Γράφει ο Γιώργος Σ. Πολίτης
Οι πράξεις των ανθρώπων διακρίνονται από αδυναμία ειλικρίνειας -λόγω της έμφυτης κακότητας τους-, από υστεροβουλία, η οποία μάλιστα -πολλές φορές- ονομάζεται θεμιτή ακόμα και άξια, προς χάριν της αγαστής συνεργασίας των πολιτισμένων μονάδων που απαρτίζουν τις κοινωνίες μας. (εμείς αποφασίζουμε πώς θα ονομάσουμε το κάθε τι).
Οι συναλλαγές, οι τόσο απαραίτητες πράξεις διακανονισμού του υλικού μέρους της σύμπραξης-συμπόρευσης-λειτουργίας του οικοδομήματος, βρίσκονται πνιγμένες στη μετέπειτα σκέψη, στη δόλια μεριά της ικανοποίησης του αρχέγονου ενστίκτου εκείνου της επικράτησης έναντι του άλλου συνοδοιπόρου, φίλου, συνεργάτη, συνανθρώπου.
Η ηθική των θρησκειών απέχει στην ουσία την παρουσία της, αδυνατούσα να επιβληθεί στο καίριο έμφυτο αξίωμα της νίκης. Στέκει μονάχα πότε ως τιμωρός και άλλοτε ως προτροπός αντισταθμίσματος χαράς ηθικής (κάποτε μετά θάνατον) από την πολέμηση του ενστίκτου.
Η πάγια υποδούλωση των ατόμων στην υποκρισία θα μπορούσε να θεωρηθεί αφύσικη μονάχα εάν καλλιεργείτο δια μέσω του οράματος μιας επιθυμίας ως τέτοια –κακή- εν μέσω μιας θάλασσας απέραντης καλοσύνης. Μιας καλοσύνης η οποία εδραιωμένη στέρεα, θα δίεπε άγραφους ενστικτώδεις παλλαϊκούς, πανανθρώπινους νόμους, κάτι τέτοιο όμως δεν συμβαίνει, το αντίθετο μάλλον.
Ο κόσμος κινείται με βάση τη δυστυχία, το κακό, τον πόνο. Θα πρέπει να ομονοήσουμε σε αυτό, καθόσον, μονάχα μία πηγή κακού (ηθικού ή φυσικού) αναστατώνει τη μακάρια κατάσταση στην οποία βρίσκεται βουτηγμένο το κάθε άτομο, ως να του χρωστάει η φύση το καλό. Με βάση ποια λογική, θα μπορούσε κάποιος να ισχυριστεί το ανάλογο;
Η δολιότητα (ως τέτοια μπορεί να χαρακτηρισθεί ακόμα και η ελάχιστη πράξη προς αποφορά κέρδους πέραν εκείνου του οποίου θα χρειαζόταν ώστε να συντηρεί εαυτόν ή οικογένεια το όποιο υποκείμενο), η απρόσμενη αντίδραση στο κάθε αίτιο, νοστιμίζει την παρουσία μας στην ζωή –σε ό,τι έχει να κάνει με εμάς τους ίδιους φυσικά-.
Η έξυπνη πράξη καθιστά ενδιαφέρον το αποτέλεσμα της πρόκλησης του αιτίου και πίσω από αυτό, συνιστάται ολόκληρη η δόμηση των πολιτισμένων κοινωνιών.
Μονάχοι μας αποφασίζουμε ποιες πράξεις θα ονομάσουμε καλές και ποιες όχι. Με γνώμονα τη εξελισσόμενη συνείδησή μας αποφασίζουμε σύμφωνα με το πανανθρώπινο αποδεκτό. Πράγματι το κλέβει κανείς δεν είναι καλό. Αυτός που διαπράττει την πράξη όμως, κάλλιστα μπορεί να απολαμβάνει περισσότερο καλό από όσο κακό προσφέρει σε εκείνον που την υφίσταται. Κι εκείνος που έχει υποστεί την κλοπή με τον δικό του τρόπο υπεξαιρεί κάτι άλλο από κάποιον άλλον, μεγαλύτερης ή μικρότερη αξίας. Υλικό ή ηθικό.
