Select Menu


Μία νέα «μάχη της Κρήτης» έχει ξεσπάσει στο Ρέθυμνο με αφορμή την πρόθεση να αναγορευτεί ο Γερμανός ιστορικός Heinz Richter σε επίτιμο καθηγητή του πανεπιστημίου της Κρήτης, αν κι εκείνος δεν αποδέχεται τη σημασία της «Μάχη της Κρήτης» για την εξέλιξη του Β’Παγκοσμίου Πολέμου και ασκεί σκληρή κριτική στο αντάρτικο, εκθειάζοντας την ίδια στιγμή τους ναζί «ιππότες».

Την ίδια στιγμή που ο αγώνας για τη δικαίωση των θυμάτων της ναζιστικής θηριωδίας στην Ελλάδα και για την απόδοση των γερμανικών κατοχικών οφειλών είναι πιο ζωντανός από ποτέ, αλγεινή εντύπωση προκάλεσε το γεγονός ότι το πανεπιστήμιο της Κρήτης επέλεξε να αναγορεύσει σε Επίτιμο Διδάκτορα του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης, έναν Γερμανό ιστορικό ο οποίος σε βιβλίο του για την Μάχη της Κρήτης, χαρακτηρίζει τη σημασία της «στρατιωτικό μύθο». Επιπλέον στο βιβλίο που τιτλοφορείται « Operation Merkur: Die Eroberung der Insel Kreta im Mai 1941», που σημαίνει «Επιχείρηση Ερμής: η κατάκτηση της νήσου Κρήτης τον Μάιο του 1941», επικρίνει τον αντιστασιακό αγώνα ενάντια στον κατακτητή χαρακτηρίζοντας τον ως «μη έντιμο, βρώμικο και κτηνώδη», την ίδια στιγμή που αναγνωρίζει τους ναζί αλεξιπτωτιστές ως «ιδεολόγους ιππότες».

Η ιστορική έρευνα έχει αναγνωρίσει την Μάχη της Κρήτης κατά γενική ομολογία ως ένα από τα σημεία που άλλαξαν της ρου της ιστορίας του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, αφενός γιατί η καθυστέρηση των γερμανικών δυνάμεων στην Κρήτη έδωσε το χρόνο στο σοβιετικό στρατόπεδο να προετοιμαστεί για να ανακρούσει την επιχείρηση Μπαρμπαρόσα, αφετέρου γιατί η ηρωική αντίσταση των Κρητικών ξεσήκωσε ένα κύμα αντίστασης που δεν εξαπλώθηκε μόνο στην Ελλάδα αλλά και στα υπόλοιπα Βαλκάνια. Ο καθηγητής Heinz Richter όμως παρουσιάζει τα γεγονότα από μία πολύ διαφορετική οπτική.

Πρώτα από όλα ο ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Manhaim, εκφράζει την πεποίθηση ότι η Γερμανία δεν έχει αναγνωρίσει στους αλεξιπτωτιστές της Βέρμαχτ που έπεσαν στην Κρήτη τον «ιδεαλισμό και την αυτοθυσία τους» και εκτιμά πως έχει έρθει η ώρα να τους το αναγνωρίσουμε. Όπως χαρακτηριστικά γράφει στο επίμαχο βιβλίο του:

Οι Γερμανοί που είχαν πολεμήσει στην Κρήτη βρήκαν εκεί [=στους Νεοζηλανδούς] την αναγνώριση που τους στερούν μέχρι σήμερα στην πατρίδα τους, παρότι στο μεταξύ Γερμανοί στρατιώτες συμμετέχουν σε αποστολές στο εξωτερικό. Κατά την διατύπωση κρίσεων δεν πρέπει να ξεχνάει κανείς πως οι νεαροί αυτοί αλεξιπτωτιστές υπήρξαν θύματα μιας παιδείας που στόχευε στην υπακοή και εμπόδιζε την ανάπτυξη της κριτικής σκέψης. Επρόκειτο για νέους γεμάτους ενθουσιασμό, οι οποίοι γνώριζαν πως ανήκαν σε μια ελίτ. Ο ιδεαλισμός των ανδρών αυτών έτυχε της χειρότερης δυνατής μεταχείρισης. Έδωσαν το καλύτερο που μπορούσαν και ρίσκαραν τη ζωή τους χωρίς να έχουν συνείδηση των κινήτρων. Έχει έρθει η ώρα να τους το αναγνωρίσουμε.

