Ανήκω σε αυτούς που πιστεύουν ότι η οικονομική κρίση που βιώνουμε ως χώρα είναι αποτέλεσμα μιάς ηθικής και πνευματικής κρίσης που προϋπήρχε επι πολλά χρόνια και κατέληξε μετα από μακρό λανθάνοντα "χρόνο επώασης" να εκδηλωθεί και ως οικονομική. Ανοίγω αυτό το νήμα (thread) συζήτησης για να καταγράφουμε προσωπικά σχόλια, απόψεις ή αποσπάσματα από τον τύπο κλπ. πάνω σε αυτό θέμα και στην ευκαιρία ανάνηψης και ανάκαμψης που έχουμε ως χώρα και ως κοινωνία από την πνευματική και ηθική παρακμή στην οποία εχουμε περιπέσει.
Ως πρώτη δημοσίευση επιλέγω ένα ποίημα του μεγάλου μας ποιητή Κωστή Παλαμά, που διάβασα πρόσφατα, και που με εντυπωσίασε γιατί, παρα το ότι εχει γραφεί το 1908, παραμένει, έναν αιώνα αργότερα, εντυπωσιακά επίκαιρο και αντιπροσωπευτικό της Ελληνικής πραγματικότητας. Μέσα από την καυστική, μαστιγωτική κριτική της Ελληνικής κοινωνίας διαφαίνεται η οδύνη του ποιητή για την κατάντια της πατρίδας μας, οδύνη που συμμερίζονται πολλοί Ελληνες που βλέπουν και τη σύγχρονη Ελλάδα να "πατιέται από στέρφους μανταρίνους" και τους περισσότερους συμπατριώτες μας να έχουν υιοθετήσει συμπεριφορά ανοχής και ραγιαδισμού, αντι για αντίσταση στη διαφθορά και το ψέμα.
Ως πρώτη δημοσίευση επιλέγω ένα ποίημα του μεγάλου μας ποιητή Κωστή Παλαμά, που διάβασα πρόσφατα, και που με εντυπωσίασε γιατί, παρα το ότι εχει γραφεί το 1908, παραμένει, έναν αιώνα αργότερα, εντυπωσιακά επίκαιρο και αντιπροσωπευτικό της Ελληνικής πραγματικότητας. Μέσα από την καυστική, μαστιγωτική κριτική της Ελληνικής κοινωνίας διαφαίνεται η οδύνη του ποιητή για την κατάντια της πατρίδας μας, οδύνη που συμμερίζονται πολλοί Ελληνες που βλέπουν και τη σύγχρονη Ελλάδα να "πατιέται από στέρφους μανταρίνους" και τους περισσότερους συμπατριώτες μας να έχουν υιοθετήσει συμπεριφορά ανοχής και ραγιαδισμού, αντι για αντίσταση στη διαφθορά και το ψέμα.
ΓΥΡΙΖΕ (Κ.Παλαμά)
Γύριζε, μή σταθής ποτέ, ρίξε μας πέτρα μαύρη,
ο ψεύτης είδωλο είν᾿ εδώ, το προσκυνά η πλεμπάγια,
η Αλήθεια τόπο νά σταθή μια σπιθαμή δέ θάβρη.
Αλάργα. Μόρα της ψυχής τής χώρας τα μουράγια.
Από θαμπούς ντερβίσηδες και στέρφους μανταρίνους
κι από τους χαλκοπράσινους η Πολιτεία πατιέται.
Χαρά στους χασομέρηδες! Χαρά στους αρλεκίνους!
Σκλάβος ξανάσκυψε ο ρωμιός κα δασκαλοκρατιέται.
Δεν έχεις, ΄Ολυμπε, θεούς, μηδέ λεβέντες η ΄Οσσα,
ραγιάδες έχεις, μάννα γή, σκυφτούς για το χαράτσι,
κούφιοι και οκνοί καταφρονούν τη θεία τραχιά σου γλώσσα,
των Ευρωπαίων περίγελα και των αρχαίων παλιάτσοι.
Και δημοκόποι Κλέωνες και λογοκόποι Ζωίλοι,
κα Μαμμωνάδες βάρβαροι, και χαύνοι λεβαντίνοι.
λύκοι, ώ κοπάδια, οι πιστικοί και ψωριασμένοι οι σκύλοι
κι οι χαροκόποι αδιάντροποι και πόρνη η Ρωμιοσύνη!
---
Γύριζε, μή σταθής ποτέ, ρίξε μας πέτρα μαύρη,
ο ψεύτης είδωλο είν᾿ εδώ, το προσκυνά η πλεμπάγια,
η Αλήθεια τόπο νά σταθή μια σπιθαμή δέ θάβρη.
Αλάργα. Μόρα της ψυχής τής χώρας τα μουράγια.
Από θαμπούς ντερβίσηδες και στέρφους μανταρίνους
κι από τους χαλκοπράσινους η Πολιτεία πατιέται.
Χαρά στους χασομέρηδες! Χαρά στους αρλεκίνους!
Σκλάβος ξανάσκυψε ο ρωμιός κα δασκαλοκρατιέται.
