Δεσμώτες του χρέους για άλλα 50 χρόνια

Των Μάριου Χριστοδούλου, Κώστα Τσάβαλου

Η επιμήκυνση του δανείου των 180 δισ. ευρώ που πήρε η Ελλάδα από την ευρωζώνη και τα άλλα σενάρια για την ελάφρυνσή του

Φορτωμένες με χρέη δισεκατομμυρίων ευρώ θα είναι οι επόμενες γενιές των Ελλήνων. Η επιμήκυνση έως και 50 χρόνια του δανείου διάσωσης των 180 δισ. ευρώ που έλαβε η χώρα μας από την ευρωζώνη είναι ένα από τα σενάρια που εξετάζονται στο πλαίσιο της ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους. Το εν λόγω σχέδιο είναι πολύ πιθανό να υποστηριχτεί και από ένα μικρότερο επιτόκιο δανεισμού.

Σύμφωνα με πληροφορίες, το επιτόκιο το οποίο θα πληρώνει η Ελλάδα προκειμένου να εξοφλήσει τα κεφάλαια που έχει λάβει από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης θα είναι κοντά στο 1,6 με 1,7%. Μία μονάδα κάτω από αυτό που καταβάλλει σήμερα και το οποίο κυμαίνεται στο 2,7 με 2,8%. Αξιωματούχοι του υπουργείου Οικονομικών εκτιμούν ότι μόνο με συνδυαστική λύση μπορεί να καταστεί βιώσιμο το χρέος, από τη στιγμή που έχει απομακρυνθεί το ενδεχόμενο ενός νέου ονομαστικού κουρέματος στα πρότυπα του PSI+.

321 δισ. ή 176% του ΑΕΠ
Αυτή τη στιγμή το δημόσιο χρέος της χώρας ανέρχεται στα 321 δισ. ευρώ ή στο 176% του ΑΕΠ, με την ΕΚΤ, την Ε.Ε. και την ευρωζώνη να κατέχουν περίπου το 80%, αφού οι ιδιώτες δανειστές είναι ουσιαστικά ανύπαρκτοι μετά τις αναδιαρθρώσεις που προηγήθηκαν. Τα δάνεια που πήρε η Ελλάδα από την τρόικα ξεπερνούν τα… 214 δισ. ευρώ. και συνοδεύτηκαν από πολύ σκληρά ανταλλάγματα για την οικονομία και τους πολίτες της. Από αυτά τα 180 δισ. ευρώ κατέβαλε η ευρωζώνη και τα 34 δισ. ευρώ το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.

Για την ώρα οι μόνες «ανάσες» που παίρνει η Ελλάδα από την αναδιάρθρωση του χρέους (κούρεμα και επαναγορά) αποτυπώνονται στη σταδιακή μείωση των τοκοχρεολυσίων που καταβάλει κάθε χρόνο για την εξυπηρέτηση των δανείων. Οι δαπάνες για τόκους θα μειωθούν φέτος κατά 50%, στα 6,1 δισ. ευρώ από 12,224 δισ. ευρώ το 2013.