Ο θαυμασμός του καθηγητή για τους αλεξιπτωτιστές του Χίτλερ που έλαβαν μέρος στην κατακτητική επιχείρηση «Ερμής», είναι τέτοιος που δε διστάζει να τους αποκαλέσει «πρότυπο» και να τους αναγνωρίσει «ιπποτικά κίνητρα» στη «δίκαια» όπως λέει μάχη στην Κρήτη. Δεν αναγνωρίζει δε, ότι η κατάκτηση σχεδόν του συνόλου της Ευρώπης μέχρι την Κρήτη από το Γ’Ράιχ, είχε ένα καθαρά ναζιστικό ιδεολογικό υπόβαθρο πίσω της, αλλά χαρακτηρίζει τις κατακτήσεις αυτές -εμμέσως- καθαρά στρατιωτικές επιχειρήσεις. Όπως συγκεκριμένα γράφει:

Οι Έλληνες και οι Βρετανοί αλεξιπτωτιστές θαυμάζουν τις στρατιωτικές επιδόσεις των Γερμανών αλεξιπτωτιστών, οι οποίοι αποτελούν πρότυπο. Η μάχη περιγράφεται ως ιπποτική και δίκαιη. Η γερμανική πλευρά δυσκολεύεται να καταλήξει σε αντικειμενική αξιολόγηση, γιατί η επιχείρηση αυτή πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο ενός επιθετικού πολέμου. Η Μάχη της Κρήτης ήταν η τελευταία επιχείρηση της γερμανικής πλευράς κατά τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο η οποία δεν είχε ιδεολογικά κίνητρα. Μετά την Κρήτη ο χαρακτήρας του πολέμου άλλαξε, τουλάχιστον όσον αφορά το Ανατολικό μέτωπο, εξαιρουμένης της Βόρειας Αφρικής, και μεταβλήθηκε σε πόλεμο κοσμοθεωριών.

Το πιο προκλητικό όμως σημείο του βιβλίου του Heinz Richter είναι αυτό που αναφέρεται στην κρητική αντίσταση, την οποία σημειοθετεί ως την αφετηρία ενός «βρώμικου» πολέμου, την ευθύνη του οποίου είχαν οι αντάρτες κι όχι οι ναζί κατακτητές – δικαιολογώντας μάλιστα την λογική των αντιποίνων που έβαψαν με αίμα αθώων αμάχων την Κάνδανο, τη Βιάννο, τα Καλάβρυτα, το Δίστομο, το Κομμένο και αμέτρητα άλλα χωριά στην Ελλάδα της Κατοχής. Γράφει λοιπόν ο καθηγητής Richter:

H Μάχη της Κρήτης είναι αφενός η τελευταία «καθαρή» στρατιωτική επιχείρηση του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και αφετέρου η αφετηρία ενός «βρόμικου» πολέμου, ο οποίος περιλαμβάνει επιθέσεις ανταρτών. (σ. 440): Στη διαστρέβλωση της εικόνας [για τους Γερμανούς αλεξιπτωτιστές] συντέλεσαν οι εξελίξεις της μετέπειτα κατοχικής περιόδου, όταν αναπτύχθηκε ο ανταρτοπόλεμος και οι δυνάμεις κατοχής […] απάντησαν με αντίποινα και κλιμάκωση της βίας. Ο αγώνας αυτός δεν ήταν πια «καθαρός» και έντιμος αλλά βρόμικος και κτηνώδης. Η SOE [Special Operations Executive]ενθάρρυνε τη συνέχισή του. (σ. 442).

