Τώρα που ανοίγουν τα σχολεία, τι θα λέγατε αν ξεφυλλίζαμε και κανένα βιβλίο;

Εδώ στην Κεφαλονιά εξακολουθώ να περνάω λίγες ακόμη καλοκαιριάτικες μέρες, με χαλαρή μελέτη. Το ένα βιβλίο διαδέχεται το άλλο! Πρέπει να ειπώ, ότι ο συχωρεμένος ο πεθερός μου, ο άοκνος αυτός εργάτης της μελέτης [προσπαθώντας να συμμετάσχει στη σοφία που κόμιζαν με το λόγο τους διάφοροι διανοητές] είχε συγκεντρώσει πολλά διδακτικά-σχολικά και άλλα- σπουδαία βιβλία. Ανάμεσα σ’ αυτά, εδώ και μέρες, βρήκα κι ένα σχολικό βιβλίο της εποχής μου.

Συνάντησα λοιπόν, εδώ, το ρήτορα Δημοσθένη, αγορεύοντα ενώπιον της Εκκλησίας του Δήμου των Αθηναίων. Στις αγορεύσεις του (Φιλιππικούς Λόγους), ο Δημοσθένης προσπαθεί κυριολεκτικά να αφυπνίσει τους Αθηναίους, οι οποίοι φαίνεται ότι άγονται και φέρονται αδρανείς, παρά το πασιφανές γεγονός ότι η πόλη τους κινδυνεύει άμεσα από το Φίλιππο. Ταυτόχρονα, ο ρήτορας, προσπαθεί να τους ενθαρρύνει να βιαστούν και να δράσουν αποτρεπτικά. Τοποθετείται (εδώ στον πρώτο λόγο) σαφώς,:

Δημοσθένης: [2]«…Κατ’ αρχήν, μην στεναχωριέστε, που είναι έτσι (οὐδ' εἰ πάνυ φαύλως ἔχειν δοκεῖ) τα πράγματα. Γιατί αν κάτι στο παρελθόν ήταν κακό, αυτό θα είναι καλύτερο από τα μέλλοντα να συμβούν. Τι είναι αυτό; Μα το γεγονός –ακριβώς- ότι τα πράγματα είναι έτσι, δηλ. άσχημα, χωρίς να έχετε κάνει εσείς «ουδέν των δεόντων» (!). Γιατί, αν ήταν έτσι (άσχημα τα πράγματα) ενώ εσείς είχατε πράξει το καθήκον σας, τότε, δεν θα υπήρχε καμμιά ελπίδα να γίνουν καλύτερα (!).

Σχολιάζω: Εδώ, ο Δημοσθένης, με στοίχειωσε! Δε θέλεις, αναρωτήθηκα, να τραβάμε των παθών μας τον τάραχο (με ξενιτεμό των νέων, με φόρους επί φόρων, περικοπές αποδοχών, αδυναμίες παροχών, ανασφάλειες περίθαλψης και εικονικές ασφαλιστικές καλύψεις, κλπ. κλπ) , γιατί οι υπεύθυνοι δεν κάνανε τίποτε όταν έπρεπε;

Και δεν σταματάει εδώ, ο Δημοσθένης. Εξακολουθεί, με καίριες αποκαλύψεις, να με καταπονεί, γιατί ανηλεώς τραβάει παράμερα την κουρτίνα της τύφλωσης, που ο φτιασιδωμένος χωρίς προοπτική πολιτικός λόγος εδώ και καιρό, μας εξουδετερώνει με την απουσία κάθε περιεχομένου του. Τι να απαντήσεις στο ουδέν και το καθόλου;

Ακάθεκτος, συνεχίζει ο ρήτορας, σε άλλο σημείο του πρώτου λόγου του:

Δημοσθένης: [7] Αν λοιπόν συμπολίτες μου αποφασίσετε να συνταχθείτε με τη γνώμη μου, πράγμα που δεν κάνατε νωρίτερα, (…) ο καθένας σας όπου χρειάζεται κι όσο μπορεί, να προσφερθεί «παρασχεῖν αὑτὸν χρήσιμον τῇ πόλει» (…) κι άλλος χρήματα, άλλος υπηρεσία (…) «καὶ παύσησθ' αὐτὸς μὲν οὐδὲν ἕκαστος ποιήσειν ἐλπίζων, τὸν δὲ πλησίον πάνθ' ὑπὲρ αὐτοῦ πράξειν…».

