Μια Ελληνική τραγωδία !

Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πολιτικής (EPS) δημοσίευσε χθες μια ανάλυση- σχόλιο για την Ελληνική κρίση. Το δημοσιεύουμε σε μετάφραση.

Των Fabian Zuleeg και Γιάννη Α. Εμμανουηλίδη

Οι εξελίξεις στην Ελλάδα έχουν τονίσει ότι οι ηγέτες της Ευρώπης δεν μπορεί πλέον να αποφύγουντην κρίσιμη ερώτηση για το «πως θα διασώσουν την Ευρωζώνη»: Πέρα από την παροχή χρηματοδότησης για να στηρίξουν το δημόσιο χρέος στην Ελλάδα, ποιο είναι το μακροπρόθεσμο σχέδιο;

Χωρίς να εξετάζει όλα τα βαθύτερα αίτια της την κρίση του ευρώ – και όχι μόνο την έλλειψη πειθαρχία της δημόσιας χρηματοδότησης και τη διαρθρωτική μεταρρύθμιση, αλλά και την έλλειψη ανταγωνιστικότητας της περιφέρειας της Ευρώπης και τις αποκλίνουσες οικονομικές επιδόσεις εντός της Ευρωζώνης – αυτή η κρίση θα επανεμφανιστεί μέχρι οι ψηφοφόροι στα ασθενέστερα ή στα ισχυρότερα μέλη πουν «ως εδώ», με ό,ποιες αρνητικές επιτπωσεις αυτό μπορεί να δημιουργήσει.
Αυτή τη στιγμή, οι εταίροι της Ευρωζώνης είναι δεσμευμένοι. Χωρίς περαιτέρω υποστήριξη, η Αθήνα θα πρέπει να χρεωκοπήσει, με όλες τις αρνητικές οικονομικές και πολιτικές συνέπειες για την Ελλάδα και τους Ευρωπαίους εταίρους. Την ίδια στιγμή, η κατάσταση στην Ελλάδα γίνεται όλο και πιο επισφαλής καθημερίνα.

Αυτό δεν πρέπει να προκαλεί έκπληξη: κάποια στιγμή, η πολιτική και οικονομική σκοπιμότητα της
διεξαγωγή επαχθείς μεταρρυθμίσεις και αυστηρά μέτρα λιτότητας επρόκειτο να φορέσει λεπτό. Ο αργός θάνατος της ελληνικής οικονομίας, και του βιοτικού επιπέδου, η απώλεια του ελέγχου επί των οικονομικών πολιτικών, η μαζική ιδιωτικοποίηση των κρατικών περιουσιακών στοιχείων, μια πληγωμένη εθνική υπερηφάνεια και η αύξηση της απόγνωσης,του θυμού και μια βαθιά αίσθηση αδικίας – οι καθημερινοί Έλληνες δεν αισθάνονται υπεύθυνοι για την κρίση στην οποία βυθίστηκε η χώρα τους – προσθέτουν ένα ισχυρό και επικίνδυνο μείγμα.

Όταν αυτό συνδυάζεται με έλλειψη μελλοντικών προοπτικών, με ελάχιστους να βλέπουν μια επιστροφή σε θετικές οικονομικές επιδόσεις τα επόμενα χρόνια, δεν αποτελεί έκπληξη ότι οι Έλληνες στρέφονται όλο και περισσότερο εναντίον της μεταρρύθμισης.

Δεν υπάρχουν απόλυτα ικανοποιητικές λύσεις σε αυτή την κατάσταση – δυστυχώς, δεν υπάρχει ασημένια σφαίρα. Αλλά, σ’ ένα πρώτο βήμα, οι ηγέτες της Ευρώπης πρέπει να προσέχουν τα λόγια τους. Ο δρομέας που σε μια σκυταλοδρομία έχει χάσει την ταχύτητα του – είτε λόγω της ανικανότητάς του ή όχι – είναι απίθανο να αυξηθεί η συνολική του απόδοση. Το αίσθημα απαξιώθηκε και εξοστρακίστηκε και είναι επίσης απίθανο να κερδίσει τη μεγάλη υποστήριξη του Ελληνικού πληθυσμού για συνεχείς μεταρρυθμίσεις, η οποία συμβάλει στην ενίσχυση στην Ευρωζώνη, αλλά βλάπτει τους απλούς ανθρώπους.

Επίσης, χωρίς την καλύτερη κατανόηση για το τι διακυβεύεται για όλους – ανεξάρτητα από το ζήτημα της «ευθύνης» – και τα οφέλη των χωρών της Ευρωζώνης που προκύπτουν από το κοινό νόμισμα, είναι σκληρά για να πείσουν το εκλογικό σώμα των πλουσιότερων κράτων- μέλων. Αλλά περισσότερη κατανόηση και αμοιβαίος σεβασμός δεν θα είναι αρκετός.

