Τα stress test και η αξιοπιστία της ΕΚΤ

Η EKT δεν πρέπει να ξεχνά ότι το εγχώριο τραπεζικό σύστημα όποτε βρέθηκε σε συνθήκες ανακεφαλαιοποίησης αυτό έγινε με υπαιτιότητα του αναξιόχρεου της χώρας αλλά και των πρακτικών τύπου PSI

Πριν συμπληρωθεί καν ένας χρόνος από την δημοσιοποίηση των stress test των συστημικών ευρωπαϊκών τραπεζών από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) οι ελληνικές τράπεζες καλούνται μετά το καλοκαίρι να επαναλάβουν την διαδικασία.

Ήταν 26 Οκτωβρίου 2014 όταν η ΕΚΤ δημοσίευσε τα αποτελέσματα των stress test δηλώνοντας ότι δεν υπήρχε κεφαλαιακό έλλειμμα για τις ελληνικές τράπεζες.

Στο 10μηνο που ακολούθησε όλοι γνωρίζουν τα γεγονότα που οδήγησαν την πραγματική οικονομία σε αδιέξοδο και τις ελληνικές τράπεζες σε αργία και capital controls.

Σκοπός του άρθρου δεν είναι η ανάδειξη των παραγόντων που οδήγησαν την χώρα ένα βήμα από την έξοδο από την ευρωζώνη αλλά η ανάδειξη των παραμέτρων πάνω στα οποία στηρίζονται τα stress test.

Κυρίως η ανάδειξη του πιο αποτελεσματικού test διάκρισης μιας τράπεζας σε υγιή ή προβληματική και κυρίως του πιο αποτελεσματικού test που δείχνει τις αντοχές αλλά και την βιωσιμότητα μιας τράπεζας σε δύσκολες συνθήκες.

Σε παγκόσμιο επίπεδο υπάρχουν βασικά δυο τεχνικές μέτρησης της κεφαλαιακής επάρκειας των τραπεζών. Ο πρώτος έχει να κάνει με τα επίπεδα μόχλευσης και ο δεύτερος με τους κινδύνους του τραπεζικού κεφαλαίου από την δραστηριοποίηση του σε ένα οικονομικό περιβάλλον.

Εμπειρικές μελέτες την τελευταία 5ετια έχουν δείξει ότι οι συντελεστές μόχλευσης του τραπεζικού κεφαλαίου είναι πιο αποτελεσματικοί και πιο φερέγγυοι στην διάκριση των πιστωτικών ιδρυμάτων σε προβληματικά και μη.

Μην ξεχνούμε ότι test κατά την περίοδο πριν την οικονομική κρίση του 2007-2009 έδειχναν ότι με βάση τον επιχειρηματικό κίνδυνο πολλές αμερικανικές τράπεζες ήταν καλά κεφαλαιοποιημένες.

Λίγο μετά χρεοκόπησαν.

Εάν τα test ελάμβαναν ως πρακτική μέτρησης της βιωσιμότητας τα επίπεδα μόχλευσης τότε θα διαπιστώνονταν το πρόβλημα και ενδεχόμενα τα μέτρα πρόληψης να ήταν διαφορετικά.

Στην Ευρωπαϊκή Ένωση γίνεται ακόμη και σήμερα το λάθος που έκαναν οι αμερικανοί πριν την κρίση, ρίχνοντας βάρος στον κίνδυνο του κεφαλαίου που έχει να κάνει με τις εσωτερικές συνθήκες ενός κράτους.

Τα test του 2014 αλλά και αυτά που προηγήθηκαν κινήθηκαν στο ίδιο μοτίβο με τη ΕΚΤ να αδιαφορεί για την αλλαγή της παγκοσμίας τάσης που θεωρεί ως ιδανική μέτρηση της βιωσιμότητας αυτή με το συντελεστή μόχλευσης.

Οι αμερικανοί ήδη από το 2012 δεν λαμβάνουν υπόψη τους κίνδυνους επιχειρηματικότητας προσχωρώντας στη Καναδική σχόλη αποτίμησης της ανθεκτικότητας των πιστωτικών ιδρυμάτων.

Να θυμίσουμε ότι οι καναδοί είχαν μηδαμινές τραπεζικές απώλειες από την χρηματοπιστωτική κρίση του 2007-2009 αφού υπολόγιζαν την αναγκαία κεφαλαιοποίηση των τραπεζών τους με βάση τα επίπεδα μόχλευσης τους.

