Το δίσεκτο 2016...

Διακρίνεται μεν ένα σμήνος μαύρων κύκνων, αλλά όχι εκείνος ο πραγματικά απρόβλεπτος, καταλυτικός παράγοντας – οπότε μάλλον δεν θα ακολουθήσει ακόμη ένα παγκόσμιο κραχ, αντίστοιχο με αυτά του 2008, του 2000 ή του 1987

Κανένα έτος δεν ξεκίνησε χειρότερα για την παγκόσμια οικονομία, αφού οι κρίσεις διαδέχονται η μία την άλλη. Αναλυτικότερα, η Ελλάδα απειλείται ακόμη μία φορά με την έξοδο της από την Ευρωζώνη, αφού δεν φαίνεται να επιτυγχάνει κανέναν από τους στόχους της – ενώ η κυβέρνηση τοποθέτησε απέναντι της όλες τις κοινωνικές ομάδες, χωρίς καμία δυνατότητα υποχώρησης από τα νομοσχέδια που της επιβάλλονται.

Δυστυχώς ελάχιστοι κατανοούν πως η κατάκτηση της πρώτης θέσης από την αξιωματική αντιπολίτευση στις δημοσκοπήσεις (εικόνα), είναι ένα ακόμη όπλο στα χέρια της Τρόικας – για την επιβολή αυστηρότερων μέτρων, αφού επιλέγεται από τους Έλληνες ένα κόμμα που τάσσεται υπέρ των μνημονίων. Παρακολουθώντας πάντως κανείς το ψυχογράφημα του πρώην υπουργού οικονομικών στην τηλεόραση, θλίβεται με το κατάντημα της πατρίδας του – η οποία προσφέρει την εξουσία σε ανθρώπους αυτής της «ποιότητας».

Περαιτέρω, η μεταναστευτική κρίση στην Ευρώπη επιδεινώνεται, με την Αυστρία να κλείνει ως τελευταία πριν τη Γερμανία τα σύνορα της – η πολιτική κρίση με την Πολωνία και την Ουγγαρία στο προσκήνιο επίσης, ενώ οι δημοσκοπήσεις στη Μ. Βρετανία δείχνουν πως επιλέγεται η εγκατάλειψη της ΕΕ.

Σε παγκόσμιο επίπεδο τώρα κυριαρχούν οι συγκρούσεις στη Μέση Ανατολή, οι οποίες παραδόξως συνοδεύονται από την πτώση των τιμών του πετρελαίου – οι οποίες ναι μεν οφείλονται κυρίως στην υπερπροσφορά, η οποία θα μεγαλώσει ακόμη περισσότερο από την είσοδο του Ιράν στις αγορές, αλλά δεν δικαιολογούνται σε αυτό το ύψος.

Πολύ περισσότερο όταν η πιθανότητα πολέμου της Σαουδικής Αραβίας με το Ιράν δεν είναι αμελητέα – ενώ τυχόν τρομοκρατικές επιθέσεις στις εγκαταστάσεις εξόρυξης της Σαουδικής Αραβίας που ευρίσκονται στις ανατολικές επαρχίες της (πηγή), δεν μπορούν να αποκλεισθούν.

Εν τούτοις, η σύγκρουση της Σαουδικής Αραβίας με το Ιράν έχει μία άλλη συνέπεια για την αγορά πετρελαίου – την αδυναμία συμφωνίας των χωρών του OPEC, στον οποίο ανήκουν και τα δύο κράτη, οπότε τη μη μείωση της εξόρυξης με στόχο τη σταθεροποίηση των τιμών. Οι δε δηλώσεις του ΔΝΤ, όσον αφορά τον εκτροχιασμό της παγκόσμιας οικονομίας και τις προοπτικές να βυθιστεί ο πλανήτης σε ύφεση, πιέζουν ακόμη περισσότερο τις τιμές του πετρελαίου – οι οποίες, κατά την άποψη μας, είναι ήδη υπερβολικά χαμηλές.

Από την άλλη πλευρά βέβαια, οι χαμηλές τιμές του πετρελαίου ενισχύουν την αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων, αφού λειτουργούν όπως οι φορολογικές μειώσεις σε παγκόσμιο επίπεδο – με αποτέλεσμα να διευκολύνεται ο περιορισμός των χρεών και να αυξάνεται η κατανάλωση, με θετικά αποτελέσματα για την ανάπτυξη. Η προοπτική αυτή δεν λαμβάνεται υπ’ όψιν από τις αγορές – ενώ, σε συνδυασμό με κάποια επόμενα πακέτα ρευστότητας των κεντρικών τραπεζών, θα μπορούσε να ωθήσει σημαντικά τις τιμές των μετοχών, ειδικά στην Ευρώπη.

