Για περισσότερο από ένα χρόνο η Ελλάδα είναι στο στόχαστρο του άγριου νεοφιλελευθερισμού. Προβάλλεται καλώς ή κακώς ο ισχυρισμός ότι η είσοδος της στη ζώνη του ευρώ δεν της έφερε τύχη. Τι συμβαίνει ακριβώς με αυτό το διαρκώς επαναλαμβανόμενο η ακόμα και αυξανόμενο χρέος, ενώ η κυβέρνηση Παπανδρέου επέβαλε δραστικά μέτρα στους Έλληνες, μάταια, διότι το βαρέλι των Δαναΐδων αδειάζει αμέσως σε αυτό των καρχαριών του χρηματοπιστωτικού καταστημένου;
«Για τους Έλληνες, η Σύνοδος Κορυφής της ΕΕ δεν ήταν παρά μια ακόμα συνάντηση μεταξύ των ηγετών της ΕΕ. Καταγγέλλοντας το πρόγραμμα λιτότητας που υιοθετήθηκε πριν από τρεις εβδομάδες, την παραμονή της συνόδου κορυφής για την κρίση στη ζώνη του ευρώ, η πλατεία Συντάγματος στην Αθήνα, το κέντρο της εξουσίας, αλλά και των διαμαρτυριών, έγινε ένα είδος καθρέφτης της παγκοσμιοποίησης, όπου οι Έλληνες «εξοργισμένοι» επιχειρούν το διάλογο με τους τουρίστες από όλο τον κόσμο. Από τα τέλη Μαΐου, οι «εξοργισμένοι» κατασκηνώνουν σε αυτή την πλατεία, απέναντι από το Κοινοβούλιο, το κέντρο και το σύμβολο της πολιτικής εξουσίας. «Αγωνίζομαι για τα δικαιώματά μου, για τα ανθρώπινα δικαιώματα», δηλώνει ένας νεαρός ο οποίος καταγγέλλει τα «χιλιάδες» δακρυγόνα που πέταξε η ελληνική αστυνομία στην πλατεία στις 29 και 30 Ιουνίου για να διαλύσει τους διαδηλωτές κατά τη στιγμή της ψήφισης Νόμου για την λιτότητα που απαιτείται από τους πιστωτές της χώρας.
Αναλύει τη διεθνή βοήθεια στη χώρα του για τη μείωση του χρέους και των ελλειμμάτων, ως αποικιακή στέρηση της χώρας, επειδή συνοδεύεται με αυστηρές προϋποθέσεις και με μαζικές ιδιωτικοποιήσεις. «Το μόνο που θέλουν είναι να πάρουν ό, τι μπορούν, το πετρέλαιο, τα ορυχεία. Δεν θέλουν να βοηθήσουν, όλοι θέλουν να πάρουν, οι Ευρωπαίοι, Κινέζοι, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Και η κυβέρνηση πουλά φθηνά την Ελλάδα». Την Τετάρτη, σαν μια ζοφερή αγχόνη, έξι θηλιές σε γραμμή μπροστά από το Κοινοβούλιο δηλώνουν την απειλή για κρέμασμα των βουλευτών, δύο εβδομάδες μετά τις διαδηλώσεις αντι-λιτότητας. Παρακάτω, μια αφίσα κοροϊδεύει τον Έλληνα πρωθυπουργό Γιώργο Παπανδρέου, καλούμενο «Υπάλληλο της Χρονιάς» από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (1).
