Γιατί η Ευρώπη θέλει τώρα πιο αδύναμο νόμισμα;

Τα σενάρια που έχουν προετοιμαστεί από την ευρωπαϊκή κεντρική τράπεζα με φόντο τον αποπληθωρισμό και η πίεση των ΗΠΑ.

Από τους Γιάννη Αγγέλη, Κωνσταντίνο Μαριόλη

Μπορούν να πέσουν ακόμα πιο χαμηλά τα ευρωπαϊκά επιτόκια; Μπορεί η ΕΚΤ να ενεργοποιήσει τα μη συμβατικά μέτρα χωρίς προειδοποίηση και να γίνει… η Fed της Ευρώπης;

Στα ερωτηματικά αυτά στην εαρινή σύνοδο του ΔΝΤ, στην Ουάσινγκτον, οι Ευρωπαίοι κεντρικοί τραπεζίτες άφησαν ξεκάθαρα να εννοηθεί ότι δεν είναι απλώς έτοιμοι, δεν έχουν απλώς συμφωνήσει, αλλά, κατά τα φαινόμενα, συζητούν ήδη και τις πιθανές ημερομηνίες που οι επόμενες κινήσεις της ΕΚΤ θα δρομολογηθούν.

Κινήσεις που θα έχουν ως στόχο την ανακοπή των αντιπληθωριστικών προσδοκιών των αγορών για την Ευρωζώνη, την περαιτέρω μείωση των ονομαστικών επιτοκίων σε όλα τα επίπεδα της οικονομίας και την -επιτέλους- διολίσθηση της συναλλαγματικής ισοτιμίας του ευρώ έναντι του δολαρίου και των άλλων ισχυρών νομισμάτων.

Ο κ. Σόιμπλε, σε πρόσφατες δηλώσεις του, όχι μόνο παραδέχτηκε την πίεση που προκαλούν οι αντιπληθωριστικές προσδοκίες των αγορών για την Ευρωζώνη, αλλά, ακόμα περισσότερο, ξεκαθάρισε ότι ανησυχεί για τις συνέπειες της συναλλαγματικής ισοτιμίας του ευρώ στις εξαγωγές και τις εισαγωγές στην Ε.Ε.

Και μάλιστα σε συνθήκες που η ωρολογιακή βόμβα των εξελίξεων στην Ουκρανία θα μπορούσε να προκαλέσει μείζονος σημασίας γεωπολιτικά και οικονομικά προβλήματα στην ηπειρωτική Ευρώπη.

Μεγάλο ερώτημα, όμως, παραμένει το ποιο θα είναι το σενάριο που θα ακολουθήσει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα για να δρομολογήσει μια τέτοια παρέμβαση. Όπως επίσης και το πότε θα το κάνει αυτό.

Στο δεύτερο ερώτημα -και μέσα στο δ.σ. της ΕΚΤ- οι απόψεις δεν έχουν κατασταλάξει. Υπάρχει μια ισχυρή πτέρυγα, η οποία θεωρεί ότι πρέπει να περιμένει τουλάχιστον τα στοιχεία του πληθωρισμού του μηνός Απριλίου για να αποφασίσει όχι μόνο το αν, αλλά και το πώς θα πρέπει να γίνει η παρέμβαση. Η πλειοψηφούσα προς το παρόν άποψη θέλει την παρέμβαση να ωριμάζει μετά τον Ιούνιο. Υπάρχουν, όμως, και οι φωνές εκείνες που υποστηρίζουν ότι η ΕΚΤ θα πρέπει να ενεργήσει λοξοκοιτάζοντας προς τις Ευρωεκλογές του Μα-ϊου και να στηρίξει έμμεσα τις δυνάμεις αυτές που στηρίζουν το ευρώ ενάντια στους ευρω-σκεπτικιστές.

Όσον αφορά το πρώτο ερώτημα, το πώς δηλαδή θα γίνει η παρέμβαση της ΕΚΤ, τα σενάρια που παραμένουν ανοιχτά είναι δύο:

Το ήπιο σενάριο προβλέπει την καταρχήν παρέμβαση στο επιτόκιο και τη μείωσή του, παρά το γεγονός ότι βρίσκεται ήδη στο 0,25%. Και μόνο μετά την «απορρόφηση» της παρέμβασης αυτής θα εξεταστεί και πάλι το αν θα δρομολογηθεί η σταδιακή ενεργοποίηση των μη συμβατικών μέτρων που έχουν τεθεί στο τραπέζι.

Το «σκληρό» σενάριο είναι μάλλον πρωτόγνωρο για τα μέτρα και τις συνήθειες της ΕΚΤ. Σύμφωνα με αυτό, ομόφωνα πλέον -ακόμα και ο κ. Βάιντμαν είναι… μέσα- το δ.σ. της ΕΚΤ θα μπορούσε να ανακοινώσει μια ομοβροντία παρεμβάσεων που θα αρχίζει από τη μείωση του επιτοκίου και θα τελειώνει με την ενεργοποίηση του προγράμματος αγοράς κρατικών και ιδιωτικών τίτλων σε συνδυασμό με ένα μακρόχρονης διάρκειας πρόγραμμα LTROs, δηλαδή παροχή δανείων επτάχρονης διάρκειας με επιτόκιο κάτω του 1 % στις ευρωπαϊκές
συστημικές τράπεζες.

papaioannou