Βραζιλία, η επιστροφή της κρίσης:

Tο μικρόβιο που κρύβει σκόπιμα το ΔΝΤ, σε κάθε οικονομία που εισβάλλει, μοιάζει με μία βραδυφλεγή βόμβα που καθιστά απαραίτητη την δραστηριοποίηση του ξανά - με εξαίρεση την Μποτσουάνα, η οποία έδιωξε το Ταμείο.

“Καθοδηγούμενο από την Ουάσιγκτον, το ΔΝΤ έχει επανειλημμένα υποχρεώσει χώρες, οι οποίες ευρίσκονταν σε οικονομική κρίση, να προβούν σε επώδυνα μέτρα αναπροσαρμογής – ένα «πικρό φάρμακο», το οποίο δύσκολα θα επιβάλλαμε στον εαυτό μας.

Η Παγκόσμια Τράπεζα (ο εντολοδόχος του ΔΝΤ), φημίζεται για τη χρηματοδότηση εξαιρετικά δαπανηρών προγραμμάτων, τα οποία ωφελούν τους υψηλόμισθους συμβούλους, καθώς επίσης τις δικτυωμένες τοπικές ελίτ, χωρίς να προσφέρουν τίποτα στους απλούς πολίτες – αν και οι τελευταίοι καλούνται να πληρώσουν τη νύφη, όταν έλθει η ώρα της εξόφλησης” (B.Obama, πρόεδρος των Η.Π.Α.)

Άρθρο
Εάν μας ζητούσε κανείς να συγκρίνουμε τα αποτελέσματα της εισβολής του ΔΝΤ σε δύο χώρες, η μία εκ των οποίων (Αργεντινή, ανάλυση μας), αποφάσισε να διώξει τους συνδίκους του διαβόλου και χρεοκόπησε, αφού όμως προηγουμένως εξαθλιώθηκε και λεηλατήθηκε σε μεγάλο βαθμό, ενώ η άλλη (Βραζιλία - ανάλυση μας), δεν πτώχευσε μεν, αλλά «ληστεύθηκε» ανάλογα από το Ταμείο, θα ήταν φυσικά πολύ δύσκολο.

Θα μπορούσαμε όμως να πούμε σε γενικές γραμμές ότι, η εξέλιξη της Αργεντινής, όσον αφορά τουλάχιστον το ΑΕΠ της, ήταν πολύ καλύτερη - όπως φαίνεται καθαρά από το γράφημα, στο δεύτερο μέρος της ανάλυσης μας. Επίσης όσον αφορά το δημόσιο χρέος της, το οποίο ευρίσκεται στο 45,6% του ΑΕΠ, από 127% το 2005 - ενώ της Βραζιλίας στο 56,8%, παραμένοντας σχεδόν σε σταθερά επίπεδα.

Εν τούτοις, πρόκειται για δύο διαφορετικές χώρες μεταξύ τους, ειδικά όσον αφορά τον υπόγειο πλούτο και τα ενεργειακά αποθέματα της Βραζιλίας - μίας χώρας κυριολεκτικά πάμπλουτης, η οποία πλήρωσε και πληρώνει πάρα πολύ ακριβά τα λάθη των κυβερνήσεων της. Επομένως, είναι σχεδόν αδύνατες οι συγκρίσεις, τις οποίες μπορούν να κάνουν μόνοι τους οι αναγνώστες - εάν μελετήσουν προσεκτικά και τις δύο αναλύσεις, από τους συνδέσμους που παραθέτουμε.

Περαιτέρω, η εξέλιξη του ΑΕΠ της Βραζιλίας, η οποία υπέφερε τα πάνδεινα από το ΔΝΤ, διαπιστώνεται από το γράφημα που ακολουθεί - ενώ συμπεραίνει κανείς αβίαστα πως, αφενός μεν δεν ήταν τόσο καλή, όσο η αντίστοιχη της Αργεντινής, παρά τον πλούτο της, αφετέρου επιδεινώθηκε σημαντικά από την παγκόσμια κρίση.

Το πρόβλημα όμως με το οποίο μολύνθηκε η χώρα, όπως συνέβη με όλες όσες υπέστησαν την εισβολή του ΔΝΤ, μεταξύ των οποίων και η Τουρκία (ανάλυση), επικεντρώνεται στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών - επειδή, κατ' εντολή του ΔΝΤ, ιδιωτικοποιούνται τα πάντα.

Το αποτέλεσμα είναι να αγοράζονται οι σημαντικότερες εταιρείες σε τιμές ευκαιρίας από τους εντολοδόχους του ταμείου - οπότε να μην έχει τη δυνατότητα πια η οικονομία μίας χώρας να «ορθοποδήσει», αφενός μεν λόγω της φοροαποφυγής των πολυεθνικών, αφετέρου επειδή δεν έχει δικά της οικονομικά όπλα (μεγάλες επιχειρήσεις), για να αντιπαρατεθεί διεθνώς.