O όρος μόχλευση αναφέρεται στην σχέση ανάμεσα στα ίδια κεφάλαια μιας επιχείρησης, στην συγκεκριμένη περίπτωση μιας τράπεζας και στο σύνολο του ενεργητικού της. Μας αποκαλύπτει στην ουσία πως μιας τράπεζα χρησιμοποιεί τα κεφάλαια της ως μηχανισμό απόκτησης περιουσιακών στοιχείων που περιλαμβάνονται στο ενεργητικό της.

Μια τράπεζα θεωρείται ότι έχει καλό δείκτη μόχλευσης όταν αυτός είναι μεγαλύτερος του 5% , σε απλά ελληνικά όταν από τα 1000 € που δανείζει τα 50 € είναι δικά της κεφάλαια. Ποσοστά μόχλευσης κάτω του 5% εκθέτουν τις τράπεζες σε μεγάλους κινδύνους ιδιαίτερα σε περιόδους που υφεσιακές καταστάσεις οδηγούν αρκετούς δανειολήπτες σε αθετήσεις πληρωμών και της πτώσης των τιμών των ακινήτων.

Οι περισσότερες επενδυτικές αλλά και εμπορικές τράπεζες στις ΗΠΑ την περίοδο της κρίσης 2007-2009 χρεοκόπησαν επειδή ο δείκτης μόχλευσης ήταν κάτω του 3%. Στην βάση αυτή τα επικείμενα stress test των ελληνικών τραπεζών πρέπει να γίνουν στη βάση του συντελεστή μόχλευσης.

Θα προσδώσουν μεγαλύτερη αξιοπιστία στα ελληνικά τραπεζικά ιδρύματα και κυρίως δεν θα αλλοιώσουν την υφιστάμενη έξωθεν καλή μαρτύρια.

Ήδη η Τράπεζα της Αγγλίας έχει ανακοινώσει ότι να νέα test για τις τράπεζες της θα γίνουν με βάση τα επίπεδα μόχλευσης. Είναι ευκαιρία και για την ΕΚΤ να υιοθετήσει την παγκόσμια πεπατημένη τώρα που το δείγμα δεν θα αφορά τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές τράπεζες.

Η ΕΚΤ μέχρι πρόσφατα γνωρίζοντας ότι τα επίπεδα μόχλευσης των τραπεζών των ισχυρών κρατών της ευρωζώνης ήταν σε υψηλά επίπεδα και παράλληλα γνωρίζοντας ότι το επιχειρηματικό περιβάλλον στις ίδιες χώρες ήταν κάλο, είχε προσανατολιστεί σε test με άξονα τους κεφαλαιακούς κινδύνους ώστε να μην αναδειχθούν τα προβλήματα ανακεφαλαιοποίησης που υπήρχαν και συνεχίζουν να υπάρχουν.

Υιοθετώντας η ΕΚΤ στα επικείμενα test των ελληνικών τραπεζών παραμέτρους όπως το εγχώριο ακαθάριστο προϊόν είναι λογικό να οδηγηθεί σε αποτέλεσμα διάρρηξης ανοικτών θυρών ή παρορμητικών λύσεων.

Όταν η προοπτική ανάπτυξης του ΑΕΠ της χώρας από το προϋπολογισθέν 2,8 % αναμένεται για το 2015 στο επίπεδο του -3,5% τότε ακόμη και οι μη ειδήμονες θα χλευάσουν την επιμονή στα προαποφασισμένα αποτελέσματα των test.

Η ΕΚΤ πρέπει να κάνει άλμα αξιοπιστίας όπως κάνουν όλες οι μεγάλες κεντρικές τράπεζες. Τα επικείμενα test των ελληνικών τραπεζών προσφέρονται για αυτό.

Επίσης η EKT δεν πρέπει να ξεχνά ότι το εγχώριο τραπεζικό σύστημα όποτε βρέθηκε σε συνθήκες ανακεφαλαιοποίησης αυτό έγινε με υπαιτιότητα του αναξιόχρεου της χώρας αλλά και των πρακτικών τύπου PSI.

Σαράντος Λέκκας (Economics)
www.analyst.gr