Ο φανατισμός και η καλλιέργεια του...

Μία εβδομάδα μετά τα πολλαπλά τρομοκρατικά χτυπήματα του Παρισιού, αφού ξεπεράστηκε το αρχικό σοκ, μετρήθηκαν τα πτώματα, εξετάστηκαν διαβατήρια και έγιναν από όλους, επώνυμους και ανώνυμους, οι απαραίτητοι αφορισμοί, οι δηλώσεις συμπαράστασης, οι όρκοι εκδίκησης, οι κρίσεις και οι επικρίσεις για το πώς αντέδρασε ο καθένας, έρχεται η ώρα να δούμε λίγο πιο ψύχραιμα τα πράγματα.

Καταρχήν, οφείλω να ξεκαθαρίσω ότι σε καμία περίπτωση δε δικαιολογείται ένα τυφλό χτύπημα εναντίον αμάχων, για καμία θρησκεία, ιδεολογία, σκοπό ή στόχο. Αυτό, θεωρητικά τουλάχιστον, είναι κάτι το αυτονόητο. Εκτός αν προσθέσουμε στο τέλος «από οποιονδήποτε και σε οποιοδήποτε μέρος της Γης». Γιατί, δυστυχώς, για τη βομβιστική επίθεση που έγινε στη Βυρηττό ακριβώς την προηγούμενη μέρα ακούσαμε μόνο μετά το Παρίσι. Και εάν δεν είχε γίνει τίποτα στο Παρίσι, η πρώτη επίθεση θα είχε περάσει στα ψιλά.

Διάβασα σε κάποιο ξένο site πως στην πραγματικότητα δεν ήταν τα μέσα εκείνα τα οποία αγνόησαν την είδηση (μιλώντας για τα διαδικτυακά πάντα), αλλά οι αναγνώστες. Δεν αποκλείεται να συμβαίνει αυτό. Όταν από τα παιδικά μας χρόνια βομβαρδιζόμαστε με εικόνες και ειδήσεις από τον διαρκή πόλεμο του Λιβάνου, το Παλαιστινιακό, τους πολέμους στο Ιρακ κ.ο.κ. έχουμε συνδέσει τη Μέση Ανατολή και την Αφρική με τη βία. Είναι πιο φυσιολογικό να συμβαίνουν αυτά τα πράγματα «εκεί» και όχι «εδώ». Όταν όμως πλήττεται η Αμερική ή η Γαλλία αυτό φαντάζει αδιανόητο, λάθος, ασυγχώρητο.

Είναι σίγουρα λάθος. Αλλά είναι λάθος παντού. Η Δύση δεν έχει μονοπώλιο στην ειρήνη και την ασφάλεια. Δεν μπορούμε να βάζουμε φωτιά δύο φορές σε έναν αιώνα στον κόσμο και στη συνέχεια απλά να μεταφέρουμε τους πολέμους μας σε άλλα «θέατρα» επειδή βαρεθήκαμε να σκάβουμε τη Γηραιά μας Ήπειρο με μολύβι και βόμβες. Δεν μπορεί η Αμερική να βρίσκεται συνεχώς σε πόλεμο από την ίδρυσή της (εξαιρώντας 20 χρόνια συνολικά από το 1776), χωρίς να υπάρξουν συνέπειες.

Από το τέλος του Ψυχρού πολέμου και μετά οι ΗΠΑ δεν κάνουν τίποτα άλλο από το να αποσταθεροποιούν με κάθε τρόπο όλη την περιοχή από τη Βόρεια Αφρική έως τη Μέση Ανατολή. Η πολιτική αυτή είχε ξεκινήσει ακόμα νωρίτερα. Όταν οι ΗΠΑ έκαναν κυριολεκτικά πλύση εγκεφάλου στους μικρούς εκκολαπτόμενους Μουτζαχεντίν για να χρησιμοποιηθούν ως όπλα κατά των Σοβιετικών στις αρχές της δεκαετίας του ’80, δεν σκέφτηκαν ότι οι υπερήφανοι Μουτζαχεντίν (η αραβική λέξη για τον τζιχαντιστή) θα μετατρέπονταν σε φανατικούς Ταλιμπάν;