Πώς ήρθε η κρίση στη ζώνη του ευρώ;
Μην πιστεύετε ότι το ευρώ είναι ένα μακρύ ήσυχο ποτάμι. Είχαμε σκεφτεί ότι οι μικρές χώρες (Ιρλανδία, Πορτογαλία, Ελλάδα) ήταν οι πιο ευάλωτοι. Δεν ισχύει! η Ισπανία, η Ιταλία είναι στο στόχαστρο και περιμένουν τη σειρά τους, ακόμη και η Γαλλία με ένα χαώδες έλλειμμα θα πρέπει να ανησυχήσει. Σε αυτή την αγωνία των λαών οι τράπεζες, που είναι και θα είναι πάντα οι μεταβλητές προσαρμογής, δεν ήταν ποτέ τόσο ευημερούσες. Όταν γίνονται πλουσιότερες διανέμουν στους μετόχους τους, όταν παρουσιάζουν έλλειμμα, το κράτος τους ενισχύει με χρήματα των φορολογουμένων. Ο Ιωσήφ Στίγκλιτζ, ο βραβευμένος με Νόμπελ στα οικονομικά, μιλάει ορθά όταν λέει: «ιδιωτικοποίηση των κερδών και κοινωνικοποίηση των ζημιών».
Όλα αρχίζουν για την Ελλάδα στις 5 Νοεμβρίου 2009, όταν ο νέος πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου, που εξελέγη στις 4 Οκτωβρίου 2009, ανακοίνωσε ότι το έλλειμμα θα φθάσει το 12,7% του ΑΕΠ το 2009 και όχι 3,7% όπως είχε ανακοινώσει η προηγούμενη κυβέρνηση στις 17 Φεβρουαρίου, και το χρέος το 113,4%. Στις 14 Δεκεμβρίου η ελληνική κυβέρνηση ανακοινώνει ένα σχέδιο λιτότητας για να μειώσει το έλλειμμα κάτω από το 3% του ΑΕΠ το 2013. Στις 29 Ιανουαρίου 2010, η Ισπανία με τη σειρά της παρουσιάζει ένα σχέδιο λιτότητας για να εξοικονομήσει 50 δισεκατομμύρια ευρώ μέχρι το 2013. Στις 28 Απριλίου ο οίκος αξιολόγησης Standard and Poor υποβαθμίζει το ισπανικό χρέος. Στις 10 Μαΐου οι χώρες της ευρωζώνης συμφώνησαν σε ένα σχέδιο για να βοηθήσουν τις χώρες που έχουν ανάγκη με 500 δισ. ευρώ, συν 250 δισ. ευρώ από το ΔΝΤ. Στις 14 Μαΐου η Πορτογαλία ανακοινώνει σχέδιο λιτότητας για να μειώσει το έλλειμμά της που αντιπροσωπεύει το 9,4% του ΑΕΠ το 2009» (2).
«22 Νοέμβριου: Η Ιρλανδία ζητάει διεθνή οικονομική βοήθεια. Με κοινό πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΔΝΤ χορηγούνται 85 δισεκατομμύρια ευρώ στις 28 Νοεμβρίου.
4 Μαΐου 2011: Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ξεκλειδώνουν μια βοήθεια 78 δισεκατομμυρίων ευρώ για την Πορτογαλία.
13 Ιουνίου 2011: ο οργανισμός αξιολόγησης Standard and Poor μειώνει τρεις βαθμίδες τη βαθμολογία του ελληνικού χρέους, σε «CCC», ήτοι δύο βαθμίδες μόνο πάνω από την αφερεγγυότητα.
15 Ιουλίου: Για να καθησυχάσει τις αγορές, το ιταλικό κοινοβούλιο ενέκρινε πρόγραμμα λιτότητας 48 δισ. ευρώ. Το χρέος της χώρας φτάνει στα 120% του ΑΕΠ». (2)
Είναι οι οίκοι αξιολόγησης οι μόνο ένοχοι;
Ποιος αποφασίζει για την οικονομική ευρωστία μιας χώρας; Πέρα από τις πολιτικές αρχές της κάθε χώρας, οι οργανισμοί αξιολόγησης αποκτούν όλο και μεγαλύτερη βαρύτητα καθώς η αγορά ακολουθεί την «σύσταση» τους. Οι χώρες-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα ήθελαν να σκληρύνουν τους κανονισμούς λειτουργίας των οργανισμών αξιολόγησης των οποίων είναι πελάτες. Για τον Stephan Kaufmann, η ιδέα της Αγγέλας Μέρκελ να ανταγωνιστεί με τις αμερικανικές υπηρεσίες δεν έχει κανένα μέλλον, λέει ο Γερμανός αρθρογράφος. Σήμερα, η στερεότητα ενός κράτους εξαρτάται από την εκτίμηση που κάνουν οι χρηματοπιστωτικές αγορές, δηλαδή τις απόψεις τους σχετικά με την κατάσταση της χώρας αυτής. Αυτές οι εκτιμήσεις χρησιμοποιούνται από τους επενδυτές που βασίζονται στις εκτιμήσεις των οίκων αξιολόγησης, των οποίων η δουλειά είναι η αξιολόγηση της φερεγγυότητας των κρατών». (3)
Αυτοί οι οίκοι υπόκεινται σε οργανωμένες επιθέσεις που υπενθυμίσουν ότι στην αρχαία Ελλάδα, κινδύνευαν να θανατωθούν οι αγγελιοφόρου κακών ειδήσεων.
