ότι το 10% θα καλυφθεί στην επικείμενη αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου του νέου σχήματος, πάντα κατά τα πρότυπα που έχει θέσει ο συγκεκριμένος νόμος. Βαρόμετρο στην επιλογή του νέου παρτενέρ - μέσω της πώλησης της Εμπορικής - για την Credit Agricole είναι, σύμφωνα με τραπεζικές πηγές, το ύψος των κεφαλαιακών απαιτήσεων που αντιστοιχεί στο 10% της ίδιας συμμετοχής.
Το μικρότερο ποσό από τις τρεις ελληνικές τράπεζες που διεκδικούν την Εμπορική, με βάση την παράμετρο αυτήν, το χρειάζεται η Alpha Bank. Παρ’ όλα αυτά στο τραπεζικό παρασκήνιο θεωρούν την ΕΤΕ ή τη Eurobank ισχυρότερους υποψήφιους.
Καλά ενημερωμένες πηγές αναφέρουν πάντως ότι η τελική επιλογή της τράπεζας που θα «αναλάβει» την Εμπορική (και θα συνεργαστεί με την Credit Agricole ) καταδεικνύεται από την ίδια τη διαδικασία, και αυτό δείχνει με τη σειρά του και την παρεμβατικότητα των ξένων δανειστών στις ελληνικές εξελίξεις. Κοντός ψαλμός αλληλούια, που λέει κι ο λαός...
Η ώρα του Τ.Τ.
Η επόμενη οδηγία της τρόικας αφορά το πάλαι ποτέ πανίσχυρο Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο, που μπαίνει στη «μάχη» της πώλησης με τους ίδιους περίπου διεκδικητές.
Το κακό με την περίπτωση αυτήν είναι ότι δεν πρόκειται για ιδιωτική τράπεζα. Και καθώς τα τελευταία κεφάλαια διατέθηκαν για την κάλυψη της μαύρης τρύπας της ΑΤΕ, η ανακεφαλαιοποίηση εξελίσσεται σε γρίφο για το οικονομικό επιτελείο, δεδομένου ότι στο Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας δεν υπάρχουν άλλοι διαθέσιμοι πόροι.
Για τον λόγο αυτόν η δημοσίευση των οικονομικών του αποτελεσμάτων παρατάθηκε για τον Οκτώβριο, οπότε η κυβέρνηση ευελπιστεί ότι θα έχει πάρει τουλάχιστον ένα τμήμα της επόμενης δόσης. Η πίεση της τρόικας όμως παραμένει. Τουλάχιστον έστω να προδιαγραφεί η λύση...
Η ίδια η τρόικα δίνει πάντως και τη... βοήθεια, διαρρέοντας ότι η ιδιωτικοποίηση της τράπεζας θα επιταχυνθεί και θα διευκολυνθεί όταν οριστικοποιηθεί το πακέτο μέτρων των 11,5 δισ. ευρώ στα τέλη του Αυγούστου, κάτι που με τη σειρά του θα βοηθήσει την αποδέσμευση της δόσης για την ανακεφαλαιοποίηση. Το πιθανότερο είναι ότι για το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο δεν θα ακολουθηθεί το μοντέλο που εφαρμόστηκε στην ΑΤΕ με τη διάσπασή της σε «καλή» και «κακή» τράπεζα.
Το Τ.Τ. σε καμία περίπτωση δεν έχει την εικόνα της ΑΤΕ. Όμως τόσο οι πιέσεις της τρόικας για τον περιορισμό του κρατικού τομέα όσο και οι ζημίες του από το «κούρεμα» των ομολόγων και απευθείας στους τίτλους του ελληνικού Δημοσίου και στα δάνεια προς τις ΔΕΚΟ είναι μεγάλες. Γι’ αυτό η κυβέρνηση επιδιώκει την προκήρυξη διαγωνισμού με υποβολή προτάσεων που προϋποθέτουν ότι το συγκεκριμένο πρόβλημα θα καλυφθεί εκ των προτέρων με ανακεφαλαιοποίηση.
Ήδη στην τραπεζική «πιάτσα» ακούγεται ότι μετά την ανακεφαλαιοποίηση (ή τη σχετική δέσμευση της κυβέρνησης, ώστε να προχωρήσουν ταχύτερα οι διαδικασίες) για την εξαγορά του Τ.Τ. θα ενδιαφερθούν τουλάχιστον δύο μεγάλες ελληνικές τράπεζες, με τις ίδιες πηγές να φωτογραφίζουν πάλι την Εθνική και την Eurobank.
Εύλογες οι φήμες, αφού οι δύο αυτές τράπεζες διαθέτουν ποσοστό στο μετοχικό κεφάλαιο του Τ.Τ. κοντά στο 5% - 6%... Από την πλευρά του το Δημόσιο κατέχει ποσοστό 34% στο Τ.Τ., στο οποίο θα πρέπει να προστεθεί το 10% που κατέχουν τα Ελληνικά Ταχυδρομεία.
