Select Menu

Image result for words movie 
Πριν από λίγες μέρες έβλεπα στην τηλεόραση μια ενδιαφέρουσα ταινία με τίτλο "The Words". Στην ταινία παρακολουθούμε κάποιον που ανακάλυψε το ταλέντο του στην συγγραφή, μέσα από την έκφραση του πόνου του για την απώλεια του παιδιού του, και  ρημάχτηκε η ζωή του ολόκληρη σαν έχασε το χειρόγραφο, όπου είχε αποθέσει τον πόνο του. Κάποιος άλλος το βρήκε, και μ'αυτό (που το δημοσίευσε σαν δικό του) έγινε ονομαστός συγγραφέας! Όμως η ταινία δεν τέλειωσε εδώ: Οι δυο συγγραφείς, ο γνήσιος και ο πλαστός, συναντήθηκαν και αποκαλύφθηκαν. Ο ένας αναγνώρισε πως η (εκ μέρους του ναρκισσιστική) λατρεία του λόγου του, τον έκανε να χάσει ολότελα τη ζωή του, και ο άλλος, μ΄όλο που αποφάσισε να αποκαλυφθεί, να ταπεινωθεί, να προσφερθεί ώστε (ακόμη και) να αποζημιώσει, δεν έγινε δεκτός.  "Έζησε με τις επιλογές του": Κλέβοντας την ζωή των άλλων. Εκείνων (γυναικών), που, σαγηνεμένοι από τον "μεγάλο συγγραφέα", απολάμβαναν κι αυτοί λίγη δόξα ως πρόσκαιροι εταίροι (μέχρι το κρεββάτι) του. Αλλά μέχρι εκεί. Γιατί ούτε εκεί, ο "μεγάλος" "συγγραφέας" άντεχε να φτάσει. Μια ζωή, επίφαση! Λόγια! Μόνο λόγια!

Είναι από κείνες τις ταινίες που δεν έτυχαν ευνοϊκής κριτικής. Ίσως,  γιατί οι κριτικοί δεν έκαναν τον κόπο να εμβαθύνουν στα λανθάνοντα μηνύματα της ταινίας. Πράγματι, είναι κάπως δύσκολο να αντιληφθείς μερικά πράγματα, ειδικά μάλιστα, όταν είσαι έξω από το ερευνώμενο αντικείμενο. Αλήθεια,
  • Θα μπορούσε ένας τεχνοκράτης να μας λύσει ψυχολογικά προβλήματα;
  • Θα μπορούσε ένας πολιτικός, σήμερα, στην Ελλάδα, να πολιτεύεται ειλικρινώς και ακομμάτιστα;
  • Θα μπορούσε ένας οικονομολόγος να δημιουργήσει παραγωγική ανασυγκρότηση, ισότητα και δικαιοσύνη;
  • Θα μπορούσε ένας βουδιστής να μας αναλύσει τα δόγματα της Εκκλησίας μας;
Ακούγοντας λοιπόν, τον κ. Τσίπρα, να μιλάει στην Τρίπολη, που άρχισε να μιλάει για την ...αρετή, στην αρχή νόμισα πως βρίσκομαι σε συμπόσιο περί αρετής! Αλλά, καθώς προχώρησε η ομιλία του δυο φράσεις παρακάτω, αντιλήφθηκα πως βρίσκομαι σε πολιτική συνάθροιση, με στόχο τις εκλογές. [Έτσι ακριβώς! Γιατί στις πολιτικές συναθροίσεις, και μάλιστα στις προεκλογικές, ο ομιλών, κάθε φορά μας μιλάει για την μοναδικότητά του στην αλήθεια και στην ορθότητα].