Δεν έχεις, ΄Ολυμπε, θεούς, μηδέ λεβέντες η ΄Οσσα,
ραγιάδες έχεις, μάννα γή, σκυφτούς για το χαράτσι,
κούφιοι και οκνοί καταφρονούν τη θεία τραχιά σου γλώσσα,
των Ευρωπαίων περίγελα και των αρχαίων παλιάτσοι.
Και δημοκόποι Κλέωνες και λογοκόποι Ζωίλοι,
κα Μαμμωνάδες βάρβαροι, και χαύνοι λεβαντίνοι.
λύκοι, ώ κοπάδια, οι πιστικοί και ψωριασμένοι οι σκύλοι
κι οι χαροκόποι αδιάντροποι και πόρνη η Ρωμιοσύνη!
---
Εγραψα στο προηγούμενο μήνυμα οτι εντυπωσιάσθηκα απο την επικαιρότητα ενός ποιήματος του Κωστή Παλαμά, που γράφτηκε πριν ένα αιώνα. Δοκίμασα πολύ μεγαλύτερη έκπληξη όταν διάβασα ενα άρθρο σε ενα blog και, έχοντας παραβλέψει τον τίτλο του, νόμισα οτι ήταν σχόλιο-κατηγορητήριο τού blogger πάνω στην ηθική κρίση της σύγχρονης Ελλάδας. Οταν όμως έφτασα στο τέλος, όπου αναφερόταν η πηγή του κειμένου (για την ακρίβεια ήταν συρραφή αποσπασμάτων), έπαθα "πλάκα". Διαβάστε το κι εσείς.
Απο το http://www.homefood.gr/blogs/blog.asp?cat=1&id=22&txt=1075
Οι ελληνικές πόλεις νοσούν. Οι πολιτευόµενοι και διαχειριστές των κοινών δωροδοκούνται και εξαγοράζονται. Κι όσο για τη µεγάλη µάζα των πολιτών, είτε δεν αντιλαµβάνονται τα όσα διαπράττουν οι κυβερνώντες, είτε τα αντιλαµβάνονται αλλά δεν αντιδρούν, βυθισµένοι όπως είναι στη ραστώνη και την άνεση της καθηµερινότητας. Από τούτη την αρρώστια έχουν προσβληθεί παντού οι πάντες - απλώς, ο καθένας τρέφει την ψευδαίσθηση ότι η συµφορά δεν θα χτυπήσει τη δική του πόρτα, αλλά θα διασφαλίσει τα δικά του συµφέροντα εκµεταλλευόµενος τους κινδύνους των άλλων (...)
Κι ενώ κανονικά όλες οι συζητήσεις γίνονται πριν απ' τα όποια γεγονότα, εσείς διαβουλεύεστε πάντα κατόπιν εορτής.
Αφήσατε όλον αυτό τον καιρό να κυλήσει µε συνεχείς αναβολές, µετάθεση των ελπίδων σας σε άλλους, αλληλοκατηγορίες και καταγγελίες. Αυτά συνεχίζετε να κάνετε και σήµερα (...)
Φρονώ λοιπόν ότι απαιτείται να καταβάλλετε τους φόρους, να στρατεύεστε αγόγγυστα και να µην κατηγορείτε κανέναν πριν γίνετε κύριοι της κατάστασης (...)
Ολοι πρέπει να εξοργίζεστε εξίσου όταν βλέπετε ότι πολύ εύκολα κινδυνεύουν να κακοποιηθούν οι πιο φτωχοί και αδύναµοι πολίτες, ενώ οι βδελυροί και πλούσιοι µπορούν να αδικοπραγούν ατιµωρητί και να εξαγοράζουν πρόσωπα για να εκβιάζουν καταστάσεις (...)
Στρέψτε το βλέµµα προς τους σηµερινούς πολιτικούς: άλλοι από φτωχοί έγιναν πάµπλουτοι, άλλοι από άσηµοι χόρτασαν τιµές, ορισµένοι έφτιαξαν σπίτια δίπλα στα οποία τα δηµόσια οικοδοµήµατα είναι πιο σεµνά, κι όσο ο πλούτος της πόλης ελαττωνόταν, τόσο ο δικός τους αύξανε.
Δεν είναι ασφαλώς ένα και δύο τα αίτια ένεκα των οποίων έφθασαν τα πράγµατα εδώ. Αλλά την κύρια αιτία, θα τη βρείτε στο πρόσωπο εκείνων που προτιµούν να σας είναι ευχάριστοι παρά να σας συµβουλεύουν ορθά. Απ' αυτούς, πολλοί προσπαθούν να συντηρούν τη σηµερινή κατάσταση γιατί αντλούν από αυτή δηµοτικότητα και εξουσία -κι έτσι ούτε οι ίδιοι προνοούν για το αύριο, ούτε νοιάζονται για το αν εσείς προνοείτε.
Βρίσκονται σε τέτοια εγκατάλειψη και σε τέτοια χάλια τα πράγµατα, ώστε ακόµη όσοι µιλούν από τούτο το βήµα πρότειναν συνειδητά τα πιο βλαβερά µέτρα κι εσείς τα ψηφίζατε, πάλι δεν θα µπορούσαµε να βρεθούµε σε χειρότερη θέση.