Συνεχείς σε βάθος μεταρρυθμίσεις και οι στοχευμένες περικοπές δαπανών που απαιτούνται στην Ελλάδα, όχι μόνο για τη βελτίωση των οικονομικών και δημοσιονομικών επιδόσεων αλλά και για να βοηθηθούν στονα πεισθούν οι ψηφοφόροι χώρες της Ευρωζώνης από το αίσθημα ότι όλο και περισσότερο υπερφορτώνονται και προδοθήκαν.

Αλλά η Ελλάδα χρειάζεται επίσης τους ευρωπαίους εταίρους να συμμετάσχουν στην παροχή βοήθειας τους στην κάλυψη των ελλείψεων της διακυβέρνησης της στη  δημόσια διοίκηση, την είσπραξη των φόρων, της ιδιωτικοποίησης και της οικονομικής ανάπτυξης – και αυτό έχει να συμβεί χωρίς πολλή καθυστέρηση.

Η υποστήριξη αυτή θα πρέπει να προέρχεται από μεμονωμένα κράτη μέλη, όμως αυτές τις δυνατότητες δεν υπάρχουν σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η Ελλάδα χρειάζεται επίσης μια θετική οικονομική προοπτική: για να δεχθούν να βιώσουν τον πόνο σήμερα για τα κέρδη του αύριο. Αυτό θα κάνει τα ισχύοντα μέτρα πιο αποδεκτά. Μια συνειδητή προσπάθεια για να περιορίσει τις άμεσες αρνητικές επιπτώσεις της λιτότητας (για παράδειγμα με την οριοθέτηση των δαπανών για την οικονομική υποδομή, υγεία και τηςν εκπαίδευση), καθώς και των άμεσων επενδύσεων από τα πλουσιότερα μέλη της ευρωζώνης είναι απαραίτητες.

Αυτό είναι πολιτικά δύσκολο, αλλά η εναλλακτική λύση δεν είναι καλύτερη: πιστεύουν οι Ευρωπαίοι ηγέτες πραγματικά ότι η συνεχιζόμενη βραχυπρόθεσμη στήριξη προς την ελληνική οικονομία με όλο και πιο απρόθυμο τονπληθυσμό είναι μια εφικτή ή επιθυμητή επιλογή;

Ό, τι συμβαίνει στην Ελλάδα όμως δεν πρέπει να αποσπά από την περαιτέρω ανάπτυξη της ΟΝΕ στην «ΕΕ» – την Ευρωζώνη πρέπει να συνοδεύει την νομισματική ένωση με την περαιτέρω οικονομική ολοκλήρωση. Οι προσπάθειες κατά τους τελευταίους 15 μήνες να ενισχύσουν την ευρωπαϊκή οικονομική διακυβέρνηση είναι σημαντική αλλά όχι αρκετή:

υπάρχει ανάγκη για ένα πλαίσιο το να οποίο δεσμεύει όλα τα μέλη της ευρωζώνης και όχι μόνο αυτά που χρειάζονται να έχουν πρόσβαση στην υποστήριξη, συνδεόμενα μεταξύ τους με το ευρωπαϊκό πλαίσιο και όχι κατά κύριο λόγο από διακυβερνητικά οργάνα και μηχανισμούς που όλο και περισσότερο θα θεωρούνται σαν όροι που επιβάλλονται από τους ισχυρούς για τους αδύναμους.

Το σύνολο της Ευρώπης πρέπει να αναγνωρίσει ότι οι κρίσιμες ανισορροπίες πρέπει να διορθωθούν, συμπεριλαμβανομένης και της εκ διαμέτρου διαφορετικής ανταγωνιστικότητας και της παραγωγικότητας. Υπάρχει επίσης η  ανάγκη για ολοκλήρωση της ενιαίας αγοράς, ιδίως για να προωθηθεί περισσότερο η κινητικότητα.

Αυτό θα λύσει τα προβλήματα της Ευρωζώνης; Σίγουρα όχι σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα. Εδώ, περισσότερα χρήματα θα είναι αναγκαία προκειμένου να αποφευχθεί μια ανεξέλεγκτη προεπιλογή, καθώς και κάποια «ήπια» αναδιάρθρωση με το κόστος διαδοθεί ευρέως σε όλη την Ευρώπη. Αλλά χωρίς την εστίαση στο μακροπρόθεσμο μέλλον, με βάση τον αμοιβαίο σεβασμό, των επενδύσεων και την αντιμετώπιση των εμποδίων και των αποκλίσεων που πλήττουν την ευρωζώνη,οι πληθυσμοί δεν θα δεχθούν απλά τον πόνο ή την πληρωμή που απαιτείται για να κρατήσει ζωντανό και ισχυρό το ευρώ.

Πηγή