Η επόμενη εστία πυρκαγιάς είναι η Κίνα και το χρηματιστήριο της, το οποίο συνεχίζει τη μανιοκαταθλιπτική του πορεία – όπου φυσικά κανένας δεν πιστεύει πως η ανάπτυξη στη χώρα διαμορφώθηκε στο 6,9% το 2015,όπως δήλωσε η κυβέρνηση της, αφού η κατανάλωση ηλεκτρισμού αυξήθηκε μόλις κατά 0,5%, ενώ υποχώρησαν τόσο οι εισαγωγές, όσο και οι εξαγωγές της. Ενδιαφέρουσα εδώ είναι η εξέλιξη των δανείων περιθωρίου (Margin Debts), η οποία είναι ανάλογη με αυτήν του δείκτη (γράφημα).

Ακολουθούν οι χώρες παραγωγής πρώτων υλών και ενέργειας, κυρίως η Ρωσία (θα μπορούσε να συμπαρασύρει ολόκληρη την Ανατολική Ευρώπη), η οποία δεν είναι δυνατόν να επιβιώσει με τις σημερινές τιμές, καθώς επίσης η Αυστραλία – η οποία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις εξαγωγές της στην Κίνα, αφού αποτελούν το 30% των συνολικών της. Εύλογα λοιπόν πιέζεται τόσο το ρούβλι, όσο και το αυστραλιανό δολάριο – ενώ έπονται οι υπόλοιπες αναπτυσσόμενες χώρες, με τα προβλήματα της υπερχρέωσης του ιδιωτικού τους τομέα σε δολάρια, με τα πολιτικά όπως η Βραζιλία, με τα γεωπολιτικά όπως η Τουρκία, με τα ελλείμματα στα ισοζύγια τρεχουσών συναλλαγών τους όπως η Ν. Αφρική κοκ.

Τέλος, έχουμε τις προβλεπόμενες χρεοκοπίες στην αμερικανική βιομηχανία της ενέργειας από σχιστόλιθο, η οποία χρηματοδοτείται με πανάκριβα junk bonds – ένα ενδεχόμενο με τρομακτικές συνέπειες για τον τραπεζικό κλάδο των Η.Π.Α., ο οποίος είναι αρκετά εκτεθειμένος. Έχουμε επίσης την έναρξη των ανακοινώσεων των αποτελεσμάτων των εισηγμένων εταιρειών στις Η.Π.Α. – μία κρίσιμη χρονική περίοδος για τους δείκτες, ειδικά επειδή απαγορεύεται η επαναγορά μετοχών από τις επιχειρήσεις, η οποία στηρίζει σημαντικά τις τιμές των μετοχών τους.

Στο σημείο αυτό ίσως δεν θα έπρεπε να υποτιμηθούν τα προβλήματα της ναυτιλίας, όπως τεκμηριώνονται από την ανεξέλεγκτη πτώση του δείκτη Baltic Dry σε πρωτοφανή επίπεδα – καθώς επίσης από τη χρηματοδότηση της, η οποία έχει πλέον επικεντρωθεί στα κερδοσκοπικά κεφάλαια (hedge funds).

Συμπερασματικά λοιπόν, διακρίνεται μεν ένα σμήνος μαύρων κύκνων, αλλά όχι εκείνος ο πραγματικά απρόβλεπτος παράγοντας – η απρόσμενη σταγόνα δηλαδή που θα έκανε το ποτήρι να ξεχειλίσει, χωρίς να μεσολαβήσει κανένας χρόνος προετοιμασίας των επενδυτών.

Ως εκ τούτου, θεωρούμε πως δεν θα ακολουθήσει ακόμη ένα παγκόσμιο κραχ, αντίστοιχο με αυτά του 2008, του 2000 ή του 1987 – οπότε δεν βλέπουμε κανένα λόγο να επικρατήσει πανικός. Ως ιδανικότερες επενδύσεις πάντως θεωρούνται αυτές σε ορυχεία χρυσού και μετάλλων – αφού οι τιμές των συγκεκριμένων επιχειρήσεων έχουν υποχωρήσει σε επίπεδα ρεκόρ.

Analyst Team