Τα κείµενα αυτά είναι αποσπάσµατα από τους λόγους του Δηµοσθένη προς τους αθηναίους πολίτες τον πολύπαθο 4ο αιώνα π.Χ. Είναι παρµένα από το «Δηµοσθένης - Ισοκράτης, Η Παρακµή του Δήµου» (εκδ. Ροές. Επιλογή - απόδοση: Αλέξανδρος Βέλιος).
Απο το http://www.homefood.gr/blogs/blog.asp?cat=1&id=22&txt=1075
Οι ελληνικές πόλεις νοσούν. Οι πολιτευόµενοι και διαχειριστές των κοινών δωροδοκούνται και εξαγοράζονται. Κι όσο για τη µεγάλη µάζα των πολιτών, είτε δεν αντιλαµβάνονται τα όσα διαπράττουν οι κυβερνώντες, είτε τα αντιλαµβάνονται αλλά δεν αντιδρούν, βυθισµένοι όπως είναι στη ραστώνη και την άνεση της καθηµερινότητας. Από τούτη την αρρώστια έχουν προσβληθεί παντού οι πάντες - απλώς, ο καθένας τρέφει την ψευδαίσθηση ότι η συµφορά δεν θα χτυπήσει τη δική του πόρτα, αλλά θα διασφαλίσει τα δικά του συµφέροντα εκµεταλλευόµενος τους κινδύνους των άλλων (...)
Κι ενώ κανονικά όλες οι συζητήσεις γίνονται πριν απ' τα όποια γεγονότα, εσείς διαβουλεύεστε πάντα κατόπιν εορτής.
Αφήσατε όλον αυτό τον καιρό να κυλήσει µε συνεχείς αναβολές, µετάθεση των ελπίδων σας σε άλλους, αλληλοκατηγορίες και καταγγελίες. Αυτά συνεχίζετε να κάνετε και σήµερα (...)
Φρονώ λοιπόν ότι απαιτείται να καταβάλλετε τους φόρους, να στρατεύεστε αγόγγυστα και να µην κατηγορείτε κανέναν πριν γίνετε κύριοι της κατάστασης (...)
Ολοι πρέπει να εξοργίζεστε εξίσου όταν βλέπετε ότι πολύ εύκολα κινδυνεύουν να κακοποιηθούν οι πιο φτωχοί και αδύναµοι πολίτες, ενώ οι βδελυροί και πλούσιοι µπορούν να αδικοπραγούν ατιµωρητί και να εξαγοράζουν πρόσωπα για να εκβιάζουν καταστάσεις (...)
Στρέψτε το βλέµµα προς τους σηµερινούς πολιτικούς: άλλοι από φτωχοί έγιναν πάµπλουτοι, άλλοι από άσηµοι χόρτασαν τιµές, ορισµένοι έφτιαξαν σπίτια δίπλα στα οποία τα δηµόσια οικοδοµήµατα είναι πιο σεµνά, κι όσο ο πλούτος της πόλης ελαττωνόταν, τόσο ο δικός τους αύξανε.
Δεν είναι ασφαλώς ένα και δύο τα αίτια ένεκα των οποίων έφθασαν τα πράγµατα εδώ. Αλλά την κύρια αιτία, θα τη βρείτε στο πρόσωπο εκείνων που προτιµούν να σας είναι ευχάριστοι παρά να σας συµβουλεύουν ορθά. Απ' αυτούς, πολλοί προσπαθούν να συντηρούν τη σηµερινή κατάσταση γιατί αντλούν από αυτή δηµοτικότητα και εξουσία -κι έτσι ούτε οι ίδιοι προνοούν για το αύριο, ούτε νοιάζονται για το αν εσείς προνοείτε.
Βρίσκονται σε τέτοια εγκατάλειψη και σε τέτοια χάλια τα πράγµατα, ώστε ακόµη όσοι µιλούν από τούτο το βήµα πρότειναν συνειδητά τα πιο βλαβερά µέτρα κι εσείς τα ψηφίζατε, πάλι δεν θα µπορούσαµε να βρεθούµε σε χειρότερη θέση.
Τα κείµενα αυτά είναι αποσπάσµατα από τους λόγους του Δηµοσθένη προς τους αθηναίους πολίτες τον πολύπαθο 4ο αιώνα π.Χ. Είναι παρµένα από το «Δηµοσθένης - Ισοκράτης, Η Παρακµή του Δήµου» (εκδ. Ροές. Επιλογή - απόδοση: Αλέξανδρος Βέλιος).
Σχόλια
Στο logiosermis.net δημοσιεύεται κάθε σχόλιο. Θεωρούμε ότι ο καθένας έχει το δικαίωμα να εκφέρει ελεύθερα τις απόψεις του, οι οποίες εκφράζουν αποκλειστικά τον εκάστοτε σχολιαστή. Τα συκοφαντικά ή υβριστικά σχόλια θα διαγράφονται χωρίς προειδοποίηση. Περισσότερα στις οδηγίες χρήσης.