Φυσικά και το σκέφτηκαν. Αλλά πίστευαν ότι ο Ψυχρός Πόλεμος ήταν πιο σημαντικός από τους Ταλιμπάν. Και βέβαια οι Ταλιμπάν δε θα ήταν τόσο κακοί αν δεν έκαναν το σφάλμα, λόγω του φανατισμού τους, να περιορίσουν την παραγωγή οπίου. Από το 2000 και μετά, οπότε οι Ταλιμπάν έχασαν την εξουσία, η παραγωγή οπίου αυξάνεται συνεχώς. Οι φανατικές τους αντιλήψεις καθόλου δεν ενοχλούσαν τις ΗΠΑ, παρά μόνον όταν άγγιξαν το κυριότερο εξαγώγιμο προϊόν του Αφγανιστάν, τα ναρκωτικά. Η ίδια ανοχή ισχύει, ασφαλώς και για τους Σαουδάραβες, οι οποίοι μέχρι την έλευση του ISIS ανταγωνίζονταν τους Ταλιμπάν για την πρώτη θέση στη λίστα του θρησκευτικού φανατισμού στο Ισλάμ.

Κανένας δυτικός πολιτικός δεν μιλάει για το αυταρχικό καθεστώς της Σαουδικής Αραβίας. Όχι μόνο αυτό, αλλά ο Ντέιβιντ Κάμερον είχε το απίστευτο θράσος να ψηφίσει τηΣαουδική Αραβία για το Συμβούλιο των Ανθρώπινων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ. Τη στιγμή που ένας νεαρός Σαουδάραβας blogger απειλείται με αποκεφαλισμό και σταύρωση επειδή τόλμησε να διαφωνήσει με το καθεστώς. Το αντάλλαγμα, όπως είπε ο ίδιος ο Κάμερον, είναι οι πληροφορίες που τους παρέχει η Σαουδική Αραβία κατά της τρομοκρατίας. Είναι βέβαια και το πετρέλαιο. Φαντάζεστε τη θέση της Δύσης αν αναγκαζόταν να επιβάλλει εμπάργκο στο μαύρο χρυσό ζητώντας να σταματήσει η ανεξέλεγκτη χρηματοδότηση του ISIS από Σαουδάραβες επιχειρηματίες;

Και στις δύο περιπτώσεις, το όπιο, το πετρέλαιο και τα γεωπολιτικά συμφέροντα Αμερικής και Μεγάλης Βρετανίας είναι αυτά που καθόρισαν τις σχέσεις της Δύσης με φανατικούς Ισλαμιστές. Στην περίπτωση των Ταλιμπάν για να τους πολεμήσουν (αφού τους ενδυνάμωσαν και τους χρησιμοποίησαν) και σε εκείνη των Σαουδάραβων για να έχουν μια αρμονική διπλωματική και οικονομική συνεργασία.

Το σενάριο απλώς επαναλήφθηκε με το ISIS. Το ISIS δημιουργήθηκε κυρίως α) λόγω της αποσταθεροποίησης του Ιράκ και β) μέσω της ενίσχυσης των ανταρτών στη Συρία με εκπαίδευση και όπλα για να ανατραπεί το καθεστώς Άσαντ. Να υπενθυμίσω εδώ ότι το καθεστώς του Ιράκ ανατράπηκε με την υποψία ότι ο Σαντάμ Χουσείν κατείχε όπλα μαζικής καταστροφής τα οποία δε βρέθηκαν ποτέ. Και όλα αυτά ξεκίνησαν με μια τρομοκρατική επίθεση στο έδαφος των ΗΠΑ, η οποία πραγματοποιήθηκε από Σαουδάραβες και δεν είχε καμία σχέση με το Ιράκ.

