Ναζισμός: πολιτική ιδεολογία ή πολιτική νοοτροπία;

Κάποτε μιλούσαμε για το φασισμό. Γνωστά τα γλωσολογικά και τα σημειολογικά. Εστιάζομαι συνειρμικά στο στοιχειώδες νόημα του όρου: συνένωση, ομάδα, συμμαχία, κλίκα, συνωμοσία, διείσδυση, κρυψίνοια, επικράτηση.

Εδώ και καιρό συζητάμε για την άνοδο του ναζισμού. Συζητάμε μάλιστα για ναζιστικές ιδεολογίες που πρέπει να εξαλείψουμε από τη ζωή και τον κόσμο μας!



Ναζισμός. Ως πολιτική ιδεολογία, είναι, νομίζω, η αλαζονεία της υπεροχής.

Τα μέσα επικράτησής της; Η καταδυνάστευση, η εξουσιαστική επιβολή, η δεσποτική κυριαρχία. Η εξολόθρευση των αντιστεκομένων αντιπάλων και των επικίνδυνων (συγκριτικά ανώτερων) ομάδων οικονομικής, πνευματικής και πολιτιστικής παρουσίας και δυναμικής, κλπ.. Αυτά όμως δεν είναι πολιτική ιδεολογία!

Νομίζω πως έχουμε μπερδευτεί. Το πρόβλημα στην κρίση που αντιμετωπίζει ο κόσμος μας, δεν είναι η ιδεολογία ή οι ιδεολογίες. Ο καθένας μας έχει μια ιδεολογία. Ο καθένας μας, κάπως αντιλαμβάνεται τον κόσμο και κάπως τον ονειρεύεται. Το ερώτημα είναι με ποιόν τρόπο προσπαθεί και πολιτεύεται ο καθένας μας, ώστε να ευδοκιμήσει το μοντέλο της προτίμησής του;

Το ζήτημα δηλαδή, δεν είναι η ναζιστική ή η οποιαδήποτε άλλη ιδεολογία. Αλλά η νοοτροπία. Και μάλιστα η νοοτροπία των ομάδων, των εσμών περί την εξουσία και των ιθυνόντων τα κέντρα εξουσίας.

Εξηγούμαι:

Μπορεί κάποιος να πιστεύει ότι ο κόσμος μας πρέπει να πολιτεύεται μαρξιστικά, με ό,τι αυτό σημαίνει (κοινωνική ισότητα, κοινωνική δικαιοσύνη, ακτημοσύνη των πολιτών, κλπ. κλπ...). Αυτός κατευθύνει τις προσπάθειές του, τις φιλίες και τις συμμαχίες του για την επικράτηση ενός τέτοιου μοντέλου διακυβέρνησης. Προσπαθεί να διαφωτίσει, να διαδώσει, να εγκαθιδρύσει αυτό το μοντέλο διακυβέρνησης. Το προσπαθεί με όλες του τις δυνάμεις, καμμιά φορά μάλιστα, ξεπερνάει και τα όρια του εφικτού και του αποδεκτού, και μπαίνει στην περιοχή της υπερβολής και του φανατισμού. Στην περίπτωση αυτή, με τη χρήση «κοινωφελών μέσων» όπως η απειλή, η υποταγή, επιχειρείται ο εξαναγκασμός της κοινωνίας σε πολιτική συναίνεση! (για να μην ξεχνάμε τα γκουλάγκ, τις φυλακίσεις, τις κατασχέσεις αγαθών τις σφαγές και τις εκτελέσεις -αρχόντων και λαού- που έκανε η ανερχόμενη μπολσεβίκικη εξουσία στο όνομα της αλλαγής του τρόπου διακυβέρνησης).

Σε άλλη περίπτωση, μπορεί κάποιος να πιστεύει ότι ο κόσμος μας πρέπει να πολιτεύεται (δήθεν) Θεοκρατικά, με ό,τι αυτό σημαίνει (με πρόσχημα την εκ Θεού προέλευση της κρατούσης εξουσίας να εγκαθιδρύει κοινωνική ακινησία και προσχηματική δικαιοσύνη) και ο απόλυτος -ελέω Θεού- άρχων να έχει εξουσία ζωής και θανάτου των υπηκόων του, προκειμένου να επιβάλει τις βουλές τις δικές του και των παρακοιμωμένων του.