Στην Ελλάδα, ο Γιώργος Παπακωνσταντίνου ξεκίνησε μια βίαιη επίθεση ενάντια της Moody, του οίκου αξιολόγησης των ΗΠΑ, ένοχου για βάναυση υποβίβαση της Ελλάδας [στις 29 Μαρτίου η Standard & Poors (S & P) έκανε το ίδιο]. Σε δισέλιδο κείμενο ο υπουργός χαρακτήρισε την απόφαση ως «άδικη» και «ακατανόητη». "Εάν ένα πράγμα τουλάχιστον συγκεντρώνει ομοφωνία, είναι η ανάγκη να μειωθεί η εξάρτηση από τις αξιολογήσεις πιστοληπτικής ικανότητας, η οποία συχνά επιβάλλεται από τις χρηματοπιστωτικές ρυθμιστικές αρχές σε ολόκληρο τον κόσμο». (4)
Ίδια ιστορία στη Πορτογαλία! Ο Antonio Costa διευθυντής της κύριας οικονομικής εφημερίδας της χώρας επιτέθηκε στους οίκους αξιολόγησης και ζήτησε να δικαστούν. Κατ' αυτόν, τα κράτη, οι τράπεζες και οι επιχειρήσεις χρειάζονται τους οργανισμούς αξιολόγησης, ως θεμελιώδεις οντότητες για να εκτιμήσουν το ρίσκο μιας χώρας και μιας οικονομίας ώστε να εξασφαλίζεται η ύπαρξη επενδυτών που είναι πρόθυμοι να επενδύσουν τα χρήματά τους. Αλλά δεν μας χρειάζονται οι οίκοι αξιολόγησης όπως υπάρχουν σήμερα, χωρίς κανόνες ούτε όρια.
Η Moody's αποφάσισε την περασμένη Δευτέρα [4 Ιουλίου] να ανακοινώσει στον κόσμο την κατρακύληση τεσσάρων βαθμίδων της πιστοληπτικής ικανότητας της Πορτογαλίας, στέλνοντας την «στα σκουπίδια» [στην κατηγορία των κερδοσκοπικών επενδύσεων] λίγες μόλις μέρες μετά την κυβερνητική ανακοίνωση των πρώτων μέτρων ενός αδιάλλακτου σχεδίου λιτότητας που διαπραγματεύτηκε με τους διεθνείς οργανισμούς, συμπεριλαμβανομένης μιας ειδικής εισφοράς του μισού χριστουγεννιάτικου μπόνους [ήτοι μισό μηνιαίο μισθό]. Η απόφαση αυτού του οίκου είναι άσεμνη, ανήθικη, πράγματι εγκληματική». (5)
Η Γερμανία ένοχη επειδή παρα-πετυχαίνει καλά… μονάχη της.