Όποια λύση κι αν προκύψει για το Τ.Τ., το βέβαιο είναι ότι όλα όσα έχουν αναφερθεί (ΑΤΕ, Εμπορική, T.T., ΤΠΔ) δεν αναιρούν την κεντρική οδηγία της τρόικας, για δύο με τρεις τράπεζες.
Στην περίπτωση που ο «εθνικός πόλος» των πρώην κρατικών τραπεζών σχηματιστεί γύρω από την Εθνική (για μια συγχώνευση του Τ.Τ. θα πρέπει να συνυπολογιστούν τα ζητήματα ανταγωνισμού, καθώς στο μέτωπο των καταθέσεων η τράπεζα που θα προέκυπτε θα είχε μερίδιο αγοράς στις καταθέσεις 50%), το ερώτημα είναι ποιες θα είναι οι άλλες δύο τράπεζες που εννοεί η τρόικα. Και αυτό στην καλύτερη περίπτωση, διότι στη χειρότερη μπορεί να είναι μία...
Όλα ανοιχτά
Πώς θα προκύψει το σενάριο των δύο ή τριών μεγάλων τραπεζικών ομίλων; Απλούστατα. Η δεύτερη φάση των συγχωνεύσεων θα οδηγήσει σε συζητήσεις μεταξύ των τεσσάρων μεγάλων. Και σε αυτό το σημείο όλοι οι συνδυασμοί είναι πιθανοί. Το κύριο όφελος των συγχωνεύσεων για τους τραπεζικούς ομίλους είναι η σημαντική μείωση του λειτουργικού κόστους και οι σοβαρές οικονομίες κλίμακας.
Με δεδομένη τη φυγή των καταθέσεων, την απομείωση των ελληνικών ομολόγων, την εξαφάνιση των επιλέξιμων ενέχυρων και την ασφυκτική κατάσταση στη διατραπεζική αγορά, η ρευστότητα έχει χαθεί και οι οικονομίες μένουν ως μόνη διέξοδος. Άλλωστε οι ελληνικές τράπεζες καλούνται να προστατεύσουν και το εξωτερικό τους δίκτυο, το οποίο ακόμη τους προσφέρει έσοδα...
Τα δεδομένα
Το σύνολο των δανείων της Εμπορικής στις 31.12.2011 διαμορφωνόταν στα 19,1 δισ. ευρώ, ενώ οι καταθέσεις της ανέρχονταν σε 11,2 δισ., σημειώνοντας, σε αντίθεση με το ελληνικό τραπεζικό σύστημα, αύξηση εξαιτίας της ασφάλειας που προσέφερε η γαλλική μητρική, αλλά και της επιθετικής πολιτικής που ακολούθησε σε επίπεδο επιτοκίων ο όμιλος της Εμπορικής αξιοποιώντας το πλεονέκτημα της ομπρέλας που προσέφερε η Credit Agricole .
Το ενεργητικό του Τ.Τ. διαμορφώνεται στα 15,9 δισ. ευρώ. Οι χορηγήσεις φτάνουν τα 8 δισ. ευρώ, εκ των οποίων το 5,5% αφορά δάνεια του Δημοσίου και τα 4,8 δισ. ευρώ είναι στεγαστικά. Οι καταθέσεις του Τ.Τ. πέρυσι ήταν 10,9 δισ. ευρώ αλλά έχουν μειωθεί κοντά στα 9 δισ. ευρώ εξαιτίας της φυγής καταθέσεων.
Το Τ.Τ. απασχολεί 2.486 άτομα, έχει 148 καταστήματα και μπορεί να πουλά προϊόντα του μέσα από το δίκτυο των καταστημάτων των Ελληνικών Ταχυδρομείων. Τα ΕΛΤΑ κατέχουν το 10% του Τ.Τ, ενώ το Ταμιευτήριο κατέχει το 10% των ΕΛΤΑ και η σύμβαση της μεταξύ τους συνεργασίας λήγει το 2021.
Συρρίκνωση δικτύων
Την ώρα που οι τέσσερις μεγαλύτερες ελληνικές τράπεζες της χώρας είχαν κλείσει 80 καταστήματα στο πρώτο τρίμηνο του 2012, δηλαδή προτού καν αρχίσει η θύελλα στο τραπεζικό σύστημα, οι μεταξύ τους συγχωνεύσεις δείχνουν ότι τα δίκτυα θα συρρικνωθούν άγρια τους επόμενους μήνες, με αλυσιδωτές επιπτώσεις στην ελληνική κοινωνία. Αυτό δεν είναι εκτίμηση συνδικαλιστικών φορέων, αλλά του διεθνούς οίκου Jones Lang LaSalle , που προβλέπει δύσκολες ημέρες για όσους μισθώνουν ακίνητα σε τραπεζικούς ομίλους.
