Πόσα είναι και που πάνε τα έσοδα των αποκρατικοποιήσεων 2011-2016!

Το θέμα των πωλήσεων περιουσιακών στοιχείων του Δημοσίου είχε τεθεί εξαρχής από τους δανειστές της Ελλάδας ως σημαντικό για την διαχείριση του δημοσίου χρέους ήδη με το λεγόμενο πρώτο μνημόνιο [1]. Στην αρχή (το 2010) ο στόχος που τέθηκε ήταν ένα (1) δισεκατομμύριο ευρώ/ανά έτος για την περίοδο 2013-2015. Στο πλαίσιο αυτό ιδρύθηκε το Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου (Τ.Α.Ι.ΠΕ.Δ.) το καλοκαίρι του 2011. Στην ίδρυση και τα βασικά χαρακτηριστικά του ΤΑΙΠΕΔ είχαμε αναφερθεί σε προηγούμενη ανάρτηση μας [2].

Κατόπιν το 2011 σύμφωνα και με την αιτιολογική έκθεση του λεγόμενου μεσοπρόθεσμου του 2011 [3], ο στόχος αυτός ανέβηκε στα 50 δις ευρώ για τα έτη 2011-2015 (ο οποίος δεν έχει ούτε κατά προσέγγιση πραγματοποιηθεί). Ειδικότερα υπήρχε δέσμευση εκ μέρους της τότε κυβέρνησης για τη συγκέντρωση εσόδων από αποκρατικοποιήσεις ύψους:

• 5 δισ. ευρώ το 2011, καθώς και
• σωρευτικά 15 δισ. ευρώ έως το 2012 και
• 50 δισ. ευρώ έως το 2015.

Ένα ευρύ χαρτοφυλάκιο περιουσιακών στοιχείων του Ελληνικού Δημοσίου έχει μεταφερθεί στο ΤΑΙΠΕΔ από τη σύσταση του 1-7-2011 μέχρι και σήμερα. Το προϊόν αξιοποίησης όπως το αναφέρει ο νόμος, χρησιμοποιείται αποκλειστικά για την αποπληρωμή του δημοσίου χρέους της χώρας [4]. Ενώ επιπλέον περιουσιακά στοιχεία (κυρίως ακίνητα)μεταφέρονται σταδιακά.

Πρόσφατα είχαμε δημοσιεύσει τη λίστα των χρηματοοικονομικών συμβούλων των αποκρατικοποιήσεων σύμφωνα με το Asset Development Plan με ημερομηνία 30 Ιουλίου 2015, που ενσωματώθηκε στο μνημόνιο 3 [5]. Τα διάφορα περιουσιακά στοιχεία του Ελληνικού Δημοσίου που περιέρχονται στο ΤΑΙΠΕΔ κατηγοριοποιούνται ως εξής [6]:

• Ακίνητα του Δημοσίου
• Υποδομές διαθέσιμες για χρήση (λιμάνια, αεροδρόμια, μαρίνες κτλ.)
• Ενέργεια (διανομής-αποθήκευσης αερίου [7], διύλισης πετρελαίου, παραγωγής ηλεκτρισμού κτλ.)
• Λοιπά περιουσιακά στοιχεία (μετοχές του Δημοσίου σε τράπεζες, παραγωγής νικελίου, χρήσης ραδιοσυχνοτήτων [8], άδειες εκμετάλλευσης κρατικών λαχείων κτλ.)

Το συνολικό τίμημα των αποκρατικοποιήσεων από το 2011 συμπεριλαμβανομένου και του 2016 εκτιμάται ότι θα ανέλθει στα 5,369 δισεκατομμύρια ευρώ, όπως βλέπουμε και στο παραπάνω πίνακα. Μέχρι και το 2015 είχαν καταβληθεί 2,86 δισεκατομμύρια ευρώ. Για το 2016 ο στόχος είναι τα έσοδα να φθάσουν τα 1,993 δισεκατομμύρια ευρώ [9]. Πάντως προκαλεί ανάμεικτα συναισθήματα η ακρίβεια των δεκαδικών ψηφίων, όταν τα προηγούμενα σχέδια έχουν πέσει έξω κατά δεκάδες δισεκατομμύρια ευρώ. Αξίζει να αναφέρουμε ότι ο στόχος των αποκρατικοποιήσεων για το 2016 σύμφωνα με το μνημόνιο 3 του Αυγούστου του 2015 είναι 3,7 δισεκατομμύρια ευρώ(εξαιρουμένων των τραπεζικών μετοχών) [10].

Σε αυτό το σημείο απλώς να υπενθυμίσουμε ότι μόνο οι δαπάνες για τόκους προς εξυπηρέτηση του χρέους της Κεντρικής Διοίκησης για το οικονομικό έτος 2016 διαμορφώνονται περίπου στα επίπεδα των 6 δισεκατομμυρίων ευρώ [11]. Επομένως για να έχουμε ένα μέτρο σύγκρισης το σύνολο των εσόδων των αποκρατικοποιήσεων 2011-2016 είναι λιγότερα από τα έξοδα για τους τόκους χρέους της Κεντρικής Διοίκησης το 2016.

Στο γενικότερο πλαίσιο των αποκρατικοποιήσεων το λεγόμενο τρίτο μνημόνιο προβλέπει την ίδρυση ενός νέου Ταμείου που βασίζεται στη Δήλωση της Συνόδου Κορυφής της Ζώνης του Ευρώ, της 12ης Ιουλίου 2015 [12]. Προβλέπεται λοιπόν ότι θα συσταθεί ένα νέο ανεξάρτητο ταμείο («Ταμείο») το οποίο θα κατέχει σημαντικής αξίας περιουσιακά στοιχεία της Ελλάδας. Πρωταρχικός στόχος του Ταμείου θα είναι να διαχειρίζεται ελληνικά περιουσιακά στοιχεία σημαντικής αξίας και να προστατεύει, να δημιουργεί και εν τέλει να μεγιστοποιεί την αξία τους την οποία θα ρευστοποιεί μειδιωτικοποιήσεις και άλλα μέσα [13]. Ο στόχος είναι ξανά όπως ήταν και το 2011, δηλαδή 50 δισεκατομμύρια ευρώ.