Έτσι λοιπόν, βραχυπρόθεσμα αυξάνεται το ΑΕΠ της χώρας που εισβάλλει το ΔΝΤ, αφού προηγουμένως βυθιστεί σκόπιμα στα «τάρταρα» - ενώ με την πολιτική λιτότητας που επιβάλλεται, καθώς επίσης με τη λεηλασία του δημόσιου και ιδιωτικού πλούτου, περιορίζονται τα ελλείμματα και τα χρέη.

Μακροπρόθεσμα όμως η κρίση πάντοτε επιστρέφει, αφού έχει σχεδιαστεί ανάλογα από το ταμείο - γεγονός που σημαίνει πως όταν μία χώρα γίνει μία φορά πελάτης του ΔΝΤ, θα είναι πάντοτε πελάτης. Το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών της Βραζιλίας (γράφημα που ακολουθεί), τεκμηριώνει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο το συγκεκριμένο συμπέρασμα.

Όπως φαίνεται (η εικόνα είναι ανάλογη και στην Τουρκία σήμερα), το μικρόβιο που κρύβει σκόπιμα το ΔΝΤ, σε κάθε οικονομία που οδηγείται στα νύχια του, μοιάζει με μία βραδυφλεγή βόμβα - η οποία καθιστά απαραίτητη την επαναδραστηριοποίηση του, με ελάχιστες εξαιρέσεις (κυρίως την Μποτσουάνα, η οποία κυριολεκτικά έδιωξε τους «μαύρους ιππότες της κολάσεως», όπως αποκαλούνται διεθνώς).

Πλούσιοι και φτωχοί
Όπως φαίνεται η απόσταση, η «ψαλίδα» καλύτερα μεταξύ πλουσίων και φτωχών, άνοιξε ακόμη περισσότερο στη Βραζιλία - λόγω της ανάληψης της διοργάνωσης του παγκόσμιου πρωταθλήματος ποδοσφαίρου. Ένας μεγάλος αριθμός εργαζομένων απειλείται να βυθιστεί ξανά στη φτώχεια και στην εξαθλίωση σε μία χώρα, στην οποία οι συνθήκες εργασίας δεν διαφέρουν σχεδόν καθόλου από τις αντίστοιχες των σκλάβων, σε άλλες εποχές.

Με δεδομένο δε το ότι, πίσω από εκείνες τις επιχειρήσεις, οι οποίες ανέλαβαν τα έργα, κρύβονται διεφθαρμένοι υπουργοί και πολιτικοί της κυβέρνησης, είναι εύλογο να ισχυρίζονται πολλοί πως "στη χώρα η πολιτική αυτοεξυπηρετείται, ενώ οι ανόητοι Πολίτες πληρώνουν το λογαριασμό".

Ειδικότερα, παρά το ότι οι εργασιακές σχέσεις προστατεύονται από το ίδιο το σύνταγμα, εκατομμύρια άνθρωποι στη Βραζιλία εργάζονται χωρίς συλλογικές ή ατομικές συμβάσεις, όπως έχει επιβάλλει ουσιαστικά το ΔΝΤ - κάτι που θέλει να εφαρμόσει και στην Ελλάδα, χωρίς καμία ουσιαστική αντίδραση εκ μέρους των εργαζομένων, καθώς επίσης των συνδικαλιστικών τους οργάνων.

Εκτός αυτού, είναι υποχρεωμένοι να φροντίζουν οι ίδιοι για τα ρούχα εργασίας τους, όπως και για τα εργαλεία που είναι απαραίτητα για να κάνουν τη δουλειά που τους ανατίθεται - τα οποία φυσικά αγοράζουν με δικά τους χρήματα. Αυτό συμβαίνει κυρίως στην επαρχία και σχετικά λιγότερο στις μεγάλες πόλεις - ενώ η κυβέρνηση προσπαθεί να καταπολεμήσει το φαινόμενο, στέλνοντας όσο πιο συχνά μπορεί τους επιθεωρητές εργασίας στις επιχειρήσεις και στα εργοτάξια.

Εν τούτοις, επειδή πίσω από τις εταιρείες που εκμεταλλεύονται στο έπακρο τους εργαζομένους, κρύβονται συνήθως «αξιότιμες» προσωπικότητες της χώρας (πολιτικοί, μεγάλοι γαιοκτήμονες κλπ.), η κατάσταση επιδεινώνεται συνεχώς - ειδικά στη γεωργία και στις βιομηχανίες ρούχων, στις οποίες εργάζονται πάρα πολλοί μετανάστες, κυρίως από τη Βολιβία.

Για παράδειγμα η ισπανική εταιρεία Zara, ο ιδιοκτήτης της οποίας ανήκει στους πλουσιότερους ανθρώπους παγκοσμίως, κατασκευάζει τα ενδύματα που πουλάει στη Βραζιλία - αναθέτοντας τη «βρώμικη δουλειά» σε «ανάδοχες εγχώριες εταιρείες». Οι εταιρείες αυτές παράγουν τα ενδύματα, απασχολώντας εργαζομένους με προϋποθέσεις που δεν διαφέρουν καθόλου από αυτές των σκλάβων στο παρελθόν - κάτι που δεν συμβαίνει μόνο στην επαρχία, αλλά και στις μεγάλες πόλεις.