Θέλετε να ακούσετε κάτι ακόμα πιο γελοίο; Tο Ιράκ είχε προμηθευτεί πυρηνικό αντιδραστήρα από τη Γαλλία το 1980, ο οποίος δεν ήταν όμως κατάλληλος για την παραγωγή πυρηνικών όπλων. Όταν το Ισραήλ τον κατέστρεψε «προληπτικά» λίγους μήνες αργότερα, οι ΗΠΑ καταδίκασαν την αιφνιδιαστική επίθεση ως «κρατική τρομοκρατία». Επιπλέον, στο πλαίσιο του πολέμου Ιράκ-Ιράν, ο Χουσεϊν έκανε εκτεταμένη χρήση χημικών όπλων, με την ανοχή και συγκάλυψη της Δύσης. Αυτό το κατάφερε με τη βοήθεια πρωτίστως Γερμανικών εταιρειών, αλλά και εξοπλισμού και χημικών που προήλθαν από τη Γαλλία, τις ΗΠΑ, την Ιταλία, τη Βραζιλία, την Αυστρία, τη Σιγκαπούρη και άλλες χώρες. Ταυτόχρονα το Ιράκ πειραματιζόταν και με βιολογικά όπλα.

Και ερωτώ: με ποιο δικαίωμα παραβίαζε ο Σαντάμ Χουσείν κάθε έννοια διεθνούς νομιμότητας εισβάλλοντας στο Ιράν και χρησιμοποιώντας απαγορευμένα όπλα εναντίον της, χωρίς η διεθνής κοινότητα να αντιδρά το 1980 και για ποιο λόγο η ίδια διεθνής κοινότητα επενέβη όταν το Ιράκ εισέβαλε στο Κουβέιτ το 1990;

Το 1980 η απρόκλητη εισβολή στο Ιράν από το Ιράκ δικαιολογήθηκε, επειδή το «πολιτισμένο», κοσμικό καθεστώς του Χουσείν πολεμούσε το «απολίτιστο», θεοκρατικό καθεστώς του Χομεϊνί. Το γεγονός είναι ότι ο Χομεϊνί ήταν ανεπιθύμητος στη Δύση επειδή είχε ανατρέψει το Σάχη, ο οποίος τοποθετήθηκε πραξικοματικά στην εξουσία το 1951 από τη Μεγάλη Βρετανία και τις ΗΠΑ. Ήταν το πρώτο από μια σειρά τέτοιων ψυχροπολεμικών πραξικοπημάτων (στα οποία συμπεριλαμβάνεται και το δικό μας του ’67). Το λουτρό αίματος του μισού εκατομμυρίου ανθρώπων δεν είχε κανένα αποτέλεσμα εκτός από το να ανοίξει την όρεξη του Σαντάμ Χουσείν για έναν πολύ πιο εύκολο στόχο, το Κουβέιτ.

Όταν επιτρέπεις σε ένα δικτάτορα να εισβάλει σε μια γειτονική χώρα ανεμπόδιστα δεν του δίνεις εμμέσως άδεια να το επαναλάβει; Όταν εξοπλίζεις και εκπαιδεύεις έναν φανατικό Ισλαμιστή για το βραχυπρόθεσμο συμφέρον σου (την ανατροπή του Άσαντ), δεν είναι λογικό να ξεφύγει από τον έλεγχό σου; Τη στιγμή που αυτός ο ίδιος φονταμενταλιστής αντιμετωπίζει τους μετριοπαθείς Μουσουλμάνους ως αποστάτες, ποια ακριβώς περιμένουμε να είναι η άποψή του για τη Δύση;

Το ίδιο λάθος με το Αφγανιστάν και τη Λιβύη επαναλήφθηκε στη Συρία. Οι ΗΠΑ και η Σαουδική Αραβία εξοπλίζουν και εκπαιδεύουν συστηματικά Σύριους ισλαμιστές αντάρτες, οι οποίοι πολεμούν δίπλα-δίπλα με ένα παρακλάδι της Αλ Κάιντα και διάφορους Άραβες μισθοφόρους εναντίον του Άσαντ. Οι ΗΠΑ και η Ευρώπη αντί να προωθήσουν μια πολιτική λύση στο ζήτημα σε μια ήδη αποσταθεροποιημένη περιοχή προτίμησαν, όπως και στη Λιβύη, να στηρίξουν τους αντάρτες, χωρίς καμία ένδειξη ότι η επόμενη μέρα θα είναι στο ελάχιστο καλύτερη για τη Συρία. Πώς θα μπορούσε το αποτέλεσμα να είναι θετικό;