Σε ένα συμπόσιο περί αρετής, το θέμα θα ήταν (περίπου) 
  • τί είναι  η αρετή, 
  • αν η αρετή είναι εσωτερική ψυχική κατάσταση και προσανατολισμός, 
  • ή εξωτερική στάση και συμπεριφορά, 
  • αν η διακήρυξη της αρετής έχει σχέση και με τον πράγματι ενάρετο βίο, 
  • αν υπάρχει δυνατότητα να είναι ο άνθρωπος (που αντιμετωπίζει καθημερινά αναρίθμητες περί του αντιθέτου προκλήσεις) ενάρετος, 
  • αν είναι δύσκολο ή εύκολο να είσαι ενάρετος, 
  • αρετή έναντι τίνος, 
  • αρετή κατά τίνος, 
  • για ποιό λόγο με ποιόν σκοπό, μέχρι πότε, κλπ.
Σε μια τέτοια σύναξη, πρέπει, πρώτα από όλα, να (προσπαθήσουμε) εκτός από το να ορίσουμε την έννοια της αρετής, να εξετάσουμε και την χρήση της αρετής, την σχέση της με την ζωή του (ενάρετου) ανθρώπου και όλων των άλλων ανθρώπων. Να οριστεί, επίσης, ποιός μας προστάζει στην αρετή. Αν έχει κάποιος την εξουσία γι' αυτό, αν έχει την δυνατότητα να μας επιβάλλει την αρετή ή αν μας αφήνει -στην διακριτική μας αυτο-εξουσία και ευχέρεια- να επιλέξουμε την αρετή.

Δεν αρκεί να χειροκροτούμε την αρετή και να την επιδεικνύουμε ή να την επικαλούμεθα όταν την χρειαζόμαστε.

Όμως, ας δούμε μερικά πράγματα πιο ψύχραιμα και πιο ουσιαστικά: Μερικές πολιτικο-φιλοσοφικές θεωρίες, άκρως τεχνοκρατικές, έχουν απεμπολήσει την ευκαιρία να ασχολούνται με τέτοια πράγματα. Γιατί ασχολούνται με άλλα. Ασχολούνται κυρίως με την επίτευξη ενός σκοπού, που αποβλέπει στην εκπλήρωση οραμάτων, ονείρων και επιδιώξεων ενός ατόμου, ή μιας ομάδας ατόμων [και δεν έχει καμμιά απολύτως σημασία ο αριθμός των συνασπισμένων σ' αυτήν την επιδίωξη].

Έτσι, μια φιλελεύθερη οικονομική θεωρία, που επιζητεί οικονομικά  αποτελέσματα, αδιαφορώντας για τις ζωές που σφαγιάζονται και καταληστεύονται ή υποδουλώνονται για αυτόν τον σκοπό, δεν δικαιούται να μιλάει για την αρετή της.

Το ίδιο και μια μαρξιστική θεωρία που θέλει "να καταργήσει την εκμετάλλευση των ανθρώπων από τους συνανθρώπους τους, και να φέρει την ισότητα στην κοινωνία". Και τούτο, γιατί ένας τέτοιος σκοπός, απαιτεί συστράτευση πολλών,  εναντίον πολλών άλλων, που πιστεύουν πως η ευημερία της κοινωνίας και η κοινωνική δικαιοσύνη μπορεί να επιτευχθεί με άλλον τρόπο!

Οι πολιτικές θεωρίες που απεργάζονται τρόπους και μέσα για την εκ των έσω άλωση των κοινωνιών και την καθυπόταξη της βουλήσεως των ανθρώπων (ως εκλογικού σώματος), ώστε να κατευθύνεται και να χειραγωγείται καταλλήλως, δεν μπορούν να επικαλούνται την αρετή.

Η αρετή της πολιτικής, θα μπορούσε να βρίσκεται στην ταπεινότητα των πολιτικών προσώπων, που δεν θα επιζητούν για τον εαυτό τους ασυλίες και προνόμια, ούτε την μερίδα του λέοντος σε ευκαιρίες προσωπικών  (μετρητών και αμέτρητων) απολαβών. Να βρίσκεται στο ότι κανείς δεν θα "γνωρίζει" τον πολιτικό, παρά μόνο από το έργο του και την συνεισφορά του. Κι όχι από τις εμφανίσεις του, το πορτοφόλι του, τα λόγια του, τις απειλές, τις διασυνδέσεις του ή τους εκβιασμούς του.