Η κατάρρευσης της «κατάκτησης της Κρήτης»

Τα επιχειρήματα του Γερμανού καθηγητή καταρρίπτει σε δημόσια επιστολή του ο καθηγητής Ιστορίας στο Τμήμα Πολιτικών Επιστημών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Γιώργος Μαργαρίτης.

Σχολιάζοντας την οπτική του Γερμανού «ομολόγου» του, ο Γιώργος Μαργαρίτης σημειώνει ότι «ο κος Richter ανήκει σε μια μεγάλη ομάδα ιστορικών που αναζητούν κυρίως το “πολιτικά ορθό” περισσότερο ίσως από αυτήν την ίδια την ιστορική ακρίβεια. Το “πολιτικά ορθό” αρθρώνεται πάνω στην έκδηλη προσπάθεια “καταμερισμού” ευθυνών – ακροτήτων κλπ. – ανάμεσα σε αντιμαχόμενους που τότε ήσαν εχθροί, σήμερα είναι “σύμμαχοι και φίλοι”. Τα παραπάνω είναι ενοχλητικά για την επιστήμη της ιστορίας και ίσως περισσότερα ενοχλητικά για την πολιτική – σε τελευταία ανάλυση – αποτίμηση των γεγονότων του χθες».

Αναφορικά με τα περί μύθου της σημασίας της Μάχης της Κρήτης, ο κ. Μαργαρίτης σημειώνει πως «προφανώς ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος δεν κρίθηκε στην Μάχη της Κρήτης. Σε καμία περίπτωση όμως αυτό δεν σημαίνει ότι η μάχη της Κρήτης δεν αποτέλεσε σημαντικό σταθμό στην εξέλιξη του Β’ Παγκοσμίου πολέμου».

Συνεχίζοντας, κόντρα στις απόψεις του Heinz Richter, ο Γιώργος Μαργαρίτης εστιάζει σε δύο πολύ σημαντικές πτυχές της Μάχης της Κρήτης. Πρώτον στην πρώτη συγκρότηση μιας γενικευμένης αντίστασης από τη βάση του λαού, και δεύτερον στο παράδειγμα που η εξέγερση αυτή αποτέλεσε για τον αγώνα ενάντια στον ναζισμό και την Νέα Ευρώπη που αυτός δημιουργούσε.

Όπως λέει ο καθηγητής του ΑΠΘ, «για πρώτη φορά στην ως τότε πορεία του πολέμου η ναζιστική εισβολή βρήκε απέναντί της μια γενικευμένη λαϊκή εξέγερση. Εξέγερση που δεν οργανώθηκε από κανένα επίσημο ή κρατικό φορέα καθώς οι Βρετανοί δεν πίστευαν σε αυτή, οι δε ελληνικές – βασιλικές – αρχές την αντιμετώπιζαν μάλλον με απέχθεια και φόβο (ειδικά μετά την εκτέλεση στο δρόμο του πρώην Διοικητή της Μεραρχίας Κρήτης). Μέχρι τότε αυτή η μορφή της Αντίστασης δεν είχε σημειωθεί σε κανένα από τα κράτη που έπεσαν θύματα ναζιστικής επίθεσης». Και προσθέτει: «Από αυτή την άποψη η Αντίσταση του λαού της Κρήτης στην εισβολή σηματοδότησε το τέλος της παθητικής αποδοχής από τα λαϊκά στρώματα και τις πατριωτικές δυνάμεις της υπεροχής των γερμανικών όπλων. Δύο μήνες αργότερα αυτή η αμφισβήτηση πήρε διαστάσεις στο Μαυροβούνιο αρχικά σε όλα τα Βαλκάνια στη συνέχεια».