Η μεγάλη «έκρηξη» στα χρεολύσια θα σημειωθεί μετά το 2020 λόγω της χρονικής επιμήκυνσης αποπληρωμής των δανεικών, απόρροια του PSI. Ολα αυτά θα αλλάξουν εφόσον το σχέδιο μετακύλησης των λήξεων των ελληνικών ομολόγων παραταθεί κατά 50 ή 30 έτη κατά μέσο όρο, αφού για κάποια χρόνια ο προϋπολογισμός θα έχει πλήρη απαλλαγή από την πληρωμή δαπανών για τόκους. Από τα στοιχεία του Γενικού Λογιστηρίου προκύπτει ότι η μεσοσταθμική διάρκεια του χρέους έχει φτάσει τα 16 χρόνια (από 15 πέρσι και 6 το 2011), ενώ στις περισσότερες χώρες της ευρωζώνης δεν ξεπερνά τα 7 έτη. Η κυβέρνηση στοχεύει σε άμεση λύση στο μείζον ζήτημα της βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους και δη μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2014. Οι συζητήσεις για την αναδιάρθρωση είναι πιθανό να ξεκινήσουν αμέσως μετά την επικύρωση δημοσιονομικών στοιχείων για το πλεόνασμα του 2013 από την Εurostat, στις 23 Απριλίου, με σκοπό οι οριστικές αποφάσεις να έχουν ληφθεί έως το τέλος Ιουνίου. Ανεπισήμως οι συζητήσεις περί νέας ελάφρυνσης έχουν ανοίξει προ πολλού, με την Αθήνα να βρίσκεται εδώ και αρκετό χρονικό διάστημα στη μέση της διαμάχης μεταξύ Βερολίνου και Ουάσινγκτον για το ενδεχόμενο ενός νέου «κουρέματος».

Ανοίγοντας χθες τα χαρτιά του για το θέμα της απομείωσης του χρέους ο Γιάννης Στουρνάρας είπε στους εκπροσώπους των διεθνών ΜΜΕ πως ενδεχόμενη ελάφρυνση θα μπορούσε να προκύψει με τη μείωση των επιτοκίων ή την παράταση της περιόδου αποπληρωμής του χρέους. Απέφυγε ωστόσο να αναφερθεί στην επιμήκυνση των λήξεων, που σε κάθε περίπτωση θα είναι πολύ μεγάλη.

Ο υπουργός προσδιόρισε το χρηματοδοτικό κενό για τη διετία 2014-2015 στα 11 δισ. ευρώ, ενώ ερωτηθείς για το ενδεχόμενο τρίτου δανείου από την ευρωζώνη σημείωσε πως είναι πολύ νωρίς να μιλάμε για ενδεχόμενη περαιτέρω οικονομική στήριξη της Ελλάδας. «Το ιδανικό για μας θα ήταν να μη λάβουμε νέο δάνειο από τους Ευρωπαίους εταίρους» δήλωσε ο υπουργός Οικονομικών, δίνοντας το στίγμα της διαπραγματευτικής τακτικής που θα ακολουθήσει η κυβέρνηση ώστε να αποφύγει ένα νέο μνημόνιο, που είναι πιθανό, λόγω των σκληρών όρων, να οδηγήσει τη χώρα ακόμη και σε εκλογές.

Εκτίμησε ότι η Ελλάδα θα αποκτήσει περιορισμένη πρόσβαση στις διεθνείς αγορές το δεύτερο εξάμηνο του 2014, ενώ οι τίτλοι τους οποίους πρόκειται να εκδώσει θα είναι πενταετούς διάρκειας – επιβεβαιώνοντας σχετικό δημοσίευμα της «Εφ.Συν.» (2 Νοεμβρίου 2013). «Η Ελλάδα έχει διανύσει μια μακρά και επίπονη πορεία από το 2009. Χάρη στις θυσίες του ελληνικού λαού και την υποστήριξη των Ευρωπαίων εταίρων μας κατορθώσαμε να σταθούμε όρθιοι και αποδείξαμε την απαρέγκλιτη δέσμευσή μας στην ευρωπαϊκή αξία της αλληλεγγύης. Αναλαμβάνουμε την προεδρία όχι ως χώρα σε κρίση, αλλά ως χώρα σε ανάκαμψη», δήλωσε ο κ. Στουρνάρας. Σημείωσε ότι τον Απρίλιο ολοκληρώνονται οι εργασίες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και ως εκ τούτου η ελληνική προεδρία θα είναι εμπροσθοβαρής. Είπε ακόμη πως η Ευρώπη εξακολουθεί να κινείται σε τροχιά δημοσιονομικής εξυγίανσης και τα πρώτα σημάδια ανάκαμψης είναι ήδη ορατά.