Γιατί μας εξέπληξε η γένεση του ISIS; Και γιατί επιμένουμε να απλοποιούμε ένα τόσο πολύπλοκο πρόβλημα αναγάγοντάς το σε θρησκευτικό; Το μεγαλύτερο μερίδιο ευθύνης για το Μεσανατολικό ζήτημα το έχουν η Δύση και η Σοβιετική Ένωση, από τον τρόπο με τον οποίο δημιουργήθηκαν σχεδόν όλα τα κράτη της περιοχής τον 20ο αιώνα, υπό την αιγίδα της Μεγάλης Βρετανίας και της Γαλλίας, μέχρι τα παιχνίδια ισχύος που έπαιξαν οι ΗΠΑ και η ΕΣΣΔ με τα αλλεπάλληλα πραξικοπήματα και επαναστάσεις, τα οποία συνεχίζονται μέχρι σήμερα.

Το Μεσανατολικό ζήτημα είναι καθαρά γεωπολιτικό, με τη θρησκεία να αποτελεί έναν μόνο παράγοντα ως βολικό μέσο κατά περίπτωση για τη δημιουργία συμμαχιών, την πόλωση και τη συγκέντρωση ισχύος. Οι φανατικοί Ισλαμιστές είναι άλλοτε σύμμαχοι και άλλοτε εχθροί. Οι επαναστάσεις και οι πόλεμοι υποτίθεται ότι γίνονται σήμερα στο όνομα της δημοκρατίας, στην πραγματικότητα όμως οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοι ανέτρεψαν δημοκρατικά εκλεγμένες κυβερνήσεις, όποτε αυτό τους συνέφερε.

Όλα αυτά, όμως, είναι προφανώς υπερβολικά πολύπλοκα και δημιουργούν πολλά άβολα ερωτήματα για να μας τα σερβίρουν οι κυβερνήσεις μας. Πώς να δικαιολογήσει η κυβέρνηση του Ολάντ στους Γάλλους ότι Γάλλοι πολίτες δολοφονήθηκαν από Γάλλους πολίτες ως αποτέλεσμα ενός πολέμου ο οποίος καλλιεργήθηκε συστηματικά από τη Γαλλία και τους συμμάχους της;

Πώς να παραδεχθούν ότι ο ISIS σκοτώνει Χριστιανούς και Μουσουλμάνους με όπλα που προμηθεύτηκε από τη Δύση και με χρηματοδότηση από τους Σαουδάραβες σύμμαχους της Δύσης;

Η αλήθεια είναι πολύ τρομακτική για να την αντιμετωπίσει ο μέσος Ευρωπαίος και Αμερικάνος. Είναι, άρα, πολύ πιο εύκολο να ενεργοποιηθούν τα αντανακλαστικά του τρόμου εναντίον του «ξένου» Μουσουλμάνου που «δε λυπάται καν το ίδιο του το παιδί και το πνίγει στη θάλασσα για να τον λυπηθούμε», ασχέτως αν πολλοί Ευρωπαίοι έχουν βρεθεί στη θέση του πρόσφυγα μόλις τον προηγούμενο αιώνα.

Ασυνόδευτα παιδιά, λένε, μας στέλνουν. Περίεργο ε; Και μένα ο παππούς μου ασυνόδευτος πέρασε το Αιγαίο από τη Μικρά Ασία, θα ήταν δε θα ήταν 11 χρονών και δεν ήξερε καν το επώνυμό του. Ήταν Έλληνας, αλλά εδώ τον έλεγαν «Τουρκόσπορο». Γιατί δεν έχει σημασία ούτε ποιος είσαι, ούτε από που έρχεσαι. Αν ο άλλος θέλει να σου κλείσει την πόρτα θα βρει οποιαδήποτε δικαιολογία για να νιώσει καλύτερα με τον εαυτό του.