Συγκεκριμένα αναφέρεται στη Δήλωση και επαναλαμβάνεται στο μνημόνιο 3: «Η ρευστοποίηση των περιουσιακών στοιχείων θα αποτελέσει μια πηγή για την πραγματοποίηση της προγραμματισμένης εξόφλησης του νέου δανείου του ΕΜΣ και θα αποφέρει κατά τη διάρκεια του νέου δανείου επιδιωκόμενο συνολικό ποσό 50 δισεκ. ευρώ, εκ των οποίων τα 25 δισεκ. ευρώ θα χρησιμοποιηθούν για την επιστροφή της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών και άλλων περιουσιακών στοιχείων και το 50% κάθε εναπομένοντος ευρώ (τουτέστιν, 50% των 25 δισεκ. ευρώ) θα χρησιμοποιηθεί για τη μείωση της αναλογίας χρέους/ΑΕΠ, το δε υπόλοιπο 50% θα χρησιμοποιηθεί για επενδύσεις» [14].

Για να το πούμε απλά το σχέδιο έχει ως εξής:

• 25 δισεκ. ευρώ θα χρησιμοποιηθούν για την επιστροφή της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών και άλλων περιουσιακών στοιχείων.
• 12,5 δισεκ. ευρώ θα χρησιμοποιηθούν για τη μείωση της αναλογίας χρέους/ΑΕΠ.
• 12,5 δισεκ. ευρώ θα χρησιμοποιηθούν για επενδύσεις.

Η κυβέρνηση, σε συμφωνία με τους δανειστές, έχει δεσμευτεί ότι θα λάβει μέτρα για την εφαρμογή των συστάσεων έως τον Μάρτιο του 2016 (βασικό παραδοτέο).

Σχετικά (ενδεικτικά) :

• [1] Νόμος 3845/2010 – ΦΕΚ 65 Α’ (μνημόνιο 1). Σχετικές σελίδες του ΦΕΚ : 1355(πίνακας 3), 1365. Μπορείτε να κατεβάσετε το νόμο πατώντας εδώ Νόμος 3845/2010
• [2] Τ.Α.Ι.ΠΕ.Δ. , Αποκρατικοποιήσεις και Δημόσιο Χρέος (δημοσίευση 24 Σεπτεμβρίου 2015)
• [3] Αιτιολογική έκθεση του νόμου 3985/2011 («μεσοπρόθεσμο πλαίσιο δημοσιονομικής στρατηγικής 2012-2015»). Σχετικές σελίδες της αιτιολογικής έκθεσης : 8 (20 του pdf),21-22 (33-34 του pdf), : 36 (48 του pdf). Μπορείτε να κατεβάσετε το νόμο πατώντας εδώ Νόμος 3985/2011
• [4] Άρθρο 1 παράγραφος 2 & άρθρο 2 παράγραφος 14 (η παράγραφος 14 αντικαταστάθηκε με την παρ.2 του άρθρου 8 του Ν.4111/2013) και παράγραφος 18 του νόμου 3986/2011 «Επείγοντα Μέτρα Εφαρμογής Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2012 – 2015», εκτελεστικός νόμος του μεσοπρόθεσμου και Ιδρυτικός νόμος του Τ.Α.Ι.ΠΕ.Δ.). Μπορείτε να κατεβάσετε το νόμο πατώντας εδώνόμος 3986/2011. Επίσης δείτε την αιτιολογική έκθεση του Νόμου 3986/2011. Μπορείτε να κατεβάσετε το νόμο 4111/2013 πατώντας εδώ νόμος 4111/2013
• [5,10] Μνημόνιο 3 , Τ.Α.Ι.Π.Ε.Δ. και η λίστα των ιδιωτικοποιήσεων (δημοσίευση 23 Οκτωβρίου 2015)
• [6,9] Εισηγητική Έκθεση Προϋπολογισμού 2016.
• [7] Τ.Α.Ι.ΠΕ.Δ. και τα κοιτάσματα φυσικού αερίου στην περιοχή της Νότιας Καβάλας (δημοσίευση 22 Οκτωβρίου 2015)
• [8] Και ο αέρας στο Τ.Α.Ι.ΠΕ.Δ. (δημοσίευση 5 Οκτωβρίου 2015)
• [11] Τόκοι Χρέους Κεντρικής Διοίκησης 2011-2016 και Τοκοχρεολύσια 2013-2030 (δημοσίευση 26 Νοεμβρίου 2015)
• [12] Δήλωση της Συνόδου Κορυφής της Ζώνης του Ευρώ, της 12ης Ιουλίου 2015 (σελ. 4)
• [13] Νόμος 4336/14 Αυγούστου 2015 (μνημόνιο 3), σελίδες 1030-1031 του ΦΕΚ. Μπορείτε να κατεβάσετε το νόμο πατώντας εδώ Νόμος 4336/2015
• [14] Νόμος 4336/14 Αυγούστου 2015 (μνημόνιο 3), σελίδα 1031 του ΦΕΚ (Άρθρο 3, παράγραφος Γ.4.4).

Έρευνα: Σταύρος Β. Τσίπρας – Δικηγόρος
Πηγή: fekyou