Λίγες μέρες μετά την υιοθέτηση ενός ευρωπαϊκού σχεδίου διάσωσης ύψους 100 δις ευρώ για τις τράπεζες της Ισπανίας, οι αγορές έχουν καταστήσει σαφές τι πιστεύουν. H Μαδρίτη υποχρεώθηκε να καταβάλλει επιτόκιο 5% για δανεισμό 1 έτους ενισχύοντας τους φόβους ότι θα υποχρεωθεί να ζητήσει βοήθεια για την αναχρηματοδότηση του χρέους της κάποια στιγμή μέχρι το τέλος του έτους.
Η αντίδραση των αγορών αναδεικνύει τα κενά στο οπλοστάσιο της Ευρωζώνης για την επίλυση των τραπεζικών της προβλημάτων. Η διάσωση των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων μέσω της αύξησης του χρέους των κρατών και η απόδοση προνομιακού καθεστώτος στα δάνεια του επίσημου τομέα μπορεί να είναι πολιτικά ελκυστική αλλά έχει ως αποτέλεσμα οι επενδυτές να ξεπουλάνε τα κρατικά ομόλογα.
Είναι θετικό ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες αναγνώρισαν πως οι κανόνες του ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος πρέπει να γραφτούν ξανά. Αλλά όλες οι μεταρρυθμιστικές τους προσπάθειες στοχεύουν μέχρι στιγμής στο μακρύ ορίζοντα. Με ένα εντελώς τυπικό στυλ για την ηγεσία της Ευρωζώνης, οι γενναίες αλλά πολιτικά συγκρουσιακές κινήσεις που χρειάζεται η Ευρώπη για να βγει από την κρίση αναβάλλονται ξανά και ξανά.
Γι’ αυτό το λόγο οι αναφορές ότι κάποια κράτη της Ευρωζώνης, μεταξύ αυτών η Γαλλία, η Γερμανία, η Ιταλία και η Ισπανία, αρχίζουν επιτέλους να αντιλαμβάνονται ότι πρέπει να δημιουργήσουν μια κοινή εποπτική αρχή για τις μεγαλύτερες τράπεζες του ευρώ είναι ενθαρρυντικές. Αυτό θα επιτρέψει την αποτελεσματικότερη εποπτεία των πολύπλοκων διεθνών διακανονισμών και παράλληλα θα μειώσει τον κίνδυνο οι εσωτερικές πολιτικές πιέσεις να αποτρέψουν την αποτελεσματική εποπτεία και διαχείριση της κρίσης.
Αλλά αυτή η ιδέα υπολείπεται πολύ των αναγκών. Καταρχήν επειδή αποκλείει τις μικρότερες τράπεζες. Όπως όμως έδειξε η περίπτωση της Bankia, ακόμη και η κατάρρευση μιας μεσαίας τράπεζας μπορεί να εκπέμψει πανίσχυρα κύματα αναταραχής σε ολόκληρη την Ευρωζώνη. Δεύτερον, υπάρχει ένα ζήτημα ως προς το τι αρμοδιότητες θα έπρεπε να δοθούν στη νέα εποπτική αρχή. Η αρχή αυτή θα πρέπει να έχει το δικαίωμα να υποχρεώνει τους κατόχους τραπεζικών ομολόγων σε κούρεμα και, αν είναι απαραίτητο, να χρησιμοποιεί τους μηχανισμούς διάσωσης της Ευρωζώνης προκειμένου να παράσχει κεφαλαιακές ενέσεις απευθείας στις προβληματικές τράπεζες χωρίς επιβάρυνση των εθνικών κρατών.
Δίχως αυτές τις δύο αρχές δεν είναι δυνατό να κόψουμε τον θανάσιμο μηχανισμό ανατροφοδότησης της κρίσης μεταξύ τραπεζών και κρατών που συνέτριψε την Ιρλανδία, έπληξε την Ελλάδα και πλέον μπορεί να ρουφήξει και την Ισπανία.
Τέλος η Ευρώπη οφείλει να υιοθετήσει ένα κοινό πανευρωπαϊκό σύστημα εγγύησης των καταθέσεων προκειμένου να περιορισθεί ο φόβος μαζικής απόσυρσης καταθέσεων. Το σύστημα αυτό θα πρέπει ως ένα βαθμό να χρηματοδοτηθεί με φόρους επί του χρηματοπιστωτικού συστήματος –και όχι από τους φορολογούμενους των κρατών πιστωτών.
Τα πολιτικά εμπόδια στο δρόμο για το σχηματισμό μιας τραπεζικής ένωσης είναι σημαντικά αλλά χωρίς αυτήν δε σώζεται η κατάσταση.
Αντεριώτης Δ. Αθανάσιος
Οικονομοτεχνικός Σύμβουλος – Τραπεζικός
Σχόλια
Στο logiosermis.net δημοσιεύεται κάθε σχόλιο. Θεωρούμε ότι ο καθένας έχει το δικαίωμα να εκφέρει ελεύθερα τις απόψεις του, οι οποίες εκφράζουν αποκλειστικά τον εκάστοτε σχολιαστή. Τα συκοφαντικά ή υβριστικά σχόλια θα διαγράφονται χωρίς προειδοποίηση. Περισσότερα στις οδηγίες χρήσης.