Εκτεθειμένοι στο κύμα λουκέτων σε τραπεζικά καταστήματα (το 50% των οποίων δεν θα χρειάζεται μέχρι το τέλος της δεκαετίας στην Ευρώπη, σύμφωνα με τη LaSalle) είναι τόσο οι ιδιώτες μισθωτές καταστημάτων που είχαν μέχρι σήμερα σίγουρα έσοδα και μηδενικό ρίσκο, όσο και οι θυγατρικές των τραπεζών στον χώρο των ακινήτων, όπως οι Ανώνυμες Εταιρείες Επενδύσεων σε Ακίνητη Περιουσία (ΑΕΕΑΠ), οι οποίες είναι ιδιοκτήτες μεγάλου αριθμού υποκαταστημάτων.
Στην Ελλάδα λειτουργούσαν στα τέλη του 2011 περί τα 3.575 τραπεζικά καταστήματα και θεωρείται σίγουρο πως στο τέλος του επόμενου έτους, όταν θα έχουν ολοκληρωθεί οι συγχωνεύσεις και οι αναδιατάξεις στο χρηματοπιστωτικό σύστημα, τα καταστήματα θα είναι πολύ λιγότερα, ακόμη και κατά 40%.
Δεκάδες υποκαταστήματα ήδη υπολειτουργούν λόγω της κρίσης και οι συγχωνεύσεις θα φέρουν το τελειωτικό χτύπημα στα προβληματικά δίκτυα. Στις σημερινές συνθήκες (πόσω μάλλον αυτές που θα επικρατούν το φθινόπωρο) θα είναι δύσκολο να διατηρηθούν τα περίπου 540 καταστήματα της Εθνικής, τα 468 της ΑΤΕ (κατ’ αρχήν η Πειραιώς ανακοίνωσε πως δεν θα υπάρξουν λουκέτα), τα 414 της Alpha, τα περίπου 400 της Εμπορικής και τα 320 της Eurobank.
Με την ολοκλήρωση των συγχωνεύσεων οι τράπεζες που θα συμμετάσχουν πρέπει να υποβάλουν και τα σχετικά πλάνα αναδιάρθρωσης στην Τράπεζα της Ελλάδος και στο Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Εκεί θα καταγράφεται η προβλεπόμενη μείωση του προσωπικού και του δικτύου των νέων σχημάτων που προέκυψαν από τις συγχωνεύσεις, μαζί με τις συνέργειες που προκύπτουν.
Στην περίπτωση της ΑΤΕ όλο το προσωπικό και όλο το δίκτυο μεταφέρεται στην Πειραιώς. Οι εργαζόμενοι θα υποβάλουν τις παραιτήσεις τους στην υπό εκκαθάριση τράπεζα και θα λάβουν αποζημίωση για τα χρόνια της δουλειάς τους. Για τον σκοπό αυτόν θα χρησιμοποιηθούν τα 95 εκατ. ευρώ του τιμήματος που κατέβαλε η Πειραιώς στην υπό εκκαθάριση ΑΤΕ. Και μετά θα υπογράψουν νέες συμβάσεις εργασίας με την Πειραιώς.
Βέβαια, η περίπτωση αυτή δείχνει να έχει ιδιάζουσες παραμέτρους. Περίπου 1.800 υπάλληλοι της ΑΤΕ πρόκειται να συνταξιοδοτηθούν έως το 2014. Κάτι που σημαίνει ότι το σχέδιο αναδιάρθρωσης της Πειραιώς θα παρουσιάζει ικανή μείωση προσωπικού για την επόμενη τριετία. Εάν κριθεί αναγκαίο, θα εξεταστεί και πρόγραμμα εθελουσίας εξόδου για το σύνολο των εργαζομένων της Πειραιώς, κάτι που, όπως διευκρινίζεται από τη διοίκηση, δεν διαφαίνεται αυτήν τη στιγμή. Παρ’ όλα αυτά, οι τράπεζες που θα πρωταγωνιστήσουν στον πρώτο γύρο των συγχωνεύσεων έχουν ήδη στα σκαριά προγράμματα εθελουσίας εξόδου.
Θυγατρικές ξένων τραπεζών έχουν ήδη εξασφαλίσει από τις μητρικές τη χρηματοδότηση των προγραμμάτων που θα τρέξουν αμέσως μετά την ολοκλήρωση της συμφωνίας συγχώνευσης, ενώ για τις εγχώριες τράπεζες το κόστος θα συμπεριληφθεί στον συνολικό λογαριασμό της ανακεφαλαιοποίησης, εφόσον βεβαίως εγκριθεί το πλάνο αναδιάρθρωσης που θα καταθέσουν.
Όμως και οι ελληνικές τράπεζες βρίσκονται ένα βήμα πριν από την ανακοίνωση προγραμμάτων πρόωρης συνταξιοδότησης.
Σχόλια
Στο logiosermis.net δημοσιεύεται κάθε σχόλιο. Θεωρούμε ότι ο καθένας έχει το δικαίωμα να εκφέρει ελεύθερα τις απόψεις του, οι οποίες εκφράζουν αποκλειστικά τον εκάστοτε σχολιαστή. Τα συκοφαντικά ή υβριστικά σχόλια θα διαγράφονται χωρίς προειδοποίηση. Περισσότερα στις οδηγίες χρήσης.