Πλεόνασμα χωρίς δαπάνες «κάτω από το χαλί»
Δεν υπάρχει θέμα διόγκωσης των ληξιπρόθεσμων οφειλών προκειμένου να βελτιωθεί το δημοσιονομικό αποτέλεσμα, λέει το υπουργείο Οικονομικών

Του Κώστα Τσάβαλου

Σε διευκρινίσεις για το πρωτογενές πλεόνασμα και τις ληξιπρόθεσμες οφειλές του Δημοσίου προς τους ιδιώτες προχώρησε το υπουργείο Οικονομικών, μία ημέρα μετά τη δημοσιοποίηση των αναλυτικών στοιχείων για την πορεία του προϋπολογισμού στο εντεκάμηνο του 2013. Η ηγεσία του υπουργείου υποστηρίζει ότι δεν υπάρχει θέμα διόγκωσης των ληξιπρόθεσμων οφειλών προκειμένου να βελτιωθεί το δημοσιονομικό αποτέλεσμα, δεδομένου ότι το πρόγραμμα αποπληρωμής των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων είναι ουδέτερο από δημοσιονομική άποψη και δεν επηρεάζει το πρωτογενές αποτέλεσμα σε δημοσιονομική βάση. Στην ανακοίνωση τονίζεται μεταξύ άλλων ότι:

• Το ύψος των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων στις 31.12.2012 ανερχόταν σε 8.971 εκατ. ευρώ (εκ των οποίων 8.247 εκατ. ευρώ υποχρεώσεις σε τρίτους και 724 εκατ. ευρώ εκκρεμείς επιστροφές φόρων). Στο τέλος Νοεμβρίου 2013 το ύψος των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων ανερχόταν σε 5.858 εκατ. ευρώ (εκ των οποίων 5.401 εκατ. ευρώ υποχρεώσεις σε τρίτους και 457 εκατ. ευρώ εκκρεμείς επιστροφές φόρων). Συνεπώς, οι ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις έχουν μειωθεί κατά 35% από το τέλος του 2012 μέχρι το τέλος Νοεμβρίου 2013.

• Το υπουργείο Οικονομικών, από την έναρξη της διαδικασίας αποπληρωμής ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων μέχρι και τον Δεκέμβριο του 2013, έχει ολοκληρώσει, μέσω της ειδικής πίστωσης ύψους 8 δισ. ευρώ, τη χρηματοδότηση αιτημάτων ύψους 6,8 δισ. ευρώ. Δηλαδή, έχει ήδη μεταβιβαστεί προς τους φορείς το 85% των συνολικών πόρων που προβλέπονται για την αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων.

• Παρά την ικανοποιητική εξέλιξη της διαδικασίας, ορισμένοι φορείς συνεχίζουν να σωρεύουν νέες ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις. Η δημιουργία νέων ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων, πλην επιστροφών φόρων, στο 2013 οφείλεται κυρίως στον ΕΟΠΥΥ και κατά μικρότερο ποσοστό σε άλλους φορείς (ΤΠΔΥ, νοσοκομεία, ΟΤΑ και υπουργεία). Ομως, η ολοκλήρωση σημαντικών παρεμβάσεων, μέσω της διαδικασίας claw-back και rebate, θα αυξήσει τα έσοδα του ΕΟΠΥΥ και κατ’ επέκταση θα βελτιώσει και τα τελικά οικονομικά αποτελέσματά του.

• Σε κάθε περίπτωση, η εκτίμηση για το ύψος των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων στο τέλος του 2013 έχει συνυπολογιστεί και ενσωματώνεται στις εκτιμήσεις για τη διαμόρφωση του πρωτογενούς πλεονάσματος του 2013, όπως αυτό αποτυπώνεται στον κρατικό προϋπολογισμό 2014. Δηλαδή δεν κρύβονται δαπάνες «κάτω από το χαλί» για να ωραιοποιηθεί το δημοσιονομικό αποτέλεσμα.

eleutheriellada