Ο Γιώργος Μαργαρίτης αναγνωρίζει επίσης την Κρήτη ως σταθμό στην κλιμάκωση της ναζιστικής θηριωδίας αλλά και στον εκβαρβαρισμό του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Αυτό γιατί στην Κρήτη ήταν η πρώτη φορά που οι Γερμανοί επιστράτευσαν το μέτρο των «αντιποίνων», δίνοντας στους εαυτούς τους το δικαίωμα της μαζικής εξόντωσης αμάχων και σπάζοντας έτσι το προσωπείο της «πολιτισμένης κατάκτησης», με αποτέλεσμα κανένας ντόπιος να μην δικαιολογείται να συνεργαστεί μαζί τους στο πλαίσιο «των πολιτισμένων σχέσεων».

«Για τον Richter ετούτα τα ιδιαίτερα σημαντικά “ξεχνιόνται” και θάβονται σε “πολιτικά ορθές” εκφράσεις. Στο έργο του παρουσιάζονται όλοι να έχουν το δίκιο τους – σε τρόπο ώστε να μην το έχει κανείς – και όλοι να έχουν την αξία τους. Οι Γερμανοί αλεξιπτωτιστές ορίζονται ως ριψοκίνδυνοι σύγχρονοι “ιππότες” άξιοι θαυμασμού από εχθρούς και φίλους! Αποκρύπτεται έτσι το γεγονός ότι το σώμα αυτό είχε συγκροτηθεί από φανατικούς ναζί με ό, τι αυτό συνεπάγεται. Γι’ αυτούς το δικαίωμα των λαών στην προάσπιση της ελευθερίας τους είναι ύψιστη ύβρις κατά του Φύρερ και της γερμανικής ανώτερης φυλής και ο θάνατος των υβριστών είναι στρατιωτικό τους καθήκον. Για ιππότες όντως πρόκειται – για ιππότες της ναζιστικής κόλασης όμως», σημειώνει ο Γιώργος Μαργαρίτης.

Αναφερόμενος στην υποτίμηση της κρητικής αντίστασης ο Γιώργος Μαργαρίτης λέει: «Πραγματικά η γεωγραφία, η μορφολογία του εδάφους, η πυκνότητα της γερμανικής κατοχής και η πυκνή παρουσία Βρετανών – με τη δική τους αντίληψη για το αντάρτικο – δεν οδήγησε στη δημιουργία Ελεύθερης Ελλάδας και μαζικών στρατιωτικών Αντιστασιακών σχηματισμών στο νησί. Στις συγκεκριμένες συνθήκες όμως οι αγώνες του λαού της Κρήτης ενάντια στον κατακτητή ποτέ δεν έπαψαν. Η καλύτερη μαρτυρία για αυτό είναι οι εκδικητικές θηριωδίες στις οποίες διαρκώς προέβαιναν οι δυνάμεις κατοχής. Ή μήπως δεν έγιναν τέτοια στην Κρήτη;». «Θα μπορούσε ο Richter να μας εξηγήσει σχετικά», συμπληρώνει.

«Είναι πολύ δύσκολο να είσαι “πολιτικά ουδέτερος” σε υποθέσεις κατάκτησης, λεηλασίας, υποδούλωσης και αιματοκυλίσματος λαών. Ο Richter είναι Γερμανός. Δεν είναι κακό αυτό, κάθε άλλο. Αλλά να δικαιώνει τον ναζισμό και τις πρακτικές του επειδή είναι Γερμανός είναι κακό, πολύ κακό. Είναι κακό για τους Γερμανούς περισσότερο παρά για εμάς. Εμείς την ιστορία μας, τους μάρτυρες και τους ήρωες τους έχουμε και τους τιμάμε. Η Γερμανοί είναι εκείνοι που θα πρέπει να ξεδιαλέξουν τους δικούς τους ήρωες. Εάν συμπεριλαμβάνουν τους αλεξιπτωτιστές του Στούντεντ και τους φανατισμένους ναζί στο εθνικό τους Πάνθεο υπάρχει πρόβλημα – για αυτούς. Σημαίνει ότι δεν κατάλαβαν τίποτε από την ιστορία», καταλήγει ο καθηγητής του ΑΠΘ.

