Έτσι λοιπόν, μέρες που είναι (έναρξη της σχολικής χρονιάς, βλέπετε), διάβασα εδώ, ενδιαφέρουσες -μόνο και μόνο για την επικινδυνότητά τους- «παιδαγωγικές απόψεις», και μάλιστα σε μια πρόταση αμφίβολης συντακτικής πληρότητας και αναμφίβολης έλλειψης ουσιαστικού νοήματος.
[«Εκτός κι αν τα σχολειά λειτουργούν ως φυτώρια που δημιουργούν στρατιωτάκια που παριστάνουν τους ελεύθερους πολίτες, πράγμα που θα το δεχτώ ως πραγματικότητα δεδομένου πως η αποστήθιση π.χ. της Ιστορίας, των Λατινικών κ.λπ., είναι υπηρέτες της εκπαιδευτικής φαιδρότητας»]
Αλιεύοντας (και εξειδικεύοντας) τα «περίεργα» ενός δημοσιεύματος:
- «η αποστήθιση π.χ. της Ιστορίας, των Λατινικών κ.λπ., είναι υπηρέτες της εκπαιδευτικής φαιδρότητας». ή [τα σχολειά.........είναι υπηρέτες της εκπαιδευτικής φαιδρότητας(;)].
- «Οι απαγορεύσεις κάθε τύπου γαργαλίζουν τον υποψήφιο παραβάτη να γίνει παραβάτης».
- « Το όριο από μόνο του κάνει κακό στον ψυχισμό του παιδιού, από τη στιγμή που δεν έχει δοθεί έμφαση στην καλλιέργεια του αυτοσεβασμού και της αυτοπειθαρχίας του».
- « Προσωπικά απεχθάνομαι τις έννοιες πειθαρχία και υπακοή, καθώς από μόνες τους με πνίγουν».
- «Ποιον άνθρωπο άφησες ελεύθερο και δεν έβαλε μόνος του φραγμούς;».
- « Σε ποιο παιδί δεν εξήγησες το αποτέλεσμα μιας πράξης σε ηλικία που αντιλαμβάνεται μια συζήτηση και δεν σε άκουσε προσεκτικά;».
- « Το πρόβλημα λύνεται με μια απλή μέθοδο που χρειάζεται μόνο εμπιστοσύνη στο αποτέλεσμα. Όταν τεθεί προ των ευθυνών του ένα παιδί, με ηρεμία, χαμόγελο και σεβασμό, η απόκλιση από το επιθυμητό αποτέλεσμα θα είναι μικρή».
- «Στο σχολείο ο άνθρωπος περνά τελικά τα χρόνια που χτίζει προσωπικότητα και χαρακτήρα».
- «Όταν στο σπίτι της μάθησης (θεωρητικά πάντα) συναντάς την επιβολή του μικροφώνου ευνοώντας -για σκέψου το- την ηχορύπανση και το κυριότερο αυτό θεωρείται αυτονόητο ή δεν προκαλεί αντιδράσεις (καθώς θυμίζει το «δάσκαλε, που δίδασκες και νόμο δεν εκράτεις..»), έχεις ξεκινήσει την επώαση προσωπικοτήτων που υποτάσσονται στο προτεταμένο επικριτικά δάκτυλό σου και στη μίμηση μιας προσβλητικής συμπεριφοράς ως ενήλικες. Οι άνθρωποι του «μη». Δημιουργούνται άτομα με απωθημένα.
Η θέση της αρθρογράφου ότι «η αποστήθιση π.χ. της Ιστορίας, των Λατινικών κ.λπ., είναι υπηρέτες της εκπαιδευτικής φαιδρότητας», είναι άστοχη, μερική, λανθασμένη και υποβολιμαία. Είναι άστοχη γιατί δεν προσδιορίζει τον όρο «αποστήθιση», δεν εξηγεί γιατί εντοπίζει τη βολή της στην ιστορία και, τέλος, γιατί εμπλέκει τα Λατινικά.
Ενώ είναι καθολική η ανάγκη για συγκεκριμένη αποστήθιση, η αρθρογράφος την αναφέρει ως μερικής ισχύος πρακτική ακολουθούμενη ειδικά στην ιστορία, στα λατινικά (κλπ) έτσι ώστε αυτό να αποτελεί στοιχείο της εκπαιδευτικής φαιδρότητας. Εννοεί η αρθρογράφος ότι μόνο στην ιστορία γίνεται αποστήθιση; Μόνο στα λατινικά;
Η πρακτική του σύγχρονου σχολείου κατήργησε de facto και την αποστήθιση ποιημάτων, για τις σχολικές εκδηλώσεις, με αποτέλεσμα η (παλαιά και σημαντικότατη, προάγγελος πολλές φορές θεατρικών επιδόσεων και κλίσεων) απαγγελία ποιημάτων, να έχει αντικατασταθεί από μια σύγχρονη άχρωμη και άτονη μουρμούρα ή τσιριχτή ανάγνωση, την οποία δεν αντιλαμβάνεται συνήθως κανένας ακροατής.