Η Jacqueline Henard πηγαίνει πιο μακριά, κατηγορεί τη Γερμανία ότι σκέφτεται με προτεραιότητα μόνο τον γερμανικό λαό .... Είναι επίσης ένοχη ότι δεν σέρνει μαζί της τη Γαλλία για να είναι ο κινητήρας της Ευρώπης: «Η Γερμανία δεν σκέφτεται το μέλλον της με βάση την Ευρώπη. Η χώρα άλλαξε με πολλούς τρόπους. Γέρασε σε σχέση με αυτό που ήταν πριν από είκοσι χρόνια. Οι εισοδηματικές ανισότητες έχουν αυξηθεί και μια μερίδα του γερμανικού πληθυσμού είναι πραγματικά φτωχή. Πολλοί άνθρωποι έκαναν θυσίες για να παραμείνει η γερμανική οικονομική μηχανή σε κίνηση. Και σήμερα, υποστηρίζουν αυτήν την αυτονόμηση της γερμανικής εξωτερικής πολιτικής, ή τουλάχιστον μια θέση συχνά πολύ λαϊκίστικη, όπως διαδίδεται επίσης από μερικά από τα ταμπλόιντ του τύπου, όπως η Bild, σύμφωνα με την οποία οι Έλληνες ζουν στον ήλιο εις βάρος μας.
Η Γερμανία δεν έχει κανένα όραμα για το γαλλο-γερμανικό ζευγάρι ως σχεδιαστής για το μέλλον της Ευρώπης. Η Γερμανία δεν είναι σε κρίση. Η χώρα είναι οικονομικά ισχυρή. Άλλαξε κοινωνιολογικά, και προχωρά ακόμη και χωρίς ηγεσία. Από την πλευρά της, η Γαλλία είναι τρομοκρατημένη να δει το βαθμό αξιολόγησης της να υποβαθμιστεί από τους οργανισμούς αξιολόγησης. Και δεν έχει καμία εναλλακτική λύση. Χρειάζεται την γερμανική αξιοπιστία για να βγεί από μια κακή οικονομική δομική κατάσταση». (6)
Μετάδοση στη Πορτογαλία, Ισπανία, Ιταλία;...
Για τον Stefano Lepri: «Ο φόβος μιας μετάδοσης που συνδέεται με το ιταλικό χρέος ανησυχεί τους υπευθύνους της ΕΕ. Το μέλλον της Ευρώπης παίζεται. Η κρίση του ευρώ μεγαλώνει. Ενώ η ΕΕ έπρεπε να εκπονήσει ένα νέο σχέδιο διάσωσης στις 21 Ιουλίου, η Ιταλία, τρίτη μεγαλύτερη οικονομία στη ζώνη του ευρώ, είναι ο στόχος των χρηματοπιστωτικών αγορών. Παρά την αύξηση του ΑΕΠ, η ανάπτυξη παρέμεινε αναιμική και το ιταλικό χρέος έφτασε σε επίπεδα ρεκόρ (1.900 δισ. ευρώ ή 120% του ΑΕΠ της). (...)
Το χάος προκλήθηκε από την εντύπωση ότι η ιταλική κυβέρνηση δεν ήταν σε θέση να ανταποκριθεί αποτελεσματικά στα γεγονότα και ότι η πολιτική αστάθεια θα μπορούσε να διαρκέσει ακόμη και μετά από ενδεχόμενη πτώση της. Ο Stefano Lepri (....) προσθέτει ότι η Ιταλία είναι «πολύ μεγάλη για να πέσει (too big to fall)». Καλεί για αλληλεγγύη. Ας τον ακούσαμε: «Ομοίως, το γεγονός ότι η Ιταλία μπορεί να επηρεαστεί έχει αλλάξει όλα τα σενάρια της κρίσης του ευρώ. Η Ελλάδα, Ιρλανδία και Πορτογαλία, και οι τρεις μαζί αντιστοιχούν μόλις στο 6% του ΑΕΠ στη ζώνη του ευρώ, αλλά με την Ιταλία και την Ισπανία, φτάνουμε στο ένα τρίτο του ΑΕΠ. Πράγματι διακυβεύεται το μέλλον της Ευρώπης τώρα. Η Ιταλία δεν βγήκε ακόμα από το αδιέξοδο, χρειάζεται στέρεες λύσεις και ηρεμία. Πέρα από τις τεχνικές λύσεις - συμπεριλαμβανομένης της ενίσχυσης του ευρωπαϊκού ταμείου χρηματοπιστωτικής σταθερότητας, που παρεμποδίζεται εδώ και μήνες από τη Γερμανία, ενώ διευθύνεται από Γερμανό, είναι απαραίτητο να εφαρμοστεί η αλληλεγγύη. Οι αλληλεξαρτήσεις στη ζώνη του ευρώ δεν χρειάζονται να αποδειχθούν περισσότερο». (7)(…)
