Το γεγονός ότι επανέρχεται αρκετές φορές μέσα στον χρόνο, με αφορμή διαφορετικές έρευνες, αλλά δεν συγκινεί, ότι είναι ένα θέμα τόσο τετριμμένο που έχει καταστεί αδιάφορο, έλασσον, αποτελεί το πιο κομβικό σημείο του προβλήματος.
Κανένα δεν μοιάζει να απασχόλησε η προχθεσινή έρευνα της «Διαφάνεια τώρα!», που επιβεβαίωσε τα πλειστάκις επιβεβαιωμένα, ότι δηλαδή η διαφθορά στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, στην Υγεία, στο Δημόσιο, στην Παιδεία, στο εμπόριο, στην εργασία παραμένει ανυποχώρητη, συρρικνωμένη ως προς τον συνολικό της «τζίρο» λόγω κρίσης, όμως αδάμαστη. Η παραοικονομία υπολογίζεται στο 24,3% του ΑΕΠ (50 δισ. ευρώ) – ο κρατικός μηχανισμός δεν καταφέρνει να εισπράξει παρά μόνον το 20% των προστίμων για φοροδιαφυγή. Κι αν παλιότερα λέγαμε «τι να κάνουμε, αυτοί είμαστε!», σήμερα λέμε «εδώ κοιτάζουμε να επιβιώσουμε, για διαφθορά θα μιλάμε;». Οντως, σε περιόδους κρίσης η διαφθορά μεγεθύνεται.
Σε όλες τις ευρωπαϊκές δημοκρατίες, η αύξηση της διαφθοράς προβάλλει σε ένα πολιτικό σκηνικό που σημαδεύεται από την αγωνία και την αβεβαιότητα για το μέλλον. Διαπλέκεται με τα άλλα μεγάλα προβλήματα της κρίσης, την ανεργία, την κρίση της πολιτικής, και διογκώνεται. Σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, το «μαύρο χρήμα» που κυκλοφορεί διεθνώς αγγίζει τα 2 τρισ. δολάρια (από 500 δισ. το 1995). Σε χώρες, λέει σε έκθεσή της, με υψηλό δείκτη διαφθοράς, υψηλά είναι και τα ποσοστά ανεργίας, καθώς αφαιρείται πολύτιμο χρήμα από την επίσημη οικονομία. Η γραφειοκρατία εντείνει τη διαφθορά, ενώ η αδιαφάνεια στη λειτουργία της αγοράς ενθαρρύνει το οικονομικό έγκλημα σε όλες του τις μορφές.
Πρέπει να ανακάμψει η οικονομία, η ζωή να επανέλθει σε ρυθμούς ευημερίας για να τοποθετηθούν νέες βάσεις, λέμε. Ωστόσο, δεν ξεμπερδεύεις εύκολα με τη διαφθορά. Είναι φαινόμενο αλληλένδετο με το σύστημα διακυβέρνησης (αποτελεί όχημα για τη διατήρηση της εξουσίας), τη λειτουργία των θεσμών, τις κοινωνικές αξίες, τη συμπεριφορά του πολίτη – που κάνει την ανάγκη συνήθεια, με υψηλότατο ηθικό και οικονομικό κόστος. H πολιτική διαφθορά είναι ένδειξη της καθυπόταξης της πολιτικής στη συναλλαγή.
Με τη διάχυση της διαφθοράς από τα υψηλά κλιμάκια στην κοινωνία, ο πολίτης από φορέας πολιτικής έγινε πολιτικός φορέας· όλα μόνος του να τα «διευθετεί» σε απευθείας σύνδεση με τους εκπροσώπους της εξουσίας. Να καταγγέλλει σκάνδαλα, να στιγματίζει τους άλλους και για τα ίδια να σιωπά. Είμαστε μια κοινωνία που φοβάται να κοιτάξει μέσα της. Παραβλέπει, αντιδρά χωρίς μεθοδικότητα και συνέχεια, ξεχνάει. Επιθυμεί μόνο να επιβιώσει βραχυπρόθεσμα – με κάποια υπολογίσιμα οφέλη.
