Αμφίπολη: Είναι μόνο ένας ο τάφος;

Ο λόφος περιβάλλεται από έναν κτιστό τέλειο κύκλο, που σημαίνει πως ο δημιουργός του μεγαλειώδους αυτού έργου στα τέλη του 4ου αι. π.Χ. γνώριζε αν μη τι άλλο γεωμετρία. Το ταφικό μνημείο όπως φαίνεται από ψηλά, σύμφωνα με το βίντεο που προβλήθηκε, δεν είναι στο κέντρο του λόφου Καστά, αλλά πολύ κοντά στον περίβολο.

Και δεν θα μπορούσε παρά να είναι έκκεντρα σε σχέση με την κορυφή του λόφου για λόγους στατικούς, καθώς στο κέντρο ο θολωτός τάφος δεν θα άντεχε τις ωθήσεις και το βάρος από τους όγκους των χωμάτων, όπως πολύ σωστά είχε προβλέψει σε επικοινωνία μας ο εμπειρότατος αρχιτέκτονας Ιορδάνης Δημακόπουλος.

Σύμφωνα με τα πλάνα από ελικόπτερο τηλεοπτικού σταθμού, βλέπουμε πόση δουλειά έχει γίνει τα δύο τελευταία χρόνια από την ΚΗ' Εφορεία Αρχαιοτήτων για να αποκαλυφθεί σε όλο του το μεγαλείο ο κτιστός περίβολος μήκους 497 μέτρων. Επίσης αναδεικνύονται και οι αναλογίες του τεράστιου μαρμάρινου περιβόλου, όπως ήταν στην αρχαιότητα, σε σχέση με το μέγεθος του ταφικού μνημείου, που μέρα με τη μέρα αποκαλύπτεται. Είναι δυνατόν να κατασκευάστηκε τόσο μεγάλος περίβολος επενδεδυμένος με πανάκριβα μάρμαρα Θάσου για έναν και μοναδικό διθάλαμο τάφο, αναρωτιέται κανείς εμπρός σε αυτή την εικόνα. Μήπως υπάρχουν κι άλλα ταφικά μνημεία σε άλλα σημεία πέριξ αυτού του κύκλου;

Ο κ. Δημακόπουλος δεν το αποκλείει. Αλλωστε στη Μεγάλη Τούμπα της Βεργίνας δεν είναι ένας ο τάφος, αλλά τρεις: του Φιλίππου Β', του Αλεξάνδρου Α' και ο λεγόμενος της Περσεφόνης. «Αν είχε ερευνηθεί ο κύκλος του περιβόλου της Αμφίπολης σε βάθος όπως έγινε στα λίγα μέτρα όπου βρέθηκαν in situ τα μάρμαρα με την επίστρεψή τους, ίσως να είχε αποκλειστεί αυτό το ενδεχόμενο. Οι φωτογραφίες όμως δείχνουν πως δεν έχει γίνει ανασκαφική έρευνα σε βάθος και δεν έχουν προχωρήσει προς το κέντρο του λόφου για να βεβαιωθούν πως δεν υπάρχει παρά μόνο ένας τάφος».

«Σε τύμβους σαν αυτόν, όπου θάβονταν κατά γένη, υπάρχουν περισσότεροι του ενός τάφου. Εχουμε πλειάδα τέτοιων παραδειγμάτων» σύμφωνα με τον κ. Δημακόπουλο. «Εκτός από την Τούμπα της Βεργίνας έχουμε το λεγόμενο τάφο των Στρατιωτικών (στο οικόπεδο Μπέλλα στη Βεργίνα) όπου έχουν βρεθεί τρεις μακεδονικοί τάφοι, ενώ πολύ κοντά η καθηγήτρια Στέλλα Δρούγου έσκαψε και βρήκε κι άλλους. Ο πρώτος τάφος που ανακαλύφθηκε εκεί ήταν από το Γάλλο Εζέ στις αρχές του 19ου αιώνα. Κολλητά σε αυτόν ήταν ο τύμβος των Στρατιωτικών. Ηταν συνήθεια να κάνουν οι κατιόντες τάφους κοντά στους τάφους των συγγενών τους. Ακόμη και αν δεν υπήρχαν κάποτε οικονομικές δυνατότητες, κατασκεύαζαν έναν μικρότερο κιβωτιόσχημο τάφο πλάι ή στην κορυφή του τύμβου».

Περίβολος κτιστός διαμέτρου 87 μ. (στον τύμβο Καστά έχουμε διάμετρο 158,2 μ. και ακτίνα 79,1 μ.) υπάρχει στο Μαυσωλείο του Αυγούστου στη Ρώμη, μας υπενθυμίζει ο κ. Δημακόπουλος. Η διαφορά τους είναι ότι στην κορυφή του Μαυσωλείου οι Ρωμαίοι είχαν τοποθετήσει το άγαλμα του Αυγούστου, ενώ στην Αμφίπολη το Λέοντα. Μάλιστα το έργο στη Ρώμη είχε γίνει με απόφαση του ίδιου του αυτοκράτορα πολλά χρόνια πριν πεθάνει. Οπως και αυτό της Αμφίπολης, αν έχει ταφεί ο ναύαρχος του Στόλου του Μεγάλου Αλεξάνδρου Νέαρχος, όπως πολλοί εικάζουν, θα είχε κατασκευαστεί πολύ πριν πεθάνει, γιατί τέτοιο έργο δεν γίνεται με άταφο το νεκρό να περιμένει την κατασκευή του.

Η τηλεοπτική λήψη αναθέρμανε το μεγάλο ενδιαφέρον ελληνικών και ξένων τηλεοπτικών σταθμών για την πολυδιαφημισμένη αυτή ανασκαφή. Εχουμε «ένα τσουνάμι δημοσιότητας», είπε η γενική γραμματέας του υπουργείου Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, μιλώντας χθες στην ημερίδα για την οικονομία και τον πολιτισμό στο Ιδρυμα Κακογιάννη. «Τα αποτελέσματα της ανασκαφής αυτής θα απασχολήσουν πολλά χρόνια την επιστημονική κοινότητα» προειδοποίησε, εκφράζοντας την πεποίθηση ότι «η Αμφίπολη θα αποτελέσει στο μέλλον κέντρο διεθνούς ενδιαφέροντος, σημαντικό πόλο έλξης επισκεπτών και έναν ισχυρό πόλο οικονομικής ανάπτυξης για την ευρύτερη περιοχή».

Επί του πεδίου των ερευνών, η χθεσινή μέρα εξαντλήθηκε σε στερεώσεις, συντηρήσεις όσων έχουν έρθει ήδη στο φως. Εχουν ξεκινήσει και εργασίες υποστύλωσης με τη βοήθεια ειδικών μηχανικών και γεωλόγων. Οι ανασκαφείς διατηρούν ακόμη ελπίδες ότι ο τάφος θα είναι ασύλητος. Διαμηνύουν μάλιστα με νόημα από το υπουργείο ότι «η ελπίδα μας παραμένει ασύλητη», προετοιμάζοντας την επόμενη μέρα της εισόδου τους στα νεκρικά δώματα.

ΝΙΝΕΤΤΑ ΚΟΝΤΡΑΡΟΥ-ΡΑΣΣΙΑ

Ελευθεροτυπία