Οι αντιδράσεις για την επίμαχη αναγόρευση έφτασαν μέχρι και το Ντίσελντορφ, όπου την προηγούμενη εβδομάδα έγινε μία κοινή εκδήλωση Ελλήνων και Γερμανών για τον αγώνα απόδοσης των γερμανικών κατοχικών οφειλών στην Ελλάδα.

Κατά τη συζήτηση εκτιμήθηκε ότι ο συγκεκριμένος καθηγητής αλλά και η απόφαση του Πανεπιστημίου Κρήτης σχετίζεται με την πάγια άποψη του γερμανικού κράτους περί μη καταβολής γερμανικών οφειλών στην Ελλάδα. Όπως μάλιστα χαρακτηριστικά δήλωσε το μέλος του Εθνικού Συμβουλίου Διεκδίκησης των Γερμανικών Οφειλών, Αριστομένης Συγγελάκης: «Μόνο τυχαίες δεν είναι οι μεθοδεύσεις αυτές των Γερμανών και η προσπάθειά τους να ξαναγράψουν την ιστορία. Στο βάθος, υπάρχει πάντα η πρόθεσή τους να απαλλαγούν από το στίγμα για τα φοβερά εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, που διέπραξε το Γ´ Ράιχ στην Ελλάδα, χωρίς έμπρακτη μεταμέλεια και απόδοση των γερμανικών αποζημιώσεων και των άλλων οφειλών προς τη χώρα μας».

Οι συγγενείς των θυμάτων είπαν «όχι»

Η Κρήτη που υπήρξε από τις περιοχές που υπέφεραν όσο λίγες από τη ναζιστική μπότα, με δύο μεγάλα ολοκαυτώματα επί εδάφους της, αυτό της Καντάνου και αυτό της Βιάννου, και άλλα εκατό περίπου μικρότερα, δε θα μπορούσε να μην πάρει θέσει στο θέμα της αναγόρευσης του καθηγητή Richter σε Επίτιμο Διδάκτορα του πανεπιστημίου της. Η τελετή αναγόρευσης που ήταν προγραμματισμένη για τις 19 Νοεμβρίου δεν έγινε ποτέ υπό το βάρος των αντιδράσεων της τοπικής κοινωνίας.

Έξω από το ωδείο Ρεθύμνου όπου ήταν προγραμματισμένη να λάβει χώρα η τελετή, δεκάδες συγγενείς των θυμάτων της Μάχης της Κρήτης συγκεντρώθηκαν και διαδήλωσαν. Οι διαδηλωτές, κρατούσαν στα χέρια τους φωτογραφίες των θυμάτων από τη μάχη της Κρήτης, φωνάζοντας συνθήματα κατά του γερμανικού κράτους, αλλά και κατά του ίδιου του συγγραφέα, ενώ μία αντιπροσωπεία τους που μπήκε στην αίθουσα της τελετής φωνάζοντας «ανεπιθύμητος». Τις διαφωνίες τους εξέφρασαν επίσης τόσο ο σύνδεσμος εφέδρων αξιωματικών Ρεθύμνου, όσο και η ένωση απόστρατων αξιωματικών Ρεθύμνου, αλλά και ο επίτιμος αρχηγός ΓΕΕΘΑ, Μανούσος Παραγιουδάκης.

Υπό το βάρος των αντιδράσεων που προκλήθηκαν ο Γερμανός ιστορικός που συνοδευόταν από τη σύζυγό του, μίση ώρα αργότερα, αναγκάστηκε να αποχωρήσει από το ωδείο και έτσι η εκδήλωση ματαιώθηκε.

tvxs.gr

Σχόλια

Στο logiosermis.net δημοσιεύεται κάθε σχόλιο. Θεωρούμε ότι ο καθένας έχει το δικαίωμα να εκφέρει ελεύθερα τις απόψεις του, οι οποίες εκφράζουν αποκλειστικά τον εκάστοτε σχολιαστή. Τα συκοφαντικά ή υβριστικά σχόλια θα διαγράφονται χωρίς προειδοποίηση. Περισσότερα στις οδηγίες χρήσης.

 
Top