Συνεχίζοντας, ο βασικός μισθός των εργαζομένων είναι κάτι λιγότερο από 300 € μηνιαία - για περισσότερες όμως ώρες εργασίας, συγκριτικά με την Ευρώπη, σε συνθήκες εξαιρετικά δύσκολες. Ίσως το ποσόν αυτό να μην φαίνεται υπερβολικά χαμηλό σε εκείνους που δεν γνωρίζουν πως το Sao Paulo, για παράδειγμα, είναι μία από τις ακριβότερες πόλεις του πλανήτη - ενώ ο πληθωρισμός καλπάζει, παρά τα χαμηλά νούμερα που ανακοινώνει σκόπιμα η κυβέρνηση, γνωρίζοντας πως οι πολίτες είναι έτοιμοι να εξεγερθούν.

Ο δείκτης τιμών καταναλωτή, στο γράφημα που ακολουθεί, τεκμηριώνει το πρόβλημα - ενώ, λόγω της διεξαγωγής του παγκόσμιου πρωταθλήματος, αυξάνονται ακόμη περισσότερο οι τιμές, οδηγώντας τους πολίτες στα όρια.

Επειδή δε πολλοί προσπαθούν να πλουτίσουν από τις αγώνες, οι τιμές ορισμένων προϊόντων, ιδίως των ξενοδοχείων, έχουν φτάσει σε δυσθεώρητα επίπεδα.

Το «εργατικό σύνταγμα» της Βραζιλίας
Ενδιαφέρον είναι το γεγονός ότι, το σύνταγμα ρυθμίζει επακριβώς τις εργασιακές σχέσεις στη Βραζιλία - ενώ δεν μπορεί να αλλάξει, χωρίς μία πλειοψηφία της τάξης του 75%. Αυτό οφείλεται στην οκταετή διακυβέρνηση της από τον κ. Lula da Silva, ο οποίος ήταν πρώην ηγέτης συνδικάτου. Η χώρα συνεχίζει βέβαια να κυβερνάται από αριστερό κόμμα, το οποίο όμως είναι πιο φιλικό απέναντι στις επιχειρήσεις.

Σε κάθε περίπτωση, οι εβδομαδιαίες ώρες εργασίας έχουν καθοριστεί στις 44 - ενώ το σύνταγμα έχει συμπεριλάβει ακόμη και το χρόνο των μεσημεριανών διαλειμμάτων (μία ώρα). Εάν κάποιοι εργαζόμενοι δε ή τα συνδικάτα τους καταθέσουν αγωγές για τυχόν παράβαση των ρυθμίσεων, κερδίζουν σε όλες τις περιπτώσεις - κάτι που φυσικά δεν συμβαίνει, επειδή η διαφθορά των συνδικαλιστών είναι τεράστια, όπως επίσης οι εκβιασμοί εκ μέρους των εργοδοτών (ειδικά των ξένων).

Επίλογος
Το σημαντικότερο ίσως πρόβλημα της Βραζιλίας είναι το ιδιωτικό χρέος - το οποίο έχει συσσωρευτεί από τις τεράστιες προσπάθειες των αριστερών κυβερνήσεων της, να αυξήσουν το βιοτικό επίπεδο των Πολιτών τους. Το μέγεθος του ιδιωτικού αυτού χρέους, σε συνδυασμό με το έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, θα οδηγήσει ξανά σε μεγάλες περιπέτειες τη χώρα των 200 εκ. κατοίκων.

Σε κάθε περίπτωση, το αργότερο μετά τη διεξαγωγή του παγκοσμίου κυπέλου, αναμένονται μεγάλες κοινωνικές αναταραχές και εξεγέρσεις - οι οποίες θα αναγκάσουν πιθανότατα την κυβέρνηση σε πολύ μεγάλους συμβιβασμούς, εν όψει των εκλογών του Οκτωβρίου.

Κάτι τέτοιο θα μεγεθύνει ακόμη περισσότερο τα οικονομικά προβλήματα της χώρας - ειδικά εάν διεθνείς επενδυτές αποφασίσουν «ξαφνικά και αγελαία» να εγκαταλείψουν το πλοίο, αποφεύγοντας το εκλογικό ρίσκο.

Επομένως, η κατάσταση της Βραζιλίας είναι εξαιρετικά κρίσιμη - ενώ δεν είναι απίθανο να γίνει εκείνη η πεταλούδα, το πέταγμα της οποίας θα οδηγούσε το χρηματοπιστωτικό σύστημα του πλανήτη στην αναμενόμενη κατάρρευση του.

www.analyst.gr – Βασίλης Βιλιάρδος