Μόνο εμείς; Οχι φυσικά. Ζούμε σε οριακές στιγμές, διεθνώς. Τα αντανακλαστικά υπέρ του ίδιου και κατά του συλλογικού συμφέροντος λειτουργούν λίγο ώς πολύ παντού με τον ίδιο τρόπο. Μόνο που εκεί όπου υπάρχει διάχυτη διαφθορά υπάρχει μαζί, κάτω από τη θεωρητική, δεδηλωμένη ανάγκη για αλλαγή, μια αμήχανη αναμονή. Σαν μπροστά σε ένα νέφος που εμποδίζει να δούμε αν από κάτω υπάρχει λιβάδι ή γκρεμός.
Καθημερινή
Σε όλες τις ευρωπαϊκές δημοκρατίες, η αύξηση της διαφθοράς προβάλλει σε ένα πολιτικό σκηνικό που σημαδεύεται από την αγωνία και την αβεβαιότητα για το μέλλον. Διαπλέκεται με τα άλλα μεγάλα προβλήματα της κρίσης, την ανεργία, την κρίση της πολιτικής, και διογκώνεται. Σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, το «μαύρο χρήμα» που κυκλοφορεί διεθνώς αγγίζει τα 2 τρισ. δολάρια (από 500 δισ. το 1995). Σε χώρες, λέει σε έκθεσή της, με υψηλό δείκτη διαφθοράς, υψηλά είναι και τα ποσοστά ανεργίας, καθώς αφαιρείται πολύτιμο χρήμα από την επίσημη οικονομία. Η γραφειοκρατία εντείνει τη διαφθορά, ενώ η αδιαφάνεια στη λειτουργία της αγοράς ενθαρρύνει το οικονομικό έγκλημα σε όλες του τις μορφές.
Πρέπει να ανακάμψει η οικονομία, η ζωή να επανέλθει σε ρυθμούς ευημερίας για να τοποθετηθούν νέες βάσεις, λέμε. Ωστόσο, δεν ξεμπερδεύεις εύκολα με τη διαφθορά. Είναι φαινόμενο αλληλένδετο με το σύστημα διακυβέρνησης (αποτελεί όχημα για τη διατήρηση της εξουσίας), τη λειτουργία των θεσμών, τις κοινωνικές αξίες, τη συμπεριφορά του πολίτη – που κάνει την ανάγκη συνήθεια, με υψηλότατο ηθικό και οικονομικό κόστος. H πολιτική διαφθορά είναι ένδειξη της καθυπόταξης της πολιτικής στη συναλλαγή.
Με τη διάχυση της διαφθοράς από τα υψηλά κλιμάκια στην κοινωνία, ο πολίτης από φορέας πολιτικής έγινε πολιτικός φορέας· όλα μόνος του να τα «διευθετεί» σε απευθείας σύνδεση με τους εκπροσώπους της εξουσίας. Να καταγγέλλει σκάνδαλα, να στιγματίζει τους άλλους και για τα ίδια να σιωπά. Είμαστε μια κοινωνία που φοβάται να κοιτάξει μέσα της. Παραβλέπει, αντιδρά χωρίς μεθοδικότητα και συνέχεια, ξεχνάει. Επιθυμεί μόνο να επιβιώσει βραχυπρόθεσμα – με κάποια υπολογίσιμα οφέλη.
Μόνο εμείς; Οχι φυσικά. Ζούμε σε οριακές στιγμές, διεθνώς. Τα αντανακλαστικά υπέρ του ίδιου και κατά του συλλογικού συμφέροντος λειτουργούν λίγο ώς πολύ παντού με τον ίδιο τρόπο. Μόνο που εκεί όπου υπάρχει διάχυτη διαφθορά υπάρχει μαζί, κάτω από τη θεωρητική, δεδηλωμένη ανάγκη για αλλαγή, μια αμήχανη αναμονή. Σαν μπροστά σε ένα νέφος που εμποδίζει να δούμε αν από κάτω υπάρχει λιβάδι ή γκρεμός.
Καθημερινή
Σχόλια
Στο logiosermis.net δημοσιεύεται κάθε σχόλιο. Θεωρούμε ότι ο καθένας έχει το δικαίωμα να εκφέρει ελεύθερα τις απόψεις του, οι οποίες εκφράζουν αποκλειστικά τον εκάστοτε σχολιαστή. Τα συκοφαντικά ή υβριστικά σχόλια θα διαγράφονται χωρίς προειδοποίηση. Περισσότερα στις οδηγίες χρήσης.