Σχολιάζω: Παρακινεί ο ρήτορας τους συμπολίτες του να φανούν χρήσιμοι στην πόλη τους, ο καθένας κατά τις δυνάμεις του, και να σταματήσουν νε περιμένουν χωρίς να κάνουν τίποτε, ελπίζοντας να εκτελέσει τα πάντα ο γείτονας, αντί γι’αυτούς!

(Ας μη μιλήσω για σημερινές αντιστοιχίες, γιατί εδώ που είμαι, δεν ξέρω, αν ψηφίστηκε το νομοθέτημα για τα ανοσιουργήματα των προβληματιζομένων που δεν ακούνε πια δελτία ειδήσεων, κλπ..)

Να είναι συχωρεμένη η ψυχούλα, που μάζευε τόσα βιβλία για να τα μελετήσει -ακόμη και στα γεράματα- ώστε να γίνεται κάθε μέρα και καλύτερη! Έτσι βρήκα κι εγώ την ευκαιρία να ξαναδιαβάσω -όχι να μελετήσω- και να θυμηθώ τους (κάποιους) Δημοσθένους Φιλιππικούς Λόγους, και να ανακαλύψω την πυρίτιδα στις πολιτικές συμπεριφορές, που είναι ολόιδιες εδώ και τόσες χιλιάδες χρόνια.

Βρήκα την ευκαιρία να ξαναβρεθώ με την αρχαία Ελληνική Γραμματεία, που τόσο αγάπησα, για την αδιάψευστη κι αθάνατη δύναμή της, να φωτίζει το εκάστοτε παρόν, και να προδιαγράφει τα μελλοντικά ενδεχόμενα και λογικά ακόλουθα, χωρίς στολίδια, γιρλάντες και διαφημιστικά -αλλά απατηλά- σκηνικά. Να δείχνει τη φρίκη, φρίκη, το ψέμμα, ψέμμα, το δόλο, δόλο και την αλήθεια, λαμπερή, ατίμητη, ακαταμάχητη, ζωντανή, αεί θάλλουσα ακόμη και θαμμένη, σκια-σμένη, παραμερισμένη και πολεμουμένη.

Βλέπετε, στην πορεία μας για την προσωπική μας αυτογνωσία, η πείρα είναι ατομική υπόθεση, γιατί σε μαθαίνει να αποφεύγεις τα λάθη σου.

Η γνώση της Ιστορίας όμως, σε μαθαίνει να μην κάνεις τα λάθη που έκαναν άλλοι πριν από σένα, γιατί μπορείς να παρακολουθήσεις την πορεία της εσφαλμένης στάσης κι επιλογής ζωής, βήμα-βήμα, και να ιδείς με ποιο τρόπο θα κατρακυλάς στου κακού τη σκάλα και τον εξευτελισμό. Κι ας λένε οι σύγχρονοι ανιστόρητοι ιστορικοί, ότι η ιστορία μας είναι ψευδεπίγραφος μύθος, χωρίς ουσία. Αυτοί, ίσως, θέλουν να καταργήσουν την ιστορία, για μην ιστορηθούν τα ψεύδη τους. Όμως η ιστορία όλα τα γράφει. Και τα ψέμματα και τις αλήθειες. Μόνο που, στο τέλος, η αλήθεια λάμπει, αδάμας και χρυσός, ενώ το ψέμμα, κάρβουνο σκοτεινό και μαύρο, που λερώνει κι αμαυρώνει ό,τι ακουμπήσει. Κι άμα δοκιμαζόμενο καεί, φωτίζει πιότερο την αλήθεια και λιώνει -στάχτη γίνεται- κι ο αέρας την παίρνει και χώρο άπειρο δίνει στην αλήθεια για να λάμπει, να φωτίζει, να δείχνει αυτό που θα ζήσει, και θάνατος δε θα τ’ αγγίξει.

Αυτά, για όσους αγωνίστηκαν κι αγωνίζονται με κλειστά σχολεία, και νομίζουν πως μπορούν, στ’ αλήθεια, χωρίς πολεμοφόδια «μορφωτικού» -για το χαρακτήρα και το φρόνημα- ήθους, να συμβάλουν για καλλίτερες μέρες ζωής, τιμής, ανάπτυξης, συνέπειας και εθνικής ανεξαρτησίας της χώρας.

Ελένη Αθανασούλη