Άλλος μπορεί να πιστεύει ότι ο κόσμος μας πρέπει να πολιτεύεται με πανανθρώπινες αρχές και αξίες. Αυτός θα επιθυμεί να επικρατεί ισότητα των κυβερνωμένων και σοφία των κυβερνώντων. Ευκαιρίες εργασίας και παιδείας για όλους. Υγεία, ασφάλεια, πρόνοια, για όλους. Μέριμνα και προσπάθεια για την επάρκεια αγαθών, ετοιμότητα μηχανισμών και δομών για την αντιμετώπιση έκτακτων συνθηκών και καταστάσεων. Ακεραιότης, ικανότης και αξιοπιστία κυβερνώντων, κλπ., κλπ. παρόμοια. Αυτός που πιστεύει κάτι τέτοιο, θα κατευθύνει τις προσπάθειές του για την επίτευξη αυτού του μοντέλου διακυβέρνησης. Αλλά αυτός, γνωρίζει πολύ καλά, πως ο κόσμος είναι γεμάτος αντίφαση, πλεονεξία, αρπακτικότητα, ασυνέπεια, οπορτουνισμό, μειονεξία, κενοδοξία, αλαζονεία και τόσα άλλα. Για τούτο, αυτός -και οι συν αυτώ- πάντα θα προσπαθεί να κάνει καλά, εκείνο που αναλογεί στις δυνάμεις και την ευθύνη που αφορά το πρόσωπό του.

Υπάρχει και ο αιθεροβάμων της αναρχίας που δεν θέλει τίποτε. Θέλει τον άνθρωπο- αθώο φονιά, ελεύθερον να αυθαιρετεί, αδέσμευτο από κάθε υποχρέωση, ανεύθυνον για οποιαδήποτε πράξη ή παράλειψή του. Κότα, κουνέλι, σκυλάκι, λιοντάρι, γάϊδαρο, πίθηκο. Ο ανίσχυρος να βρίζει τον ισχυρό, ο πονηρός να ξεγελάει τον φιλότιμο, ο ψεύτης να κοροϊδεύει τον αγνό, ο κλέφτης να σκοτώνει για ν' αρπάξει, ο εγκληματίας να σεργιανίζει λεύτερος «γιατί είναι άνθρωπος», ο ισχυρός να καταπιέζει οικονομικά, πολιτικά, ηθικά ή επαγγελματικά τον ανίσχυρο, ο κυβερνήτης να γίνεται στυγνός εξουσιαστής, ο κυβερνώμενος να αντιδρά και να παραβιάζει τις υποχρεώσεις του, ο δάσκαλος να ελευθεριάζει και αντί μαθημάτων να παραδίδει νουθεσίες ασυδοσίας, ο ιατρός να εκμεταλλεύεται παντοιοτρόπως τον ασθενή του, κ.ο.κ. Αλλά στο βάθος, κι αυτός, ο αιθεροβάμων της αναρχίας, θέλει κάτι ιδιοτελές: Να μην ελέγχεται για ό,τι λέει και για ό,τι κάνει. Ό,τι και νά 'ναι αυτό.

Σήμερα, τέλος, υπάρχει η μόδα, η πίστη, η ευνουχισμένη αντίληψη λοβοτομημένων στρατιών πολιτών και πολιτικών, ότι ο κόσμος μας πρέπει να πολιτεύεται κατά πως θέλουν οι αγορές. (Γιατί έτσι γίνεται σήμερα). Δηλαδή αυτοί που μαζεύουνε το παγκόσμιο χρήμα. Όχι αυτοί που θέλουν να αγοράσουν, αλλά αυτοί που θέλουν να εξανδραποδίσουν. Δηλαδή, αυτοί που θέλουν να σε αναγκάσουν να τους πληρώσεις. Αυτοί λοιπόν, σου λένε: Άμα κάνεις αυτό (που θέλω εγώ/εμείς οι συγκεκριμένοι) εγώ θα σε θεωρώ φίλο, σύμμαχο και πολιτισμένο και θα έχεις λεφτά. Θα τα επιστρέψεις βέβαια σιγά-σιγά, αλλά σήμερα θα αποκτήσεις (!!!) αυτό που θέλεις. Όμως: Δεν θα πας να δανειστείς από άλλους. Δεν θα έχεις άλλους φίλους. Δεν θα έχεις άλλους συμμάχους. Θα αγοράζεις σπόρους. Θα πληρώνεις για κοινά-πανανθρώπινα αγαθά της φύσης, όπως το νερό της βροχής, ο σπόρος που πέφτει στην αυλή σου, ο καρπός του δέντρου -που φύτρωσε μόνο του στο δρόμο του σπιτιού σου-, γιατί όλα αυτά εμείς -οι δανειστές σου- τα εξουσιάζουμε με συμφωνία που υπογράψαμε μεταξύ μας.

Σήμερα που ο περισσότερος κόσμος έχει χάσει το νόημα της ζωής της δικής του, και προσπαθεί να ζήσει τη ζωή που του υποβάλλεται μέσα από τις διαφημίσεις (=κατευθυνόμενα μοντέλα ύπαρξης), σαν χαμένος προσπαθεί να βρεί την άκρη του νήματος.

