Καλλικράτης... ο εργολάβος

Καλλικράτης... ο εργολάβος

Οι συνενώσεις οικισμών σε μεγάλους δήμους, στις χώρες της Δυτικής Ευρώπης έγιναν πριν από αρκετές δεκαετίες. Εκεί καθορίστηκαν προηγουμένως τα όρια των νέων δήμων βάσει χωροταξικών - αναπτυξιακών μελετών από ειδικούς επιστήμονες (χωροτάκτες, πολεοδόμους, αναπτυξιολόγους, οικονομολόγους), με χρήσεις γης σε όλη την έκτασή τους, καθώς και με χρονοδιάγραμμα εκτέλεσης των αναγκαίων έργων υποδομής, ώστε να αποφευχθούν αρνητικά ή αντίθετα με τα προσδοκώμενα αποτελέσματα.

Θυμάμαι, στη δεκαετία του ’60, τη δημιουργία του Δήμου Ζαλτσγκίτερ, του μεγαλύτερου σε έκταση στη Δυτική Γερμανία. Βάσει χωροταξικού σχεδιασμού καθορίστηκαν χώροι για βιομηχανία, για κατοικία, για εμπόριο, για αναψυχή και εκτελέστηκαν αμέσως όλα τα έργα υποδομής (μεταφορές, δίκτυα κ.λπ.), ώστε να προσελκυσθούν νέοι επενδυτές και κάτοικοι. Ανάλογο παράδειγμα νέου μεγάλου δήμου, με στοχευμένη προοπτική, μας έρχεται από τη γειτονική Βουλγαρία.

Φέτος, οι πρωθυπουργοί Ελλάδας και Βουλγαρίας κ. Παπανδρέου και Μπόρισοφ εγκαινίασαν τη νέα συνοριακή διάβαση Θερμών - Ζλάτογκραντ. Η διάνοιξη του συνοριακού σταθμού είχε αποφασιστεί ήδη από τη δεκαετία του ’80, επί πρωθυπουργίας Α. Παπανδρέου. Αντίθετα με τις εγχώριες βερμπαλιστικές διακηρύξεις, οι γείτονες από τότε προχώρησαν στα εξής: δημιούργησαν ένα μεγάλο δήμο με έδρα το Σμόλυαν.

Στο Ζλάτογκραντ, μικρό οικισμό του δήμου, σε απόσταση 15 χλμ. από τα ελληνικά σύνορα δημιούργησαν μία νέα μεγάλη πόλη: συνέταξαν χωροταξικά και πολεοδομικά σχέδια, βάσει των οποίων εκτελέστηκαν αμέσως τα έργα υποδομής: εσωτερικό οδικό δίκτυο και βιομηχανική περιοχή, για να προσελκύσουν νέους επενδυτές.

Ο υπεύθυνος (κυβερνητικός) ξεναγός μιας ομάδας 50 αρχιτεκτόνων από 22 χώρες μας εξηγούσε: «Σκοπός μας είναι, μετά τη μελλοντική διάνοιξη του συνοριακού σταθμού, όποιος έρχεται από την Ελλάδα, τη Μ. Ασία ή τη Μέση Ανατολή να αντιλαμβάνεται ότι εδώ, στο Ζλάτογκραντ, αρχίζει η Ευρώπη».

Η ελληνική εκδοχή των συνενώσεων αρνείται την επιστημονική γνώση και τις οριοθετήσεις βάσει του χωροταξικού σχεδιασμού. Αρκείται στη «διαβούλευση» κομματικών, δημοτικών και συνδικαλιστικών παραγόντων, που ξεφυλλίζουν τους εκλογικούς καταλόγους και ανάλογα κόβουν-ράβουν όρια δήμων με μοναδικό στόχο προσεχείς εκλογικές «νίκες» τους. Λες και το αναπτυξιακό πρόβλημα της χώρας εξαρτάται από το χρώμα του χάρτη (μπλε - πράσινο) την επόμενη των εκλογών.

Εκ των υστέρων, βέβαια, όλοι τους θα συντάσσουν ανεξάρτητα και αλληλοσυγκρουόμενα «αναπτυξιακά» σχέδια για κάθε δήμο χωριστά, που θα προκαλούν αντιπαλότητες και κοινωνικές εντάσεις, χωρίς να επιλύουν προβλήματα πλην εκείνων των κατασκευαστικών και προμηθευτικών εταιρειών. Τέλος, για τη σημειολογία του ονόματος της νέας αυτοδιοικητικής μεταρρύθμισης, να υπενθυμίσω ότι ο Καλλικράτης δεν ήταν κάποιος αρχαίος οραματιστής ή στοχαστής, αλλά ένας μεγαλοεργολάβος, που έχτισε τον ναό της Αθηνάς Νίκης στην Ακρόπολη και τα Μακρά Τείχη Αθηνών - Πειραιώς. Ενδιαφέρουσα σύμπτωση. Δεν νομίζετε;

Γιαννης Περτσελακης - Αρχιτέκτων - πολεοδόμος
Πηγή