Η τοποθέτηση αυτή είναι επί πλέον και λανθασμένη, γιατί η αποστήθιση είναι αναγκαία ακόμη και για την «αποθήκευση» στη μνήμη μας ορισμένων εν σειρά όμοιων αντικειμένων, των οποίων η ενθύμιση είναι αδύνατη χωρίς κάποιο σύστημα κωδικοποίησης. (Αυτό είναι άσκηση που τελικά θα μας προσδώσει και κάποια χρήσιμη για το μέλλον ικανότητα). Έτσι, για παράδειγμα, αντικείμενα απομνημόνευσης (και επομένως αντικείμενα γνώσης δηλ. αποστήθισης) είναι τα διάφορα ΠΙΝ που χρησιμοποιούμε για τις κάρτες μας, οι κωδικοί πρόσβασης στους διάφορους ηλεκτρονικούς μας λογαριασμούς. Κωδικοί θυρίδων. Όλα αυτά μας χρειάζονται στην ζωή μας, πέραν του σχολείου και των μαθητικών ασκήσεων. Αλλά θα μας είναι αδύνατο να τα ενθυμούμεθα εάν δεν έχουμε τη στοιχειώδη ικανότητα να οργανώνουμε και να κρατάμε στη μνήμη μας ορισμένες ενότητες δεδομένων, για τη λειτουργία συσκευών και μηχανισμών που χρησιμοποιούμε στην καθημερινή μας ζωή.
Η θέση αυτή είναι και υποβολιμαία. Και τούτο, γιατί εστιάζεται ρητά και ειδικά αφ' ενός στην ιστορία (αποτροπή της -με κάθε τρόπο- διατήρησης της ιστορικής μας μνήμης), και αφ' ετέρου στα λατινικά, που είναι η γλώσσα της εξουσίας, (δεδομένου ότι -ιστορικά- γλώσσα της εξουσίας ήταν η ρωμαϊκή, η γλώσσα των κατακτητών). Είναι εύλογο, να μη θέλουν μερικοί να είναι ευκόλως κατανοητοί οι όροι της υπογείως επεκτεινομένης αλλότριας εξουσίας που βαθμιαία υποκαθιστά την ημετέρα «και εθνικά αυτοδύναμη» εξουσία.
Αν ωστόσο η αρθρογράφος θεωρεί ή βλέπει το σχολείο ως υπηρέτη της εκπαιδευτικής φαιδρότητας, θα τοποθετηθώ αναφανδόν θετικά. Ναί πράγματι, το σχολείο σήμερα αποτελεί την πρόφαση για να είναι η ελληνική μαθητιώσα νεολαία σε τέτοια αφασία, ακινησία, αναισθησία, αδράνεια και ασυναισθησία. Αλλά όχι για τους λόγους που η αρθρογράφος συγκαταλέγει στους κατ' αυτήν. Στους ακριβώς αντίθετους.
Γιατί παλαιότερα, μπορεί σε λάθος βάση, αλλά, νομίζαμε πως το σχολείο έχει ως λόγο ύπαρξής του να μάθει στους νέους να καταλαβαίνουν τί γίνεται γύρω τους, και τί έγινε ιστορικά (και για τους ίδιους, τους μαθητές ως μέρος ενός λαού), καθώς και το τί μπορεί να σημαίνουν αυτά που έγιναν, σε σχέση με το μέλλον. Αυτό φαίνεται ότι έχει σταματήσει, κι ότι πια δεν μπορεί να γίνει. (Ίσως μπορεί να ξαναγίνει, και καλύτερα μάλιστα.)
Όχι γιατί ορισμένοι λειτουργοί της εκπαίδευσης δεν πιστεύουν πως στο σχολείο πας για να μάθεις. Για να μάθεις κάτι. Για να μάθεις να μαθαίνεις το κάθε τι. Για να μάθεις και να γνωρίσεις ποιός είναι ο εαυτός σου. Για να ανακαλύψεις τα όριά σου. Για να φτάσεις τα όριά σου. Για να ξεπεράσεις τα όριά σου. Για να κάνεις όνειρα και να αλλάξεις τον εαυτό σου και τον κόσμο.
Αλλά επειδή ήρθαν κάποιοι που μας είπαν ότι άμα (και όπως-όπως) τελειώσεις (ή καμμιά φορά και πριν να τελειώσεις) το πανεπιστήμιο, εμείς θα σε διορίσουμε, θα σου κόψουμε μισθό, δεν έχει σημασία τί θα κάνεις, εσύ θα απολαμβάνεις τη μισθοδοσία σου και την ξεγνοιασιά σου. Τις διακοπές και τα διακοποδάνειά σου, τα εορτοδάνειά σου κλπ.κλπ.
Έτσι, δεν κατηγορώ τα παιδιά που δε μάθανε «γράμματα», και δυστυχώς θα πληρώσουνε το λογαριασμό αυτά τα ίδια, χωρίς να ξέρουνε γιατί. Αλλά μέμφομαι τους ανυποψίαστους παιδαγωγούς, που στάθηκαν κατώτεροι της ευθύνης τους, και φρονηματιζόμενη, δεν ακούω πια τις πολιτικές υποσχέσεις και -κυρίως- τις εκ-παιδευτικές μεταρρυθμίσεις. Τις θεωρώ απο-παιδευτικές.
Ε.Αθανασούλη για το www.logiosermis.net
Σχόλια
Στο logiosermis.net δημοσιεύεται κάθε σχόλιο. Θεωρούμε ότι ο καθένας έχει το δικαίωμα να εκφέρει ελεύθερα τις απόψεις του, οι οποίες εκφράζουν αποκλειστικά τον εκάστοτε σχολιαστή. Τα συκοφαντικά ή υβριστικά σχόλια θα διαγράφονται χωρίς προειδοποίηση. Περισσότερα στις οδηγίες χρήσης.