Μαζί με τους πρόσφυγες περνούν και τζιχαντιστές τα σύνορα. Ενώ πριν δεν περνούσε κανένας. Όπως οι αεροπειρατές της 11ης Σεπτεμβρίου, για παράδειγμα. Ή οι δράστες της επίθεσης στο Σαρλί Εμπτνό στις αρχές της χρονιάς. Οι οποίοι δε χρειάστηκε να περάσουν από πουθενά, καθώς ήταν όλοι Γάλλοι υπήκοοι, αλγερινής καταγωγής. Το ίδιο και ένας από τους αστυνομικούς που σκότωσαν, ο Αχμέτ. Όπως επίσης Γάλλοι ήταν και οι δράστες της τελευταίας επίθεσης στο Παρίσι.

Αντιθέτως, οι τουλάχιστον 4500 Ευρωπαίοι που έχουν φύγει από την πολιτισμένη μας ήπειρο για να καταταγούν στο ISIS δεν είναι καθόλου πρόσφυγες. Στις ΗΠΑ λευκοί ακροδεξιοί τρομοκράτες, σύμφωνα με το TIME, έχουν προκαλέσει περισσότερους θανάτους από τζιχαντιστές μετά την 11η Σεπτεμβρίου.

Και το διαβόητο διαβατήριο του Σύριου που υποτίθεται ότι πέρασε από τη Λέρο; Φαίνεται ότι ήταν πλαστό. Όχι πως δεν είναι πιθανόν να έχουν περάσει και τζιχαντιστές μέσα σε χιλιάδες πρόσφυγες. Αυτό όμως που πρέπει να μας προβληματίσει εδώ είναι το γιατί. Γιατί βρέθηκε ένα τέτοιο διαβατήριο στον τόπο της επίθεσης;

Οι πιθανοί λόγοι είναι δύο: ο πρώτος είναι ότι οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις βρίσκονται σε κατάσταση πανικού λόγω του προσφυγικού και θέλουν να εκμεταλλευτούν το τραγικό αυτό συμβάν για να βρουν μια δικαιολογία να κλείσουν τα σύνορα. Ο δεύτερος πιθανός λόγος είναι ότι το ISIS θέλει επίσης να σταματήσει η ροή των προσφύγων ή, τουλάχιστον, να στραφεί η κοινή γνώμη εναντίον κάθε πρόσφυγα ως εν δυνάμει τρομοκράτη.

Και γιατί αυτό, θα μου πείτε; Γιατί αν η ζωή κάθε Μουσουλμάνου που ζει στην Ευρώπη τεθεί σε κίνδυνο, αν περιθωριοποιηθεί ακόμα περισσότερο, αν δημιουργηθούν γκέτο, αν οι πρόσφυγες παγιδευτούν σε μόνιμους «προσωρινούς» καταυλισμούς, αν αρχίσουν όντως να βουλιάζουν βάρκες τα σκάφη του Λιμενικού, αν πυροβολούν οι συνοριοφύλακες στο ψαχνό, τότε σίγουρα κάποιοι από τα εκατομμύρια Μουσουλμάνων που ζουν στη Δύση θα στραφούν στον εξτρεμισμό.

Αν στο όνομα ενός στρατού από παράφρονες φανατικούς στιγματίσουμε κάθε Μουσουλμάνο, τότε είναι βέβαιο ότι κάποιοι από αυτούς θα γίνουν όντως εχθροί μας. Και στη συνέχεια θα δημιουργηθεί ένας φαύλος κύκλος που θα μετατρέψει όλη την Ευρώπη σε ένα νέο Ισραήλ. Με εκατομμύρια Μουσουλμάνους δεύτερης και τρίτης γενιάς οι οποίοι δεν έχουν άλλη πατρίδα από τη Γαλλία, την Αγγλία, τη Γερμανία κ.ο.κ. να είναι παγιδευμένοι στη χώρα τους όπως οι Παλαιστίνιοι στη λωρίδα της Γάζας. Ή όπως οι Εβραίοι στη ναζιστική Γερμανία.

Το θέμα δεν είναι θρησκευτικό, αλλά το ISIS και οι απανταχού φανατικοί που παίρνουν θάρρος ή εμπνέονται από αυτό θα ήθελαν πάρα πολύ να γίνει. Ας μην τους κάνουμε τη χάρη.

Νίκος Π.