Και ο κόσμος βαδίζει προς μία συνεχώς αυξανόμενη αντιπαλότητα, με προορισμό την αλληλοσφαγή.
''Ετούτο'' προσφέρει η κοινωνία. Την αποφυγή του αλληλοσπαραγμού. Την τιθάσευση του κακού ενστίκτου. Την αλλαγή της πορείας της επιθυμίας. Την τακτοποίηση του ‘θέλω’ και του ‘πρέπει’ και όλα αυτά αμέσως μετά την αποδοχή-γνώση, πως ο άνθρωπος πρώτα κοιτά το κακό και κατόπιν το καλό, άλλως η όλη προσπάθεια θα ήταν εκ του μη όντος…
Πλέον αυτών δημιούργησε η λογική, το έρεισμα της επιβράβευσης. ‘’Οι καλοί θα τιμώνται’’. Ήταν κι αυτός ένας τρόπος εύσχημος τιθάσευσης της ενόρμησης (βαθιά ασυνείδητη επιθυμία) η οποία ουδέποτε έπαψε να τρομάζει. Η κοινωνία εδώ μοιάζει με τις παντός είδους θεωρίες θρησκειών. Κάποιον τον χώνεις για τα καλά στη σκέψη σου, στο μαντρί σου, ενόσω είναι μικρός. Εκπαιδεύσιμος, δεκτικός.
Η αμαρτία βεβαίως -και λέγοντας αμαρτία δεν αναφέρομαι σε αυτή μόνο με την θρησκευτική έννοια του όρου-, είναι συνυφασμένη με τις ρίζες της συνείδησης του καθενός μας. Δεν είναι παράξενο που ο καθένας ξεχωριστά έλκεται από αυτήν. Δεν είναι περίεργο που το είδος της απολαμβάνεται περισσότερο, τόσο, που το άτομο κλείνεται στις κρυφές πολύτιμες σκέψεις του απολαμβάνοντας φαντασιωνόμενο τις εξελίξεις που βαθύτατα επιθυμεί.
Κακά τα ψέματα δεν υπάρχει ευτυχία μακριά από την εκπλήρωση ικανοποίηση των βαθύτερων επιθυμιών. Ως βαθιές επιθυμίες λογίζονται ακόμα (και μάλλον ΙΔΙΩΣ )και όλες εκείνες που δεν γνωστοποιούνται σε κανέναν παρά μόνο στον ίδιο τον εαυτό και αυτό, υπό τον φόβο της χρέωσης, της κατακραυγής, της απόρριψης, την ίδια ώρα όπου η ίδια ‘’μιαρή’’ –ενδεχομένως- επιθυμία υπάρχει αυτούσια ή μετρίως παραλλαγμένη σε συντριπτικές πλειοψηφίες συνανθρώπων, στους υπόλοιπους υπάρχουν άλλες ομοίως καταδικαστέες από την εξυψωμένη ηθική, νόμους.
Ναι μπορεί να είμαστε ‘μικροί’ με την αλληγορική έννοια (και περισσότερο κακή) του όρου, όμως έχουμε μάθει να προβάλλουμε τον διδαγμένο μας εαυτό προς τα έξω απολαμβάνοντας τα εύσημα ενός παιχνιδιού που είναι τοις πάσι γνωστό πως είναι σικέ. Χαιρετιόμαστε, υποσχόμαστε, χαμογελάμε, συμφωνούμε εν μέσω γνώσης διαφωνίας, ζήλιας, απόρριψης ή άλλων παρεμφερών ‘’καταδικαστέων’’ συναισθημάτων. (αλήθεια πόσο καταδικαστέο μπορεί να είναι το ‘κακό’ ειλικρινές συναίσθημα; Και πόσο επιβραβεύσιμο το ‘καλό’ ψεύτικο, τιθασευμένο, υποκριτικό, αλυσοδεμένο κοινωνικά αποδεκτό;)
Κάποτε χαιρόμαστε την καλή χαρά, κανείς δεν λέει όχι. Τη χαρά εκείνη που επίσης αποφασίσαμε μονομερώς όλοι εμείς να ονομάζουμε λευκή-καλή-επιτρεπτή, βραβεύσιμη. Και καλά κάνουμε και διατυμπανίζουμε προς πάσα κατεύθυνση την υποταγή μας στο σύστημα –το άριστο- και το κάνουμε θα ομολογήσω με κάθε ειλικρίνεια, γνωρίζοντας εκ πρωϊμίου πως το αποτέλεσμα της αποδοχής θα είναι το αναμενόμενο αρεστό.
