Δεύτερο σχόλιο για την εξεύρεση φυσικού αερίου στη Κύπρο

Είναι όντως η αξία του φυσικού αερίου όντως έτσι όπως μας την περιγράφουν;
Πηγή εικόνας: ikypros

Γράφει ο Πρωτεσίλαος Σταύρου

*Συνιστώ να δείτε το πρώτο μου σχόλιο επί του θέματος προτού διαβάσετε το παρών άρθρο.

Μας λέει η Υπουργός Εμπορίου κυρία Πραξούλα Αντωνιάδου πως η αξία του κοιτάσματος φυσικού αερίου που εντοπίστηκε στο οικόπεδο "Αφροδίτη" ανέρχεται στα 100 δις ευρώ. Επίσης σύμφωνα με εκτιμήσεις που δημοσιεύονται στον τύπο το ανευρεθέν κοίτασμα καλύπτει τις ανάγκες του τόπου για 200 χρόνια. Με βάση αυτά τα δεδομένα τίθενται οι εξής προβληματισμοί:

Πρώτον, είναι δυνατόν να υπολογίζεται η τιμή ενός προϊόντος όταν γνωρίζουμε πως η εξεύρεση νέων πόρων και τεχνολογιών, ως και οι αμέτρητοι παράγοντες που επιδρούν στην τοπική, ευρωπαϊκή και διεθνή οικονομία δύνανται να ανατρέψουν τις όποιες προβλέψεις ανά πάσα στιγμή; Δεν απαντώ στο ερώτημα απλά αναφέρω χαρακτηριστικά ένα πολύ απλό αλλά απτό παράδειγμα ως τροφή για σκέψη. Παλιά όταν οι κινητήρες λειτουργούσαν με ατμό, ο άνθρακας που χρειαζόταν για καύση είχε πάρα πολύ μεγάλη αξία, έτσι χώρες που είχαν άνθρακα στο υπέδαφος τους ήταν ουσιαστικά πλούσιες. Μόλις ανακαλύφθηκαν νέοι κινητήρες που δεν βασίζονταν πάνω στη τεχνολογία της ατμομηχανής, η αξία του άνθρακα έπεσε δραματικά σε χρόνο μηδέν.

Δεύτερον, γνωρίζουμε τόσο από την ιστορία όσο και από την θεωρία ότι η τιμή ενός προϊόντος έχει σχέση με την διαθέσιμη ποσότητα του. Παράδειγμα ένας πίνακας του Πικάσο έχει πολύ μεγάλη αξία διότι είναι μοναδικός. Ένα ακριβές αντίγραφο του ίδιου πίνακα, αν κυκλοφορεί σε εκατοντάδες χιλιάδες αντίτυπα στην αγορά, θα έχει μία πολύ χαμηλότερη αξία γιατί υπάρχει σε αφθονία (χρηματικά ομιλούντες διότι καλλιτεχνικά είναι άλλο το μέτρο). Άλλο παράδειγμα: ο αέρας που αναπνέουμε είναι δωρεάν γιατί υπάρχει σε τόση αφθονία που κανείς δεν μπορεί να ελέγξει τη διαθέσιμη ποσότητα του κι άρα να επιβάλει μία τιμή. Μπορεί να ακούγεται παράλογο αλλά είναι αληθές. Εάν αντιστρέψουμε αυτή τη λογική οδηγούμαστε στο συμπέρασμα πως με κάθε νέο κοίτασμα φυσικού αερίου που θα ανακαλύπτεται στην υφήλιο η τιμή του αγαθού αυτού θα μειώνεται. Και αναφέρομαι αποκλειστικά στην ποσότητα, χωρίς να υπολογίζω χρηματιστήρια, τεχνολογία, εναλλακτικά αγαθά, πραγματικές ανάγκες και πολλές άλλες αστάθμητες και ευμετάβλητες παραμέτρους.

Τρίτον. Εγώ προσωπικά είμαι πάντοτε πολύ επιφυλακτικός όταν ακούω οικονομικές και άλλες εκτιμήσεις που μιλούν για το μέλλον βασιζόμενες στη σταθερότητα των συμπαρομαρτουσών συνθηκών (ceteris paribus - other things equal), ειδικά όταν εκτείνονται πέραν του προσεχούς μέλλοντος το οποίο είναι μεν αβέβαιο αλλά τουλάχιστον είναι σαφώς πιο προβλέψιμο από το μακρινό μέλλον. Για έμενα η εκτίμηση σχετικά με τα 200 χρόνια είναι αστεία, χωρίς να υπαινίσσομαι τίποτα για αυτούς που έβγαλαν αυτό το πόρισμα. Εδώ δεν γνωρίζουμε εάν στα επόμενα χρόνια θα υπάρχει το ευρώ, ή εάν θα λυθεί το Κυπριακό ή όχι (και με ποιο τρόπο) και θα ξέρουμε τι θα γίνει σε δύο αιώνες;

Θα επαναλάβω τη θέση που εξέφρασα και στο πρώτο μου σχόλιο επί του θέματος. Είναι πάρα πολύ θετική εξέλιξη η εξεύρεση φυσικού αερίου εντός της Κυπριακής ΑΟΖ. Ανοίγει νέες ευκαιρίες και προοπτικές. Αλλά η παρουσία φυσικών πόρων δεν οδηγεί αναγκαστικά στην αύξηση του πλούτου. Τα δύο δεν είναι το ίδιο πράγμα (μακάρι να είναι για εμάς). Τέλος ακόμα δεν είδαμε το παιδί, ας μη βιαστούμε να του δώσουμε όνομα.