Ευθιξία ενός πολιτικού είναι μια προνοητική στάση, αποτρεπτική ανομημάτων κι ανηθικοτήτων. Ευθιξία, εκ των υστέρων, δεν νοείται. Έτσι, αν κάποιος διαπιστώθηκε παραβάτης, δεν είναι η ευθιξία που θα τον σώσει, αλλά η ακεραιότητά του, γιατί  έτσι θα έχει την ευκαιρία να μας δείξει πως κι αυτός, - σε όλους, μπορεί να συμβεί- έκανε ένα λάθος, και προθύμως θα υποστεί τις συνέπειες, χωρίς να προσπαθεί να δικαιολογεί τα αδικαιολόγητα ή να μεταστρέφει το μαύρο  σε άσπρο! Θα πρέπει "να ζήσει με τις επιλογές του".

Η ηθική συμπεριφορά, είναι η εσωτερική (εγκρατής, αποτρεπτική ή παραχωρητική) στάση του ανθρώπου, που τέτοια θα ήθελε να έχουν και οι άλλοι απέναντί του. Δεν είναι νόμος η ηθική συμπεριφορά, δεν είναι παραίνεση και συμβουλή, δεν είναι δικαίωμα και αξίωση έναντι άλλων, είναι έκφραση και προσδοκία καθαρών (και όχι  προσχηματικών κι ευκαιριακών) εσωτερικών κινήτρων και συμπεριφορών και καλοδεχούμενη πρόταση ανυπόκριτης κι ανυστερόβουλης σύμπραξης και συνύπαρξης.

Η νομιμότητα, είναι κάτι εκ διαμέτρου αντίθετο. Είναι η έξωθεν (από την Πολιτεία) επιβαλλόμενη, και μάλιστα, εξαναγκαστή,  συμμόρφωση σε κανόνες υποχρεωτικούς για όλους, όσοι ζούνε στην ίδια κοινωνία.

Όλα τούτα (τα περί αρετής, ηθικής, ευθιξίας και νομιμότητας) ήταν άσχετα με την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας. Και ήταν άσχετα, επειδή για την ανασυγκρότηση θα έπρεπε να αναζητείται ένα κάποιο όραμα που θα την κινήσει και θα την σαρκώσει. Ας σημειωθεί πως στην συνεύρεση αυτή, ειπώθηκε, πως εκτός από τα θαυμαστά που υπάρχουνε στην περιφέρεια της Πελοποννήσου υπάρχει και μέριμνα της πολιτείας, που φροντίζει να χρηματοδοτήσει με σπουδαία έργα, τα οποία και εξαγγελθήκανε στη συνέχεια (δρόμοι κι αεροδρόμια!).

Όταν όμως  άκουσα τον πρωθυπουργό, εκεί , στην Τρίπολη [αντί  να μιλάει ουσιαστικά και συγκεκριμένα για την παραγωγική ανασυγκρότηση της Πελοποννήσου], να ενθαρρύνει τους Πελοποννήσιους ώστε να μετατρέψουνε την γή τους σε τόπο αναψυχής και τουρισμού, έκλεισα την τηλεόραση.

Μέχρι εκείνη την ώρα, ήτανε όλοι εκεί, μια ωραία ατμόσφαιρα, όπως στην παλιά ελληνική ταινία,  και δεν ειπώθηκε λέξη για τα δακρυγόνα που ρίχτηκαν έξω στους διαμαρτυρόμενους. Τα είδα στις εφημερίδες, την άλλη μέρα.

Η αρετή έλειπε από την αίθουσα.

Σχόλια

Στο logiosermis.net δημοσιεύεται κάθε σχόλιο. Θεωρούμε ότι ο καθένας έχει το δικαίωμα να εκφέρει ελεύθερα τις απόψεις του, οι οποίες εκφράζουν αποκλειστικά τον εκάστοτε σχολιαστή. Τα συκοφαντικά ή υβριστικά σχόλια θα διαγράφονται χωρίς προειδοποίηση. Περισσότερα στις οδηγίες χρήσης.

 
Top