Η κρυφή πορεία του ατόμου προς την επιτυχία αποκρύπτεται, ομοίως και οι σκέψεις του, οι επιθυμίες του, οι ενέργειές του. Η ειλικρίνεια κακά τα ψέματα είναι μια φίλη που όλοι την κολακεύουν, επαινούν, θαυμάζουν μα κανείς δεν τη θέλει δίπλα του καθότι η φιλία της δεν αντέχεται για τον πολύ απλό λόγο πως είναι έξω από τη φύση μας!
Ευτυχούμε μερικώς διαμέσου υποκρισιών, έχοντας διανύσει πορείες (σε πλείστα σημεία τους) μεμπτές, σύμφωνα με το γράμμα ή τη βαθύτερη έννοια του νόμου, ανακηρύσσοντας εαυτούς, φίλους, συναδέλφους, συγγενείς, κορυφαίους. Παραδείγματα προς μίμηση. (Νόμους που έχουμε υποχρεωθεί και υπογράψει ως απολύτως δίκαιους. Είναι όμως όλοι οι νόμοι ηθικοί; Δίκαιοι; Αυτό είναι ένα άλλο ερώτημα)
Φευ. Η ευτυχία των βραβευμένων κρατά ελάχιστα και δεν πρόκειται να παρατείνει την διάρκειά της ενόσω οι βαθύτερες επιθυμίες των άριστων –που είναι όμοιες με όλων των υπολοίπων ‘της σειράς’ ανθρώπων- παραμένουν στο σκοτάδι της φυλακισμένης ψυχής τους.
Ο άνθρωπος ζητά εξουσία μέσα από τον πολιτισμό και την καλοσύνη του. Μέσα από τον έρωτά του ακόμα περισσότερο. Στη οικογένειά του το ίδιο. Στις ομάδες που διαμορφώνει επίσης, στις κοινότητες, στα κράτη.
Η επιβολή, είναι στο αίμα μας. Οι νόμοι πλέον δεν αρκούν. Οι τοίχοι τους γκρεμίζονται και ανοίγονται μικρά στη αρχή, και μεγαλύτερα αργότερα παραθυράκια. Η ορμή της θέλησης γιγαντώνει και αρχίσει να πλέκει παράνομους (νόμους πλάι στους νόμους) που δικαιολογούν τις ακατάβλητες επιθυμίες όλων ημών. ‘’Ναι, παρανόμησε αλλά είχε ελαφρυντικό’’. Πράγματι είχε -όπως όλοι-, αλλά κάποιο πολύ βαθύτερο που διαφεύγει της προσοχής μας.
Το παράσπονδο κράτος, το παρακράτος της ζωηρής παράνομης επιθυμίας γιγαντώνεται και αργά αλλά σταθερά σκάει τη μύτη του παγόβουνου στον πολιτισμό μας ο οποίος αντιστέκεται με τις πατροπαράδοτες αξίες του. Με τα ήθη του, με τα έθιμά του. Εξακολουθεί να απαγορεύει τη δημοσιοποίηση του ένστικτου, της ελευθερίας, της αγνής απόδοσης του συναισθήματος φοβούμενο τη μεγάλη ανατροπή των δικών του αξιών: Του χρήματος, του εξουσιασμού των μονάδων των κοινωνιών, της αγαστή συνεργασίας των νόμων με τα δεσμά της ψυχής.
Σύμμαχος η υποκρισία και τα βραβεία που αφειδώς μοιράζει…
Σχόλια
Στο logiosermis.net δημοσιεύεται κάθε σχόλιο. Θεωρούμε ότι ο καθένας έχει το δικαίωμα να εκφέρει ελεύθερα τις απόψεις του, οι οποίες εκφράζουν αποκλειστικά τον εκάστοτε σχολιαστή. Τα συκοφαντικά ή υβριστικά σχόλια θα διαγράφονται χωρίς προειδοποίηση. Περισσότερα στις οδηγίες χρήσης.