Τελικά, σε ό, τι αφορά την ελληνική δοκιμασία που μοιάζει με τους δώδεκα άθλους του Ηρακλή, μαθαίνουμε ότι οι βασικοί όροι της συμφωνίας της συνόδου κορυφής της ΕΕ της 21ης Ιουλίου έχουν ως εξής: μετά τα δάνεια για συνολικά 110 δισ. σε διάστημα τριών ετών που χορηγήθηκαν τον Μάιο του 2010 στην Ελλάδα από τη ζώνη του ευρώ και το Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ), θα χορηγηθεί μια νέα ενίσχυση. Η ζώνη του ευρώ έχει αυξήσει από 7 ½ σε 15 χρόνια τουλάχιστον, την διάρκεια των δανείων της στις ταραγμένες χώρες όπως η Ελλάδα, η Ιρλανδία και η Πορτογαλία. Παράλληλα, το επιτόκιο που τους ζητείται σε αντάλλαγμα για τις ενισχύσεις θα μειωθεί από 4,5% σε 3,5%, μειώνοντας έτσι το βάρος του χρέους τους. Οι λύσεις αυτές υποδηλώνουν ότι οι πιστωτές εγκατέλειψαν μέρος των χρημάτων που τους οφείλονται. Αυτό θα μειώσει το συνολικό χρέος της χώρας. Γι 'αυτό οι οίκοι αξιολόγησης θα πρέπει να θεωρήσουν ότι πρόκειται για προεπιλεγμένη ή μερική χρεωκοπία από μέρος της Ελλάδας.
Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF), αυτό το Ταμείο Αρωγής της ευρωζώνης που ιδρύθηκε το 2010 και έχει χρησιμοποιηθεί για να δανείσει χρήματα στην Ιρλανδία και την Πορτογαλία, θα δεί το πεδίο εφαρμογής του να επεκτείνεται (9). Ραντεβού για την επόμενη χώρα, για το επόμενο άχρηστο σχέδιο διάσωσης για την επόμενη άσκοπη αγωνία των λαών και την επόμενη ληστεία από τις τράπεζες και τους μέτοχους τους.
Μέχρι πότε θα συνεχίσουν οι «banksters» της χρηματοπιστωτικής αγοράς να ληστεύουν την εργατική δύναμη των λαών;
Καθηγητής Chems Edddine Chitour, Πολυτεχνείο του Αλγερίου
Σημειώσεις:
1. Στην Αθήνα, ένας καθρέφτης της παγκοσμιοποίησης, AFP – Le Monde 21/7/11
3. Stephan Kaufmann: Ευρωπαϊκός οίκος αξιολόγησης; Κανένα ενδιαφέρον! Frankfurter Rundschau 30.06.2011
4.Richard Milne, David Oakley: Face aux agences de notation, les Etats se rebiffent Financial Times 07.04.2011
5. Antonio Costa Moody's nous pousse à la faillite Diário Económico 08.07.2011
6. Jacqueline Hénard: Angela Merkel, EurActiv.fr 21/07/2011
7. Stefano Lepri Si l'Italie chute, l'euro et l'Europe aussi La Stampa 21.07.2011
9. L'essentiel du nouveau plan de sauvetage de la Grèce L'Expansion.com 21/07/2011
Σχόλια
Στο logiosermis.net δημοσιεύεται κάθε σχόλιο. Θεωρούμε ότι ο καθένας έχει το δικαίωμα να εκφέρει ελεύθερα τις απόψεις του, οι οποίες εκφράζουν αποκλειστικά τον εκάστοτε σχολιαστή. Τα συκοφαντικά ή υβριστικά σχόλια θα διαγράφονται χωρίς προειδοποίηση. Περισσότερα στις οδηγίες χρήσης.