Γιατί, ο άνθρωπος που παίρνει ό,τι του προσφέρει εκμαυλιστικά η αγορά, έμαθε να βαδίζει σαν το κοτόπουλο, που προχωράει όσο βρίσκει μπροστά του σπόρους, σκουληκάκια και χορταράκια. Ο άνθρωπος αυτός, μεταλλάχθηκε σιγά-σιγά σε σκύλο (αφού βρίσκει παρτεναίρ για την κλίνη του σε κάθε γωνία. Συχνά μάλιστα έναντι αδράς αμοιβής, και με συνέπεια -όχι σπανίως- ακόμη και το έγκλημα σε βάρος του). Και δεν σταμάτησε εδώ: συνέχισε ως γάϊδαρος, αφού συστηματικά, επιδεικτικά και προκλητικά αδιαφορεί για τις υποχρεώσεις του, όχι μόνο της (όποιας) δουλειάς, αλλά και τις οικογενειακές! Μάλιστα, οι πιο προχωρημένοι ανεγκέφαλοι, σου ζητάνε και τα ρέστα για τα ελλείμματα που συσσώρευσαν οι αταξίες και η ανευθυνότητά τους! Σου ζητάνε τα ρέστα για την αναποτελεσματικότητά τους λόγω της ιδίας αυτών ανικανότητας! Κι ακόμη, για την αναξιοπιστία τους στην δέσμευσή τους και για την διάψευση των προβλέψεων και των εγγυήσεών τους.

Αυτοί, οι τελευταίοι, σαν πιο θρασείς, μετέρχονται τις πιο ελεεινές μεθόδους για να αντιμετωπίσουν τις δυσκολίες και την αντίδραση που συναντούν κατά την άσκηση (ή για τη διατήρηση του τρόπου και του στόχου) της εξουσίας τους: Επιστρατεύουν όλα τα μέσα για την αποδυνάμωση των πολιτικών και οικονομικών τους αντιπάλων. Προπαγάνδα, διαστρέβλωση ειδήσεων, ψευδολογίες, δίκες, φορολογία, πειθαρχικά μέτρα, καταχρηστικούς πάσης φύσεως ελέγχους. Όλα τούτα τα μέσα, είναι πλέον αντικείμενα επιστημονικών μελετών και έρευνας. Δεν είναι φαντάσματα. Είναι πανεπιστημιακά μαθήματα. Για την επιστημονική εξουδένωση του αντιπάλου.

Αν οι προπαγάνδες καταφέρουν να πετύχουν το σκοπό τους, και υποταχτούμε στα θέλω των διαφόρων εξουσιών, και όχι σε ένα σύστημα και μοντέλο ζωής, συνειδητά εκουσίως και προσωπικά από εμάς επιλεγμένο, μετά από σκέψη, έλεγχο, πίστη, φροντίδα για την τήρησή του, έλεγχο για την αξία και τη σημασία του, θα έχουμε καταφέρει να είμαστε τα πιθηκάκια τους και να μαϊμουδίζουμε στα προστάγματά τους, σαν να πρόκειται για δικά μας ζητήματα. Θα έχουμε ασπασθεί πλήρως την δολιότητα και την αυθαιρεσία κάποιου εξουσιαστή, και θα γινόμαστε πολύ αποτελεσματικοί στις διαταγές του. Νομίζοντας πως μπορεί να επικρατήσει «η δική μας πλευρά» έναντι της άλλης.

Το κακό δεν επικρατεί έναντι άλλου κακού. Γιατί μεταξύ τους αυτά είναι πάντα αντίπαλα, και πάντα θ' αντιμάχοντα άλληλα. Η ζωή δεν είναι με το μέρος κανενός από αυτά, γιατί έχει τη δική της δυναμική. Η ζωή του ανθρώπου είναι μία. Με αρχή και τέλος, άσχετα από το ποιό μοντέλο διακυβέρνησης, εξουσίας, οικονομίας ή πολιτισμού θα επικρατήσει.

Θα μπορούσε, τέλος, κάποιος να αντείπει, ότι οι εξουσιαστικές δομές έχουν συνέχεια και διάρκεια, ενώ η ανθρώπινη ζωή έχει μόνο άρχή και τέλος.

Αυτό δεν είναι ακριβές. Γιατί, όλες οι εξουσιαστικές δομές, μπορεί να έχουν διάρκεια ακόμη και για κάποιους αιώνες, η μνήμη, όμως, μιας σπουδαίας ανθρώπινης ζωής, μπορεί να μένει ζωντανή στους αιώνες των αιώνων.

Εμείς, ως τί θα μείνουμε στην ιστορία της ζωής; Ως τα πιθηκάκια των χρηματιστηρίων και των δανειστών, ή ως νοήμονες που επιλέγουμε το δρόμο της ζωής, της ευθύνης, της ελευθερίας και της δημιουργίας;